Katalog

Ç 1 Ç E K Fehmi Bayraktaroğlu Çiçekçilerin "Aranjman" olarak niteledikleri bir yöntem Tek saksıda, çok çiçek Birlikte düzenleyeceğiniz bitkileri seçerken aynı tür toprakta yaşayabilecek türler olmasına ve yaşayabilecekleri gerekli ortamın yaratılmasına dikkat edilmeli. EVSlMtN döndüğü günlerdeyiz. Sonbahara girerken, evlerde yaz sonu temizliğinin yanı sıra, çiçekleri de elden geçirip, kışa hazırlamak gerekiyor. Yan sütundaki bakım rehberinde bu hazırlıklarla ilgili olarak özetlediklerimizden gerekli bulduklarınızı yaparken, çabalarınıza zevkli bir yaratıcılık katabileceğiniz bir de önerimiz var: Aranjman diye de adlandırılan, aynı kap içinde çeşitli bitkilerin bir araya getirilmesi ile yapılan düzenleme... Bu yöntem, hem ortaya çıkan sonucun güzelliği bakımından hem de birçok bitkinin topluca az yer kaplayacak şekilde değerlendirilmesi bakımından tercih edilebilir. Ayrıca, tek tek yeterli formda olmayan birçok bitki, böyle bir düzenleme içinde, çok daha güzel bir sonuç elde etmemize yarayabilir. Böyle bir düzenlemede en önemli yan, bir araya dikilen bitkilerin sağlıklı yaşayabilmeleri için gerekli ortamı yaratabilmektir. Uygun kap, uygun toprak ve uyumlu olarak bir arada yaşayabilecek bitkilerle bu işe girişmekliyiz. Birlikte düzenleyeceğimiz bitkileri seçerken, aynı tür toprakta yaşayabilecek türler olmasına dikkat etmeliyiz. Orneğin, funda toprağında yaşayan türlerle, sağlıklı olabilmeleri için daha özel toprak karışımına gerek duyan türlerin, aynı toprağa bir araya dikildiklerinde, sağhkları kısa bir sürede bozulabilir. Bunun gibi.çok su isteyenlerle.nispeten kuru bir ortamı sevenler de bir arada uyumlu yaşayamazlar. Baştan sıraladığımız bu olumsuzluklara rağmen, bitki çeşitlerini (isimleriyle) ele aldığımızda göreceğiz ki, bir arada yaşayabilecek birçok tür var. Düzenlemede kullanacağımız kap, bir araya dikeceğimiz bitkilerin rahatça sığacağı ve ilerdeki kök geliştirmelerinde sorun yaratmayacak büyüklükte olmalıdır. Fakat, görünüş güzelliği bakımından çok derin kaplar tercih edilmemelidir. Dikilecek bitkilerin kök durumu düşunulerek, yeterli derinlikte kap seçiltnelidir. Seramik ve nıadeni kaplar, fazla su tutma özellikleri açısından, bu tür düzenleme için pek sağlıklı değildirler, bir süre sonra sorun yaratabilirler. En iyisi, saksı satan dükkânlarda, "aranjman saksısı" adı ile aranıp bulunabilecek, çeşitli çaplardaki ve formlardaki, pek derin olmayan yayvan toprak saksıları tercih etmektir. Saksı ahrken, düzenlememizde kullanacağımız ilave toprağı da almamızda yarar var. Toprak olarak da, bol yaprak çürUğU katılmış, yumuşak, hafif topraklan tercih etmeliyiz. "Afrika menekşesinde kullanılan liirden" diyerek bu toprağı satıcılara tammlayabiliriz. Saksımız ve toprağımız hazırsa bir araya dikeceğimiz bitkilere karar verebiliriz artık. Funda toprağında yaşayan türlerin hemen hepsi, bitki formlarının bir arada bulunmaya elverişli olması şartı ile, bu iş için uygundurlar. Orneğin, çeşitli eğrelti (fujer) türleri, asparagus (kuşkonmaz)lar, aralıalar, marantalar, kurdele ve kolyoslar, bodur saksı sarmaşıkları (hedera'lar), peperonya ve şefleralar, telgraf çiçeği vb. bir arada uyum içinde yaşayabilecek türlerdir. Bu bitkilerden bir araya dikeceklerimize karar verirken, ortaya çıkacak renk uyumu Eylül ayı bakım rehberi B itkilerin birçoğu gibi, saksı çiçekleri için de, sonbahar ve kış ayları dinlenme dönemleridir. Ama gene de, evlerde yaz sonu temizliği sırasında, saksı bitkilerini de bir elden geçirmekte, saksıları ufak gelenleri daha büyük saksılara aktarmakta ve toprağı tazelenmesi gerekenlerın de toprağını değiştirmekte yarar var. Eylül, bu işlemler için uygun bir zaman. S aksılarınıza, saksıyı boşaltmadan ve daha büyük bir saksıya aktarma yapmadan, üstten toprak ilave etmenin, bitkiye yararı yoktur. Toprak ilave etme işlemini, mutlaka saksıyı boşaltarak, gerekirse fazla kök oluşumlarını alıp, saksı değiştirerek yapmalısınız. Fazla ve gereksiz kök oluşumları bitkiyi saksısından çıkarıp, elinizle, kökleri yokladığınızda, kolayca kopacaklardır, bunun bitkiye yararı vardır. K ontrol için saksısından çıkardığınız bitkinin kökleri, saksı içindeki toprağı iyice sarmışsa, mutlaka bir boy büyük saksı ve ilave toprak kullanmanız gerekır. "Nasıl olsa gene büyüyecek, değiştirmek gerekecek" diyerek, eski saksıdan çok büyük saksı kullanmayın. Bu da hem form açısından hem de sulama sırasında ,bitkinin sağlığı açısından iyi olmayacaktır. (Fazla miktardaki toprağı doyuracak kadar su, saksıdaki bitki ufaksa, bitki için iyi değildir, az sularsanız da bitki gerekli suyu alamayacaktır. En iyisi, eskisinden bir boy büyük saksı kullanmaktır.) E ğer alt yapraklarını dökmüş ve çirkin bir sap üzerinde kalmış Dfenbahya'nız varsa, ondan da yeni bir bitki ve çellkler elde edibilirsiniz bu ay. Yapraklı bölgenin hemen altından, saksı içinde, toprak altında kalacak kısmı da hesaba katarak, keskin bir bıçakla, iki boğum arasından bitkiyi kesin ve bir kavanoz içine, köklenmesi için suya koyun. Bu iş için, filtreden geçmiş veya şişeli olarak çarşıda satılan, iyi nitelikli su kullanmalısınız. 1015 gün içinde sudaki gövdede yeni kökler oluşacak ve bitki yeniden saksıya dikime hazır hale gelecektir. En alttaki yapraklarda sararmalar olabilir, korkmayın, kökler oluşmaya başladığında bu sararmalar duracak ve bitki sağlığım kazanacaktır. Gerekirse, yeni saksıya bitkiyi dikerken, en alt yapraklan kesersiniz. E ski saksıda kalan sap kısmını, toprağının 20 cm yukarısından ve gene iki boğum arasından kesin, saksıyı sulamaya devam edin. Boğum arasındaki gözlerden bitki yeni yapraklar oluşturacaktır. Elinizde kalan yapraksız gövde parçasını da boğum aralarından olmak üzere 78 cm uzunlukta parçalara ayırıp, perlite dikerek çelik yaparsanız, bu parçalar da köklenecek ve saksılara diktiğinizde yeni bitkiler oluşacaktır.n I na ve forma da dikkat etmeliyiz elbette. Birbirine çok yakın yaprak rengi olan bitkileri ve şekilleri birbirine çok benzeyen bitkileri bir araya dikerek iyi sonuçlar elde edemeyiz. Renkler ve bitki formları, bir arada, hem uyumlu, hem de esprili bir karışım meydana getirmelidir. Burada, biraz da zevkiniz ve yaratıcılığınız önemli. Bitkilerin bir kısmı alçak boylu ve yayvan yapraklı, bir kısmı yükselen türden, bir kısmı sarılıcı ve sarkıcı vb. olabilir. önemli olan, göze hoş gelecek, bir dizayn yakalayabilmektir. Bunu elde edinceye kadar, bitkilerinizi, dikeceğiniz kaba çeşitli şekillerde yerleştirerek, denemeler yapmalısınız. En iyi formu bulduğunuza kadar verince, dikim işlemine geçebilirsiniz. (Uyumu bozan, dal ve yaprakları, dikim işlemi sonrasında budayabileceğinizi unutmayın.) Kabınızın içine 34 cm derinliğinde toprak doldurun ve istediğiniz formu büluncaya kadar bitkilerinizi yerleştirme denemesi yapın. Bu arada dikkat edecekleriniz: Bitkilerinizin köklerinin birbirine gelişmelerini engelleyecek kadar yakın olmaması ve yerleştirme işleminin bitiminde saksıyı toprakla dolduruduğunuzda, bitkilerinizin, üst toprak seviyelerinin, eski kaplarındaki durumlarına göre, derinde veya yüksekte kalmamalarıdır. Bu nokta, bitkinin sağlığı açısından da önemlidir ve yükseklik farklarını, bitkileri kaba yerleştirirken, altlarına toprak ekleyerek veya alttaki toprağı (gerek saksıdaki, gerekse bitkinin kök kısmının altındaki bir kısım fazla toprağı) azaltarak, halledebilirsiniz. Yalnız, bitkilerinizi yeni kaba yerleştirirken, bitki tabanı ile kabın tabanı arasında mutlaka bir miktar toprak bulunmasına dikkat edin. Bu kök gelişmesi ve sağlığı için önemlidir. Bitkilerinizi kaba istediğiniz biçimde yerleştirdinizse, şöyle biraz geriye çekilin ve bir daha bakın, toprak doldurmadan, ola ki, yakından görülmesi zor, şekil bozukluklan, uyumsuzluklar vardır. Sonra, diktiğiniz bitkileri yeniden sökmek zorunda kalmayasınız. Sorun yoksa, bitki aralarını, saksının üst kenarına birkaç santim kalana kadar toprakla doldurabilirsiniz. Aralarda boşluk kalmamasına dikkat edin ve toprak doldurma bittikten sonra saksıyı birkaç defa hafifçe yere vurarak, toprağın ve köklerin oturmasını, iyice yerleşmesini sağlayın. Eksik toprak varsa, ilave yapın. Düzenleme sırasında, bazı çiçeklerin dal ve yapraklarının, içiçe ve üst üste gelmesinin (eğer çok girift bir durum yoksa) hiçbir zararı yoktur. Bitkiler, ışık durumuna göre yapraklarını hareket ettirebilir ve kendi sorunlannı çözerler. Ayrıca, dikim işlemi bittikten sonra uyumu bozan veya çok girift olan dal ve yapraklan budayabilirsiniz de. Dikim işleminden sonra, saksıyı sulayın ve önceden kararlaştırdığınız köşeye yerleştirin. Unutmayacağınız bir nokta da, eğer saksınızı koyduğunuz yerde tüm bitkiler yeterli derecede ışık almıyorsa, orneğin arkada kalanlar veya aradakiler çok gölgede kalıyorsa, arada sırada saksıyı bir miktar çevirmeniz gerektiğidir. Aranjmanlarda önemli bir bakım sorunu da, bir aradaki bitkilerin, bazan gereğinden fazla uzayarak, uyumu bozmalandır. Gerekli aralıldarla budama yapılarak ve başlangıçta bitkileri seçerken çok yükselecek uyumu bozacak türlerle çok bodur kalan türleri bir araya dikmeyerek bu da halledilebilir. Bir de bitkilerinizi seçerken, tümünün sağlıklı olmalarına dikkat etnıelisiniz tabii. Hastalıklı bir bitki, diğerlerine de zarar verecektir. Eğer bütun bu noktalara dikkat ederseniz, ortaya zevkli bir sonuç çıkacağından ve bitkilerin bir arada uyum içinde yaşadıklannı göreceğinizden kuşkunuz olmasın. Haydi, deneyin bakalım, başarılar.... D