Katalog

EV E K O N O M İ S Î MeralTamer Konserve yerine kurutulmuş sebze Evlerde sağlıklı bir biçimde konserve yapmanın maliyeti de, uygun araç goreç ihtiyacı yüzünden oldukça yükseldiğinden, ipe dizilerek kurutulan sebzeleri saklamak çok daha elverişli. Konserve satın alırken dikkat Y az sebzelerinin oldukça düşük fiyatlarla satıldığı şu günlerde, bazı evlerde kışa hazırlık yapıldığını hepimiz biliriz. Bize yöneltilen sorularda, evde konserve yapmanın yolu hakkında bilgi isteyen hanımlar, çoğunlukta... Konuyla ilgili olarak görüşlerine başvurduğumuz Hacettepe Universitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ayse Baysal, "Eger evde gerekli araç gereç yoksa, domates dısjndaki sebzelerin konservesi yapılmamalıdır" diyor. Prof. Dr. Baysal, bazı evlerde gerekli araç gereç olmadığı halde yapılmaya çalışılan konservelerin hem sağlıga zararlı hem de astan yüzünc'en pahalı olabileceğine işaret ediyor. Sağlıklı ve ekonomik konserve yapabilmek için evde ısı göstergesi bulunan basınçlı büyük tcnccrelere gerek bulunduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Baysal, "Oysa ev hanımlan, konserve için yapdm>s özel kapaklı kavanozlan alınca, 1} bitiyor sanıyorlar. Bu kavonozlar içinde hazırladıklan sebzeleri, normal tencerelerde saatlerce kaynatarak konserve yapmaya çalışıyorlar. Bir kere bu tencerelerde ısıyı ölçmek miimkün olmadığı için konservenin kaynama sırasında yeterli ısı derecesine ulaşıp ulasmadıgı anlasılamıyor. Aynca 34 saatlik kaynama gerektigi için, yakıt sarflyab fazla oluyor, doiaymvla konserve ekonomik olmuyor. Hele bir de yeterli ısı derecesine ulaşılamadtgı için, 'konserve edildigi' sanılan sebzelerde mikrop uremeye baslarsa, bu kez saglıga da zarariı oluyor," demekte... Prof. Dr. Ayşe Baysal, evde yapılan konservelerde yeterli ısıya ulaşılmış olsa bile, kavanoz içine konmuş sebzelerin çok uzun süre kaynamadan dolayı içindeki vitaminlerin öldüğüne dikkat çekiyor ve "Hanımlar mutlaka yaz sebzelerinl kışa saklamak istiyoriarsa kurut.sunlar daha iyi," diyor. Hanımların şu günlerde biber satın alıp iyice yıkayıp ipe dizerek kuruttuklarını söyleyen Prof. Dr. Baysal, "Fasulyenin kenarlarını kesip iyice yıkayıp ipe dizerek kurutan, patlıcanı nasıl pişirecekse ona göre kesip, yıkayıp ipe dizerek kurutan çoktur. Bu kurutmalarda da vltaminler yok olur, ancak bunlar biç değilse saglık açısından zarariı degii ve enerji, kavanoz gibi yan masraflar gerektinnedigi için oldukça ekonomik," diyor. Yaz sebzeleri içinde, sadece domatesin konservesinin yapılabileceğini dile getiren Prof. Baysal, bu konuda da şu bilgileri veriyor: "Evde salça kullanmak istemeyen, salçayı fazla asitli ya da tuzlu bulan olabilir. Kışın seralarda yetişen domatesler de çok pafaalı oldugu için yazdan domates konservesi yaparak kışın yemeklerde bunlan kullanmak isteyenler, bunu evde pekfllfl yapabilirler. Öncelikle kapaklan özel olarak yapdmış cam kavanoziar satın alınmalı. Bu kapaklar, her konserve için bir kez kullanılabilir, ama kavanozun cam kısımlan pek çok sefer kullanılabilir. Zaten iç yiizeyi kavanoza sıkıca yapısan bu kapaklardan aynca satın almak mümkündür. Kavanoziar iyice temizknip su • da kaynatıldıktan sonra, başka bir yerde iyke yıkanıp, yesil kısımlan çıkanlmıs ve dilimlenmlş domatesler bu kavanoziar sıcakken içine dizilir ve ttzerine su konur. Su ile kapak arasında bir pannak mesafe mrakıur. Bu kavanoziar normal tencereler içinde 20 dakika kadar kaynaüldıgı takdirde, domates konservesi hazır demektlr. Sonra karanlık ve serin bir yerde, kullanılacağı zamana kadar bekletilebilir ve kışın da yemeklerde kullanılır. Kaynama süresi az oldugu için viumin kaybı da çok fazla olmaz." Prof. Dr. Ayşe Baysal, evlerde arzu edil diği takdirde domates suyunun da aynı yöntemle konserve edilebileceğine işaret ediyor; ama hemen ardından Türkiye'de her" mevsimde çok çeşitli meyva ve sebzelerin yctiştiğini hatırlatarak, "çok zonınlu olmadıkça, konserve yapümamasını ve her mevsimde en bol bulunan taze meyve ve sebzelerin yenmesini," öncriyor. Konserve ya da kurutulmuş sebzelerin ise ancak lezzet ve ağız tadı açısından anlamlı olduğunu (eğer mikrop Uretmemişse), ancak vitaminler ve beslenme değeri açısından bu tür sebzelerin önemli kayıplara uğradıklarını bir kez daha hatırlatıyor. D Kiralık ve satılık gelinlikler u hafta, "Ev Ekonomisi" köşemizin bir bölümünu, yeni evlenecek gençlerin ilgi duyabilecekleri bir konuya ayırdık. Stajyer arkadaşımı/ Belkıs Kılıçkaya'nın Şişli, Kadıköy ve Mahmutpaşa'da yaptığı araştırmalara göre, gclinlik fiyatları, kalitesine, dikişine ve kullanılan kumaşa göre, 20 bin lirayla 3.5 milyon lira arasında değişiyor. Ama gelinlikte bir de "kiralık" olayı var. Aynı piyasalardan gelinlik kiralamanın maliyeti ise, 15 bin lirayla 1 milyon lira arasında... Ancak gelinlik kiralamanın maliyetinin oldukça pahalı ve neredeyse satın alınarı gelinIiğe eşdeğerde oldugu dikkati çekiyor. Anlayabildiğimız kadarıyla, tüketiciler gelinlik kiralasalar bile, başkalarının giydiği, yani kullanılmış bir gelinliği kendi evlatlarınm sırtında görmek istemiyorlar. Dolayısıyla kiralık gelinlikler bile, genellikle bir kez kullanılabiliyor. B Flrma sdı flfll USHMMy Şlşll Gallnllk CMInclk Savgl Lütfl* Butlk Savll Gallnllk Oümar Çapa Notkara Şükran MakMrtpasa: Nfto Oünlük Glyim Blrllk Glyim kadıkty: Baronet Ec»m Hüba Oallnllk Klrahk Satılık Gelinlik ureten ve satan firmaların yetkilileri, kiralanan gelinliklerin ilk kez kullanıldığını anlamak için gelinliğin üzerinde bir sabun izinin arastırılmasını, aynca fermuarın yakınındaki dikişlerde esneme olup olmadığına dikkat cdilmesini salık veriyorlar. Bu arada, gelinlik satın almak isteyenler için de ba/ı onerilerde bulunan firma yöneticileri, pensleri ve yan dikişleri düzgün olmayan gelinliklerin fîyat açısından "pazariığa açık" gelinlikler olabileceğine dikkat çekiyorlar. Aynca gelinlik sipariş edenlerin, kumaşı mutlaka görmeleri ve kumaştan bir örnek almaları gerekiyor. Aksi halde, tüketiciye vaat edilen kumaş kalitesiyle, gelinliğin yapıldığı kumaşın kalitesi birbirine göre epey farklı olabiliyor. D 100300 bin TL 350 bin 1,5 milyon TL 100400 bin TL 200700 bin TL 70200 bin TL 250400 bin TL 110450 bin TL 200500 bin TL 250 bin1 milyon TL 100300 bin TL 200350 bin TL 250400 bin TL 300500 bin TL 90150 bin TL 2075 bin TL 3040 bin TL 50200 bin TL 2075 bin TL 6080 bin TL 50500 bin TL 150 bin 1 milyon TL 50 400 bin TL 150 bın3 5 mıl 70250 bin TL 70400 bin TL Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ayşe Baysal, yandaki sütunlarda, "Evde konserve yapımı" konusunda bilgi verirken, fabrikalarda yapılmış hazır konserveleri satın almada da bazı noktalara dikkat etmemiz gerektiğini hatırlatıyor. Konserve satın alırken (ister cam kavanozda, isterse teneke kutuda olsun), kapak yüzeyinin dışa doğru bombelenmemiş olmasına özellikle dikkat edilmesini isteyen Prof. Baysal, kapak yüzeyleri bombelenmiş konservelerin yeterince yüksek ısıda kaynatıimadığını ve dolayısıyla mikrop üretmiş okJuklarını vurguluyor. Bazı durumlarda, konserve kutusu bir yerinden yarılıp sızıntı yaptığı için konserve bozuk oldugu halde, kapak yüzeyinin bombelenmemiş olabileceğini vurgulayan Prof. Baysal, konserve kutusuna dikkatle bakılmasını ve sızıntı yaptığı fark edilen konservelerin satın alınmamasım istiyor. Evlerde yapılan konserveler için de aynı konunun geçerli olduğuna işaret eden Prof. Baysal, evde konserve yapanların konserveleri kullanacakları zaman, kapak yüzeylerinin bombeli olup olmadığını kontrol etmelerini salık veriyor. Kapak yüzeyi bombelenmiş ya da sızıntı yapmış konservelerin özellikle pişmiş yiyeceklerde sağlığa daha zarariı olduklarına dikkati çeken Prof. Baysal, "Balık glbi, barbunya fasulye, zeytlnyağlı dolma ve patlıcan tava glbl kutusu açıldıktan sonra ısrtılmadan ya da plsirllmedsn derhal yenen konservelere tüketicllerin özellikle dikkat etmeleri gerek" diyor. Çoğumuzun evlerimizde kullandığı konserve salçalar konusunda da bazı uyarılarda bulunan Prof. Baysal, konserve salçanın satın alınıp kapağı açıldıktan sonra teneke kutuda bekletilmeme8İni ve cam kavanozlara alınmasını öneriyor. Teneke kutuda bekletilen salçalara, içindeki asit nedeniyle teneke ve kurşun gibi maddelerin bulaştığına dikkati çeken Prof. Baysal, salçaların buzdolabında beklerken koiayltkla küflenebildiğini belirterek, bu küflenmeyi önlemek için salçanm konserve kutusundan çıkanldıktan sonra bir tepsiye yayılıp güneşte bir süre bekletilerek suyunun alınmasını ya da salçanın az bir miktarının buzdolabının normal raflarında, geri kalanının ise buzlukta bekletilmesini öneriyor. D 23