Katalog

I YAŞAMA SEVİNCİNÎ DUYMAK Sağlıklı olmak, yaşadığınızı algılamaktır Dünya Sağlık Örgütü'nün tanımına göre sağlık, yalnız bedence ruhça hastalık, sakathk olmaması değil, "toplumsal iyilik durumu"dur. Ikyaz geliyor. Uyanan toprağın ılık kokusunu duymak zamanlan geliyor. Ağaçların çiçeklendiği, çiçeklerin fışkırdığı, doğanın her yerde burcu burcu koktuğu yeniden diriliş zamanlan geliyor. Nerede olursak olalım, kalabalık bir kentte, bir kıyıda, ilde, ilçede, evde, sokak•ta, hapishanede, şöyle bir durup doğanın uyanışını içimizde çiçeklendiriyorsak, yaşama sevincini duyuyoruz demektir. 38 ayı hapishanede geçirdim. Bir koğuş, bir ranza yatağı, yüksek duvarlarla çevrili bir havalandırtna avlusu, bir dilim gökyü 1 , YENİDEN BAŞLARKEN... T irmi sekiz aydan sonra yazılarımıza yeniden başlryoruz. "Kaldığımız yerden" değil elbette. Hiçbir şey "kaldığı yerden" başlamaz. Hızla değişen bir dünyada yaşıyoruz. Toplumlar değişiyor, teknoloji değişiyor, yaşam değişiyor, insanlar değişiyor. Sağlıkhastalık kavramlan değişiyor. Billnen, eski hastalıklara yenileri ekleniyor, eski iyileştirme yöntemlerine yenileri ekleniyor. Sağlığın önem sıralamasında değlşmeler oluyor. Dünyayı ilgilendiren, kitleleri etkileyen olaylar yaşanıyor. AIDS hastalığı, modern zamanların vebası olarak dehşet verici bir yere geldi. insanlan en duyarlı oldukları yerde, cinsel yaşamlannda ürküttü, çekindirdi, korkuttu. Afhka'da açlık, ekranlardan çaresiz bakan buyümüş çocuk gözlehyle kendini dünyaya duyurdu. İnsanlar, toplumlar bütün dünya nimetlerinin üretildiği, tüketildiği, paylaşıldığı bir dünyada bir dilim ekmek, bir avuç pirinç bulamadığı için çocukların, kadınların, erkeklerin öldükterlne tanık oldu, dehşetle sarsıldı. Ünlü rock sanatçılan çağdaş ayinler gibi törensel gösterilerle Afrika'daki açlara yardım kampanyaları açtılar. Irlandalı ünlü rock sanatçısı Bob Geldof, çağdaş bir misyonerlik atılımıyla adını duyurdu. Çevre sağlığı sorunları artarak yeni boyutlara ulaştı. Hindistan'ın Bhopal kentinde tanm ilacı üreten Union Carbid'e bağlı bir fabrikanın çevreye saçtığı zehirierle binlerce kişi öldü. insanın doğal yapısını belineyen genlerle ilgili önemli gelişmeler oldu. "Gen mühendisliği, yeni bir bllim dalı olarak insanlann genler üzerindeki egemenliğinde yeni adımlar attı. Yani adımlar yeni tartışmalan getirdi. Bu gelişmelerin yanı sıra, bllinen hastalıklar insanlan etkilemeyi gene sürdürdü. Milyonlarca insan nezle oldu, grip oldu, sanlık oldu, kroner hastası oldu, sindirim sistemi hastası oldu. Kalp hastalıklan, kanser gene en önemli sağlık sorunları olma niteliklerini korudular. Cinsel yaşamın gizleri, cinsel sorunlar giderek daha ilgi çekici oluyor. İnsan mutluluğunun bu duyarlı yanında nelerin olup bittiği, şimdi daha büyük bir merakın konusu. İnsanlar eskisinden çok daha fazla şeye ilgi duyuyor, merak ed'ıyor; bedeninde nelerin nasıl olduğunu, ruhsal çalkantılarını öğrenmek istiyor. İnsanlar, neden hasta olduklarını, nasıl iyileştiklehni bilmek istiyorlar. Tıp biliminin gizli, büyülü dünyasına girmek, araştırmak, öğrenmek, bilmek istiyorlar. Çağdaş tıp gibi, çağdaş hekimlik gibi, çağdaş sağlık bilimleri gibi, "çağdaş hasta" kavramına da eğilmek gerekli. İnsanlann bu ilgisl, basın organlannda giderek artan bir değenendirmeyle karşılanıyor. Köşeler, sayfalar, haberler insanlann bu ilgisini doyurmaya yönelik. Bu durumun yarattığı sorunlar da var. Bir basın organında çıkan haber, diğer birindeki yayınla çelişiyor. Bu durum da insanlann aklındaki soruları azaltmıyor, arüınyor. Yararlı olanla zararlı olan birbirine kanşıyor, ortaya çelişkiler çıkıyor. Bütün bunlan konuşacağız. 'safrakesesinden, ateşli hastalıklardan, AIDS'den ve daha nice organdan, hastalıktan, sağlık ilkesinden söz edeceğim. Ama önce, hepsinden önce söz etmek istediğim, "insanın sağlıklı olması" kavramının bütün bunlan kapsayan, ama bütün bunlardan fazla, bütün bunlardan başka bir şey olduğudur. Yıllarda öncesinden bilirdim. "Sağlık; yalnız bedence, ruhça hastalık, sakatlık olmaması değil, toplumsal iyilik durumudur". Dünya Sağlık Örgiitii'nün bu tanımı, yıllarca içinde yaşadığım koşularda, çok yeni anlamlar, yeni boyutlar kazandı. Sağlıklı olmak, yaşama sevincini duyzü.. Yaşamınıza hapishanede tanıklık eden maktır. Sağlıklı olmak, yaşamı guçle tutaler bunlardır. Ama insan, bunlardan da bilmek, yaşama cesaretle bakabilmek, yaşamı bir tat. bir koku olarak duyabilmekha başkasını, daha fazlasını yaşayandır. • Insan, o güçlü ve güçsüz, o cesur ve kor tir. Sağlıkla ilgili her şey, yaşama sevinci için kak, o umutlu ve umutsuz yaratık, kimbilir nerelerinden hangi guçlerini bulur çıka vardır, onun desteğidir, onun parcasıdır. Şimdi, bir an için durun, "varım" deyin. rır da en gtlç koşullarda bile yaşama sevin"Varım, yaşıyorum, yaşadığımı cinin eşsiz çiçeklerini yüreğinde sular. duyuyorum" deyin. O yüksek duvarlarla çevrili havalandırSağlığınızı duyuyorsunuz... D ma avlusunda kimbilir kaç kez Akdeniz dolaşılır, dünyanın her yerleri gezilir, çay bahçesinde oturulur, sevilenlerle yeniden yeniden konuşulur. Her şey susar, her şey durur, doğanın bu Otuz yıllık heklm. 19661984 yılları araşaşırtıcı canlısına, insana bakar, hayranlık sında Türk Tabipler Birliği Başkanlığı göduyar. Doğadaki her şey, insana, bu kar maşık, bu kendini durmadan yeniden ya revini yürüttü. 1966 yılından beri Cumhuratan, bu yasamaları yeniden yeniden Ure riyet gazetesinde sağlık sorunlarıyla ilgili ten, en umulmadık yerlerde, en umulma yazılar yazdı. Tıp biliminin topluma anladık koşullarda kendine yaşama sevinçlcn tılması gereğine inanan ve ilk uygulayanyaratan varlığa saygıyla bakar. lardan. . Size sağlıktan söz ediyorum. Size sağOtuz yıldır heklm olarak, yirmi yıldır da lıktan söz edeceğim. Size karaciğerden, yazar olarak toplumun İçinde. Sağlık sorunlarına hem evrensel açıdan, hem de ulusal açıdan bakma gereğine inanıyor, bu konuda görüşü şöyte: Hekimlerle görüşeceğiz, sorunları "insanlann sağlıkla ilgili davranışları da tartışacağız. Billmsel toplantılarda doğal olarak yaşadıkları kültürün bir parkonuşulanlan size aktarmaya çası. Kendi insanımızın kültürel dokusuçalışacağız. Dünyada sağlık alanında nu bilmeden, hesaba katmadan, ona ulaşolup bitenleri izleyeceğiz. madan beslenme sorunlarımızı çözemeBunlann hepsini de sizlerle birlikte yiz, cinsel sorunlarımızı anlayamayız, ilaç yapacağız. İlgi duyduğunuz konuları, kullanım biçimini açıklayamayız. Tıp biiiöğrenmek istedlklerinizi iletmenizi mi kadar, kendi insanımızı da bilmek, tanımak, buluşma çizgilerini saptamak z o bekleyeceğiz. Olaylara birlikte rundayız. Bunu yapmamızın gerekli oldubakacağız, çalışmalanmızı birlikte ğuna ınanıyorum. düzenleyeceğiz. Şimdi, yeniden merhaba... D Dr. ERDAL ATABEK Çocuğunuzu doğmadan öldürmeyin! TOPKAPI HASTANESI 25 Tel 524'19 194hat