Katalog

Kâbil yönetiminin lideri Dr. Necibullah: 'İntikam peşinde değiliz' "Ben şu anda 170 bin parti üyesinin uzlaşma isteğini temsil ediyorum" diyen Afgan lideri, Sovyet birlikleri Afganistan'dan geri çekildikten sonra, mCcahit ve mültecilere karşı sürdürülen "ulusal uzlaşma" sürecinin hızlanacağı düşüncesinde... Dış Haberler Servisi fganistan bunalımı konusunda, Pakistan ile Afgan hükümeti arasında 1982 yılında başlayan dolaylı görüşmeler devam ediyor. Cenevre'de BM temsilcisi Diego Cordovez'in gözleminde yapılan görüşmelerin 10. turu, 10 mart salı günü sona erdi. Ne var ki, görüşmelerin başlarında yapılan iyimser açıklamalara rağnıen en önemli iki sorun Sovyet birliklerinin geri çekilme takvimi ve çakilmeden sonra Kabil'de kurulacak hukuınetin niteliği uzerinde kayda değer bir ilerleme sağlanamadı. Pakistan, Afganistan'daki 115 bin dolayında Sovyet askerinin 7 ay içinde Ulkeden çekilrnesini istiyor. Kabil hükümeti ise Sovyet birliklerinin ancak 18 ayda ülkeden çekilebileceğini belirtiyor. Bu arada çekilmeden sonra kurulacak hükumetin niteliği konusunda da görüş birliği yok. Kabil, kurulacak hükümette komünist bakanların ağırlıkta bulunmasını, bu arada muhalif gruplara da kabinede yer verilebileceğini belirtiyor. Mücahitler ise, yeni hükumetin Moskova'dan tümüyle bağımsız olması gerektiğini ifade ederek. Kabil hükümetinin önerisini bir "uyutma" olarak niteliyorlar. Afganistan lideri Dr. Necibullah bu yılın başında ülkede tek yanlı olarak 6 ayhk ateşkes ilan etti. Ancak mücahitler, ateşkesi tanımadıklarından çarpışmalar yine tüm şiddeti ile devam etti. Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanı Eduard Şevardnadze ise şubat ayında Kabil'e yaptığı sürpriz gezide, ateşkese uyulması için cağfıda bulunarak Moskova'nın bir an önce Afganistan'dan çekilmek istediğini vurguladı. Afganistan konusunda şimdilik karşılıklı demeç ve acıklamaların dışında pratikte önemli bir gelişme yok. Federal Alman Der Şpiegel dergisi, bu ortamda Afganistan lideri Dr. Necibullah'la bir görüşme yaptı. tlginç bulacağınızı umduğumuz bu görüşmeyi aşağıda size aynen aktarıyoru'... Sayın Genel Sekreter, tek taraflı olarak ilan ettiğiniz ateşkesi uygulamakta giiçlük çeklyorsunuz. Kabil'deki bombalı saldırılar, Müslüman direnis hareketinin teklifinizi benimsemediğini gösteriyor. Bu, Afganistan 'ın barış umutlarının suya düştüğü anlamına gelir mi? tlginize teşekkür ederim, ancak durum memnuniyet verici. Barış yolundaki kararlı çabalarla bölgemizdeki atmosferi temizleme çizgimize sadığız. Bugüne kadar kaç mücahit ve mülteci "ulusal uzlaşma" teklifinize uydu? Sadece geçen ay içinde, 30 binin üzerinde mülteci ve 60 bin eski direnişçi Afganistan'a geri dönerek hükümete katıldı. Halen 100'ün uzerinde silahlı grupla müzakereler yapıyoruz. Mücadeleyi sürdüren sadece aşınlar, bunların sayısı da İS bin kadar. Bu kadar az mı? O zaman büyük bir sorununuz yok demektir... Bizi sadece dışarıdan karışanlar uğraştırıyor. Eğer sınırlarımızın dışında örgutlenen bu saldırılar durursa, ülke içinde de hiçbir sorunumuz kalmayacaktır. Hayır, halen bu uygulamayı yapıyoruz. Ulusal burjuvazi rejimine hizmet eden dört bakan ve 36 bağımsız, hukumetimızde yer alıyor. Eğrr herkes işbirliğine hazırsa birlikte çalışmak mümkündür. Buna mücahitleı de dahıldir. Afganistan Halk l'artisi 'nin yanı sıra diğer partilerin örgütlenmesine ve serbest seçimlere katılmasına izin verebilir misiniz? Buna Demokratik Halk Partisi değil, Afganistan'ın yeni anayasası karar verir. Anayasanın içeriği hakkındaki tartışmalar hâlâ sürüyor. Eğer ulusal uzlasmaya yardımı olacaksa, çekilmeye hazır mısınız? Siyaseti kişilere fazla bağlarnarnak lazım. Ben şu anda, 170 bin parti üyesinin uzlaşma isteğini temsil ediyorum. Bu isteği gerçekleştirmek istiyorum. Sovyetler'ln geri çekilmesinden sonra karşılıklı intikam eylemleri olmayacak mı? Muhaliflerimizin korkmasına gerek yok, intikam almayacağız. Ulusal uzlaşma yolu insancıl bir yoldur. Eski kral Zahir Şah 'a da sürgünden dönmesini ve uzlaşma sürecine katılmasını teklif ettiniz. Bu konuda ciddi misiniz? Ülkemizin kapıları yuvaya dönüp topluma hizmet etmek isteyen herkese açıktır. Kral, Kabil'de ne gibi bir rol oynayabilir? Böyle bir kehanette bulunmak doğru olmaz. Bunu ulusal uzlaşma sürecinin akışına bırakalım. Buna halk seçimlerle karar vermeli. Ancak demokratik yapımızda bir kral mevkii öngörülmemektedir. Eski kral ve diğer buyük toprak sahipleri ülkeye döndüklerinde topraklannı geri alacaklar mı? Devrim Konseyi, toprak reformundaki değişikliklerle ilgili kararnameyi mart ayı içinde açıklayacak. Partinizin içinde, Sovyet birliklerinin geri çekilme koşulları ve hızı üzerine belirgin gerginlikler var. Tabii ki her partinin içinde farklı görüşler vardır. Tartışıyoruz ve daha sonra, demokratik merkeziyetçilik prensibine göre, bir karara vanyoruz. Bu da herkes için bağlayıcıdır. Corbaçov Hindukus 'daki Sovyet askeri A Kabil yönetiminin lideri Dr. Necibullah ve arka planda Sovyet askerteri... Afganistan'daki "ulusal uzlaşma" siyasetinin ilkelerine katılan herkesin ülkeye döneblleceğini belirten Necibullah, "Eski Afgan Kralı Zahir Şah da bunlara dahil mi" sorusunu, "Doflrudan doğruya teklifte bulunmadık, ama herkese yaptığımız teklife o da dahil", diye yanıtlıyor. Müslüman direnişçilere Amerikan "Stinger" füzelerinin verilmesinin negibi bir etkisi oldu? Silahlar ne kadar modern olursa, aldıkları can da o oranda büyük oluyor; bu özellikle masum yolcuların bulunduğu sivil uçaklara düzenlenen saldırılar için geçerli. Bugüne kadar serbest bıraktığınız siyasi tutuklulann sayısı nedir? Şimdiye dek 6 bin 900. Son Sovyet alayı Afganistan'ı ne zaman terk edecek? Bu Pakistan'la yapılan Cenevre görüşmelerine bağlı. Biz temkinliyiz ama eğer karşı taraf yapıcı davranırsa o zaman biz de buyük bir cesaretle birliklerin çekilmesi için Sovyet hükümetiyle birlikte belirlenen takvimi sunarız. Birliklerin çekilmesi için 16 ay uygun bir takvim olabilir mi? önceden bir tarihe bağlamak mümkun değil. Kabil'de, Sovyetler Birliği'nln mart ayt ortalannda 50 bin askerin çekileceğini açtklayacağı sö'yleniyor... Soz konusu olan, sadece 50 bin kişinin değil, butün Sovyet askerlerinin çekilmesi. Cenevre'de bunun hakkında ve gelecekte Afganistan'ın iç meselelerine karışılmayacağı yolunda verilecek garantilerin karara bağlanması gerekiyor. Afganistan 'daki "devrimei sürecin" sizin için "geriye dönüşsüz" olduğunu söylüyorsunuz. Ancak diğer yandan da burjuva güçlere, ülkeye geri dönme ve ulusal birlik hükümetinde çalısma olanağı sunuyorsunuz. Bunların işlevi ne olacak, birer incir yaprağı mı? taahhüdüne mümkün olduğunca çabuk son verilmesi yolunda baskı yapıyor mu? İki taraf da Afganistan'a ilişkin gerginliklerin hemen ortadan kaldırılmasıyla ilgilidir. Ama işbirliğimiz içinde biz hukumran bir devletiz. Gorbaçov'u nasıl buluyorsunuz? Mükemmel; aramızda, tam anlarnıyla, dostça bir ilişki var... I 1 13