Katalog

l R İ Ç Şiar Yalcın 53 Dam kimde kaldı V R5 • AV83 • ARD9 74 • 73 • ARD9862 K ¥82 t D3 D • D10954 B * 762 • V1O63 8 G S A T R A N C "1 SA" Uzerine "2 Kör" cevabı Texas'tı. Açıcının pik deklare etmesini ister, en az beş pik vaad eder ve kuvvetli elin deklaran olmasını amaçlar. lkinci turdaki "3 Karo" natürel ve forsingtir. "4 TVefl" ise Gerber konvansiyonudur ve as sorar. "4 Kör" cevabı Uç (veya bir) as gösterir. Güney "3 Karo" uzerine "3 Pik" veya sadece iki pikle "3 SA" diyecek yerde "4 Kör" diyerek kör kontrolünU göstermekle sanzatusunun azâmî olduğunu ve iyi bir pik fiti bulunduğunu göstermiştir. Kuzeyin son turdaki "5 Pik"i ise "enterogatif fıt"tir: İki büyük onörle ortağı "6 Pik" demeye davet eder. Batı trefi beşlisini çıkar ve Doğu ruayı koyar. Vial'in yerinde olsaydıruz, bu 6 Pik kontratını nasıl oynardınız? CEVAP: Uzun kozlu elle iki trefle çakarak (elyer trampası) on bir el yapabiliriz (pikle 40 değilse). On ikinci el için ya dördUncU karoyu sağlamak, ya kör damını Batıda bulmak ya da bir körkaro skuizi gereklidir. Bütun mesele pikler 40 ise de kazanmaya çalışmaktır. Vial ilk eli asla aldı ve hemen yere bir trefl çaktırdı. Ondan sonra pik damını cekti. Şimdi Uç olasılık vardır: 1° iki taraf da uyar: Deklaran pik ruasını ve pik asını çeker, son trefline yerden çakar ve bir karo bağışlar. Ondan sonra kör veya karo dönuşunu alır, son kozunu çeker ve i) karolar partajsa, ii) kör empası tutarsa, iii) körkaro skuizi varsa oyunu yapar. 2° Doğu uymaz: Deklaran ikinci bir trefle çakar, kör ruasıyla ele döner, pik valcsine empas yapar, pik ruasını çeker, bir karo bağışlar ve yine karo partajına, kör empasına (eğer karo ile el tutan Doğu kör dönmemişse) ya da körkaro skuizi varsa oyunu yapar. 3° Batı uymaz: Masada öyle oldu ve Vial eliminasyonla kazandı. tki trefl kupundan sonra, AR karosunu çekti, dama empas yaparak Uç kör oynadı ve karo ile elden çıktı. Uçuncü karoyu damla almak zorunda kalan Doğu, baska rengi kalmadığından şu durumda pik dönmek zorunda kalınca Vial şlemini yaptı: R10 74 K B G A65 (6) Dört elin dağılımı şöyleydi: R1O432 762 AR74 • V * 10854 • 983 • D96532 4 KahramanOlgaç Bir satranç muclzesi "Satranç tamamıyla anlamsız birseydir. Sadece saçma bir oyundan ibaret!" Bu sözleri ben söyleseydim kimbilir neler olurdu neler? Satranç pantheonunda oturup ahkâm kesenler bir peşime düşerlerdi ki sorma gitsin! Hiç kimse telaşa düşmesin, hiç kimse korkmasın.. yukardaki cevize (!) leri vecizeyi tersine çevirdim ben yumurtlamadım! Son başarıları ile satranç sıralamasında dünya üçüncülüğüne çıkan 21 yaşmdaki genc lngiliz büyükusta Nigel Short, böyle söylüyor. Kendisi bugün yedinci sıradadır. Hollanda ve fzlanda turnuvalarında elde ettiği büyük başarı, yapılan hesaplara göre kendisini Kasparov ve Karpov'un yanına yaklaştırmıştır. Dünya şampiyonu Kasparov, Short'u "kendisinın şampiyonluk unvanına uzun vadede en ciddi rakip" olarak gördüğünü söylemiştir. Acaba Nigel Short, "ikinci Fischer" olarak satrançtaki Rus hegemonyasını yıkabilir mi? Alaycı tutumu ve satrancı hafif bulması, gözünü diktiği en tepeye çıkabilmesinin zor olduğunu gösteriyor. önünde gerçekten "uzun, ince biryol" var. Gördüğümüz kadarı ile Short, ne bir satranç delisi ve ne de Kasparov ya da eski dünya şampiyonu Karpov gibi korkunç bir satranç hırsına sahiptir. Ançak satrancı çok rahat oynuyor. Kazanırken de, kaybederken de yüzündeki ifade hiç değişmiyor. Anamın deyişiyle "Ala dağdan serin!" Satrancı beş yaşında iken sadece babasının nasıl oynadığına bakarak öğrenmiş. Yedi yaşmdaki babası elinden tutup Bolton'daki satranç kulübüne götürmüş fakat yaşı küçük diyc içeri almamışlar. Böyle bir şey Rusya'da herhalde olmazdı! Nigel, ınce, uzun boylu (1.82 cm) ve "Baby face" görünümünde sempatik ve güleryüzlü bir gençtir. Dehası tahsiline mani olmuş denilebilir, çünkü okulu 17 yaşında iken bırakmıştır. Matematik veya diğer bilimsel konularda bir başarısı yoktur. Herkesin çekindiği Kasparov'dan hiç korkmadığını söylüyor. Raymond Keene Ingilizlerin ilk büyükustası onun aşın kendine güvenini tenkit ederek şöyle söylüyor: "Bazen hatalar yapar. Çtinktt bir şeyleri görmemiş olduğunu kabullenemez." Ne var ki Short da aynı tenkidi dünya şampiyonu Kasparov'a yöneltiyor: "Oyununda büyük kusurlar var. Bu, esas itibariyle bir karakter meselesidir. Fevkalâde egoist bir oyuncu! Bunu onu küçültmek için söylemiyorum. Sadece bir gerçeği ifade ediyorum. Bunun anlamı, satranç tahtasmda veya tahta dısında durumunu fazlaca üstün değerlendirebileceğidir." Sakin görüntüsünün altında bir aslan karakteri yatıyor. Kaybettiği oyunlardan sonra şöyle söylüyor: "Kafamı çimento karıstırıcısına koyasım geliyor!" Seçme turnuvalarında Rus oyunculannın taktiğini Fischer gibi o da beğenmiyor. "Fischer haklıymış. Tabii ki Ruslar bir takım gibi oynuyorlar. Bu şike sayılamaz ama tam da sportmence sayılamaz!" diyor. Şimdi bütün gözler Brüksel'deki Büyükustalar Tlırnuvası'na çevrilmiş durumda. Uç tane büyük "K"nin yanmda Kasparov, Karpov, Korchnoi bakalım satrancın bu muzip genci neler yapacak? Şimdi Short'un son oyunlanndan birini inceleyelim: • v • V • • 1054 AV109764 R 52 3üney Batı Kuzey Doğu t Kör 3 Pik 6 Kör... lialı pik asını çıkar ve karo yedilisiyle devanı edcr. •1den altp kör ıııasını çektiğinizde iki taraf du uyar. kinci kore Doğu sckizliyi koyar. Nasıl oynamnız? CEVAP: Batımn uzun pikleri olduğuna göre, köünüıı lck olabilcccğıni düşunmek abcs değildiı. ,"ünkü brıçıc bır "boş yerleı" (Vacant Places) lcoısı vardıı ve pralikle bu şöyls bir kurul olarak orava konulabıliı: Bclirli bir rcngin dugılımı taın olarak biliniyırsu, .ıkilmı bıışkıt bir renklcn belirli bir kâgıda sahip olnusının olasılıgı clindeki boş yerlerle oranlılıdır. Buna göre, yukarıdaki elde baraj açışı uzerine 3 Pıkle araya girmi; olan Batının yedi pikı olduğumı kabııl edecek olursak, gcriye altı kâğıdı kalır. Dogunıın ise iki piki belli ve onbir kâğıdı meçhuldur. O halde belirli bir kâğıdın (örnegimizde kör damınııı) Doğuda olması Batıda olmasına oranla 11/6, yani aşağı yııkarı iki kat daha nıuhtcmeldir. Ama briçte ihtimal yasalarından daha önemli bir şey vardır: Konuşmalardan ve oynanan kâğıtlardan i'ikanlacak pozitif veya negatif enferanslar yani sonuçlar. tşte yukarıdaki elde, Batının pik asından sonra karo yedilisini oynamış olmasından çok açık bir negatif sonuç çıkarabilir ve körünün singllon olmadığına hukmedebilirsiniz! Çünkü Batı singlton bir körle başlamış olsaydı, erin kuçük kozunu ortadan kaldırmak ve böylece ortağının muhtemel bir uçlü damını empasa karşı korumak ıçin mutlaka pike devanı ederdi... Nitekim, Batının kendisinde koz damı Uçlü olsaydı, bu defa da kendı darmnı yere doğru yapılacak bir empastan korumak için aynı defans endike olurdu. lşte onun içın deklaran, ihtimal hesaplarından daha güvenilir olan bu ıpucuna dayanarak uçüncü elde kör asını koymalı ve Batının damını düşürmeye gitmelidir. Ama bütün bunlar tabii sadece iyi ve tecrübeli bir oyuncuya karşı geçerlidir. Yoksa Batının yerinde sıradan bir oyuncuya karşı kör damına empas yapmak daha doğrudur. Çunkü vasat bir oyuncu bu incelikleri düşünemez ve yerin kupuna oynamaktan çekinir. PeturssonShort Reykjavik 1987 Hollanda savunması • V98 D * • D ^ I.d4 e6 2.c4 f5 3.Af3 Af6 4,g3 d5 5.g2 c6 (Hollanda savunmasının taşduvar varyantını Kasparov'un hocası eski dün ya şampiyonlanndan Botvinnik oynardı. Rakiplerine daha ' """ birinci hamleden sonra "Fransız"ya da "Hollanda"savunmalarım teklif ederdi. Bu unutulmus ve modası geçmiş savunma, Short'un elindeyeni birsilah olarak ortaya çıkıyor.) 6.00 Fd6 7.b3 Ve7 8.Abd2 (Hızlı satranç gösteri maçında Kasparov, filleri kesişme yolunu seçmiş, ama rakibine karşı oyun şansı vermişti: 8a4 00 9.Fa3 Fxa3 10.Axa3 Abd7 Il.a5 b6 12.Vd2 Ae4. Burada başka seçenekler de var: 8.Ff4 Fxf4!? 9.gxf4 00 10. Ae5 Abd7 Il.e3 Şh8 12.Ad2 Axe5 13. fxe5 Ae4, 14.f4? Fd7 15.Axe4 dxe4! YrjölaYusupov, Mendoza 1985 siyah hafif üstün. 8.Ae5 00 9.Ad3 b6!? 10.Ff4 Fxf4 U.Gxf4 Fb7 12.cxd5?! cxd5 13.Ae5 Ac6 14.Axc6 Fxc6 lS.Vcı Kfc8 ZajçikPsakhis, Harkov 1985 siyah biraz daha iyi). b69.Ae5 Fb7 W.Fb2 00 ll.Kcı a5 12.e3 Aa6! 13Ve2 Ae4 !4.Kfdı Ac7 Petursson (34.ŞF.2) 15J3 Axd2 16.Vxd2 a4 17x4? (Bu durumda merkezi açarsanız, bundan ancak siyah faydalanır. Atı d3'e dönmek daha iyiydi.) 17.Jxe4 !8.Fxe4 axb3 19jaxb3 Fxe5 20.dxe5 Kad8 2Uxd5 exdS 22.Ve3 c5 23.Ve2 Fa6 24.Kaı d4 25.Fa bS 26.F/4 Ve6! (c4 piyadesine baskı yapıyor. Aynca 27.cxb5 Axb5 ve arkasından Ac3 ile çatal tehdidi var.) 27.Vh5 bxc4 28.Fh3 Vb6 29.bxc4 Fxc4 3O.Kdbı Vc6 3l.Ka7 Ve4! 32.Kbaı Fd5! (Atı bırakıyor ve güzel bir kombinezona hazırlanıyor.) 33.Kxc7 Vhı 34.Ş/2 Kxf4! 3S.gxf4 Vxh2 36.Şeı Vg3 37.Şe2 Fc4 38.Şdı Vd3 beyaz oyunu terkeder. Çünkü 39.Şeı Ve3 4O.Şdı Fb3 mat. 454Vial'in Suali • • • • R1O432 762 AR74 V K B G •V987 D VD93 • DV10 • R107 . PTOMMI:4 Godfrcy Heathcote British Chess Magazine 1. ödülü Komblnezon: 4 Urzica Ghinda Bükreş 1975 Etflt:4 A.F. Kasanzev SSCB AD65 ARV • 652 A84 Eğer Doğunun karodan DVlO'u olmasaydı, oyunu batırmak için DV'sini AR uzerine debloke etmesi gerekirdi. O zaman son karoyu Batı alir ve kör veya trefl dönerek oyuna batmrdı. I? i ^•^0 i i ik 1 i tr& £t~ j1 • AD65 • ARV 652 A84 Güney (Vial) 1 SA 2 Pik 3 Kör 4 Kör 6 Pik Kuzey (Reiplinger) 2 Kör 3 Karo 4TYefl 5 Pik Pas 455 Uzak görüşlülük • AR10 • • ARD8 3 • V105 4 7653 5 • 62 • ARD94 2 Kontrat: 6 1>efl. Atak: Kör damı.D R6 Uç hamlede mat. Beyaz kazanır ,£> m mt m a Ö BA Ö 5ör '% Beyaz kazanır. jIUIUBD BX •IUI1BIU }BU1 JIUBZB5| İ Ç B V 6 JBUI 3 1BU1 JBUI ZPVl Z.PS İ90VZ. 9JV 9 P J S 83§ 8J§ SPS 29