Katalog

COCUK MAHKEMESİ UYGULAMAYA GECERKEN YAŞI KUÇUK, SUÇU BUYUKLER Adalet Bakanlığı istatistiklerine göre, hırsızlık yapanlann oranı, tüm "suçlu çocuklar" içinde yüzde 80 i aşıyor... Suç türleri ne olursa olsun, bu çocuklann öylesine iıginç öyküleri var ki... Prof Dr. Uğür Alacakaptan: 'Küçükler "suçlu" olamaz!' A Turkıye'deçocukların ^ ^ yargılanmalarındakı asıl sorun yasaların suç saydığı bır fıılı ışledıklerınde kuçuklerın 'suçlu' gıbı ışlem gorup ceza soruşturmasına tabı tutulmaları tutuklanmaları yargılanarak hukum gıymelerı ve cezaevlerıne kapatılmalarından doğmaktadır TCY kuçuklere sadece ' yaşı kuçuk suçlular ' gıbı bakmaktadır 2253 sayılı Çocuk Mahkemelerının Kuruluşu Gorev ve Yargılama Usullerı Hakkındakı Kanun un da temeldekı göruşu bu zomın uzennedır Bırçok Batı ulkesınde özellıkle Anglosakson ve Iskandınav sıstemlerınde bızde suçlu gözuyle bakılan kuçukler aılelerı taradndan ıhmal edılen okuldan kaçan suç ışlememış olsa bıle davranış bozuklukları gösteren butun kuçukler gıbı Bakıma ve korunmaya muhtaç kuçuk ' olarak kabul edılırken Turkıye de klasık ve gerı kalmış b.r sıstemın etkılerınden kurtulunamamıştır Bu ulkelerde çocuk mahkernelerı, suçlu ve cezanın saptandığı yer olmaktan çıkıp kuçuğun dısıplın dırlık ve gonencının en lyı bıçımde saptanabılmesı ıçın çalışan kurumlar halıne qelmıstır istanbjl da ' Sağmalcılar sübyan koğuşu Çıkolata çalmaktan bır sure tutuklu olarak yargılanan uzkan Keleş (önde solda) daha sonra tahlıye edılerek tutuksuz yargılanmaya başlandı Fotoğraf Uğur Günyüz ya anlamıyorlar ya da yanıtlayamıyorlardı Nasıl olmuş. da mısket atan, kdlcm tutan ellerıne kelepçe takmıştı jandarma amcala r ı ' Arkauaşları oyundayken onlar neden ha pıslerdeydı' Gerçekten suçlu muydular 7 Yoksa bır hapısçılık oyunu mu oynanıyordu 7 Kımılerı suç ışlemıştı belkı Ama bu kelepçe ılle de takılmalı mıydı'' özel mahkemelerde yargılanmaları gerekmez mıydı17 Büyukler gıbı zıncırlı, büyukler gıbı hapıste mı kalmalıydılar 7 Eğıtım görmeyecekler mıydı? Yetkılıler, "Çocnklar, özel mahkemelerde yargılanmalıdır" dıyordu Türkıye'de de çocuk mahkemelcrının kurulmasınd ılışkın 2253 sayılı yasa 1979 yılında çıkarılmı^tı çıkarılmasına, ama bugune kadar, ne mahke meler kurulabılmış, ne de uzman yargıçlar bulunabılmıştı tstanbul'da yenı oluşturulan ve ılk duruşmasına 11 kasımda başlayan çocuk mahkemesı ıse yalnızca "ağır t e z a " ge rektıren suçlara bakıyordu Türkıye'nın ılk çocuk mahkemesı olan istanbul Çocuk Mah kcmesı, Kadıköy'dekı bınasının yetersızlığı nedenıyle, ötekı suçlara bakamayacaktı Çocuk mahkernelerı tanı oldrak kuruluncdya kadar da, çocuk sanıklar eskıden olduğu gıbı büyüklerın yargılandığı mahkemelerde yargılanacaktı Çocuklann suç türlen de bırbırıne benzıyordu Adalet Bakanlığı istatistiklerine gö re, çocuklar en çok hırsızlık suçunu ışlıyordu Hırsızlık yapanların oranı tüm suçlu çocuklar ıçınde yüzde 80'ı aşıyordu Gerıye kalanların buyük bolumunü ıse cınsel suçlar oluşturuyordu Suç türlcrı ne olursa olsun, bu çocuklann öylesine ılgınç öykulerı vardı kı, ınsan daha ılk duyduğunda, "Boyle bır çocuk da yargılanır m ı ? " demekten kendını dldrnıyordu Orneğın 12 yaşındakı Özkan Keleş, ılko kul son sınıfa geçınce, Bursa'dakı aılesı tarafından ödüllendırılmek amacıyla lsıanbul'dakı teyzesının yanına gönderılmış, 13 yaşındakı Kuzenı Bulent Boz'la bır bufeden çıkolata çaldıklan ıçın tutukldiımışlardı Ikı ku Süleyman Sarılar ırdenbıre büyümüşlerdı sankı Ana babalarının anlattığı, sınemada te levızyondd gördüklerı mahkemeyı tanımışlardı Daha dün ötekı çocuklarla oynarken, şınıdı tek tıp elbıse ıçınde ağlamaklıydılar Çocuk yaşta kelepçelıydıler Cezaevını.jandarmayı.avukatı.yargıcıta nımışlardı lnce bileklerıne oturan kelepçe, çocukluklarına vurulan bır damgaydı sankı Çocukluklarını ya?ayamadan gençlığe zın danlarda adım atmışlardı. öykulerı tok farklıydı çocuk suçlulann Ama ortak kaderlerı aynıydı Kelepçe ve ce zaevı Her duruşmaya ıçıııde zor oturulan cezaevı arabasıyla getırılıyorlar Adlıye korıdorlarında jandarmalara zıncırle bağlanıp büyüklerı yargılayan mahkemelere çıkartılı yorlardı Kürsüde kuşkuyla kendılerını suzen yargıçlara korkarak bakıyorlar, sorulanları Turkıye de ıse 2253 sayılı yasa ve değışıklıklerıyle gelen sısteme göre çocuk mahkernelerı Kötu çocuklann cezalandırıldığı yer olmak nıtelığınden sıyrılmış değıldır Yasa kuçuklerın ışledıklerı suçun faılı olmak yanında kurbanı da olmalarını onlemeye yonelık bazı önlemler almışsa da bunlar yeterlı degildır Kuçuklerın tutuklanma yerıne yargılanma önCesı ve sureslnce bellı resmı kurumlarda koruma ve gozetmeye tabı tutulmaları gerekır Hele kuçuklerın kelepçe takılarak adlıye korıdorlarında herkesın gozu önunde alışe edılmelerını ne bır ınsan olarak ne de bır hukukçu olarak kabul etmek mumkun değıldır Aslında kuçuklerın kelepçelenmelerı şgyle dursun genel adlıye bınalarında yargılanmaları bıle yanlıştır Kuçuklerın buyuklerden ayrı olarak ıslahevlerınde tedavı ve ıslaha da tabı tutulmaları gerekır Kuçuklerın yargılanmaları ıçın özel uzmanlık mahkemelerının kurulması 1961 Anayasası nın emrıydı Bu emre 1979 yılına kadar uyulmadı Ancak yasanın 1979 da kabul edılmesıne karşılık ılk çocuk mahkemesı bırkaç hafta önce kurulabıldı Yasanın hukumlerının nasıl uygulanacağını da bırlıkte göreceğız D B 10