Katalog

ÇİÇEK Fehmi Bayraktaroğlır Sorunlu çiçek: Afrika Menekşesi Avrupa ve Amerika'da, çiçekseverlere yönelik yayınlar arasında, yalnızca Afrika Menekşesi'ne ayrılmış 'uzmari kitaplar olduğu gibi, bu konuda bir de "uluslararası kulüp" var... Bakım rehberi Afrika Menekşesi, doğrudan güneş ışığını ve fazla aydınlık ortamı sevmez. Menekşelerinizi, sabah veya akşam güneşini, çok kısa bir süre alan yeriere koymalısınız. Yarı aydınlık ve sıcak ortam, menekşe için uygundur. Çiçeğinizi çok sulamaktan da kaçmmalısınız Menekşe, nemli ortamı sever, ama saksı toprağını çok sulamak, amatörlerın genellikle yaptıkları gibi, saksı altlığına devamlı su koymak, eğer toprak saksı kullanılıyorsa, doğru değildir. Çiçeğinizi, toprağı kurudukça sulayın. özellikle tomurcuklanma ve çiçek açma dönemlerinde az su vermelisiniz. Menekşelerinizi, diğer çiçekçıleriniz gibi, üstten sulayın ve sıcak yaz günlerinde, toprağını çamur etmemek ve sonradan güneşe koymamak şartı ile yapraklannı haftada bir duş yaptırarak, pülverizatör veya ufak bir süzgeçle yıkayın. Bitki böylece daha bir canlılık ve parlaklık kazanacaktır. Sulama suyunuzun ılık olması ve çok kireçli olmaması gereklidir. Soğuk su, bitkinizin köklerini ve yapraklannı şoka sokacak zarar verecektir Dinlenmiş su veya yağmur suyu, en uygunudur. Soğuk su, yapraklar üzerinde kahverengi lekeler oluşturur. Menekşinizin saksısını değiştirip, taze toprağa diktiğinizde, bir süre (1 ay kadar) gübrelemeyı kesmelısiniz. Çiçek tomurcukları oluştuğunda, menekşenizin çiçek çevresindeki orta yapraklarından birkaçınıen ortadaki minik yapraklar hariççiçek saplarına zarar vermeden dikkatlice keserek koparırsanız, bol, iri ve küme halinde çiçekli bir bitki elde edersiniz. Acıyıp, bu yaprakları koparamamazlık ederseniz, çiçekler rahat çıkamayacak ve sağlıksız olacaklardır Sonuçta, çiçeklere acımamış olacaksınız! Kışın, kaloriferli evlerde, nem oranı azaltr ve menekşelerin yaprakları yumuşar; bitki susuz kaldı zannedilerek sulama oranı arttırılırsa, sonuç daha kötü olur. En iyisi, menekşeleri genişce ve yayvan bir tepsi benzeri kabın içine koyup, kaba da bir miktar su koymaktır. (Saksılarınız toprak ise, bu yöntemi, su koyduğunuz kabın içine, akvaryumculardan alacağınız iri çakıl taşlannı döşeyerek uygulamalasınız. Böylece, saksıların çok su çekerek toprağın çamur olmasını ve köklerın suyla yüklenmesini engellemiş olursunuz.) Yumurta kabuklarını dövüp, menekşe toprağına karıştırırsanız, bitkinizin gereksinimı olan besinin bir kısmını bu yöntemle sağlamış olursunuz. (Eğer bulabilirsenız, bunun için en uygunu, dolomit, kireçtaşıdır. Bir saksı için bir çorba kaşığı miktar uygundur. Fakat sakın normal kireç kullanmaya kalkmayın, bitkiye zarar verirseniz!) D Ç içekseverlerin ortak ilgisini hak eden Afrika Menekşesi, üretiminden bakımına kadar karşılaşılabilen birçok sorunu nedeniyle, böyle özel bir ele alışı da hak ediyor bizce... Sadece Afrika Menekşesi için, aynntüı bilgi içeren birçok kitap yayımlanmasının yanı sıra, uluslararası biçimde kurulmuş bir de kulüp var, bu çiçeğin meraklıları arasında iletişimi sağlayan... Bu kulüp, her yıl kataloglar basarak, amatör çiçekseverlerin kendi çabaları ile ürettikleri yeni renk ve formdaki menekşeleri de tanıtıyor. Bu çiçekler, katalogda, üreticinin kendi adıveya verilmesini istediği ad ileanılıyor. Afrika Menekşesi'nin çoğaltılması, profesyonel seralarda şimdilerde çok gelişmiş tekniklerle yapılıyor, bunlardan birisi de, hücre bölUnmesi ve çoğalması yolu ile üretim. Ayrıca, tohum ile üretim de yerleşmiş bir teknik olarak yaygın biçimde kullarulıyor. Fakat, yerleşmiş ve amatörler tarafından uygulanması en kolay olan yöntem, yapraktan üretim. Bu yöntemi çiçekseverler, genellikle kestikleri yaprakları suda köklendirmek şekliyle uygular. Suda köklendirilen yapraklar, daha sonra toprağa dikilerek, yeni yavru bitkilerin oluşması beklenir. Kesilen yapraklann su yerine uygun bir toprak karışımında köklendirilmesi, hem yeni yavru bitkilerin çabuk ve çok miktarda oluşması, hem de ana yaprağın gelişmesinin ve sonra tekrar kullanılabilmesinin sağlanması açısından bizce daha uygun. Dikkat edilmesi gereken noktalar, anaç olarak seçilen yaprağın çok yaşlı veya çok genç olmaması, sapının çok uzun tutulmaması (5 cm uygun büyüklüktür), ke Menekşeniz hastalandığında... Menekşelerinizi bu zararlıdan korumak için, bir giin suda beklettiginiz tütünle elde edeceginiz, nikotinli sudan yararlanabilırsiniz. Bir sigaranın tütününü çıkarıp, bir bardak suda bekletin, süzdükten sonra pülverizatöre doldurup, bitkinizin yapraklannı ve sap aralarını bununla ilaçlayın. Birkaç ayda bir yapacağınız bu basit işlem, bu zararlının bitkiye yerleşmesini önler. Aynı uygulamayı, bu zararlının yerleşebileceği diğer bitkilere de yapabilirsiniz. Fakat bitkinizde çok miktarda unlu bit varsa, kesin çözüm, önce ince bir süpürge çöpü veya suluboya fırçası ile mümkün olduğunca böcekleri temizlemek, sonra da ziraat ilaçları satan yerlerden alacağınız, FOLİDOL veya GUSATHION gibi ilaclarda, kullanım talimatlanna dikkat ederek ilaçlamanızdır. (Unutmamanız gereken bir nokta, bu ilaçlann kullanımı sırasında dikkatli olmak, korunma tedbirlerine uymaktır.) Menekşe yapraklannda görülen kahverengi lekeler ve sararmalar, genellikle soğuk ve fazla su kullanmaktan, bitkiyi aşın gün ışığında bırakmaktan oluşur. Bunlara dikkat ederseniz, bu sorunlar çözümlenir. Yaprak ve sap çUrümelerinin sebebi ya bitkinin aşın sulanması ya da soğuktan etkilenip üşümesidir.(Menekşeler için ideal ısı 2025 derece arasıdır.) Yaprak altında ve üstünde yerleşen ve çıpİaic gözte zor fark edilen kırmızı örümcek de, menekşelere dadanabilen bir diğer zararlıdır. Yukarıda salık verdiğimiz zırai ilaçları, bu zararlı için de kullanabilirsiniz. D sim işleminin keskin bir bıcak veya jiletle düzgünce yapılmasıdır. Yapraklar geceden kesiÜp, sabaha kadar dikilmeden, yara yerinin kuruması için bırakılırsa, daha iyi sonuç alınır. Yaprakları, daha önceki bir yazımızda, "çelik yapma" yöntemini anlatırken belirttiğimiz gibi, çabuk köklenmeyi sağlamak için, önce pcriite de daldırabilirsiniz. Köklenme oluşunca, torfa veya yine perlitli, yaprak çürüklügübresiz yumuşak bir toprak kanşımına yaprakları dikerek, yavruların oluşmasını bekleyebilirsiniz. (Bu kanşıma, kestiğiniz anaç yaprağı doğrudan da dikebilirsiniz). Birkaç haftada, köklenen yaprağın dibinden yeni yavru bitkiler gözükecektir. Bu yavrular birkaç santim boyuna ulaşınca, yaprağı topraktan yavrularla birlikte dikkatlice çıkarıp, yavru bitkileri ayırmak gereklidir. Anaç yaprağı, yeni yavrular elde etmek için tekrar kullanabilirsiniz. Birçok amatör çiçeksever, ana bitkiden ayırdıkları yavruları birbirinden ayırmadan topluca dikmekte, sonra da ya büyüyünce ayırmakta, ya da hiç ayırmamaktadır. Bu, çiçeğin sağhklı gelişmesi ve bol, çabuk çiçek açması açısından uygun bir yöntem değildir. Yavruları ayırırken zedeleyeceğinizden korkmayın, bitkinin özelliği gereği yavrular birbirinden kolayca ayrılabilir, büyüyünce zedelemeden ayrılmaları daha zordur. Ayrıca, ayrılmadan, birlikte dikilen yavrular büyüyünce çok zor çiçeklenirler. Ayırdığınız yavruları önce minik fincan saksılara (5 cm çapında plastik saksılar uygundur), daha sonra dma, çok büyük olmayan, yayvan menekşe saksılarına dikmelisiniz. Menekşe diktiğiniz toprağa, "koyun gübresi" koymayın ve böyle gübre konulmuş toprakları kullanmayın, iyi sonuç vermeyecektir. Gübreleme işini, piyasada satılan fosfatlı gübreleri, 1 litre suya 1 gram koyup eriterek, sulama sırasında 15 günde bir vererek yaparsanız, sonuç daha iyi olacaktır. Çiçekçilerde şimdilerde özellikle Afrika Menekşeleri için satılmaya başlanan suni gübreleri de kullanabilirsiniz. Bazı amatör çiçekseverler, az miktarda kullanılması ve iyice yanmış olması şartı ile, sığır gübresinin de iyi sonuç verdiğini söylüyorlar... Bol çiçekli günler! D frika Menekşesi'nde en çok rastlanan zararlı, UNLU BİT (pseudococcus citri)'dir. Çiçekseverler, Afrika Menekşelcri'nde yaprak sapının ana gövde ile birleştiği dip kısımlara yerleşen, dışı pamuğumsu beyaz bir tabaka ile kaplı bu zararlıyı hatırlayacaklardır. Çok yavaş hareket ettiği için, bu tabakanın altındaki pembe renkli böcek, çoğu zaman fark edilmez. Ancak ince bir çöp parçası veya fırça ile kurcalanıp, yerinden çıkanldığında görülebilen bu zararlı, menekşelerde yaprak altlarına ve sap diplerine yerleştiğinden, çoğu zaman geç farkedilmekte ve bitkinin günden güne bozulmasının sebebi anlaşılmamaktadır. A 31