Katalog

10 En gerçek evrensel sanat olarak tanımlanıyor seramik. îstanbul da 20 Kasım'a kadar bu sanata tanıklık edecek. Türk Islam Eserleri Müzesi'nde açılan "Mediterranea" sergisinde Picasso, Miro, Fontana, Brauner'in seramikleri yer alıyor. Seramiğin gelenek ve çağdaşlık arasındaki öyküsü aktanlıyor... CUMHURlYET Df J. Mirö, "Siyah Şeritler Kırmızı Güncs"ten detay, 1956 (tabak). SAKtNE ÇİL Zanaattan sanata seramik. . . Lucio Fontana, "Uzamsal Kavram", 1950 'ince zevkler' olsalar bile aşar geçer. De zu'ün de belirttiği gibi, yaratıcı kişi kendi v yongücüyle"biranıısjiklandırabilen"dir; birsözcükledeifadeedilmişolabilir,kille( birclilanıylada.bilgisayarlada." Paterna, Manises, Catalonia, Alcora gibi panya'nm tarihi seramik merkezlerinde, 1 yüzyıldan 19. yüzyıla dek üretilen eserleı yanındaJosepGuardiola'danPicasso'ya.J an Miro'dan Lucio Fontana'ya, Antonı Ta| es'ten Miquel Barcelo'ya kadar çok sayı çağdaş sanatçının scramik eserlcrınin sıını duğu scrgide, Avrupa'nın çeşitli müze ve j; lerilerındengctirılen 104 eser yer alıyor. T üm sanat dalları içinde "en gerçek evrensel sanat" olan seramik sanatı, yüzyıllarca güzelfaydalı, sanatzanaat tartışmasınıniçineçekiliphırpalanmasına, "zihinsel içeriği olmayan el işçiliği" gibi yanlış değerlendirmelere rağmen bu tartışmalardanbüyükbirzaferleçıkıpyüzyılımızadamgasmi vuran sanatçılann,yüreğini büyük biraşkla tutuşturuverdi. Matisse, Miro, Picasso, Chagalt, I.eger, Cocteau gibi sanatçıların yanı sira bizden de Abidin Dino, Bcdrı Rahmı lıyüboğlu, Cıhat Burak ve Burhan Uygur gibi ressamlarımız bu sanata kayıtsız kalanıadılar. Ne zaman gündeme sanatzanaat tartışması gelse aklıma Bedri Rahıııi Eyüboğlu'nun şu güzel değerlendirmesi gelir: "Adam hem J. Guardiota, "Bereket"ten detay, 1926 (tabak). tiirkü söylüyorhem de resim yapıyordu. Sanat ı le zanaat arasındaki en kesin farkı o gün anladığımı sanıyordum. Sanat adamı çalişırken yaptığı işe o kadar dalar ki tiirkü söylemek şöylc dursun nefesı kcsı lir, bazen uçan sinekten huylanır, bazen yanı başında top patlasa oralıbileolamaz." Eyüboğlu'na, AvnerZiss'inyorumunuda ekleyebiliriz: "Sanat imgelcraracılığıylagerçekliğinyeniden üretilmesidır. Sanatta imge nesnel ılc öznelinorganikbütünlüğündendogar...lmgcnin nesnelliği dcyınce dogrudan doğrııya gerçeklikten kaynaklanan herşeyi anlıyoruz, ö/nelden ise, sanatçının yaratıcı düşünccsinin imgeye kattığı şeyleri." Kıssadan hisseye gelince: önemli olan malzemenin "dolayısıyla toprağın"kiminelindeşekillendiğidir. Eczacıbaşı Topluluğu'nun, kurucusu Dr. Nejat F. Eczacıbaşf nınaramızdanaynlışının beşinciyıldönümüanısına, 1 Ekim20 Kasım tarihleri arasındaTürk ve tslam Eserleri Müzesi'nde gerçekleştirdiği "MediterraneSeramikte Gelenek ve Çağdaşlık" başlıklı seramik sergisi sanatzanaat tartışmasına çok güzcl bir yanıt. Küratörlüğünü Rosa Martinez'in yaptığı sergi, 1998'in önemli sanat ctkinlikJerinden biri. 5. Uluslararası îstanbul Bienali'nin de küratörlüğünü yapmışolan Rosa Martinez'in :>u sözleri sergınin amacını özetliyor: "Yaratıcılığın hası, kullanılan malzemenin tümünü siler atar, özü yeni vizyonlar üretme yeteneğiyle beslenmıştir. Sıradan olanı, basmakalıp olanı, kitlc iletişim araçları, akademık kurallaryada e g e me n güçlerle bclırIen miş Seramiğin yenl dili... 1957 yılından beri seramik sanatına des.tek veren Eczacıbaşı Topluluğu, Dr. Nejat Eczacıbaşı, babasının şusözlerini hatırlatıyorbızlere: "Çok zaman ekonomık büyümeninherşeyikısasürede çözebileceği sanıldı. Oysa, insan denen yaratık bir günde değişmiyor. Onu ancak bir bırıkim süreci sonunda elde ettiği moral değerleryüceltebiliyor. Budeğerlerin en başında da sanat geliyor. Toplumlarda sanat ve kültüre yapılan her türlü yatırım, onun so.syal yapısını yüceltir, ekonomısını sağlığakavuşturur;politikasına olumluyönverir." 19. yy sonlarına doğru başlayan ve 20. yy boyunca gelişen sanatta yenilik arayışları,tümıfadcbıçımlerını denemeye başladı. 20. yy sanat anlayışı ifadeözgürlüğü üzerine ınşa edildi. Bu düşünce ve eylern özgürlüğü, modern sanatın gelışmcsinı ve plastik sanatların bütünlüğünü sağladı. Yeni arayışlar içinc gıren ressam vc heykeltıraşlar, resim ve heykel sanatının birçok öğesi P. Picasso, 19A