Katalog

'V I V E K O N O M İ S İ M r l Tmr ea a e Tencerede yemek bekletmeyin Ateşe dayanıklı cam tencereler sağlığa en yararlı olanlar. Yemeği herhangı bir tencerede pişirsek bile, piştikten hemen sonra cam kaplara alıp orada bekletelim. cerelerin kısa sürede eskimesini önlemek için mutfaklarda tel ya da vime elden geldiğince az yer verilmesini, buna karşılık dibi tutmuş tencere ve tavalann biraz karbonatlı su ile kaynatılarak temizlenmesini salık veriyor. Prof. Baysal ise asitli yiyeceklerin alüminyum tencerede pişirilmemesini, aksi halde yiyeceklere alüminyum karışabileceğini dile getiriyor. Kendi evinde sağlam bir alüminyum tencereyi patates haşlamak, yumurta haşlamak ya da su kaynatmak için ayırdığını söyleyen Prof. Baysal, genellikle sebze ve meyve gibi asitli olabilecek yiyeceklerle yoğurtlu, salçalı, sirkeli yiyeceklerin mutlaka cam kaplarda bekletilmesini salık veriyor. Tencerelerdeki metallerin sulu yiyeceklere, katı yiyeceklere oranla daha kolay geçebildiğini belirten Prof. Baysal, "Pilav gibi, nohutmercimek gibi, et gibi yiyeceklerin çelik tencerede bekletilmesinin zararlı olacağını sanmıyorum" diyor. Benek benek siyah olmuş alüminyum tencerelerin kullanılması sakıncalı bulunurken, içi sararankararan emaye tencerelerin, eğer emayesi dökülmemişse sağlığa zararb olmadığı belirtiliyor. Prof. Ayşe Baysal, emaye tencerelerin sararıpkararmasının genel olarak iyi temizlenmemiş olmalarından kaynaklandığına işaret ettikten sonra, "Bence emayesi dökiilmemiş tencerinin zaran yok. Ama emayesi çok küçük bir noktada dökülmüş olsa bile o tencerede yemek pişirmek çok sakıncalıdır" diyor. Teflon tencerelerdeki çiziklerin sağlığa zarardan çok, yemeğin yapışması ve teflonun özelliğini yitirmesi açısından sakıncalı olabileceğini ifade eden Prof. Baysal, "Teflonda asıl zararlı olan, tavada et falan kızartırken çıkan buharı teneffüs etmektir. Teflon tavayla kızartma yapılırken çıkan buhar davlumbazla çekilmediği takdirde teflondaki kimyasal maddeleri solumuş oluruz. Teflonun sağlığa en zararlı yönü işte budur. Bu buharı solumamaya dikkat etmeliyiz" diyor. Teflon tencerelerin çabuk bozulmaması için metal kaşık ve spatül yerine daima tahta malzeme kullanılması gerektiğini yeniden hatırlatıyor. Uzmanlardan aldığımız bu bilgileri özetleyecek olursak: 1 Yemek pişerken, ama daha çok da beklerken tencerelerden kimyasal madde alıyor. Bu nedenle eğer maddi gucümüz sınırlıysa yemekleri eskimiş tencerelerde pişirsek bile, piştikten hemen sonra cam kaplara aktaralım ve orada bekletelim. 2 Eğer maddi gücümüz elveriyorsa, mutfağımızdaki ateşe dayanıklı cam kapların sayısını arttırahm. Bunları yemek pişirirken kul' lanmak zor geliyorsa, yemeği piştikten sonra dolapta bekletmek ve tekrar ısıtmak için kullanalım. 3 Komposto gibi, sebze gibi asit içeren yiyecekleri alüminyum kaplarda pişirmeyelim. 4 Pilav ve börek gibi kuru yiyeceklerin tencerelerden en az kimyasal madde alan yiyecekler olduğunu, dolayısıyla en kolay bekletilebilecek yiyecekler olduğunu bilelim. 5 Çelik tencerelerin bugün için (gelecekte yapılacak deneyler farklı bulgular getirebilir) camdan sonra en sağlıklı tencere olduğunu kabul edelim. Ancak fiyatlan çok pahalı olduğu için bir belki en fazla iki tane alalım ve yine de her ihtimale karşı içinde pek yemek bekletmeyelim.D Tüketici soruyor En az zararlı tencere hangisi? ı Kaclıköv'den bize yazan Berna Şişmanoğlu adlı okurumuz, 28 yıllık evliliği süresince teknolojinin gelişmesine paralel olarak evde çeşitli tencerelerin nasıl biriktiğini anlattıktan sonra "hangl tencereyi kullanalım?" sorusunu soruyor. Berna Şlşmanoğlu'nun mektubu şöyle: "Ben 28 yıllık bir ev hanımıyım. Bu kadar yıl boyunca mutfağımdan birçok tencere geçti... Evlenirken bakır tencereler vardı. Sonra her kalay yaptırdığımda yeni bir tencere alacak kadar para gerekince, pek çok ev hanımı gibi onları elden çıkanp alüminyum tencere aldım. Onlar da kısa sürede benek benek siyah oldu. Çok sakıncalı olduğunu duydum, ama atamadım... Bu alüminyum tencereleri ara sıra süt pişirmede, tatlı şurubu ya da komposto yapmada kullanıyorum. Bazen de çorba gibi hemen yenecek ya da muhallebi gibi asit yapmayacak yiyecekleri pişirmede kullanıyorum. Acaba yanlış mı yapıyorum? Hep aklımı kurcalıyor... Ondan sonra emaye tencereler geliyor. Onların yüzeyi kalkmasa bile rengi sararıp kararıyor. Sanki yüzeyindeki madde aşınmış, incelmiş gibi izlenim yaratıyor. Bu konumdaki tencereyi kullanmamalı mıyım? angi tencereyi kullanalım?" Kadıköy'den bize yazan Berna ŞişI manoğlu adlı okurumuzufı yandaki sütunlarda yer alan mektubunda bize yönelttiği bu soru, sanırız pek çok ev hanımının hislerine tercüman oluyor. Şişmanoğlu gibi pek çok ev hanımının evinde yıHarla oirlikte alüminyumundan emayesine ve teflonuna kadar çeşitli tencereler birikmiş durumda. Bize gelen mektuplardan anladığımıza göre çoğu ev hanımı eski ve çizik tencereleri atmaya kıyamıyor ve "börek yaparım", "muhallcbi pişiririm" gibi bahaneİer yaratarak eskimiş tencereleri hem kendine sorun ediyor hem de çoğunlukla "dar gelen" mutfaklarda gereksiz yer kaplamalarına neden oluyor. Berna hanımın sorusunu yanıtlamadan önce biz ev hanımlarına, mutfaklannda pek işe yaramayan gereksiz tencereleri tasfiye etmelerini salık veriyoruz. Soruların yanıtlarına gelince... Öncelikle en sağlıklı tencerelerin yukanda adı geçmeyen ve genelde mutfaklarımızda pek yer almayan ateşe dayanıklı cam tencereler olduğunu belirtmek gerek. Camdan yemeğe herhangi bir kimyasal madde geçmesi söz konusu olmadığına göre cam tencerelerde ister asitli, ister alkalili yiyecekler pişirilsin, ister bunlar hemen tüketilsin ister saklansın, hiç bir zararı yok. Ama "cam tencere pratik değil" denebilir. O zaman, yemekleri başka tencerelerde pişırdikten sonra cam tencerelerde bekletmek sanırız en sağlıklı çözüm. Konuyla ilgili olarak görüşlerine başvurduğumuz Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Başkanı Prof. Ayşe Baysal, cam tencerelerden sonra en sağlıklı tencerenin çelik tencere olduğuna işaret ediyor ve çeliğin, tencere yapılan diğer metallere göre yiyeceklere kimyasal madde geçirgenliği en az metal olduğunu söylüyor. Prof. Baysal, çeliğin yüzeyi zor bozulan, çok dayanan bir metal olmasını da bu özelliğine bağhyor. lstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı Enstitüsü'nden Doç. Dr. Türkân Kutluay ise konuya biraz farklı yaklaşarak bugün sağlıklı denen bir maddenin yarın belli deneylerden sonra sağlığa zararlı yönlerinin ortaya çıkabileceğini hatırlattıktan sonra, "Örneğin plastik sağlığa zararlı ve yiyecege kimyasal madde geçirir dendiği halde sular, yoğurt v.s. plastik kaplarda satılıyor. Yine sağlığa zararlı olan ve sosis salamlara katkı maddesi olarak eklenen nitrite, doğal bir besin olan ıspanakta da rastladık. Söylcmek istediğim şu: Doga da değişiyor, onun için bu tiir kimyasal maddelerden kaçınmamız zor. Ancak bu nıaddelerin, viicudun (olere edebileceği küçük dozlarda kalmasına dikkat etmek gerek" diyor. Doç. Kutluay bu nedenle metal kapların hiçbirinde yiyecek bekletilmemesini öneriyor. Kutluay ayrıca yeni alınmış ten Üretimini ve pazarlamasını yaptığımız • Satranç takımları • Satranç öğretim ve gösterim levhası Uluslararası ölçülere uygun üstün kaliteli sonsuz ömürlüdür. BROŞÜR İSTEYİNİZ uantlnt SATRANÇ MERKEZİ ' P.K. 70 Suadiye / İSTANBUL Teflon tencerelere gelince... Aslında çok memnunum onlardan. Börekten pilava kadar ne yapsam yüz akı... Yapışmıyor, dibi tutmuyor. Ama zamanla hafif çizikler oluşuyor. Zararlı mıdır? Böyle kullanamaz mıyım? Son olarak da her tarafa dalbudak salan çelik tencereler. Onlar için ne dersiniz? Hiç kötü yanı yok mu? Sağlığa en uygunu onlar mı? Bana çok pahalı, bütçeme çok ağır geliyor. Ama sağlık için en uygunu onlarsa, bir iki tane almayı düşünebilirim ve en zararlı tencerelerimi atarım. Bu konuya eğilmeniz, sadece beni değil birçok ev hanımına ışık tutacak, yardımcı olacaktır. Saygılarımla..."