Katalog

JM M u n « Cukor l f Luis Bunuel, barları ve içkileri anlatıyor: dünyanın nimetleri en bır yazın adamı değılım" dıyen hpanyol ktokenlı tinlü yönetmen Luıs Bunuel'm "Son Nefesım" (Mon Dermer Soupır) adlı anı kıtabı, "Rastlantıyla özgürlıik arasmda gıdıp gelen bır yaşamm gizlı ınacerasım" gözler önüne serıyor, I ransa'da, Bunuel'tn ölümunden bır yıl bnce, 1982'de yayımlanan kıtap, aslıtıda uzun bır dostluğun ortak linınu sayılabılır. Bunuel ıle bırlıkte "Günduz Gıizelı" "Burjuvazmm Gızlı Çekmlığı", "Bır Oda llızmetçısmın Gıinluğti" gıbı fürnlerın yapımmda çalı$aa senaryo yazarı Jean Claude Carrıere, 13 yıl suren dostluk ve ış arkadaşlığı dönemı boyunca, îspanyada olsun, Meksıka'da olsun, çalışma aralarmda, Bunuel ıle yaptıkları uzun söyleşılerı not etmış Seksen küsur yıllık yoğun bır yaşamm kesıtlenm aktarmaya çalışan Bunuel, kıtabını yazarken bu notlardan yararlanrnış. Bu yüzden kıtap, çocukluk yıllartndan yaşlılık gunlerıne dek uzanan sıcak bır söyleşı havası ıçmde akıp gtdıyor. Aşağıda, önümüzdekı ay Türkıye'de de yayımlanacak olan kıtaptan bır hulütn sunuyoruz Çevıren Ölümlü çoğunluğıı Blanche alanındakı Cyrano Kate' sınde olmuşlur Chanıps Elysees'dekı Scleıl'ı de beğenırdım ve Montparnasse'takı La Coupole'un da açılış törenıne davet edılmıştım Man Ray ve Aragon, Un Chien Andalou fıl mının ılk gösterınıını duzenlemck n,ın bana orada randevu vermı^lcrdı Yalnız şunu söyle melıyım, kafe, lartışmalara, sık sık gırıp çıkan msanlaıa, kadınlara, bazen de vckışmelı dostluklara vokca rastlanan bır ycrdır Bar ıse, tam tersıne yalnızlık ıçın uygun bır mekandır Her şeyden onte, epey karanlık, sessız ve de cok rahat olmalıdır Her tur muzık, t,ok uzaktan da gelıyor olsa, kesın olarak yasaklanma Iı Ivındt. en fazla onıkı masa olmalı vc devamlı muşlcrılcrı mumkunsc az konuşmalı Örneğın, Madrıd'lekı Plaza Ote'ı'nın barı nı severım Bodrum kaıtadır ve en harıka ya nı da bııdıır Çunkıı barda dış goruntulerden uzak durmalı ınsan Benı ıyı tanıyan otel sahıbı, o en sevdığım, sırtımı duvara vcrebıldığım masama göturür hemen Btırada aperatıl ten sonra akşam yemeğı de ıstemek mUmkun dür Işık gcntlde son dcrcce zayıftır, bıına kar Vİık masalar yeterınce aydınlıktır Madrıd'te ı,ok değerlı anılarım olan Chıcote'yı de ı,ok severdım Anıa oraya yalnız başı na veya duslere dalmak i(,ın gıtmcktcn çok, dostlarla bırlıkte olmak ıçın gıdılırdı Madrıd'ın ku/eyındckı Paular Otelı'ne bu otel gotık tarzda yapılmıs olağanustu guzcllık tckı bır manastırın avlularından bırınde ınşa edıllnıştır akşamları ıçkı ıçmeye gıder, granıt sııtunların yııkseldığı o buyük salona yerlevr dım Ava7i çıktığı kadar bağıran çocuklarla tu ILKAY KURDAK arlarda çok tatlı anlar gt\ırdım Buralan benım ıçın, duşuncelere dalarak kcndımden gevtığım yerlerdır, barsız bır yaşam düşünemı yorum bıle Bu, yıldan yıla perı,ınlenen eskı bır alıskanlıktır Azız Sımeon Stylıte'ın sutunundd oturup, görünmez Tanrısıyla konuşması gı bı, benım de barda uzun uzun duşuncelere dal dığım anlar olmuvtur Çok seyrck olarak bar muılerle daha çok da kendı kendıme konuşurdum, kdfam süreklı yarattığım bır dızı gorun tııyle dolu olarak Artık yuzyıl kadar yaşlı ol duğuın bugün, evımden neredeyse hıç çıkmıyorum Yalnız, ıçkı şı>elerının sıra sıra dı /ılı olduğu o ku(,(ık odada geı,cn, kutsal ape ı ılıf saallerı dı^ında Orada, sevdığını barla ıı annidk tok hoşunıa gıdıyor Oncelıkle >unu belırteyım, barı, her zamat. kafeden ayrı iulmui)Umdur Orneğın, Parıs'te lııvbır zamar uygun bır bar bulamaınışımdıı Oysa, son dtrecc guzcl kafeleı W dolu bır kent tıı Bellevı'le'den Autcuıl'e dck, neıeye gıdılır SL gıdılsın hıt^bır /aman oluracak bır masa veya sıpaıış dlacak bır garson bulmakta sıkıntı çc kılmez O olağanustu tııtunlerı ve teraslarıyla kalesız bır Parıs du>ıınulebılır mı 9 öyle bır ycrde ya^amaktaıısa, aloııı boınbasının feltc ıığrattığı bır ytrde yaşanıak yeğdır Gerçekustu akınıla ılgılı etkınlıklerın bııyıık B rıstlerın bolca görulduğu cumartesı ve pa/aı günlerı dısında, hemen hemen yalnız olurdum orada Dört bır yanım Zurbaran'nın röprodüksıyonlarıyla çevrılı olarak tek başıma oturur dum Uzaktan, bır garsonun sessızce geçen gölgesı scçılırdı zaman zaman Içkı eşhğınde daldığım bu düş âlemıne pek saygı gösterırdı Bu yerı, en ıyı dostlarım kadar çok sevdığımı söyleyebılırım Senaryo çalışmalarına katılan JeanClaude Carrıer, bır gezıntı ve çalışma günılnun sonıında btnı kııkbeşdakıka ka dar yalnı/ bırakııdı /anıanlaması o kadar ıyıydı kı, dondıığıııuı tas dosemeler ııstunde duyduğum adımUııından anlardım Karsınıa otuıuiKd bıı anlaşnıa\dı bu, «,ıınku hayal gucü, ayııı bellek gıbı, bcvnııı gtlısıp <,alıstırabı leteğı bır ö/cllığıdır ona o kırkbcş ddkıkaltk düs âlemındc kurduğum kısa, o/ bır oykuyıı anlatma /orunluluğu duvardını Bu öykunuıı ustundc valıştığımı/ senaryoyla ılgısı olabılır dı de, olmayabılırdı de Dııruma göre, ba/en gülünç ve atıklı, oazen de vuıdıılu kırdılı, ola ğanustu duslerdı öııemlı olan, oııu anlatabılmektı 7urbdran'ın roproduksıyonları ve Castılle' ın granıtten yapılma olağanustu guzellıktekı taş sütunları arasında, sevdığım ıçkıyle bıılıkte tek başına a/ sonra yıne dflneceğım bu konııya zaman kavramından tamamen ıı/ak, kendılı ğınden kafamda sekılleııen ve sonıa usukacık salona ka''ivereı.ek o goruntulere kapıp kovu yordurrı kendımı Bazen aılt sorunlarıııı veya basıt tasarılan da dıl^ündüğüm olurdu Ama bazen, bır şey olurdu ansmn Çoğu zaman da şaşırtıu gelırdı kısıler görunuı, konusuı ı,a tışmalarını ve sorunlarını ortaya sererlerdı Ko 20