Katalog

VIET THANH NGUYEN’DEN “SEMPATİZAN” Ne Doğulu ne Batılı “Sempatizan”, okurun ilgisini bir an bile kaybetmesine izin vermeyen roman zor bir konuya el atıyor. BÜRKEM CEVHER 2 016’da çok ses getiren Viet Thanh Nguyen’in romanı Sempatizan, Duygu Akın’ın çevirisiyle Türkçeye kazandırıldı. Kendi ailesi de Vietnamlı olan Nguyen, kitabında zorunlu göçmenliği ve başka bir ülkede hayata tutunmanın zorluklarını anlatıyor. Savaşların dehşetinden, kimlik çatışmalarına, dostluktan ihanete pek çok konunun birlikte işlendiği roman, bu temalar arasında çok iyi bir denge sağlıyor. Romanın isimsiz kahramanı Yüzbaşı, Viet Kong ve Kuzey Vietnam için çalışan bir Güney Vietnam istihbarat subayı. Bir generalin yanında istihbarat ve emir subayı olarak çalışırken komünist yoldaşlarına düzenli olarak bilgi sızdırıyor. Fransız bir rahibin Vietnamlı bir çocuğa tecavüzü sonucu dünyaya gelmiş Yüzbaşı; “piç” olduğu gerekçesiyle sürekli hakarete uğradığı için kendini “iki yüzlü” ve bu nedenle de “iki akıllı” olarak tanımlıyor; hem Batılı hem Doğulu, ama aynı zamanda ne Batılı ne Doğulu. Bu iki akıllı ve iki yüzlü olma hâli roman boyunca sürekli vurgulanıyor. SAVAŞLA SINANAN DOSTLUK Kitabın ilk bölümünde Yüzbaşı, 1975’te Saygon’un Kuzey Vietnam’ın eline geçmesi sırasında General ve ailesi ile ABD’ye iltica ediyor. Saygon’un saldırı altında olduğu sahneler bir savaşın ne kadar dehşet verici olabileceğinin en canlı örneği; pek çok insanın ABD uçaklarının kendilerini kurtaracağı umuduyla toplanma alanlarına koşuyor ama hiçbir uçak onları kurtarmaya gelmiyor. çoğu kişinin bombalamalar sonucu toplu hâlde katledildiği, savaştan kaçan insanların ailelerini geride bırakmak zorunda kaldığı sayfalarda soluk almak için kitaba bir süre ara vermek istiyorsunuz. Yüzbaşı’nın kan kardeşleri Bon ve Man ile ilişkileri de romandaki kimlik çatışmasına ışık tutuyor. Babası komünistler tarafından öldürüldüğünden Bon, tam bir komünizm düşmanıdır ve sadece olabildiğince çok komünist öldürebilmek için ünlü suikast timi Phoenix Programı’ndan mezun olmuştur. Oysa Man ve Yüzbaşı komünisttir ve Bon bunu bilmez. Yüzbaşı bir yandan ABD’de General ve eski askerlerin faaliyetlerini düzenli olarak Vietnam’da kalan Man ve komünist yöneticilere bildirirken Bon’u korumak ister. Her ne kadar Man ABD’de kalmasını emretse de Bon’u koruma amacıyla onunla birlikte savaşmak için Vietnam’a dönecektir. Vietnam’da ise pek çok sır ortaya çıkacak, devrimin komünistlere bile özgürlük ve bağımsızlık getirmediği, önceden iktidarı elinde tutanlardan eziyet görenlerin, iktidara geçer geçmez hem önceki zalimlere hem de ülküdaşlarına eziyet edildiğini anlayacaklardır. Sempatizan, okurun ilgisini bir an bile kaybetmesine izin vermeyen, konu itibarı ile işlenmesi zor bir roman. Bu okumanın en zor tarafı, savaşın beraberinde getirdiği ölümler ve acıların sürekli okurun gözünün önüne gelmesi ve hafızadan uzun süre silinmemesi. Yine de böylesi bir konuda ajitasyona gitmeden kara mizahla konuyu anlatabilen, okurun nefesinin kesilmesine müsaade etmeyen bir üslubu var yazarın. Romanı bu kadar akıcı bir şekilde Türkçeye çeviren Duygu Akın’ı ayrıca kutlamak gerek. Sempatizan etkileyici bir roman; gerek konusu gerek kullandığı dil ile çok yoğun hikâye... n Sempatizan / Viet Thanh Nguyen / Çeviren: Duygu Akın / Kafka Kitap / 472 s. KITAP 1522 Mart 2018