Katalog

Gürsel Korat’tan “Yine Doğdu Tanyıldızı” Aşkın aldı benden beni Gürsel Korat, romanlarına bir tane daha ekledi. “Yine Doğdu Tanyıldızı”, on dördüncü yüzyılın başında Niğde’de kadı Şeyh Nizamüddin ve Zembilli İshak’ın yaşadıklarıyla beraber, şeyhin oğlu Nureddin’le evlatlığı Fazıla’nın aşkını anlatıyor. Birbirinin içine geçen olaylar, hem Şeyh Nizam’ın konağındaki hem de kentteki dengeyi bozuyor. Kitap, karakterleri ve olay örgüsüyle bir destan ve tragedya havası taşıyor. r Ali BULUNMAZ ürsel Korat’ın romanlarında insanı kendine çeken tuhaf bir şey var. Yazarın güçlü iletişim kurgusu ve anlatımını sağlamlaştıran titizliği, kendini okutturan kitapların ortaya çıkmasını sağlıyor. Romanlarını karıştıranlar hatırlayacak, Korat için geçmiş, görsel anlatım, coğrafya (özellikle Kapadokya) ve zaman vurgusu ya da incelemesi epey öne çıkıyor. Bir anlamda “definecilik” yaptığını da söyleyebiliriz. Korat’ın romanlarına konu olanlar, tarihin bir köşesine geçip oturuveriyor. Kitaplarının bir diğer özelliği, bizi zaman içinde yolculuğa çıkarması. Bu, beylik bir seyahat değil; kelime ve cüm G leler bize görsel şölen hazırlıyor. Üstelik tüm bunlar anlatılan dönemin diliyle de buluşuyor. Bu yüzden Korat’ın romanlarında destansı bir hava var tragedya tatları da. NASIL BİR ŞEYH? Korat’ın destansı ve tragedya havasındaki anlatımını perçinleyen yeni romanı Yine Doğdu Tanyıldızı, bizi on dördüncü yüzyılın başına götürürken bir denklemi andıran aşk hikâyesinin de içine çekiyor. Kapadokya’nın gözcülüğünde şekillenen romanda, Niğde Kadısı Şeyh Nizamüddin, Zembilli İshak ile şeyhin oğlu Nureddin ve evlatlığı Fazıla başrolde. Sevgi dolu ortamda zenginlikle örülü bir yaşam süren Şeyh Nizamüddin aynı zamanda coşkulu, atik ve duygulu bir adam. Yakını iyi görmesini, “Kuyumculuğa devam et” anlamında bir buyruk gibi yorumluyor. İç huzuru nedeniyle gördüğü her düşü hayra yoran Nizamüddin’in gün gelip de rüyadan korkuyla sıçrayışı, hayatının akışının değişeceğini gösteriyor. Evlatlığı Fazıla’yı, olmayan sarı saçlarını savururken gördüğü düşte şeyhi rahatsız eden bir şeyler var. Sarıyı altına bağlayan, altını hırsızlık korkusuna eşitleyen şeyh, daha da içinden çıkılmaz yorumlarla kendini bunaltmaya başlıyor. Güzeller güzeli ve zekâ küpü, odalığa niyet evlatlığa kısmet Fazıla uçup gidecek mi yoksa? Rüya, yorumları kovalayadursun Şeyh Nizam’ı ziyarete gelen Emir Ziyneddin, “baldırı çıplak” dediği, “içki içip adamlara göz dikiyor” diye salvoya tuttuğu Zembilli İshak’ı anlatmaya koyulur. Ne de olsa “erkek dediğin yatıp da ‘işini bitirdiği’ kişiyi aşağılar, yatamadığının ayaklarına kapanır, hele ‘işi bitirilen’ oğlansa var git onun hayrını gör” vaziyeti her daim hâkim. Durum, Şeyh Nizam’ın ilgisini çeker. Üstelik Zembilli’nin, şeyhi “kutbu” olarak görmesi, “güneşim” deyip “bir sözü için yokluğa hazırım” buyurması Nizam’ı heyecanlandırmaya yeter. Sahneye bir bir adım atan karakterler içinde Zembilli hemen öne çıkıyor zaten. Onca yerden göçüp onca kişiye sığındığı ve peşindekilerin varlığıyla birlikte “Bu şeyh nasıl biri?” diye sorup duruyor. Şiir yazdıran lütufkâr sözleri ve Şeyh Nizam’ın kafasından Zembilli’yi atamayışı elbette bir noktada kesişiyor. Sanatkârlığına hayran Nizam, bunu değil de İshak’ı kıskanmaya başlıyor. Nizam, asi İshak’ı günden güne daha çok merak ederken ondan ayrılan oğlu Nureddin, babasının gittiği yolun tersine sapan, deyim yerindeyse babası öleyazsa kılını kıpırdatmayacak cinsten bir evlat. Belki de bu yüzden şeyhin sevgisine mazhar olmuş bir çocuk. Ondaki açılmayan kapı ve ulaşılamayan yapı, şeyhi türlü türlü hallere sokuyor. Ee tabii yalanlara sığınan sevgi yoksunu öbür oğul Mesud’la Nureddin arasında bir çekişme alıp gidiyor. Zeki ve güzel Fazıla’yla “Benden uzaktayken babamı sevebilirim” diyen hoyrat Nureddin’in yakınlaşması böyle bir ortamda başlıyor. Laf lafı açıyor, ikisi de birbirine açılıyor. Açılıyorlar da olan biten o kadar basit değil, bir ses duyulur gibi kenardan bir parantez beliriyor: “Erkekle kadını ayıran temel çizgi budur zaten: Kadın aklını karıştıran sorun neyse onunla güzelleşir ve arzularını zamana yayar; erkek ise güzelliği karşısında coştuğu kadına bir an önce ermek ister, zamanı arzularının içine tıkıştırır. Bir de toplumsal dikkati eksiktir erkeğin, kadın bu duyarlılıkla pişmiştir ve kendini kapıp koyvermez.” “YAŞAM BELİRSİZ BİR YERDİR” On beş kişilik konakta, dar alanda uzun menzilli atışmalar arasında öne çıkan isimler bunlar: Etkileyici kız Fazıla, asi oğlan Nureddin ve silik kardeşi Mesud, odalıklarıyla ve eşleriyle Şeyh Nizamüddin. Korat’ın masalla destan karışımı metninde güçlü şekilde akan, akarken birçok şeyi yıkıp birçoğunu da kuran bir su var. Bu on beş kişi, zaman zaman kendi kendine kalıp yaşamını gözden geçiriyor zaman zaman birbiri hakkında düşündüğünü dışavuruyor. Hayal kuracaklarsa namaza duruyor, sonra başını kaldırıp nereye gittiğini tartıyorlar. Böyle bir ortamda Zembilli’nin Nizam’a yolladığı selam, ferah bir rüzgâr estiriyor. Konağın dedikodusu da hiç eksik değil. Hamamın duvarlarında “Fazıla’nın Korat’ın romanlarında destansı bir hava, tragedya tadı var. Nureddin’le kırıştırdığı” konuşuluyor, galiz küfürlerle kızın yakında oğlandan çocuk doğuracağı bile söyleniyor. “Parlak” Zembilli’nin selamıyla içi titreyen Nizam da bu konuşmalardan payını alıyor elbet. Gözünün önündeki aşkı içine sindiremeyen şeyh, Zembilli’nin hayaliyle kaleme kâğıda davranabiliyor. Nereden baksanız kibir, kıskançlık, kin ve körlük… Ceza bu ya Şeyh Nizamüddin, Fazıla’yı evlat edinince Nureddin’le kızın aşkını öğrenen ahali ikisine “yardım” için kolları sıvıyor. Şehre giriş yapan Zembilli İshak, yabancılıktan sağa sola sorular sorarken anlatıcı bir çıkma yapıyor: “Zembilli İshak’ı küçümseyen, onun malda mülkte gözü olmayışını, makam ve mevkiden kaçışını da küçümseyebilmelidir. İşte o zaman ahlakça tutarlı bir kişi olur.” “Utangaç” ve “saygılı” derviş K İ T A P S A Y I 1294 S A Y F A 1 6 n 4 A R A L I K 2 0 1 4 Fotoğraflar:Necati SAVAŞ C U M H U R İ Y E T