Katalog

BEHÇET NECATİGİL’DEN “DÜZYAZILAR III” ‘Vaktin zulmüne karşı yazmak’ ‘Vaktin Zulmüne Karşı Yazmak’ alt başlığıyla okura sunulan, Behçet Necatigil arşivinin önemli bir parçası olan “Düzyazılar III”, Necatigil’in sağlığında kitaplaşmamış, dergi ve gazete sayfalarında kalmış yazılarını bir araya getiriyor. Öncesinde “Düzyazılar I” ve “Düzyazılar II” bugünün okuruyla buluşmuş ve meraklısına inanılmaz zenginlikte bir kaynak sağlamıştı. “Düzyazılar III” ile ise Necatigil’in yazıları, konuşmaları, konferansları tamamlanıyor. “Düzyazılar III” de tıpkı diğerleri gibi zengin bir başvuru kitabı olarak meraklı okurun zihnini açmaya devam edecek. ERAY AK erayak@cumhuriyet.com.tr Şiirimizde bir doruğun ismi olan Behçet Necatigil, edebiyatımızın en saygıdeğer emekçilerindendi aynı zamanda. Şiirlerinin yanına koyabileceğimiz çevirileri, kitaplar ve yazarlar üzerine kaleme aldıkları, yetiştirdiği isimler ve sayılabilecek daha pek çok özelliği onu eşsiz bir noktada görmemiz için yeter sebep hâlâ. Yazı çizi ile uğraşmış hemen herkesin masasının başında bulabileceğiniz, ilmek ilmek işlenmiş sözünün karşılığı olarak verilebilecek Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü ve Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü, Necatigil’in edebiyat emekçiliğine gösterilebilecek en anlamlı örnekler olarak karşımızda durur her zaman. Necatigil, bu çalışmalarında, sadece şiirin karasularında gezinmediğini, dönemindeki hemen her edebiyat verimini sıkı sıkıya takip ettiğini, dahası bunlar hakkında kaleme aldıklarıyla bugün bile güncelliğini koruyan değerlendirmeler ortaya koyduğunu gösterir bize. Aynı şekilde Necatigil’in sağlığında kitaplaşmamış fakat ölümünün ardından Hilmi Yavuz ve Ali Tanyeri tarafından bir araya getirilerek okurların önüne konmuş Düzyazılar I: Yazılar ve Düzyazılar II: Konuşmalar, Konferanslar da şairin edebiyatla kurduğu “Vaktin Zulmüne Karşı Yazmak”ta, Behçet Necatigil’in 19411979 arasında kaleme aldıkları yer alıyor. Şairin edebî kişiliğini, çevirmenliğini, ödülleri, polemikler çevresinde edebiyat ortamına ilişkin görüşlerini, poetikasını yansıtan bir toplam elimizdeki. sıkı ilişkinin önemli örnekleri olarak karşımıza çıkar. Bu yazılarında Necatigil, ilgili olduğu her alanda kalemini oynatıyor ve bu derlenip toplama sonucunda da ortaya, her daim güncelliğini koruyacak bir başvuru kaynağı çıkıyor. TOZLU ARŞİVLERDEN BUGÜNÜN OKURUNA Neden “başvuru kaynağı” dediğimi şimdi anlayacaksınız... Bu kitaplarında Necatigil; Tanzimat, Serveti Fünun, Fecri Ati dönemlerini, ardından ise Millî Edebiyat akımı ve Cumhuriyet dönemi şair ve edebiyatçılarını değerlendiriyor. Beş Hececiler, Garip, İkinci Yeni, 1960 kuşağı şairleri üzerine görüşleriyle devam eden yolculuk, şairin çeviri sorunlarına ilişkin söyledikleriyle giderek dünya edebiyatı ve edebiyatçılarına dek uzanıyor. Sonra kendisiyle çeşitli dergilerde yapılmış söyleşiler ve şairin değişik zamanlarda değişik yerlerde verdiği konferanslar yer alıyor kitaplarda. Konferanslarda ise Necatigil’in, ‘Yeni Şiir’, ‘Bugünkü Türk Şiiri’, ‘Günümüz Edebiyatı’, ‘Hikâye ve Romancılığımız’, ‘II. Dünya Savaşı’ndan Günümüze Türk Edebiyatındaki Gelişmeler’, ‘Okul Kitapları’, Türkiye’de günümüz Alman Edebiyatı ve Balkan Ülkeleri Edebiyatlarından Türkçeye çevrilmiş örnekler üzerindeki düşünceleri gün yüzüne çıkıyor. Sözün özü; bu iki kitapta, Necatigil’in gözünden bir edebiyat dünyasının yansımalarını okuduk bugüne kadar. Aklımıza bir şey takıldığında, “Necatigil bu konuda ne demiş acaba?” diye kitaplara soru sorduk. Şairin kaleme getirdikleri zihinlerde yeni ufuklar açtıkça meselelere daha fazla kafa yorduk. Daha doğrusu okuyorduk, soruyorduk, yoruyorduk... Çünkü bu iki inanılmaz zenginlikteki kaynağın yanına bir yenisi daha eklendi kısa zaman önce; Düzyazılar III: Vaktin Zulmüne Karşı Yazmak. Böylelikle, Necatgil’in ölümünden sonra bir araya getirilmeye başlanan, kitaplarına girmemiş; kitaplaşmamış “yazı”ları tamamlanmış oluyor. Dergilerde, gazete sayfalarında, yıllıklarda, söyleşi ve soruşturmalara verdiği yanıtlar da buna bakarak tozlu arşivlerden kurtularak bugünün okuruna hizmet vermeye başlıyor. ARAMIZDAN AYRILIŞININ KIRKINCI YILINDA... Necatigil arşivinden söz açılmışken belirtmekte yarar var; bu üç kitap da itinayla saklanmış mirasın önemli parçaları. Bu mirasın itinayla saklanıp güne taşınmasında değerli Ayşe Sarısayın’ın özveri dersi niteliğindeki çabasının payı büyük. Tüm Necatigil okurları adına burada kendisine teşekkür iletmeyi borç sayarım. Kitabın yayımlanış hikâyesi de bu bağlamda dikkate değer. Bir anlamda kolektif bir Necatigil uğraşı söz konusu. Vaktin Zulmüne Karşı Yazmak’ın Önsöz’ünü de yazan Ayşe Sarısayın’dan alıntıyla hikâye şöyle: “Geçtiğimiz yıllarda Necatigil’in çocukluk ve gençlik yazılarını Küçük Muharrir adıyla hazırlayan Şaban Özdemir, kitaplaşmamış diğer yazılarını da toplayarak bize iletti, sağ olsun,” diyor Sarısayın. Devamı ise şöyle: Kitabı yayına hazırlayan “Serenad Demirhan, Necatigil’in eşi Huriye Necatigil’in 2013 yılındaki ölümünden sonra tümüyle gün ışığına çıkan aile arşivinde ve kütüphanelerde yaptığı taramalarla eksikleri tamamladı, tüm yazıları titizlikle notlayarak kitabı oluşturdu. Değerli dostumuz Turhan Günay ile Zonguldaklı gazeteciyazar İbrahim Tığ bulamadığımız yayınlara ulaşmakta, Ekin Dedeoğlu ise kütüphane araştırmalarında ve Necatigil’in eski harfli notlarını yeni harflere aktarmada yardımcı oldular.” Kolektif denebilecek bu çabanın ardında Serenad Demirhan’ın titiz çalışması da eklenince ortaya tertemiz bir kitap çıkmış. Vaktin Zulmüne Karşı Yazmak’ta, Necatigil’in 19411979 arasında kaleme aldıkları yer alıyor. Şairin edebî kişiliğini, çevirmenliğini, ödülleri, polemikler çevresinde edebiyat ortamına ilişkin görüşlerini, poetikasını yansıtan bir toplam elimizdeki. Tarih, Necatigil’in ölümünün kırkıncı yılı olduğunu söylüyor. Fakat bugüne konuşan bu yazılarla Necatigil hâlâ yaşıyor. Kitabın tanıtımında “aramızdan ayrılışının kırkıncı yılında Necatigil’i anmak ve anlamak için yeni bir sebep” denmiş kitap için. Güzel fakat eksik de sayılabilecek bir saptama bu çünkü Vaktin Zulmüne Karşı Yazmak, yansıttığı zengin birikimle bir yazarı başlı başına geleceğe taşıyabilecek güçte. n Düzyazılar III: Vaktin Zulmüne Karşı Yazmak / Behçet Necatigil / Yapı Kredi Yayınları / 312 s. 4 14 Şubat 2019 KItap