Katalog

BULMACA 1 D 2 I 3 H 4 G 5 D 12 J 13 I 14 C 15 C 16 D Hazırlayan: İLKER MUMCUOĞLU 6 D 7 E 8 F 9 D 10 E [email protected] 11 D K S irli Çıkı EMİN NEDRET İŞLİ 17 F 18 A 19 F 20 J 21 C 22 A 23 F 24 H 25 A 26 I 27 F 28 K 29 J 30 B 31 D 32 J 33 F 34 F 35 D 36 D 37 D 38 I 39 I 40 C 41 F 42 D Orhan Veli’nin gizli takipçisi ahaflık mesleği dünyadaki en ilginç ve keyifli mesleklerdendir. Sahaf edebiyat, tarih, siyaset, kültür, sosyoloji, felsefe gibi pek çok konuda kitap, belge, fotoğraf, yazılı ve basılı malzeme gören, bilen, devşiren kişidir. Ünlü bir siyasetçinin mektubu, şöhretli bir şairin imzalı, ithaflı kitabı, yok olmuş, yıkılmış bir eserin fotoğrafı, bilimsel başvuru kitapları hep sahafın elinden geçer, dükkânında bulunur. Bir çeşit “kâğıt arkeoloğu” diye bileceğimiz sahaf bu nadir malzemeyi kimi zaman kömürlükten çıkarır, kimi zaman tavan arasından indirir. Sokağa atılanı, hurdacıya satılanı, kâğıtçıya hamur yapılmaya verileni veya elverişsiz koşullarda çürütüleni kurtaran; akademisyene, araştırmacıya, bilim insanlarına, koleksiyoncuya ulaştıran hep sahaftır. Yaklaşık 40 yıla yakın (çıraklık 1978) bir zamandır bu mesleği icra eden bir kişi olarak “bu gözler neler gördü” cümlesini kurmaya hak kazanmış kıdemli bir sahaf olarak, akıp giden şu zaman diliminde hiç olmazsa bazı bilgileri, önemli bazı belgeleri paylaşmak ihtiyacından doğdu “Kirli Çıkı”. Virâ bismillah. Sahaflar Çarşısı’nın meşhur müdavimlerinden İbnülemin Mahmut Kemal [İnal] Bey eski bir İstanbul beyefendisidir. Yahya Kemal ile Süleyman Nazif’in “Hezâr gıbta o devri kadim efendisine / Ne kimseye benzer ne kimse kendisine” diye tanımladığı, Osmanlı’da doğup Cumhuriyet devrinde ömür sürmüş çok önemli tarih bilginlerinden biridir. Osmanlı tarihine, özellikle biyografi alanında kaleme aldığı eserleri Cumhuriyet tarihinin gelmiş geçmiş en büyük kültür insanlarından Milli Eğitim Bakanı Hasan Âlî Yücel tarafından yayımlattırılan bu özel şahsiyet, Türk edebiyat tarihi alanında çok önemli bir esere imza atmıştır. “Son Asır Türk Şairleri” adını taşıyan, Hakkı Tarık Us ve Hasan Âlî Yücel’in gayretleriyle (1938 1941 yılları arasında ve daha sonra pek çok kez) bastırılan bu önemli biyografi kitabında 574 kişinin hayat hikâyesi yer almaktadır. Divan edebiyatı alanında şiir yazmış şairlerin çoğunlukla yer aldığı, bu üç ciltlik büyük eser daha çok Osmanlı ekolü “Şairler Tezkiresi”ne benzer. Osmanlı divan, eski edebiyat tarzı şiirler kaleme alan pek çok şairin yer aldığı bu eser de Cumhuriyet dönemi modern şiir örnekleri ve şairleri fazlaca yer almazlar. İbnülemin’in bu keskin ve radikal tercihine rağmen eser Türk şiir tarihini inceleyeceklere büyük bir kaynaktır ve vazgeçilmez bilgiler sunar. İbnülemin’in devamlı uğrak yerlerinden olan Haydar semtinde Tahir Ağa Tekkesi’nden aldığım kitap ve evraklar arasında çıkan elyazısı hiciv defterinin içinde Orhan Veli’nin ölümü üzerine kaleme alınmış alaycı bir manzume vardır. 21 beyitlik bu şiirin altına İbnülemin “Bu âdemin ne yüzünü, ne sözünü gördüm. Bir gece bir muhibbinin evinde saatlerce içerek öldüğü gazetelerde görüldüğünden bu manzumeyi yazdım” şeklinde bir açıklama yazmıştır. Yeni ve modern Türk şiiri ile hiç ilgilenmeyen hatta ona alaycı ve küçümseyen bir 4 İbnülemin Mahmud Kemal 43 D 44 H 45 G 46 C 47 H 48 H 49 F 50 D 51 F 52 K 53 D 54 D 55 H 56 K 57 F 58 D 59 K 60 J 61 H 62 J 63 F 64 F 65 D 66 F 67 F 68 G 69 G 70 D 71 B 72 D 73 E 74 C 75 A 76 K 77 F 78 A 79 A 80 D 81 D 82 F Ö nce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın. (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir.) Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru bir şairin adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse şairin dizeleri ve şiirin yayımlandığı derginin adı ortaya çıkacaktır. F. Yaşar Kemal’in bir romanı. bakışla yaklaşan İbnülemin Mahmud Kemal Bey’in dostları, onun Orhan Veli’ye karşı özel bir dikkati olduğunu gizliden gizliye takip ettiğini, yazılarını okuduğunu ifade ederler. Aşağıda İnal’ın Orhan Veli’yle ilgili manzumesini sunuyoruz. İbnülemin Mahmud Kemal Bey’in Yazdığı Manzume 33 49 27 51 17 41 34 64 77 19 23 57 63 67 66 8 82 G. Vücuttaki bir tendon türü. 69 4 45 68 H. Feridüttin Attar’ın, mesnevi tarzındaki bir yapıtı. Tanımlar ve sözcükleriniz: A. Eski Yunan ozan Orpheus’a bağlanan gizli din ve sanat akımı. 24 61 44 47 3 55 48 18 79 25 78 75 22 B. Sevi’nin ünsüzleri. I. “Rona …” (Robert Owen’ın yaşamını da kitaplaştıran, değerli hukukçumuz). 30 71 29 2 39 13 38 J. “Tuhfetun … fi araibilemsar” (İbni Battuta’nın, gezdiği ülkülerdeki gözlem ve anılarını anlattığı kitabı). C. Şölenden Sonra adlı romanı da olan Japon yazar. 14 40 21 74 46 15 D. Emin Karaca’nın, Bir Kürt Ayaklanmasının Anatomisi’ni anlattığı kitabı. 62 20 12 32 29 60 K. İsrail’in bir liman kenti. 53 54 70 31 56 76 28 59 52 1293 ÇÖZÜM: A. MIRÇ, B. ADALET AĞAOĞLU, C. YILIŞIK, D. AYŞEMAYŞE, E. KEBABI, F. ORŞELİM, G. VANU, H. SABİ, I. KBB, J. İÇLİ, K. LİN, L. İBNİ, J. LB, N. İNİM İNİM Metin: “Bağışlayın beni. İş değil bu, biliyorum, ama benim için başka çıkar yol kalmamıştı. Lili beni sev.” 37 42 72 5 50 6 35 11 16 65 1 58 43 Şâ’iri meşhur imiş Orhân Veli Öldüğü gün vâkıf olduk şânına Görmedim bir kerre şahs ü şi’rini Yok vukufum cehline irfânına Öyle zenginmiş ki fikri benzemez En büyük milyâderin sâmânına Böyle şâ’ir gelmemiş dünyaya hiç Şi’r u şe‘ri benzemez akrânına Şi‘rinin uymaz hesâbı parmağa Bâhusus gelmez aruz evzânına Şânlı şâ‘ir görmedim kendim gibi Der de fahr eyler imiş a‘vânına Öyle hayrânmış ki şi‘r ü nesrine Ehli iz‘ân turp sıkar iz‘ânına Hüsni tab‘ı zevkbahşi şâ‘irân Cân verirler kilki hoş elhânına Şâ‘iri eşher Viktor Hügo Gıbta eyler şöhreti unvânına Varsa da binlerce şâ‘ir hiç biri Kâbili teşbîh değil Orhânına Vechi benzer şi‘rine canlar yakar Şi‘ri benzer vechi hâr efşânına Baksa mirâta olurmuş bîşu‘ur Kendi ‘âşık kendi hüsn ü ânına Çok recâ etmiş kabul etdirmemiş Her ne dense cânını cânânına Öyle cânânmış ki rahm etmez imiş Bir nazarla dîdei giryânına Çeşmi tok şâ‘ir imiş bir misli yok Açmamış el kimsenin ihsânına Hubzı hubs bulmaz ise yermiş şa‘îr Bakkalın etmez tenezzül nânına Postu sermiş çıkmamış meyhâneden Yan virüb pîri mugân yârânına Kendine her vech ile hemdem bulub Bekri Mısdık almış anı yânına Şîşe şîşe nuş idüb boş durmamış Akibet girmiş zavallı kânına Cürmünü afv eylesün Rabbi Gafur Mazhar itsün ni‘meti gufrânına Yazdılar târîhi lafzı serhoşân İçdi içdi sıçdı Orhan cânına Sözlük Teşrîni sânî 1950 80 81 9 36 E. ABD’nin tanınmış bir televizyon kanalı. 7 73 10 Sâmân: Servet, zenginlik/Akran: Yaşıt/ Evzân: Ölçüler, vezinler/ A’van: Yardımcılar, arka çıkanlar/ İz’an: Anlayış, kavrayış/ Hüsni tab: Güzel huy, yaradılış/ Kilk: Kalem/ Elhan: Nağmeler/ Eşher: Meşhur, pek ünlü/ Teşbih: Benzetme, benzetilme/ Vechi: Yüzü/ Efşân: Saçan dağıtan/ Har: Değersiz/ Mirat: Ayna/Dide : Göz/ Giryan: Ağlayan/ Hubz: Ekmek/Hubs: Habislik, murdar/ Nan: Ekmek/ Nuş: İçmek/ Rabbi gafur: Bağışlayan tanrı/ Lafz: Söz 2014 n S A Y F A 31 C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1294 ARALIK