Katalog

gibi sebzeler azınlıkta. Biziın Türk köylüsünün deyimi ile "Toprağına yumrugıınu vursan geçer" topraklara sahip olan bıı ulke, kuraklık ve su sorunu da olmanıasına karsın, sobze ve meyve kıtlığı çekmekte. Bunun en önemlı nedeni, yıllar clan berı, ulkeyi yönetenIoıin, şckerkamışı, pamuk, muz, kahve gibi ihlacatta geçerlı ve endustııde kullanılan Urünlcre öncelik vermesı, halkın ıhtiyacını karşılayacak uıunlerın dcsteklenmemesi baheeeiliğin gelışmesını durdurmuş. Şu sıralar, sebzeuiığin yenıden caııiılık kazanınuya başladığı M>yleniyor. Managua'ya 50 km. uzaklıktakı Masayıı kentine gittiğimızde, bu ulkede el sanatlarınııı gerçekten canlılığını koruduğunu görüyorıız Çeşit çeşit nakışlaı örgüler, ağaç işlemeleri, yörc ekonomisinde önemlı bır yer tutmakta. Masaya, biı ticaret kentı olaıak tanıtılıyor... Heınen, burada bir noktaya değinmekte yarar görüyoruz: ABD Dolarının yapamayacağı şey yok, 1200 Cortoba olan bir ABD Doları, 3.500 ile 5.000 Cortoba arasında alıcı bulmakta. Hoş, iki ayrı resmi kur arasında da çok büyuk fark var: Bir ABD Doları 80 cortoba ve 1.200 cortoba olarak işlem görmekte... Eğer bir yabancı, dolannı havalimanında bozdurursa 80 cortoba, eğer başka bir bankada bozdurursa 1.200 cortoba. Ücretlerin çok düşük, hayatın da çok pahalı olduğu Nikaragua'da devrim sonrası yönetime gelen Sandinistalar, bütün çabalarına rağmen, karaborsacıüğı, rıiş veti ve spekülasyonu ortadan kaldıramamışlar. Yarım asırlık bir mücadele sonucu, ulusal ve siyasal bağımsızlığını kazanmış olan Nikaragua halkı, eğitim alanmda, sağlık alanlarında sağladığı başarıyı, kültürel alanda da sağlama yolunda önemli adımlar atmış. Bütün kentlerin sokaklannı süsleyen duvar resimlerinde ve görme olanağı bulduğumuz resim sergilerinde, savaşın haksızlıklarını ve düşmanIıkları yeren, insanlar arasında kardeşliği, insan özgürlüğünü ve umut dolu mutlu günleri simgeleyen izlenimler ediniyorsunuz. Mkaragua'nm ulusal bağımsıtük simgesi olarak benlmsmen C.Augusto Sandino, 1927'den J933'e dek, Latin Amerika'ya kendi kuraUarmı torla kabul ettirmek isteyen Amerikan deniz piyadelerine karşı, kendi ordusunu kurarak savaşmıştı. General Sandino, şimdi Sandtnist geriüalann ulusal kurtuluş simgesi. "Adem, Musa, Isa, Bolivar... Herbiri kendi yazgısını yaşadı. Ben ve askerlerim de kendi yazgılanmız doğrulfusunda davranıyonız" diyen Sandino, 19 Şubat 1934'te Devlet Başkanı Sacasa ile akşam yemeği yedi, yıllarca omuz omuza çarpıştığı eski yandaşlannın Yankeelerce öldürülmesinden yakındı. Dönüş yolunda, Campo de Marte'de bu kez kendisi öldürüldü. ABD Başkanı Roosevelt'in, "Şu biıim ahlaksız" dediği Somoza'ya karşı, aynı ABD'nin "Kiiba ve komünistlerin u^aklan" diye nitelediği Sandinistler, neden Sandino'nun önderliğinde toplanmışlardı? Sandino ile Somoza'nın doğdukları köylcr arasında ancak 10 km uzaklık vardı, Somoza San Marcos'ta, Sandino Niquinohomo'da dünyaya gelmişti. Niquinohomo, bir sömürge kilisesinin çevresine kurulmuş, çoğunluğu tarım işçilerinın oluşturduğu bir köydu. Sandino'nun babası, geniş toprakları olan bir melez, annesiyse yoksul bir köylüydü. Sandino, evlilik dışı dünyaya gelmişti. Üvey kardeşi Socrates'in giysilerini giyerdi. Çocukluğu, güneşin altında, kahve ve tütün ekiminde çalışa sa'nın eline geçti. ABD, uzun süre Amerika'rak geçti. da kalmış olan Sacasa ile anlaştı, çok geçmeYirmi yaşına gelen Sandino köyünden ay den Yankeeler Sandino'nun eski yandaşlarırıldı, çeşitli tarım sektörlerinde çalıştı. Hon nı öldürmeye başladılar. Öldürülmezden önduras'a Guatemala'ya ve Meksika'ya gitti. ce Sandino, Sacasa ile yedıği akşam yemeğinDöndüğünde, ülkesinde, doğrudan ve kendi de, eski partizanlarına karşı girişilen saldırıgüdümündekı yönetimleri destekleyerek bas lardan yakınarak Ulusal Muhafızlar'ın kaldıkısı altına alan ABD'ye karşı örgütlenmeyi nlmasını istediğinde, Devlet Başkanına, "Bu aslceri örgüt anayasaya uymuyor" dedi. başlattı. ABD'nin desteklediği muhafazakârlarla liberaller arasında iç savaş patlak verdi. Sandino, kazandığı paranın tümUnü harcamamış, bir kenara biraz bir şeyler saklamıştı. Bu parayla satın aldığı silahları San Albino maden ocaklarında calışan işçilere ve dağlardaki Kızılderilileredağıttı. Savaş örgütlenmişti... lhanet edenler yakalanıp cezalandırılmalıydı... Nikaragua bir sömürge değildi... 1928'de, yazar Barbusse, Sandino'dan "özgür kişilerin generali" diye söz ediyordu. 1930'larda ABD donanmasını ülkesine sokmamak için örgutlü bir gerilla savaşı yürüten Sandino'ya çok sayıda kadın da katıldı. "Kadınlar ilerı hatlarda FSLN (Sandinist Ulusal Kurtuluş Cephesi) militanı olarak çarpıştılar, geri hizmetlere katıldılar, hukümet dairelerine sızdılar ve Somom karşıtı muhalefet hareketinın her cephesinde yer aldılar. Geniş tabanlı bir kadınlar örgütUnü, yani diktatörlüğe karşı örgütlenrfıede kendi başına kilit bir rol oynayan Ulıısıın Sorunlarını Gögüsleyen Nikaragualı Kadınlar Birligi'nı (AMPRONAC) kurdular. Son saldırıda, Sandinist Ordu'nun yüzde otuzunu kadınlar oluşturuyordu, küçük birliklerden büyük taburlara kadar her kade mede önemli önder konumlarındaydılar. 2 Şubat 1933'te, Amerikalı deniz piyadeleri karaya çıktılar. Sandino, eski gerillalarıyla birlikte tarım kooperatifi kurduğu köye çekildi. Cumhurbaşkanlığı liberal Juan Bautista Sacaeneral Sandino'nun ölümünden sonra Somoza, yönetimi eline aldı. Bir süre sonra öldürüldüyse de yötim oğul (Chiguin) Somoza'nın eline geçti. Bu kanlı diktatör, Ulusal Muhafızları terör eylcmlerine itti, her yerde yozlaşma başladı. 45 j Yıl boyunca Sandino'nun adım yanşlan fısıltıyla anacak hale geldilerse de yılmadan onurlu savaşımlarını sürdürdüler, 19 Haziran 1979'da Managua'ya girdiler. Sandinist gerillalarm komutanlandan Dr. Dora Maria, "Nikaragua Dcvrimi ve Kadınlar, Sandino'nun Kızları" adlı kitabın yazarı Margarel Randall'a, yıllar sonra Sandinizmi şöyle tanımlamaktadır: "FSLN, Somoza'ya karşı mucadelede açıkça öncü konumu almaktaydı. Sandinizm bizim ulusal kimliğimizdir. Hatta bundan da fazla bir önem taşır. Tarihin bellı bir anında, kendilerinde tum halkın onurunu taşıyan kişiler vardır. Onlar bize örnek olmuşlardır. Sonra mücadele sırasında, halk bütünuyle o birkaç kişinin gösterdiğı güçlülük ve onurıı üstlenir. Işte Nikaragua halkı için Sandinizm budur. O, bizim tarihimiz, erkek, kadın tum kahramanlarımız, halkımızm mücadelesi ve zaferidir." lşte bunun içindir ki, Sandino ismi, Nikaragua'da ulusal bağımsızlığın bir simgesi olmuştur. Her sokak başında yer alan bağımsızlık şehitlerinin resmi yanında, general Sandino'nun resmı de vardır. D E 18 konomik konulardaki karanlık tabloya rağmen, Nikaragua halkı özgürlüğü tatmış, eşitliğin ne olduğunun bilincine varmıştır. Bir asırdan bu yana, bu ülkeyi gerek doğrudan işgal ederek (19121933), gerekse kendi güdümündeki yönetimleri destekleyerek baskısı altında tutan ABD'nin bu emperyalist tutumuna ilk tepki, Amerikan deniz piyadelerinin ülkeyi doğrudan işgal ettiği yıllara rastlar. Nikaragua'nın bu dönemi söz konusu olduğunda akla ilk gelen "Sandino"dur. nikaıagua'nın ulusal bağımsızlığının mimarı C. Auguslo Sandino, Basklı gazeteci Ramon Belaustequıgoitia'ya, "Bu mucadeleden sag çıkamayacağıma inanıyorum. Bunun, Nikaragua'nın o/gıırliıgü için gerekliliğinin de bilincindeyiın" diyordu. Managua'da "Sandino MahaU*slnnin bes küometre ötesinde Xiloa Gölü. Eskiyönetim döneminde, luks bir dlnlenme yeri olarak düzenlenmis bu kıyüar, şimdi halka açık bir plaj.