Katalog

Harvard 1986: Olanaklar genif, ama eğitim ıorhı. Üç buçuk yütyılda Harvard, ABD'yt altı "Bafkan" yetiftirmlf. Harvard sağa kaydı Yirmi beş yıl öncesine kadar liberallerin kalesi olarak nitelenen Harvard'da bugün muhafazakâr gelenekler egemen. arvard Üniversite'nin 1936 yılında yapılan 300 kuruluş töreninde Bas300. Başkan Roosevelt onur konuğu olarak bulunuyordu. Oysa Başkan ReaReagan, üniversite kendisine şeref pa• gan, üniversite kendisine şeref payesini vermeyi reddettiği için eylül ayının ilk haftasında başlatılan 350. kutlama törenine katılmadı. Reagan politikasını çok yakından izleyen üniversite yetkililerinin bu şekılde davranmaları oldukça ganp. 1960'lardan itibaren oldukça liberal bir tutumu benimseyen Harvard Üniversitesi yöneticileri, son yıllarda Amerikan halkıyla birlikte sağa doğru eğilim göstermeye başladılar. 25 yıl öncesine kadar liberal bir kale olarak nitelendirilen Harvard'da bugün muhafazakâr gelenekler hüküm sürüyor. öte yandan Harvard, sol eğılımlere karşı da tümüyle kayıtsız değil. 1980 yılından beri Avukat Robert Reich, üniversitede endUstrıyel planlama üzerine hayli ilgi uyandıran seminerler düzenlemekte. Ancak, Harvard'da büyük bir çoğunluk sağa kaydı. Toplum Sağlığı ve Eğitim fakültelerınde psikolojik ve idare bölümleri neomuhafazakâr bir düşüncenin merkezleri. Radikal heveslerin geleneksel kaynağı sayılan sosyoloji bölümüyse büyük bir karışıklık içinde. Yalnız Daniel Bell eski liberaller arasındaki yerını koruyor. Genel hukuku, yöneticı sınıfın bir ideolojisi olarak göstermeye çalışan Hukuk Fakültesi solu tam anlamıyla barındıran tek bölüm. Harvey Cox'un "The Secular City" adlı kitabında geleneksel otoritenin yıkılışını kutladığı günlerden bu yana tlahiyat Fakultesi'nde bile sağa doğru kayış gözleniyor. Ancak, Harvard Üniversitesi'nde muhafazakârhgın gerçek kalesi ise Ekonomi Bölümü. ABD'nin bir numaralı üniversitesi H d< Tabii daha da muhafazakâr üniversiteler yok * ' örneğın Şikago ve muhtemelen Stanford. Harvard'daki muhafazakâr tutum daha çok makroekonomik geleneğınde ortaya çıkıyor. Endüstriyel organızasyon uzmanları Richard Caves'le Micheal Spence'in piyasa zaaflarıyla ılgilı düşuncelerı, ekonomı uzmanı Richard Freeman ve James Medoffun sendikalar hakkındaki görüşlcri ve tarih profesörü David Landes'in ekonomik gelışme ile ilgili anlayışı ise liberal eğilimde. lümünde meydana geldi. On yıl kadar önce biyoloji bölümünden pekçok kişı aktif olarak daha adil bir dünya arayışı içindeydi. Şimdiyse genç biyogloglar hem üniversite politikasında, hem de geniş anlamda politikada muha' fazakâr bir tutum içerisindeler. Bu şartlar altında, Harvard'ın gerek kendi bünyesinde gerekse genel eğiliminde liberalizBugün Harvard ekonomi bölümünde en min dirilişi pek yakın görülmüyor. güçlü iki isim Martin Feldstein (46) ve LawHarvard'ın Başkan Reagan'a kucak açmarence Summers (32). yışı ve ona onur payesi vermeyi reddetmesi de Her ikisinin de vergilerin sermaye oluşumu kuşkusuz düşündürücü. Bunun nedeni yalnızna etkisini vurgulayan ve işsizliğe hoşgörüyle ca Roosevelt'in New York'lu olması ve Harbakan anlayışın yerleşmesinde katkılan büyük. vard'dan mezun olmasına karşılık Reagan'ın Gerek Feldstein'ın ve gerekse Summers'ın eko Kaliforniya ve tllinois'dan destek alması da nomiye siyası müdahalelerin nısbeten etkisiz olabilir. Belki de siyasi havadaki değişmenin olduğu tezini savunan, Şikago'daki süpcr mu hâlâ bir bulanıklık içinde oluşundan kaynakhafazakâr okulun tesirinde kaldıkları bir lanıyor. Ancak kesin olan birşey var ki, o da gerçek. bugünün Harvard'ın muhafazakârlığın bir kaHarvard yönetıminde ekonomi bölümünün lesi haline geldiği. yeri de oldukça güçlü. Fen ve Güzel Sanatlar Fakültesi'nin boş beş dekanından dördü eko Bu yazı, 31.8.1986 tarıhlı Tbc Boslon Globc gazetenomıstler arasından seçilmişti. Harvard'daki sinde David Vftrsb imzalı bir makalenın özet çevien belirgin değişiklik ise herhalde Biyoloji bö risidir. Yetmişli yılların orlalarından itibaren, Amerikan üniversitelerinde okumakta olan gençlere, kendi yıllarımdan söz açtığım vakit, "Bu adam da çok atıyor" dercesine, bıyık altindan gülümsüyorlardl. Doç. Dr. REŞAD KAYALI • Boğazıçı UniM'nıiesı Lkonomı Bolumu Bşk Yrd Ağustos 1965 g'.lnü benden öncekı yüzbınlerce 'E?kı Dünya'lı gibi kafam gerçek dışı beklentilerie dolu olarak Amerika'ya ayak bastım ve Harvard Üniversitesi'nin bulunduğu Cambridge kentine vardım. Farkında olmadan Amerika'da her şeyin mükemmel olduğuna ve bu ülkede her soruna çabuk ve kesin bir çözüm bulunduğuna o kadar içten inanmıştım ki keııdime kalacak bir yer ayaklamak için hiçbir girişimde bulunmamıştım. Halbuki yatakhanelerin açılmasına daha on gün vardı ve yayoktu. Tam bu sırada Harvard'da doktora çalışmalarını sürdüren Robert Kolej'dekı eski iki hocam Charies Klopp ve Bill Hickman yardımıma koşarak beni sokakta kalmaktan kurtardılar. Kendıııe özgu berduşları, kafe sosyetesi ve guler yuzlü ınsanlarıyla Cambridge'i çok sempatık bulmuştum. Fakat Charies Klopp beni Amerika'nın en eski üniversite kampusu olan Harvard Yard'a götürdüğünde büyük bir alana serpıştirilmii olan tuğla kaplı binaların niçin Amerika'nın en saygın universitesini oluşturduğuna pek akıl erdirememiştim. Hayatımın cn mutlu değilse bile en yoğun yaşadığım dört yılının bu tuğla kaplı bınalarda geçeceğinin farkında değildim. Dcrslerın başlamasına kısa bir süre kala te Altmışlarda bir Harvardlı nımda otelde kalmaya yetecek kadar döviz Atlanıık otesinde 'sancılı yıllar' ınel gereksinimlerle ilgili sorunlarım büvıık bir hi7İa çö7umlendi. lesîım etmek gerekır kı Har vard maddi açıdan çok cömert davranmış, Amerikan vatandaşlarından esırgedığı bir burs imkânını bana sağlamıştı. Yatakhanelenn açılmasıyla diğer sınıf arkadaşlanmı tanımak fırsatını buldum. Batı Avrupalıların aksıne Amerikalıların çoğu lyi giyinmeyı vc "kasılnıayı" pek bilmczler. Biçim&iz Berıııudu şortlaı ı ve ço rapsız gıydıklerı makosenleriylc odaları doldur^n bu gürültücü ve saf görünü^lu çocııkların çoP'özer kişiler olduğunu anlamakta gecıkmeyecektim. Rahatlıkla söyleyebıhıını kı ııc Harvard yıllarımdan önce ne de sonra bu kadar çok sayıda ustün yetcnekli ınsanla bir arada bulunmadım. Belki de birçok Nobel ve l'ulitzer ödülü sahibiyle dolu öfiretım üvesı kad rosundan çok Harvard'ı Harvard yapan bu 26