Katalog

25 EKlM 1998. SAY1 657 19 maya çalışan genç Çek kızı düşününce, farklı farklı davranışlarlakarşılaşabileceğinizi fark ediyorsunuz. Prag'da bindiğimiztaksinin, sağ eliyle cep telefonuyla konuşurken sol eliyle hcm direksiyonu hem de vitesi kullanan "bıçkın" şoförü ise biraz bizim sürücüleri andırıyor. Prag, gcçmişte olduğu gibi bugün de bir kültürsanatmerkezi.Geçtiğinizhcr sokakta mutlaka bir sanat galerisi, müzc ya da tiyatroya rasthyorsunuz. Haritayı açıp baktığınızdadatiyatrolannsayısınınçokluğu,bunlann yalnızca bazı bölgelerde toplanmadığını gösterıyor. Belli başlı mcydanlarda, sokak çalgıcılannın dışmda sürekli halka açık konserleri veren sanatçılara rasthyorsunuz. Praghlar, Avrupa'nın en eski üniversitesine, 1300'lüyıllardaaçılanCharlesÜniversitcsi'nesahipolmaklaövünüyorlar. Prag'ın bin yılhk tarıhe sahip kalesi, en fazla turist çeken yerlerden. Prag'a hâkim Hradcany tepesinde geniş bir alana kurulu kalenin içinde tarihı binaların görüntüsünü bozmayacakşekıldeserpiştirilmiş küçük cafeler,hediyelikeşyadükkânlan,Çeklerinturizmi, tarihi dokuyu dejenere etmeden geliştirdikleriningüzcl bir örneği. Kalenin eteklerindeki "Golden Lane", küçücük evlerin sıralandığı daracık bir sokaktan ibaret ve turist gruplanndan adım atılamıyor. Kalenin 16. yüzyıldan kalma savunmaduvarları içine inşa edilmiş ve kalenin topçu askerlerin yaşadığıbu tek odah küçük evler, bir dönem imparator için altın ürettiğini iddia eden, ya da"ebedi gençlik" iksirini araştıran şarlatanlaradamekânolmuş. Dahasonraları Prag'ın yoksul kcsiminin yaşadığı evler 19. y üzy ılda "romantik" birhavayabürününcc,ba7i ünlülerin dikkatini çekmiş. Ünlü yazar Franz Kafka'nın 1917 yılında yaşadığı 22 numarah evin önünde fotoğraf çekilebilmek için turistlersırayagiriyorlar. Prag'ı mekânedinen ünlüleryalnızca Franz Kafkaile sınırlı dcğil. Ünlübilim adamı Johannes Keplerde bir dönem bu kentte yaşamış. Prag'da geçirilen her dakika tat veriyor insana. Bu kentte keşfedilecek çok güzellik var. Birköşebaşınageldiğinizdeseçtiğiniz yol, mutlaka bir sürprize götürüyor sizi. Dar sokaklarında yürürken önünden geçtiğiniz kemcrli büyük kapılar, çiçekli bahçelcre açılıyor. Tarih ve doğanın birarada böylcsine titizliklekorunabildiği bir kenti görünce, kendi yaşadığınız kentin acıklıdurumunadaha çok üzülüyorsunuz...^ rehberlerdenbaşkaÇeklerle iletişim kurtna olanağımızyok. Rehberlerde genelde bize gittiğimiz yerlerde "Komünist sistemin kurbanlan " adına dikilmiş anıt ya da plaketleri göstcrmektcki hevesleriyle, bu konudaki düşüncelerini belli ediyorlar. Prag sokaklarındakimin Çek kiminturist olduğunu ayırdetmek kolay değil. Burada yaşayanlan, işe gidip gelenleri, ya da bir iş için Prag 'a gelenleri takım elbiseleri ve bond çantalarından anlamak kolay. Bir moda dergisinden çıkmış kadar iyi giyimliler, Çek olmadıklannı, Ingilizcc ya da Çekçe olmadığınıanladığımızbaşkabirdildekonuşmalanyla kendilerini ele veriyorlar. Ancak Çekler de, üstlerindcki giysiler ünlü bir marka olmamasına karşın uyumlu ve göze hoş görünecekbiçimdegıyiniyorlar. Prag'ın"altında" isebirbaşkayaşamsürüpgidiyor. Yukarıdaki gürültüden.patırtıdan farklı, Prag'ın"gerçek" dünyası burası. Kentin altını birağgibı saran metroda, işeya da okula giden Çekler, bütün sadelikleri ve umarsızlıklarıyla kendi hayatlarını yaşıyorlar. Bizim gibi metroy a binen tek tük turistlerc ilgisiz, kitaplannı okuyor ya da gözlerini boşluğadikip.inecekleridurağıbekliyorlar. Ortayaşlılarsakinvemütevazı.Birkaçüstü başı perışan, elinde eski moda çantalar taşıyan yaşlı kadınların gözlennden yalnı/lık okunuyor. Gençlerisebambaşkabirâlemde yaşıyorlar. Gençler, kapitalist sistemin getirdiğiaşırılıklantaşıyorlargiysilerindevesaçlarında. Kısacık mini eteklikli, bol küpcli, rengârenk saçlı, apartman topuklu ve gürültücü gençler, kurallara karşı isyanlarını her fırsatta gösteriyorlar. Metroda,biletkontrolüolmamasınaşaşınrken, ara istasyonların birinde tren değiştirdiğimiz sırada, kalabalığın arasindan bula bulabizibulansivilgiysilibirgörevlininne söylemeycçalıştığıkonusundaepeygüçlük çektik. Yinezamanzamanyanımızayaklaşıpbir şey ler söy leyen Çeklerden biri sanıp, "teşekkürederimistemem"anlamındaelimizi göğsümüze koyarak başımızı olumsuzluk ifadcsiyle iki yana salladık. Biletlerimizi gösteremeseydik oldukça ağır bir para cezası ödeyeceğimizi sonradan öğrendik. Prag sokaklarında gözlemlediğimiz bir başka olay da, dilencilerin yok denecek kadar az olmasıydı. Helc bizdeki gibi eteğinize yapışıpsakızyadamendilsatan.camsilmek için arabaların üstüne atlayan çocuk hiç görmedik. Her gün aynı yerde ve aynı saatte (îolden Lane: Kale surlannda askerlerin yaşadığı küçük evlerden birL.. Prag Kalesi içindeki St (Seorge BazUikasu.. akerdeon çalan iki çocuk dışında. Onlar da, akordeon çalmaktaki ustalıklarıyla ve sevimlilikleriyle herhalde en çok para toplayan sokakçalgıcılanydılar Prag'da. Avrupa'nın önemli turizm merkezlerinden Prag'da, son on yılda epeyce yol alınmış. Ancak bu sektörde çalışanların büyük bölümü lngilizce'ye yabancı. Turiste yaklaşım konusunda ise ilginç örnekler yaşanıyor. Brezi lyal ı arkadaşım Elizabeth, cafede içecek bir şeyler ısmarlamak istediğinde, garson kızın, "sigara içiyorum biraz bekleyin" yadabirbutiktegiysininfiyatınısorduğunda "üstünde yazıyor, kendin bak " dediklerinianlatıyorşaşkınlıkla. Yinede.metrodabiletalırken kcndini paralarcasınayardimcı ol Praghlar, 1300'lüyıllarda yapılmış bir binanın 1700'lü yıllarda yapılmış ek bölümlerine "yeni" diyorlar. Gezip gördükçe "korumanın" sırn anlaşılıyor. Her sokakta bir yapının restorasyonu, çevredekilere pek belli etmeden sürüp gidiyor. Prag'da geçirilen her dakika tat veriyor insana. Bu kentte keşfedilecek çokgüzellik var... Prag'da seçtiğiniz her yol bir sürprize götürüyor sizi