Katalog

KItap Renkler... Sesler... Harfler... AYTÜL AKALl ÇİĞDEM GÜNDEŞ lMAVİSEL YENER lMUSTAFA DELİOĞLU Kitap Gölgesi Uyanın ey ürkek ejderler! Zeynep Sevde, “Bay Ka Buk ve Ejder” kitabını ülkenin tüm ürkek ejderlerine ithaf etmiş. MAVİSEL YENER [email protected] www.maviselyener.com H er kitapla buluşma serüvenimiz ayrı birer hikâyedir. Kimisi, içine fiyakalı sesleniş sözcükleri doldurulup gönderilir. Hani neredeyse “helal süt emmiş birine benziyorsun, incele şu kitabımı” demeye getirilir. Boşa koysan dolmaz, doluya koysan almaz! Kimisi de sessizce gelip bulur sizi, tıpkı Bay Ka Buk ve Ejder gibi… Değerli dostum Emrah Kısakürek, Çukurova Kitap Fuarı’nda armağan etti onu bana. “Ana sınıfındaki oğlum Ömer bu masala bayılıyor, defalarca zevkle, şevkle okudu” dediğinde, çoktan kapılmıştım kitabın çekim gücüne. Biliyordum ki en iyi eleştirmen çocuktur. Ömer Kısakürek’in sesi bütün çocuklara ulaşsın, Ömer bu kitabı neden çok sevmiş bir bakalım… EJDERİN ÖNÜNDEKİ ENGEL Ejder, dışarısının çok tehlikeli olduğunu düşünerek içine kapanmıştır; penceresiz, küçücük, karanlık bir evde yalnız yaşar. Yalnız demek çok da doğru değil çünkü evnin duvarında Bay Ka’nın fotoğrafı vardır. Bay Ka ona ne zaman, ne yapması gerektiğini fısıldar, ejder onun sözünden çıkmaz. Bay Ka, dışarıdaki hayatın tehlikelerini de anlatır ona. Karnını yumurtlakla doyuran ejder, yüreğini hayallerle doldurmaya çalışır kimi zaman. Fakat hayal kurmak iyi bir şey mi acaba? Duvardan ona gülümseyen dostu bu konuda neler düşünür dersiniz? Ejder’in soruları gittikçe çoğalır, “Acaba dünyada yumurtlaktan başka yiyecek var mı?” diye merak etmeye başlar. AH ŞU YETİŞKİNLER! Bir gün, evin duvarındaki çatlaktan içeri ışık sızar; işte o zaman olanlar olur! Ejder ışığın peşinden gitmek ister. Ama biraz cesarete ihtiyacı vardır. Bay Ka, “Dışarıda mahvolursun, çok kötüdür dışarıdakiler, sana çirkin derler, kuyruğunu çekerler, kanatlarınla alay ederler, seni benden başkası sevmez, anlamıyor musun!” diyerek onu vazgeçirmeye çalışır. Bakalım bu masalın sonu nereye varacak, ejderin ruhu ve bedeni özgürlükle buluşunca neler yaşanacak. Yoksa da tüm ürkek ejderlere “uyanın” çağrısı mı yapıyor bu minik ejder? Bay Ka Buk, minik ejderi koruma gü Zeynep Sevde, mizahi yaklaşımı ile minik okurunu kitaba çekerken soruların yanıtlarını doğrudan vermektense bir arayış yaratmayı yeğliyor. düsüyle onun evden gitmesini istemez, engel olmaya kalkışır. Ejder onun istediği gibi “cici çocuk” olursa, evde korunacaktır çünkü dışarısı ‘tehlikeli’dir, uzak durulması gereken bir yerdir. Bay Ka, aslında kendi korkularını dostuna yansıtmaktan başka bir şey yapmaz. Yetişkinler hep mi böyledir? Çocukları korkularla koşullandırmakla ne büyük hata yaptıklarının ayrımında değiller midir? Bay Ka Buk, bir çerçevenin içine tıkılmıştır, çerçevenin dışı, kuzu kılığındaki kurtlarla doludur. “Dışarıdakiler seni içlerine çekecekler/ Ben olmasam hapır hupur yiyecekler” diye bağırır ejdere. Ejder’in cesareti yakalamasıyla birlikte merakının, keşfetme dürtüsünün peşinden gitmesi, çocukluğun dinamiğini temsil ederken Bay Ka Buk’un aşırı korumacı yaklaşımı kimleri temsil ediyor dersiniz? İtiraf etmeliyim ki Zeynep Sevde’nin önceki kitaplarından haberim yoktu. 1983 doğumlu yazarın Yıldız Teknik Üniversitesi’nde Fizik okuduğunu, çocuk edebiyatına editörlük, yayın yönetmenliği, çevirmenlik gibi alanlarda da emek verdiğini bilmiyordum. Onun kalemi ile tanışmaktan mutluluk duydum. İllustrasyonlarını beğenerek izlediğim çizer Mert Tugen’in masalsı resim dili, kitabın ruhunu başarıyla yansıtıyor. ÖMER BU KİTABI NEDEN SEVDİ? Çocukların kitaplara nasıl baktığı, dili ve resimleri nasıl algıladığına ilişkin pek çok araştırma var. Çağdaş psikoloji, küçük yaş çocuklarının başkalarını ikna etme kaygısı, sonuç kanıtlama kaygısının olmadığını ortaya koyuyor. Durum buysa, çocuk akıl yürütmesi ile yetişkininkinin temel farkı ortaya çıkıyor. Zeynep Sevde’nin ejder karakterine verdiği dikkat çekici özellik, onun bir şeyi kanıtlama ihtiyacı duymamasıdır. Oysa Bay Ka Buk, bir türlü kabuğundan, çerçevesinden çıkmayı başaramamış, mantıksal algılamalarını arkadaşı ejdere dayatan bir yetişin karakteri olarak kurguda yerini alır. Bu durumda çocuk okurun ejder ile özdeşim kurması kaçınılmazdır çünkü tıpkı ejder de onun gibi düşünür. Bay Ka Buk’un en çok hangi özelliği ana sınıfındaki bir çocuğun ilgisini çeker dersiniz? Bunu ana sınıfındaki Ömer’e sorsam mantıksal bir kanıtlama ihtiyacı duymadan “çünkü çok komik, resimleri de çok güzel” diyecektir. Zeynep Sevde, mizahi yaklaşımı ile minik okurunu kitaba çekerken soruların yanıtlarını doğrudan vermektense bir arayış yaratmayı yeğliyor. Ejder, dışarıdaki dünyaya hayranlık ve hayret duyarken okurun daha meraklı olmasına, onun da kendi arayışına yelken açmasına yardımcı oluyor. Çocuklar arayışa yönelirse bu yeterlidir. Bir kitabın çocuk için yapabileceği en değerli şey bu. Çocukları, onlara kendileri olma özgürlüğünü tanıyan kitaplarla buluşturmaya devam edelim. n Bay Ka Buk ve Ejder / Zeynep Sevde / Resimleyen: Mert Tugen / Taze Kitap / 32 s. / 5+ 16 2 Şubat 2017 KItap