Katalog

Petrovskı Tıyatrosu, 19 ocakta kapılannı seyırcıye açıyor. Çark dönmeye başlamış, sarsıntıh bır emekleme çağının ardından yeryüzünün en önemli klasik beyaz bale top luluğu.efsaneleşmeye doğru yola koyulmuştur. 1850'lerde 155dansçıdanoluşantopluluk "ciddi" bır çalışma temposuna gırerek genış bır repertuar ,f oluşturmayabaşlar kayıtlaragöre. Bolşoy tarıhının ılk "zaferi"yle ılk "yenilgi"sı art arda yaşanıyor: Marı us Petıpa'nın koregrafisıyle Leon Mınkus'un Don Kişot (1869) yapımı, alkıştan yerı göğü bırbırıne katarken, "ba le bestecılerınin agababası" Çaykovskı'nın "olumsuz başyapıtı" Kugu Golu'nun "promiyer"] (1877) Bolşoy Fıyatrosu'nun yüksek tavanlarının "Yuh!" seslen ve "Rezale»!" haykırışlarıyla çınlamasına neden oluyor Yıne de (balecılerın müthış ınatçı sanatçılar olduğu görüşUnü kanıtlarcasına) Bolşoy, Kugu Gölu'nü tam beş repertuardatuttu ve sureklı scrgıledı Bu beş yıl ıçınde, tek gösterı bıle (yıne kayıtlara göre) Don Kişot'un başarı duzeyının onda bırınebıleerışemedı Çaykovskı'nın "hami"sı MadameNadıaVonMeck'ınanılarınagörc, bestcunınbunalımagırmesının nedenlerı arasında, Bolşoy'un art arda sergıledığı "fiyasko" Kugu Golu yapımları onemlı yer alır Reısınger'ın . usça'da, "bolşoy" sözcüğü, "felaket" koregrafısını elealarak baştan sona düzenleyen "büyük" anlamına gelıyor Yılda beş ytiz (veyeryeryenıdenyazan)Petıpa'ylalvanov, 1895'tesahnekez perdelerım açan ve seyırcı sovtsinm lenen "yepyeni" Kugu Golu'nu dakıkalarcaalkışlatmışlargUnlUK orialaması sekız bını bulan dı, ama (ne ya/ık kı)Çaykovskı dunyadeğıştırelı ıkı yılı geçBolşoy'da tiç bm kışı çaltşıyor Türkıye dahıl, Bolşoy mıştı' 1895 yılı, (gunumuzdekıadıyla) "Opera veBaleiçin dansçılarmın ramp ışığına çıkmadığı Ulke yok gıbı Ytrmı Buyuk Bolşoy Akademik Iiyatrosu Bale Ioplulugu"nun yıllık bır aradan sonra bugünlerde, Panslı baleseverlere Allın önlenemez yükselışının önemli bır kılometre taşı olarak bıÇağı, Raymonda, Mozart ve Salıerı. Gıselle başlıklı yapımları lınır. Ardından bır dızı "superyapım" sergıleyen Bolşoysergıleyecek olan lopluluk 22 ekım tanhın" kadar Puns'te un dağarında Giselle, Fındıkkıran, Uyuyan Guzel, Ksmeralda, Raymonda, Anna Karenina, Spartakus gıbı "en klasik" beyaz bale yapımları yer alıyor Bolşoy'un en buyük "rakibi"KırovBalesı'dır Şımdıgervek olan şu. Bolşoy daha ünlü olsa V daKırov, (tüm elcştırmen^N lerıngörüşünegöre)çok daha nıtelıklı bır toplu luktur Balebılımcılerı Bolşoy'ukocabırsırk bır"turisttuzagı",hatta bır "show" bırımı olarak / lanımlarlar Topluluk 1981 yılında tstanbul \ estıva lı kapsamında bır dızı goste 11 sunduğunda (adını bılmedı gım) bır "Bolşoy'Muya şu soruyıı sormak "gatletinde" bulunmuş tum "Sizce dunyanın en önemli uç bale lopluluğu han^ileridir?" Yanıı kısavekesındı "Bolşoy, Bolvo>, Bolşoy!" Rudolf Nureyev'egörebu "Kn buyuk benim, başka buyuk yok!" sanıısi.kım **' * seyıııyutmuyordu artık Şö>ledıyordu ' JAKDELEONB Jüşlemleı ın enış açıdan ele alındığında bıı ve yazının başlığı "Dunya Kazan, Bol* .oylencelerın şoy Kcpçe" dc olabılırdı, kuıululUİlerıarasındakı şundan öte yeryüzünün en ctkın Bolşoy'ayalınışıkta "beyaz bale" topluluğu sayılan Bolşoy'un ramp ışıklarına bakan Nureyev. "Bolşoy çıkmadığı ülke( Türkıye dahıl) yok gıbı Pekı neden "bcya/ kocaman bir \ho\v' vcndir; bale?" Ffendım, "klasik bale" deyımı (çağdaş baleulerle ncbira/,nebırtazla!"(Lonmodern dansçıların "kazan kaldırması"yla) rafa kalkmış don Life, I^indra, lüEylul 1966.). durumda guııumu/dc Çağdaş balenın ve modern dansın Haksızhkmı? klasik örneklerı yok mu'' Maurıce BĞjart ve Martha GraBelkı. Kesın olan, Bolşoy Balcsı'nııı kınıı yapımlaı ıııııı ham kendıtürlerınınklasıklendeğılmı?Öyleyse "klasik be(nıtelıkselaçıdan)tartışılmazlığı Petıpa/tvanov'unKuğu yaz bale", "klasik çagdaş, bale", "klasik modern dans",vb., Golu'yle Grıgorovıch'ın Spartakus (1968) yapımı gunuınu/ vb. Kısası.baleyledanstabu "klasikleşme"furyasıdırgıde bıle turlerının "en iyisi" olarak anılırlar Bugun Bolşoy' 1 dıyor, olan "orijinal klasik" beyaz baleye oluyor soıuıçta un başında olan Yurı Grıgorovıch ıçın, dansçıları, "kadite İlgınçolan, Bolşoy'un buçıldırtıcı kavram veetıket karmaeldiveniçindekidemiryumruk"deyımımkullamyorlar Bu şasının dışında kalmayı başarmış olması "Hıırnundan kıl deyımı "korkusu/ca" kullanan solıst dansçılar arasında aldırmayan" bır lopluluk olarak un salan Bolşoy ıçm (beugun Bolsov'un ekım ayı boyunca Pans'te ramp ışıklarına çıkacak olan genç yaz, çağdaş, modern ayırımları ve tanımları bır yana) tek basında olan Yurı Orıgorovıch, "y ıldız'Mar da var Bolşoy Balesı, 27 eylül 22 ekım tarıhlekavram geçerlr öncesız ve sonrasız "klasik bale"!... Pans'te sunduklan bulelertn rı arasında Panslı baleseveı lere Altın Çagı, Raymonda, Motjrogramı ıçın, "Tam Fransızlara zart ve Salieri, Giselle başlıklı yapımları sunacak Parıs t uı gure" dıyor ve bu seçımın, kendılen Zaman tünelınde gerıleme uzanalım: nesınden önce, FigaroMagazinedergısışunlarıyazıyoıdu açısından, Fransız sanatseverlere karşı 1773. Moskova Yetimhanesı Bır avuç kımsesız (20 9 1986) "BugunBolşoyTiyalrosu'ndauçbinkişiçalıçocuk soğuk ve alacakaranlık korıdorlarda ılk bale "ınce bır jest" olduğunu belırtmeden şıyor. Uç orkestıa ve uç yıız dansçı var. Yılda beş y uz kez peradımlarını atıyor Amaç Petrovskı Tıyatroedemıyor. "Bızım Ulkelenmız arasında, dans de açıyor topluluk ve ortalama seyirci sayısı gunde sekız bini su'na dansçı yetıştırmek. 18O5'te Petrovskonusunda, olağanüsiü bır yakınlık \ardır'" buluyor. Rakiplerinin kara çalmaları onları hıç ıııı ılgılenkı Tıyatrosu yanıp kül oluyor ve onca "baGerçekten, Çarıçe Katenna dönemınde, Ruslara baleyı dirmiyor. Topluluğun adı ustunde: Bolşoy 'buyuk' demekleci adayı" ortalık yerde ışsız kalıverıyor Fransızlar öğretıyorlardı lir!" 1825 yılı (dünya bale tarıhı açısından) **" Fazla söze gerek yok sanırım .. D "som alCın" bır yıl sayılır. Yenı Bolşoy Bolsov 3 J Y +t 31