Katalog

B A S I ü ç lerinde olduğu gibi yine kaleme alınan söylentiler kısa kısa, başlıksız haberlerden oluşur. Dedikodu yazınına henüz kişisel yorumlar girmemiştir. Anlatımlar düz, sıradan, kuru ve renksizdir. Yazılanlar ne suya ne de sabuna dokunur. DEDİKODU TATLISEYDİR Dedikodu basına sinema dergileri aracılığıyla girdi. Şimdilerde dedikodu çağ atlayıp TV'ye sıçradı. atin düşünürü ve tragedya yazan Seneca, "Dedikodu, kadınların masum cğlencesidir" demişse, "fısıltı dünyası"nın tarihinde, konuyla ilgili somut belgeler olmasa da yüzyıllar öncesine, özellikle de Roma sosyetesine dayanıyor demektir. Ne var ki deli imparator Caügula döneminin ünlü fılozofu Seneca, bugün yaşamış olsaydı "dedikodu üretimi"nin yalnızca "kadın doğasfna ö/gü bir "eglence" olmayıp, günümüzde "erkek toplumu"nun da bu yolda ne büyük aşamalar geçirdiğini görebilecekti. "O dedi, bu dedi" biçiminde kulaktan Dedikodu dünyasının İlk köşe yazarıAdaletCimcoz Dedikodu yazarlığı ilk kez salon ve dönemin en etkin ve de sinema dünyasının tek dergisi Yıldız'la boyut değiştirir. Artık, minik haber biçiminde sunulan kısa kısalar genişletilip "Perde Arkası" genel başlığıyla bir köşe yazısına dönüştürülmüştür. Dedikodu yazınının, dedikodu kültürünün bu ilk "köşe yazarı" da dönemin ünlü dublaj sanatçısı Adalet Cimcoz'dur. Kendisi gibi ünlü seslendirme sanatçısı Ferdi Tayfur'un (Şimdiki arabeskçi Ferdi Tayfur değil) kardeşi olan Cimcoz, Yüdız'la başladığı ve Senaryo dergisiyle (1953) sürdürdüğü köşe yazılannda gerçek adını kullanmaz. O takma adlı bir Fitne Fücur'dur. Arabozucu, ortalığı kanştın a anlamına gelen Fitne Fücur müsteannın gerçek kimliği hep gizli kalmıştır. Almanca ve Fransızca bilen ve sanat dünyasının yanı sıra sosyetik çevresi, geniş haberalma kaynaklan olan Cimcoz'un önemli bir özelliği de olayları sulandırmadan kıvr,ak ve incelikli diliyle dedikodu haberine yorum getirmesidir. Ve özellikle de yazdıklan daha çok yerli film galaları, özel toplantılar, tiyatro prömiycrleri, edebiyatçılar, si L Banll Balkıa,Yanl YıMız'da Mımo takma adıyla y a u n klalnln an lyl mabamaalydL. muştu. Kulaktan kulağa yayıldikça bir kar topu gibi büyüyen, büyüdükçe değişime uğrayıp tatlı tatlı saptınlan ve genel tanıınıyla adına "fıskos", "fısıltı" ve "dedikodu" dediğimiz söylentilerin "yararları" bir yana, "zararlan" ise tehlikeli sonuçlar yarattığı görülür. Bu uğurda yuvalar mı yıkılmamıştır, ocaklar mı sönmemiştir, cinayctler mi işlenmemiştir; Osmanlı tarihinde kelleler mi uçurulmamıştır, imparatorluklar fıii yıkılmamıştır? natçılanmızdır. Beyaz Pcrde dcrgisi (1950) "Anahtar Deüği'' başlığı altında "Orhon M. Arıburnu ömrii hayatında pijama giymemişrir. Kendisinin bol ve cicibici bir entarisi vardır, daima onu giyer" gibi mini haberleriyle işlevini sürdürür. 1950'lerin başlannda Türkiye radyolu döneme girdiğinden bu kez de Radyo'nun Sesi gibi bu tür dcrgiler "Haftanın Dedikodularf'na ilgi duyar. önceki Dedikodunun basındak I ilk yılları 194t)'h yıllar bu konuda zararsız ve küçük bir başlangıç sayllır. Ve dedikodu söylemi yazılı basına sinema dergileri aracılığıyla gırmiştir. SöylentiÇolpan llhan MUnlr özkul lliaklal dadlkodu baaınına yanaımıştı. lerin o yıllardaki ana malzemesi ve kaynağı kulağa aktanlan söylcntiler kimi göHolywood vc Anıcrikan patcntli sinerüşlerc göre "baskı altında yaşayan kitma yıldı/larıdır. Yıldız dergisinde lclerin afyonu", "toplumsal bir deşarj", (1943) "Sinema Dedikoduları" başlığıy"bir hastalık", "yaygın bir aşağılık la okura sunulan haberler "kısa kısakompleksi" ve "dedikodu bir ihtiyaç" olar"dan oluşur. Örneğin Charles Boycr laruk tanımlanıyor. örncğin 1989 yılınVVarner Bros stüdyosu hesabına film çeda Psikolog Dr. İlkay Kasatura, konuyvirir; Orson Welles, Dolores Del Rio ile la ilgili bir panelde yaptığı konuşmada evlendiğini inkar eder... 1950'lere doğru "dedikodunun hem yararlı hem de zarardedikodulann yeni hedefı yerli kaynaklı olduğunu" bazı örneklerle ortaya koylar, yerli sinema oyunculanmızla ses sa DMİIkodu kUltürünün İlk k t f a * y a z a n A d a M Cimcoz'dur. C U M H U R İ Y E T OEROİ 6 H A Z İ R A N 1 9 9 3 S A Y I 3 7 8 10