Katalog

1 5 © OKUR MEKTUPLARI HAFTANIN SEÇMELERİ Televizyon programları (I ve II) HAFTANIN KONUĞU Metin And Oökhan Akçura HAFTANIN FOTOROMANI İNSANLAR Ismail Ofl/pey ... VE İNSANLAR Fusun özbllgen İNCİR ÇEKİRDEĞI Yuzu billnmeyen adam Abu Nidal Nur Nlrvan Tepside fincanlar tıkır tıkır... ÛIHÛ Ayvaz 6 7 8 9 10 Sedad Hakkı Eldem: Insan blldlğlnl paylasmalı Aftfe Batur12 LUNAPARK Hançer Yemenlinin slmgesldir Erhan Akyıldız Bunuel'in duşesi kim olurdu? ŞAİRLER... ŞİİRLER... HAFTADAN HAFTAYA Mehmed Kemal BİLİM TEKNİK Vehbl Belgll EV EKONOMİSİ Meral Tamer SAÖLIK Erdal Atabek Alberto Moravia: Yazmak. şeytanın blr muclzesl DERT BABASI Vural Sözer BRİÇ Şlar Yalçın SATRANÇ Nevzat Suer PAZAROYUN Nevzat Brkımn ARMAĞANLI BULMACA Sedat Yaşa/an Eski Guzeldir Atilla Dorsay Renksızliğin rengi Ismet Berkan 14 15 16 19 22 Mick Jagger: Ounah Işlemek ve para kazanmak istiyorum 1 8 ÇİZOİ ROMAN Rahan Roger LecumıxAndr4 Chint 2 0 23 24 25 26 28 30 31 32 Teknolojinin dev adımlan karşısında, "gelenek" dediğimiz, asırlarla ölçülen alışkanlıklanmızın da bir bir ve hızla değişime uğradığmı görmek, sosyal bilimcileri oldukça şaşırtıyor. Çağdaş insamn sosyal yaşam ilkelerini temellendirmeye çalışan Fransız sosyolog Alain Touraine, "Birçok yönüyle hâlâ 19. yüzyıhn derinliklerinde gezinen, ama Ote yandan 21. yüzyıhn atıhmlanm taşıyan bir kültür karmaşası söz konusu bugünün Avrupa'sında," derken her halde bu ortak şaşkmlığı dile getirmek istiyor. Batının teknolojisini kullanırken kendi geleneklerini de elden bırakmamak isteyen Doğulu toplumlar ise, Avrupalı sosyologları iyiden iyiye şaşırtıyorlar. Hatta belki de "sosyolojik planda" ümitsizliğe sürüklüyorlardır. Geçen hafta Yemen Arap Cumhuriyeti'ni gezerken arkadaşımız Erhan Akyıldız da Doğu toplumlarındaki bu teknolojigelenek ikilemini yakından izlemiş. "Yemenlinin belinde hançer, omuzunda Kalaşnikof" diyor. Barajından silahına "Batılılaşmaya" çalışan Yemenli gerçekten hâlâ bir cuma günü başkent Sana'a yakınlarındaki tepede toplanıp elinde hançer "cenbiye dansı" yapmayı ihmal etmiyor. Hem de yedisinden yetmişine. lyi pazarlarl YENİDEKORAŞYON ARAÇLARI Tefsi, tapşı, tepsi, tepçi, tepşi kelimeleri hep aynı anlamı taşıyorlar. Moğolca ve Tibetçede de bu sözcüğe rastlıyoruz. Şamanizmde, kurban ayinleri sırasmda | ağaçtan yapılmış tepsilerin kullanıldığı, kurbandan kalan parçalarla birlikte ayinin sonunda yakıldığı da tepsiye verilen kutsal önemi göstermektedir bir bakıma. Diğer Türk lehçelerinde de "tepsi "nin ağaçtan yapılmış tekne, tabla anlamına kullanıldığını Modtrn süs tfyalan tepsütr biliyoruz. Türkler Anadolu 'da yerleşik yaşama geçtikten sonra maden kullanımını arttırmalan, tepsilerin de madenden, genellikle bakırdan yapılmalarını getirmiştir. Hasılı ilginç bir serüven tepsinin serüvenı... Sayte 14 JVfe/ı... Tepsl HANÇER YEMENLtNlN SlMGEStDtR tlk göriildüğünde ürkütücti bir silah gibi gOrülebilir ucu kıvrık hançer. Yaşlıstyla genciyle herkesin göbeğinin üstiinde bir hançer taşıması ilkellik gibi bile düşüntilebilir. Ama Yemen'i, Yemenliyi lanıdıkça bunun hiç de bOyle olmadığını anlayabiiir insan. Kendi dillerinde "cenbiye" diye adlandırdıkları ucu kıvrık hançerlerin, yalnızcâ bir aksesuar olduğunu görürsünuz Yemenlinin belinde. Arkadaşımız Erhan Akyıldız, türkülerimize bile girmiş bir ülkeyi, • Yemen 7 ve bellerindeki cenbiyeleri ile Yemenlileri anlatıyor. Yazıyı okudukça "cenbiye dansı" yapası geliyor insamn. Smytm 1« Mick Jagger Haftanın konugu PROF. METİN AND Yakından tanıdığımız bir isim Metin And. Tiyatro, halk danslan, gölge oyunu alanında sayısız araştırmaları, incelemeleri var. Bütün bunlann dtşında, özel olarak ilgilendiği bir konu da illüzyon veya kendi adlandırdığı biçimiyte "gözbağcılık". Bu konuyla ilgisini daha önce yayımladığı "tnsanüstülük Taslayanların Içyüzu" adlı kitabıyla öğrenmiştik, Prof. Mttln And ama kendisinin de bir illüzyonist olduğunu bilmiyorduk. tlk kez Zati Sungur'u izlediği zaman ortaya çıkan bu ilgi, giderek kendi patentini taşıyan oyunlar geliştirmeye kadar gitmiş. Işte Metin And bu yönüyle bu haftaki konugumuz oldu. GÜNAH tŞLEMEK VE PARA KAZANMAK Pop müzik denildiğinde Rolling Stones'u bilmeyen, hele grubun ünlü elemanı Mick Jagger'i tanımayan yoktur sanırız. Bugün 42 yaşına gelmiş olan Jagger halen ünunu sürdürüyor. Yaşlılığın bir dezavantaj olmadığını da vurgulayan Jagger şöyle diyor bu konuda: "Artık yeni bir akım geldi. Benim gençliğimde İO'unun üstünde pop yıldızı yoktu. Bir pop yıldızının var olmasıyla yok olması bir oluyordu. Ama bir kere Amerikan piyasasma el attınız mı, çok Mick Jagger büyük olduğu için sizden sıkılmıyorlar. Zaten plakları alan çoğunluk da 30'unun üzerinde." Bir Rolling Stones müziği eşliğinde keyifle okunacak biryazı bu... YAZMAK, ŞEYTAN1N BtR MUCİZESt Ünlü ltalyan yazar Alberto Moravia. şu günlerde ltalya'da oldukça güncel. Ünlü romanı "Aylaklar" 57 yıl sonra tekrar basıldı. Roma 'da orta halli sınıfın ahlaksal yozlaşmastnı anlattığı romanı ilk yayımlandığında faşist yönetimin tepkisini çekmişti. Daha sonra alegorik ve gerçeküstücü bir anlatımla, siyasal yergi de içeren kısa Oyküler yazan Moravia'nm yönetimle ilişkileri giderek kötüleşti. 1943 yılında kansı Elsa Morante ile birlikte Roma'dan kaçtı. Alberto Moravia ile yapılan bir söyleşinin yanı sıra 18 yıldır birlikte yaşadığı Dacia Maraini de yazdığı bir kitaptan bir bölümle Moravia'nm yaşamından ilginç kesitler sunuyor. Umytmf Eskl gttzeldlr TARLABAŞT'NDA YIKIM Bir taraftan Ağa Han Mimarlık ödülleriyle değerlendiriliyor mimarimiz, eski ile yeniyi kaynaştırdtğı için, bir taraftan da eski binalarımız yıkılıyor yol açmak için. tstanbul'un Tarlabaşı semtindeki bınalar "Bu bölgedeki evler levanten yapısıdır, en çok yüzelli yıllıktır, bu da tstanbul için yenidir" gibi gerekçelerie yıkılıyor. Levanten geçmiş Istanbul tarihinin ayrılmaz bir parçası, tstanbul'u tstanbul yapan öğelerden biridir. Arkadaşımız Atilla Dorsay eskinin güzelliğini vurguluyor yazısında. SayfaSl Alberto Moravia Sayl *ı s Ab« Nldal YÜZÜ BİLİNMEYEN ADAM Abu Nidal ya da gercek adıyla Sabri Halil El Banna, acımasızlığıyla tanınan bir terörist. 1974 yılında FKÖ'den kovulduktan sonra kendi Orgütünü kurmuş. Berlin'deki diskotekte patlayan bomba ve tstanbul'daki sinagog katliammda onun parmağı olduğu samltyor. Abu tyad "Le Nouvel Observateur" dergisine verdiği demeçte onun "bir cahil" olduğunu dünya kamuoyuna açıkladı. Şimdiye kadar geçirdiği çeşitli ameliyatlarla sık sık yüzünü değistiren "Abu Nidal"in gerçek yüzünün hangisi olduğu bilinmiyor artık. Şu anda bilinen tek şey ise 500800 arasmda olduğu sanılan gerillalan ile dünyaya dehset saçtığı. Sayfa 1« Sedad Hakkı Eldeaı INSAN BtLDÎĞtNt PA YLAŞMALI1986 Ağa Han Mimarlık ödülleri'nin btrini, tstanbul Zeyrek'teki Sosyal Sigortalar Kurumu binası aldı. Binanın miman Prof. Sedad Hakkı Eldem. yalnız tasarım ve uygulama çalısmalarıyla değil, aynı zamanda ulusal mimarlık doğrultusundaki çalısmalarıyla, geleneksel olan ile çağdaş olan arasmda oluşturduğu sağlam mimarlık anlayışıyla da tanmıyor. Doç. Dr. Aftfe Batur'un yaptığı söyleşi mimarlıkla ilgili ilginç gözlemler içeriyor. \ Hakkı EUm teyte It Tarlabaşı'ıun btnalan