Katalog

rülin Bayrakhan, iki yıldır, farklı bir aerobik iğretmeye çalıştığını söylüyor. Yaşamının 30 yılını spor ö(jretmeye vermiş Gür buz Tansever, en uyQun yol "fitness" diyor. lerle bezenmiş taytlarla (aerobik giysisinin adı) boy gösterir oldular. Bu arada, televizyonda kadınlara yönelik özel program içinde, aerobik dersleri başladı. Jane Fonda'nın aerobik öğrettiği video kasetleri bulanlar, bu kasetleri, bulamayanlar da bundan üç yıl önce TRT'nin yayımladığı dersleri izleyerek aerobik öğrenmeye çalıştılar. Büyük kentlerimizde kısa sürede aerobik kursları açıldı. Spor malzemeleri satan mağazalar renk renk yerli ve yabancı aerobik giysileriyle donandı. Aerobikin zararları ya da yararları üzerine uzman olan ülmayan kişiler, çeşitli yorumlarda bulundular. Hatta, Jane Fonda'nın aerobik çalışırken kalp krizi geçirdiği bile çıkan söylentiler arasında yerini aldı. Koray. Bir de bacaklara giyilen tozluk benzeri renkli aksesuarları soruyoruz. Daha doğrusu, "Bunlar 'aksesuar' mı, yoksa gercekten gerekli mi?" diyoruz. Şöyle yanıtlıyor: "Bunlara 'bacak ısıtıcısı' diyoruz. Balerinler giyer ve gereklidir gercekten. Bacak adalelerini sıcak tutmaya, çalışma aralarında kaslann soğumasını önlemeye yarar. Ama aerobikte galiba modanın etkisiyle giyiliyor. Sentetik kumaştan yapılıyor ve hiç 'ısıtma' özelliği yok." Bu arada Halil Koray, aerobikin cimnaştikten farkını anlatmaya başlıyor: "Aerobikin cimnastikten tek farkı, miizik eşliginde yapılmasıdır. Genel anlamda aerobik, 'oksijenli ortamda yapılan çalışma' şeklidir. Bisiklet, uzun yolda yüriıme, yüzme, bütiin bunlar aerobik kapsamına girer. Amaç, kaslann oksijcn alarak beslenmesini sağlamaklır. Bi/im 45 dakikalık aerobik dersimude, 4 dakika koşma, onun dışında da kultürfizik hareketleri yapıyoruz. Koşmada, disko nıüzigi eşliğinde kalp atışları en iisl diizeye ulaşır. Amerika'da bu düzeyde, 20 dakika kalınıyor. Biz bunu ancak 4 dakika yapıyoruz. Onun için, bizim yaptığımıza tam aerobik denemez." Bir başka aerobik öğretmeni, Medikofit'de iki yıldır ders veren Tiilin Bayrakhan da öğrettiği aerobikin, dünyada uygulanandan farklı olduğunu söylüyor: "Kalp vurum sayısı, aniden 180'e çıkıyor. Ondan sonra yapılan hareketlerin hiçbiri istenildigi şekilde başarılamıyor. Yararlı olmuyor. Üstelik, lempo o kadar hızlı ki, kaslann oksijen alıp verebilmesi, o tempoda mümkiin degil. Bu yüzden aerobik adı allında, ritmi daha yavaşlatılmış olarak kültiir fizik yaplırmak daha saglıklı oluyor. Ama isıniııi değişlirirseniz, emin olıın gelenlerin çoğunu kaybedersiniz. Ben de o isim altında, yararlı olanı vermeye çalışıyorum." Spor Akademisi mezunu bir öğretmenin söyledikleri bunlar... Yaşamının 30 yılını spor öğretmeye veren Gürbiiz Tansever de aynı görüşlere katılıyor. "Aerobik bir modaydı bence ve geldi geçti. Aerobik bence bir birikim, tecrübe olayıdır. Video kasetlerde görüyoruz, aerobiğe başlamadan ısınma hareketleri yapıyorlar. Bacağını alıyor, başına rahatlıkla yapıştırıyor. Kğiliyor, taa dirseklerine, kafasına kadar yere değebiliyor. Böylece bunu yapan grup, demek istiyor ki, asıl hareketlerimize biraz sonra başfayacagız. Bu lanse edilen aerobik olayı, hayatında hiç cimnastik yapmamış kişiye agır geHr." Bu sözlerinden sonra Tansever aerobiğin temposu yavaşlatıldığında, sadece müzikle yapılmış olmasının özellik taşıyacağını anlatıyor ve "19 Mayıs gösterilerinde miizik eşliğinde yapılan hareketler de aerobiktir. Kısaca aerobik 'yakıştırma' bir isimdir. Her tiirlii spor aerobiktir, yani ciğer kapasitesini arttırıcıdır." Gürbüz Tansever, "Hiç spor yapmamış kişiler aerobikle spora başlamasınlar" derken, Hilal Koray da ondan farklı düşünmüyor ve şunları söylüyor: "Bu sporu yapmak için, yaş önemli degil. Ancak bir saglık problemi olmamalı. Biz bu nedenle, salonumuza başvuranları doktor kontrolünden geçirip, öyle aerobik kurslarına alıyoruz. Eger doktor aerobik tavsiye etmiyorsa, aletli cimnastik veya kültürfizikle formunu yavaş yavaş buluyor ve sonra aerobiğe başlıyor." Tülin Bayrakhan ise, "Ben aerobigi saglıklı bulmuyorum. Onun için de dünyada uygulanan şekliyle, bu sporu tavsiye etmiyorum" derken, aerobik yerine streching öneriyor. "Hem riski hiç yok hem de her yaşta herkes rahatlıkla yapabilir" diye açıkhyor kendi tercihini. Bayrakhan'a göre, hanımların aerobiğe ilgi göstermesinin nedeni, "Dansetmeyi nasıl seviyorlarsa öyle". Gürbüz Tansever de aerobigi "Dansımsı bir cimnastik" diye tanımlıyor. Tansever'in önerisi ise, aerobik yerine fittness. Fitness'in özelliği, aletle veya aletsiz, vücudun istenen yerlerini çalıştırmak. özellikle amaç estetik görıinüm ise, fitness bu amaca ulaşan tek yol. Tansever'e göre, "Aerobikle vücudun her tarafı aynı şekilde çalışır. Halbuki fitnessda, bir kişinin neresinde problemi varsa, orasında incelme sağlanır." lncelme deyince akla zayıflama geliyor. "Aerobikle zayıflama" yazan tabelalar, yazılar... Tansever, "Jimnasligin her türlüsü vücutta bir zayıflama suglar. Ama yanında programlı beslenme şarttır. Bu yüzmeyle de olur, joggingle de olur, aerobikle de olur" diyor. Hilal Koray ise, "Sadece aerobikle zayıflansa, benim kopmam la/.ımdı" diye gülerek sö aerobik kadar "muhteşem" olmayacak. Aerobik, hareketleri, giysileri ve müziğiyle, kendinden daha çok söz ettirecek. Ama ister aerobik, ister streching, ister fitness; adı ne olursa olsun, hepsinin tek bir amacı var: O da insanlara saglıklı bir beden ve yaşam sunmak. Amaç bu olunca, sağlık konusunda bir uzmana kulak vermek istiyoruz. Doç. Dr. Nejat Güney, aerobiğin sağlığımıza etkilerini şöyle anlatıyor: "Aerobik, mü/.ik eşliğinde ritmik kültürfizik hareketleridir. Bu nedenle, klasik cimnastikten ayırmak gerekir. Kitmik ve devamlı hareketler dizisi olduğundan, aerobik hareketlerinin, kasların güçlenmesinde, gelişimde ve cilt altı yağ dokusunda bulunan fazla yağların erimesinde rolü büyüktür. Bunun yanı sıra, hareketler esnasında, ritmik olarak solunnıası, vücuda yeterli olan oksijen miktarının rahatça girınesine olanak saglar. Ancak yeterli oksijenin alınaınaması kalbin daha fazla çalışmasına ve yorulmasına neden olacağından, yapüacak egzersizler sırasında kişinin nefes yetersizligi çekmeyecegi bir tempo tutturulmalıdır. Küçük yaşta sppra ba>layan kiyler için, aerobik sırasında bir sakatlığa ugramak ihtimali yok denecek kadar azdır. Ancak, ileri yaşlarda, bu spora başlayanlarda, bu oran oldukça yüksektir. 40 yaşın üzerinde bir kişi aerobik yapmak Istiyorsa, mutlaka doktor kontrolünden geçmell ve yeterli ön çalışma ve kondüsyon çalışmalarından sonra bu spora başlamalıdır. Beden hareketlerimi/., kaslarıını/.ın, kemiklerimiz ve eklemlerimizin müşterek çalışmalan sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu elemanlardan herhangi birinin zayıf olması ve iyi işlev görmemesi, diger elemanlar üzerine aşırı yüklenmeyi dogurur. Yeterli kas giicüne sahip olınayan kişilerin aşırı hareketleri, eklemler üzerine normal ustu yuklenmcler getireceginden buralarda yıpranmalara, ligaman ağrılarına sebep olacaktır. Aerobiğe yeni başlayan orta yaşlılarda bu nedenle, öncelikle kasları güçİendirici ön çalışmalar yapılması ve aşırı kullanma over use durumunun ortaya çıkarılmamasına dikkat etmek gerekir. Aerobik esnasında, diz ve ayak bileği ligamanlarına ait gerümeler ve kopmalar, sözünü ettiğimiz ön hazırlık çalışmalannı yetersiz yapmış kimselerde görülmektedir. Bunun yanı sıra, sırt ve bel kasları güçsüz kimselerde, kalça, bacak ve karın kaslarını güçlendirmeye yönelik hareketler, omurga üzerinde yeterli kas dayanağı bulamayacagından, buradaki eklemler ve ligamanlar üzerine aşırı yük binmesine sebep olurlar. Böyle kimselerde, bel ağrıları ortaya çıkar. Kısacası aerobik, spor yapmaya küçük yaşta başlayan ve sağlık sorunu olmayan kişiler için sakınca dogurmaz. Ancak bu özelliklere sahip olmayan kişiler, saydıgımız sakıncaları göz önünde lulmalıdırlar."D Jane Fonda'nın 80'li yılların başında ortaya attığı aerobik akımı, şimdilerde dünya çapında gördüğü ilgiyi yitirirken, ülkemizde hâlâ bir "moda" Aerobik böylece son yılların en popüler spor dalı oldu. Konumuz aerobik olunca önce Hilal Koray'ın kapısını çaldık. Çünkü daha önce de sözünü ettiğimiz televizyon programlarında, hanımlara bir sezon boyunca Hilal Koray aerobik öğretmeye çalışmış, böylece yıllarca ülkemizde ve yurtdışındaki başarılı bale çahşmalanyla hak edip de kazanamadığı şöhrete, beyazcam sayesinde kavuşmuştu. Koray, aerobike nasıl başladığını anlatarak girdi söze... "O giinlerde Vakko Gym kuruluyordu. Cem Hakko betıi aerobik ögrenmek üzere Fransa'ya kursa gönderdi. Dönüşümde de bu salonda aerobik öğretmeye başladım. Bu arada Vakko Gym'in aerobigi tanıtmak amacıyla hazırladıgı video kaset de TV'de yayımlanmaya başladı. Böylece kısa suredc ülkemizde aerobik tanındı ve ilgi gördü." Hilal Koray, aerobikten söz ederken eski bir dostu anlatır gibiydi. "Aerobik moda mı?" diye sorduğumuzda, eski dostuna toz kondurmamaya özen göstererek, sadece ülkemiz açısından bu spora "moda" denebileceğini söylüyor; ancak dünyada, yavaş yavaş gördüğü ilgiyi yitirdiğini saklamıyordu. Aynca bir zamanlar pek "moda" olan aerobik giysileri de artık fazla ilgi toplamıyordu. Çünkü şimdi herkes, rahat hareket ettiği giysileri şık aerobik kıyafetlerine tercih ediyordu. "Kaliteli bir aerobik kıyafeli, iyi bir elbise fiyalına salın alınabiliyur. Eskiden sentetikten yapılıyordu, şimdiyse pamuklular lercih ediliyor" diyor Kaliteli bir aerobik kıyafeti, iyi bir elbise fiyatına satın alınabiliyor. Eskiden sentetik kumaşlardan yapılan aerobik giysilerinde şimdi pamuklu kullanılıyor. /.e başlayıp şöyle konuşuyor: "Belli bir rejimle dengelenen aerobik çalışması, elbette kilo verdirir. Çünkü çalışmayla yaglar yanar. Ama eve gidip yaktıgınız kalorinin iki mislini alırsanız, hiç yararı yok!" Hilal Koray'ın sözlerini Tülin Bayrakhan şu örnekle somutluyor: "Aerobikle bir saatte 500 kalori harcanır. Bu da aşağı yukarı bir dilim pastanın verdigi enerjiye eşdeğedir." Aerobik, kimine göre hâlâ seviliyor, kimine göre ise, çoktan tarihe karıştı. Aerobiğin tahtına ise görüştüğümüz uzman öğretmenlere göre, iki aday var: Streching ve fitness ileride, hangisi en popüler olursa olsun, yankısı 19