Katalog

Michelangelo, "loş resmin yaratıcısı" değildi! Unutulmuş renk cümbüşü lum meleğinc bır çalım atıp, insanlık belleğinin sonsuzluğuna ışıllısını ka/ımak isteyen ne çok ınsan var! "Yıldızlan", kiminin çok pırıltılı kımının az, bınlerce sanatçı... Bır ansıklopedinın mınnacık bir köşeciğinde ölümsuzleştıklerini gelecek kuşaklar görsun dıye, içı tıireyen bılim adamları... Kendilerinden sonra nasılsa silinecek adlannı, dunyagözuyle, " N e olur, ne olmaz", cadde plakalarına çaktıran polıtikacılar... Yetenekleriyle geçemeyeceklerı tarihe, insarı kasabı olarak yazılmayı beceren çapsızlar, Neronlar, Hitlerler, Pinochetler... Bir de ustun insanlar var. O yarı tanrılar. Ansıklopedılere yalnız adlannı değil, yapıtlarını da bir bir yazdıranlar. Dünyanın dört köşesinden yüzlerce uzmanın uzerlerinde kafa yorduğu " t e k " adamlar. O •• Derleyen: Mine G. Saulnler Sanat tarihçilerinin yuzyıllardır "kötü renkçi" diye karaladıkları Michelangelo, beş yüzyıl sonra, alev alev renkleriyle Roma'mn Sixtine Kilisesi'nde yeniden doğuyor. kılan dev maltızlann, adak mumlarının ısi, buhurdanlık dumanlan ve toz ile birleşince kilısenın tonozlarını, duvarlarını ve kubbesını yağlı kara bır tabaka ile kaplayarak fresklere koyu bır gun batımı tonu vermışti. Michelangelo'nun sanatını ınceleyen uzmanlar, bellı bir kır koyuluğunu hesaba kattıklannı sanıyorlar; ama koyuluğun gerçek renklerı bu denlı kapatmış olabıleceğinı duşunemıyorlardı Vatikan'da da Japon parmağı Her şey 1980 yılında, Japon fotoğratçı Takashi Okumara'nın Sıxtine Kilisesi'nde gerçekleştirdiğı olağanüstü bir dizi fotoğrafın ıncelenmesıyle başladı. Okumara'nın guçlü objektifi, yoğun bir ışıklandırmanın altında, /amanın oluşturduğu kir tabakasının gerisinden an duru bir renk cumbüşünun gölgesını yakalamayı başarmıştı. Bu sırada Gianluigi Colalucci Larousse, M harfınde; Michelangelo Buo adlı ttalyan restoratör ile iki yardımcısı da rıarroli: ltalyan ressam, heykeltıraş, mımar ve freskler konusunda yeni, etkilı ve zararsız bır şair. 14751564. Sanatının zengınlığıne, özgun temizlik tekniğı geliştirmiş bulunuyorlardı Ön lüğüne ve kavrayış gücune kımse erışemedi, denemeyi, Sixtine'ın girışindekı duvarlardan vb... S harfi; Sirfine: Roma'daki ünlu Vatı bırını süsleyen Malleo da Lece'nın ikincil deMichelangelo'nun Sıxtıne Killsesi'ndekı 343 freskınden bınnın reslorasyon sonrası yansıttıflı renk cümbüşü kan Kilisesı. Papa IV. Sixte'in emrı ile inşa ğerdekı bır escri üzerıne yaptıcdıldi. özcllikle Michelangelo'nun fresklerıyle lar. Sonuç olumluydu. Uzmantanınır, vb... Hem de ne tanınma! Sıxtıne Ki ların en buyuk korkusu, Miclisesı'ni yalnız 1986 yılında görmeye gelen tu helangelo'nun yer yer "şışırme" rist sayısı, 1 mılyon 800 bin; buyukçe bır kent teknığine başvurmuş olması ihnufusu. Estetık kaygıları, kadınları türbanlar tımalıydı. Böyle bir durumda, la, çarşaflarla hamam böeeği kılığına sokmak herhangi bır temizlik girışımı, tan başka bir aşamada bulunan insanlar için "şışirme" freskin tümden yok önem taşıyan bu sanat anıtı, dört yıldan beri olmasına yol açabilirdi. Vatihummalı bir onarım ıçınde. Rastgele bır res kan muzelerı laboratuvarlarıntorasyon çahşması değil bu. 1982'den beri Ja da yapılan tahliller sonucu, ponların parası, ltalyanların göz nuru ile te Michelangelo'nun, Floransa remizlenip onarılan fresklerın yerıı durumu, sım ekolüne sadık kusursuz bir Michelangelo'nun resım sanatı konusunda ılerı freskçı olarak daima fresk bosurülen tum kuramları ve spekülasyonlan da yasının gerektirdığı titız teknik ile çalıştığı anlaşıldı. Sixtine Kisilip supurüyor. lısesı'nı onarmak ve freskleri Yukarıdaki freskin temizlik öncesl hall Sanat tarıhçılen tarafından yuzyıllardır, gun ışığına geri vermek, duş ol"Alacakaranlığın dehası", "Gecenin ustası", maktan çıkmıştı. Kuşkusuz yıllarca surecek bır "Loş resmin jaratıcısı" gibı bır takım karan iştı bu. Ve Sıxtine Kılisesı'nın restorasyonu için lık kalıplara sokulan Michelangelo, beş yüz yıl öngorulen masrat da en çılgın sanat koruyusonra, Sixtine Kilisesi'nde alev alev renkleriyle cularımn hayal gucunu bile aşmaktaydı. Çosanki alay eder gibi kışkırtıcı, yeniden doğu zum, yine yeni zengin bir Japon'dan, Bay Yosoji Koba>ashi'den geldı. Gerekçe göz yaşaryor. tıcıydı: "Michelangelo'nun sanatı, tum insan1 Kasım 1512'de, Michelangelo Kilisesı ka lığı ilgilendiren bir kultur mirusıdır." Sanat, inpıları ilk kez seyircilere açtığında, çağdaşları sanlık ve kultur anlayışını boyle veciz bir binın şaşkınlığını kavramak olası. Dev usta, o çimde de ıfade eden Bay Yosojı Kobayashı; yegün sanat tarihınde yeni bir çığır başlattı. Re ni bır emre kadar, dev Nıppon Televisıon sım, bundan böyle, başka bir yörüngeye girı Network (31 ticarı kanal) ve Yomiurı Shimbun 1515198öTBeş yüzyıllık bır karanlıktan sonra, hiç yordu. Ama aradan geçen beş yüz yıl çok de (13.5 mılyon tiraj) gazetesinın başkanı olan bır dıkkatı çekmemis bir freskin ortaya çıkarılışı. ğişiklik yaptı Michelangelo'nun freskleri üze fani... Anlaşma, 1982 nisanında imzalandı. Varinde. Bunca zamandır kıliseyi ısıtmak için yatıkan muzelerı, onarım ıçın gereklı uç mılyon dolar karşılığınyan gençlik duşüncelerı de değişmış ve "Guda, kilisede yapılacak çalışmalazel resim Tanrı fırçasının, yuce kusursu/lugun rın ve sonrasının fılm, fotoğraf, bir golgesidir," diyordu. diapozıtif ve kartpostal telif hakSanat dunyasının tartışnıası/ bır kulsal bıllarını 1995 yılına değın NTV'ye gını halıne gelen Michelangelo, 89 yaşında tam satıyordu... Dort yıldır da ltalyan 13 papanın ve Rönesans'ın en buyuk sanatçırestoratör Gianluigi Colalucci, larının çağdaşı olmuşken, yaşanıa gözleıını kaSixtıne Kilisesi'nde kurulan iskepadı. leyı terk etmıyor. Tıpkı 1508'de, Italyan restoratör G. Colalucci çalışırken, onanmın kendısıne yardım eden Floransalı masraflannı karşılayan Japonlar, olayı gorüntulüyor. Onun bılıp çizdiğı ressamlar grubunu beğenmeyip insanlar, özgurlükısien kovan Michelangelo gıbi, mayacagı denli yorgun ve saglıksı/ım" dedı. lerinı.guzellığı görOysa tam yırmı iki yıl sonra, başka bır Papa memek, yaratmavdlışmaları tek başına yürutuyor tarafından çağrılarak Sıxtine Kilisesı'ne gerı mak ve Tanrı' nın dönecek ve altı yılını daha, bu dev anıta ada yarattığını da çuva yarak 200 metre kare alana yayılan ve 400 ın la sokmak yolunda Michelangelo, 1512 yılının sosan suretı ıçeren "Kıyamet Gunu Mahkeme kullanmadıkları için I nunda iskelesınden ındığı zasi"nı resımleyecektı. man, otuz yedi yaşında yaşlı bır beşyuz yıldır yaşıyorr Meryem ve Isa fresklerinden bınnın onarım öncesı ve sonrası halı adam gibi göruyordu kendisını. 1540 yılında "Son Mahkeme"yi tamamlar lar, daha da yaşa m9 Kardeşine, "Hiçbir insanın olaken, resim sanatı hakkında pek yandaş olma yacaklar anlaşılan. Michelangelo Kilise Meryem Ana'nın göusünü "muzır" bulup örttürmuş. 31