Katalog

Afrika aç, ama neden?.. I uyumuş çocuk gozleri ekrandan bakıyordu. Alrikalı çoeuğun go/leri bir şeylere •jaşmış gibi, bir sey teıden urkmııç gibi, ya da öylcce acılınış, bukıyuıdıı. Aıkadan gelen görunlu, bir ananın kurumuş ıneınclerine u/anan baska bir çoeuğu sergıliyordu. Susuzluktan çatlamıs topraklar, bir avuç besin maddesine u/anmıs ınsan ellerı, umarsız topluluklar, umarsı? insanlar.. AFRİKA'DA AÇl IK, dünyanın büyük sorunları arasında yerini alıyoıdu. Eski yuzyıllann bulaşıcı VEBA'sı, yerini AÇLIK belasına bırakmış gibiydı. "Açlık", artık bir tehdit değildi, olumun kcndisiydi. Çocuk B lar ve yaşlılar başta olmak u/eıe, heı guıı yu/.lerce insan açlıktan oluyoıdu. Açhktan, dupeduz açhktan ölen ınsanların bılınmcsı, butun dunyada dehşet duygusu uyandırıyordu. Fvet, herkes heı istediğini yivemiyordu. Besin maddeleri dağılınıı, tuketiıııi adaletsizdı, dengesızdi, ama bulun bunlar, açhktan ölmcyı açıklayacak, olabılır gosterecek nedenler değildi. AFRİKA'YA YARDIM yapılmalıydı. Dünyadakı butün insanlar At'rıkalı aç insanlara yardım etmeliydi. Bob Geldof, bıı duşuncelerle ortaya çıkü. Çağdaş ayinler gibi, rock konserleri yuz binleıee insanı AÇ AFRİKA'YA YARDIM duygusuyla bırara Açlık tipleri T A M AÇLIK: "Açlık" dsndiği zamanl nin alınamadığı durumdur. esin maddesıK.ISMİ AÇLIK: Bazı besin maddelerinin alınamamasına bağlı açlıktır. 8u dururnda, bazı besin maddeleri alınabildiği için, tam açlık belirtileri görülmez. Eksik besinlerin tamamlanmasıyla düzeltllir. G l Z L İ AÇLIK: Hastalar açlık görünümü içinde olmadığı halde, prolein ve kalorı eksıkllği vardır. Proteınkalori eksiklıği, bazen yaygın olduğu halde, gizll açlık durumunda kalabilir ve gerçek bir açlığın belirtileri görülmez. Bu tür beslenme bozuklukları, dünyanın birçok yerinde yaygındır. Ülkemızde yapılan beslenme araştırmaları da, protein, kalori, vitamln, mineral eksikllklerlnin ekonomık duruma, kültür düzeyıne, beslenme bilgisinın ekslkllğine bağlı olarak oldukça sık görüldüğünü ortaya koymuştur. Açlıkta dereceler. | . önceden normal ağırlıkta olan bir kişi, beden ağırlığının % 10'unu kaybettiği zaman açık belirtiler görülmez. Fiziksel dayanıklıhk ve ış kapasitesinde açık zararlar, heyecan durumunda değişiklikler ortaya çıkmaz. P Normal ağırlıkta, sağlıklı bir insan, beden ağırlığının % 30'unun kaybına dayana* bilır, bu sınırı geçmeden uygulanacak bir rehabilitasyonla organizma, normal durumunu, normal işlevlerlni kazanır. T& w Q Kllo kaybı, beden ağırlığının % 40'ını geçmlşse, yaşamsal tehlike vardır Açlıktani " bttdon agırlığının % 50'slni kaybeden, gene da yaçâyan hastalar bildirilmiştir Ancak, bunlar sınırdaki otayiardır. A Zayıflama ne kadar hızlı olursa, bildirllen belirtiler o oranda ağıriaşır. Zayıflamanm ^ * Afızt bedenin uyum gücünü aataltır. 5, Kilosu normalln OstOnde klsllerln dayanma sınırlan daha fazladır. ya getirdi. Bob Geldofun davranışı dünya ölçusunde beğenildi, sanatçılar bu yeni ıslevi surdurduler. "Afrika'daki açlığa" insanlığın eli uzanmıştı. İnsanlar, yardım ettilcı ve bir ölçüde rahatladılar. Bııgunlerde, ulkemizde de "Afrika'ya Yardım" kampanyası surdurülüyor. Bu kampanya ıçın toplanan paralar, sağlanan gelırler Afnka'ya besin maddesi olarak gön derilıyor. Butun bunlar lyi, insancıl davranışlaı Buıun bunlarda insanın iıısana yardımının erdemi var. Ama, butun bunlar, sorunun ço/umu demek mi?. Bir ulke, bırcoğrafya bolgesi, bir kıta, dı şardan gelen yardımla beslenir mi? Sel fe laketine uğrayıp da ulaşımı kesilıııi> bir yer gıbı, ulkelerı dışardan sürekli beslemek olası mıdır? Kımse buna evet diyemez, aslında dememektedir. Oneınli olan, Afrika'yı kendını besler duruma getirmektir. Önemli olan, Afrika'nın neden bu duruma geldiğini bilmektır önemli olan, Afrika'yı bu duruma getiren nedenleri ortadan kaldırmaktır. Ya7ar Sophie BESSİS, bu konuda şöylc demektedir: "Afrika boynuzunda kuraklık, Uganda' da açlık vc başka yerlerde su baskınları, sa vaşlar, açlık ayaklanınaları vediğer felaket lcr 1979'a olduğu gıbı, 1980'e ve 1981'e de damgasını vurdu. Dünyanın birçok bölgesındc kıtlık milyonlarca insanın gunlıık ya sammın bir pareası. Alrıka, Asya ve Guney Aınerıka'yı ıçeren bu selalel evrenınde, bılyuk çogunluk güney ulkelerı adı verilen ııl keleıde yasıvor. Bu ulkeleıın çoğuıuın tıopıkleı arası \a da çorak bölgede yer aldıkları ve burada ıklim koşullarının, daha kuzeyde yer alan ılımlı bölgedekine gore çok daha değisken olduğu doğru. Üçüncu Dıınya Ülkelerının hi7İı bir nııfus artışı gibi oıtak bir niteliğe sahıp olduklaıı da doğıu ve bunun ortaya çıkardığı cıddı sorunları gızlemek yanlıs. Yıne de bu olgular, dünyanın bu bftlgesindcki beslenme durumunun bozukluğunu keıı dı ba^laıına açıklayamamaktadır. Uzun sııredir yıyecek sıkıntısı çeken pek çok sayıda ulke buııdan ne doğal koşullarının elveriş sızliğini ne de rıufus artışını sorumlu tııtabılmekledıı. Flı/la buyumekte olan bir nülusun lemel beslenme ıhtıyaçlarının karşılanması doğrultusunda yon verilebilecek bir eğilim, ikı lavıı taıafından yirmi yıldan beri hatırı sa yılır bir bıeımde ağırlastırıldı. Bu tavırlardan bııi, yoksul ulkelerin seçkinleri tarafın dan (gelişıneye gıden en kısa yol kabul edı lcn) Batı tıpı gelısme modellcrınin benım senmesi, dığerı de ku/ey yarımkürenın 7engin devletlerinin, azgelişmiş ekonomilerin dı>a açık duıunumu koruma faaliyetidiı Uçuncu Dunya Ülkelerının guncel duıu ııııı, bunların, gıderek artan bir bölümü bakınundan birkaç buyuk gıda maddesı ıhracatçısına bağımlı olmaları olgusu ile daha ciddilesniektedir. S07 konu.su ulkelerin ba >ıııda, bu alandaki ustunluğu ezici olan ABD gelınekte, onu dünyanın bir bolümıınun gıda maddelerinin usteneisi olmaya yonelen Kanada, Batı Avrupa, Avustralya ve Arjantin i/lemekiedir. Ulııslararası ilişkileıe guç dengesı egemen olduğundan, bunların yıl7yıllardır sıiren sömUrılnıln ve kayıt.sı/lık yıllarının kendilerine verdiği bu lehlike li guçten yararlanmaya yelteneceklerine ku> ku yok. Amerikalı yoncticiler heı fırsatta bu lehdıde başvuruyor ve yerı gelince gıda silahını kullanıyor, diğerleri ise daha ölçtı lu olarak onu izliyorlar. ö t e yandan, güne yin aç kalmış yığınları ilc kuzeyin karnı tok a/ınlığı arasındaki dengesizlik bugıin, pat layaeak hale gelinceye dek beklenemeyecek kadar vahım. Oysa dunya nufusunun ihtiyaçlarını kar sılaınak rnumkün ve bunun yolları uzun za mandır biliniyor. tşin içindeki siyasal vc ekonomik çıkarlar çok geç olmadan buna ızın verecek mi? Bu arada, başka yerlerde ambarlar doluyken veya boş olanları dol durmak imkânları varken milyonlarca insan açlıktan ya da kötü beslenmeden ölmeye devam ediyor. Gıda silahı, yalnızca gelece Açlığın etkileri.. Besin maddesi bulunamaması nedeniyle doğan "açlık", dünya savaşlarında tutsak kamplarındaki insanlarda, Afrika'da, Güney Asya'da kıtlık yıllarında bölge halklarında incelenmıştır. 1• "Açlık"ta en belirgın özellik, doku kaybıdır. Öncelikle, yağ dokusu azalmaya başlar. Giderek, yağ dokusu hiç kalmaz. Yağ dokusunun erimesi nedeniyle, yüzün görünümü, bedenin görünümü değişir, organlar küçülür. Normal kalbin ağırlıgı 350 gr. dolaylannda iken, 150 gr.'a, hatta 100 gr.'a iner. Bağırsaklar incellr, saydam bir zar görunumunu aiır. kurudur, 2 • Deri, genelliklekahverengiyüz vel gövdede kirli lekeler' (pigmentasyon) oluşur. Göz kürelerı içeri çöker, göz toparı içindeki yağ dokusu erıdiği için göz küreleri belirgin, bakışlar parlak görünür. Kan basıncı düşüktür, nabız yavaştır. ödemleri başlar. Alt 3• Açlık öaem görülür. Ödemlerın taraflardan başlamak üzere, bedende başlangıcında gece ıdrara çıkma olur. Yürüyen hastalarda, ödem, ayak bıleklerınde ve ayaklarda belirgındır. Yatan hastalarda sırtta ve yüzde görülür. Odemin oluşumunda en önemli neden, doku kıvamının gevşemesı ve buna bağlı olarak doku basıncının azalmasıdır. Açlık ödemini, ilk kez, Hipokrat, 2400 yıl önce tanımlamıştır. Zihinsel bir huzursuzluk vardır Hasta, kolay sınırlenir, heyecanlanır, öfkelenir Zekâ yerindedir. Ancak, zihin, bir noktaya yoğunlaştırılamaz Hasta sürekli olarak yıyecek düşünür çevresinde 5 • Bazen ağız yanakları harap eden dudaklart, enfeksiyonlu bir kangren görülür durdurulamaz bir 6 • Hastadagörülmesı kötü belirtidır ishalin Hasta genellikle, bu ıshal tablosu içinde kaybedihr 4• Açlıkta psıkolojık belirtiler do görülür. degil...a .».. ... ğe vonelık bir tehdit değil, ıı/un suredıı her. gıın pkluıuyor." Yazarın açıklaınaları, azgelişmişlik kıskacında çııpınau ulkelerin beslenniıj sonınuııdaki trajcdilerinı ortaya koyuyor. Bir yandan ekonomik bağıınlılık, diğeı yandan gene azgelişmisliğin urünü olan hızlı nüfııs artışı, suıeı>elen soınuıu. doğal kosullaıııi elverişsı/lıgıyle bırleşınce, açltk önlenemcz oltnusluı. AFRİKA'NIN AÇLlCiI, KUKAKI.IK 1 AN DKfill., SÖMÜRÜDENDİR Rock sanatçısı Bob (leldofun başlattığı yığmsal yardım kampanyaları, Afnka'ya ııısanların elıni uzatırken, diğer yanduıı da AÇLIK SORUNU'nun politik veekonotrıık yanırn drtnıe i^levini yerine getirmektedir. Milyonlarea insan AÇ AFRtKA'ya "sadaka" anlayışıyla veıdiği paraların sorunu çözduğü duygusuna kapılmakla, bu arada ise, egemen devletlerin azgelişmiş Ulkelerde uyguladığı söıııüı ü olanca hızıyla süriıp gitnıektedir. Afrika, dışardan"değil, Afrıka'dan beslenir. Bunun koşulları da, azgelişmişlik çemberinin kınlması, ülkeekonomisinin baİıınhlıktaıı kurıarılması, beslenmenin bir silah olarak kullanılmasının onlcnme.sidir. Afnka'ya gerçek yardım budur, sadaka . . . „ ^