Katalog

RENKLER SESLER HARFLER AYTÜL AKAL NİLAY YILMAZ ÇİĞDEM GÜNDEŞ MAVİSEL YENER MUSTAFA DELİOĞLU K İ T A P K OK U SU KİTAPÇI Ë A. AKAL, M. YENER N. YILMAZ, Ç. GÜNDEŞ Su, hava, güneş ışığı ve toprak olsun da... Ë Nilay YILMAZ üzgârlı bir tepe üzerinde yükselen, çatısında horoz gülü olan bir ev düşünün. Bu evde yaşayanların, ormandaki tavşanlar, kurbağalar, sincaplar ve porsuklar kadar oyunbaz insanlar olduğunu da. Bu evin sahipleri, Bora ve Nisan’a her gün gizlice mektup bırakıyorlar, onlardan mektuptaki bulmacaları çözüp bir sonraki ipucuna ulaşmalarını istiyorlar ve bunları yaparken de kim olduklarını gizliyorlar. Bu durum Bora ve Nisan için hem eğlenceli, hem de heyecan verici. Çünkü kapılarının önünde buldukları mektubun yanında bir harita, rüzgârgülü, gözlükler, el arabası, tırmık, çapa, kürek gibi şeyler de var. Elbette bir de çözülmesi gereken bir bulmaca... Çocuklar bu oyunlar sayesinde su, hava, güneş ışığı ve toprağın meşe palamudu için önemini anlıyor, meşe tohumu dikmenin inceliklerini fark ediyorlar. Acaba çatısında horoz gülü olan bu evde kimlerin yaşadığını çocuklar nasıl öğrenecek? Peki, gökyüzünden gelen kırmızı balon çocuklara ne getirmiş olabilir? “Meşe Ağacı, Arkadaşım Olur Musun?”, TEMA’nın 2010 yılında MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü işbirliğiyle yürüttüğü Minik TEMA doğa eğitimi programının bir ürünü. Proje, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Okul Öncesi Öğretmenliği Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Gelengül Haktanır’ın danışmanlığında, Hacettepe Üniversitesi’nden Doç. Dr. Tülin Güler, Fatih Kezer, Ayşegül Ergül, Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nden Deniz Kahraman Öztürk, Bartın Üniversitesi’nden Ezgi Fındık Tanrıbuyurdu ve TEMA Vakfı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Koray Haktanır tarafından geliştirilmiş. Okulöncesi dönem çocuklarını doğaya yakınlaştırma, onların duyularını ve yaratıcılıklarını harekete geçirip keşif ve merak duygularını destekleme amacını taşıyan Minik TEMA programı okulöncesi eğitim kurumlarında gönüllülük esasına göre uygulanmaktadır. 2010’da 16 ilde, 77 okulda 4509 çocuğa; 2011’de 34 ilde, 345 okulda 19 bin 649 çocuğa ulaşan proje bu öğretim yılında da çalışmalarına devam ediyor. Tuğba Can’ın kaleminin ve Bengi Gencer’in fırçasının eseri olan “Meşe Ağacı, Arkadaşım Olur Musun?” TEMA’nın 20. yıl etkinlikleri kapsamında yayımlanması açısından da dikkate değer. Bence bu çalışmanın en güzel yanı kitabın atık kâğıda basılmasında ve bitki bazlı boyaların kullanılmasında gizli. Çünkü TEMA’nın bu yaklaşımı ile düşüncelerini sadece kâğıt üzerinde bırakmayan bir kurum olduğunu, doğaya yönelik tavrını saha çalışmalarında da gösterdiğini görüyoruz. Kitap okunduktan sonra çocuklarla birSAYFA 24 ? 17 OCAK 2013 R Cemaatler tarafından basılan, bilimsel ve edebi niteliği tartışmalı, ideolojik ve dinsel göndermelerle dolu birçok çocuk kitabının denetimsizce dağıtılmasına göz yumulurken dünya çocuk edebiyatının önemli eserlerine soruşturma açılması rezaletini kınıyor, kitap ve yasak sözcüklerinin yan yana gelmesinden duyduğumuz üzüntüyü okurlarımızla paylaşıyoruz. M.Yener A.AkalN.Yılmaz Ç.Gündeş mekten vazgeçti. Etrafı dikkatle dinledi. Birkaç dakika sonra büyük Meşe Ağacı duruldu. Yemyeşil yapraklar, rüzgârda sakince salındı. Orman tekrar eski sessizliğine büründü. Tırtıl küçük kıskacındaki yaprak parçasını sıkı sıkıya tutarak sakin ama kararlı yürüyüşüne devam etti. Ağacın en eski sahibi Küçük Sincap, yeniden meşe palamudunu kemirmeye başladı. Taaaak Taaaak Taaaak. Feridun Büyükyıldız’ın kalemi çocukları düşler ülkesine çağırıyor… Küçük HafiyelerEmil ve Akrobatlar/ Erich Kästner/ Resimleyen: Walter Trier/ Çeviren: Süheyla Kaya /Can Çocuk/ likte açık havada neler yapılabileceğine dair önerilere de yer veren kitap, okulöncesi dönem çocuklarına kavramları da öğretmesi açısından dikkate değer. Örneğin, doğa seslerini çıkararak okuma yapılmasına ve geometrik şekillerin kavratılmasına dair vurguları içermesi çocuklara sadece doğayı değil, okumayı da sevdirmeyi amaçlayan bir yaklaşımın ürünü olarak değerlendirilebilir. Kısacası, her şehre, her okula, her eve bir meşe palamudu lazım... Minik TEMA projesi hakkında bilgi almak ve programa kayıt olmak isteyenler http://www.tema.org.tr adresindeki gönüllü çalışmalar bölümünden formlara ulaşabilirler. Bilindiği gibi TEMA’nın sadece okul öncesi dönem çocuklarına yönelik çalışmaları yok. Yavru TEMA, Genç TEMA ve mezun TEMA programlarına da katılmak, vakfın çalışmalarını web sayfası dışında, sosyal medyadan da takip etmek ve çalışmaları desteklemek mümkün. Yeter ki yaşadığı çevreye sahip çıkmak isteği insanın içinde filizlenmiş olsun. * Meşe Ağacı, Arkadaşım Olur Musun?, Tuğba Can, Resimleyen: Bengi Gencer, Tema Vakfı Çocuk Yayınları, 2012, 37 sayfa, 5+ yaş Çocuklar için birkaç çevre kitabı önerisi: * Çocuklar İçin Her Yönüyle Çevre Kitabı, Sheri Amsel, Arkadaş Yayınları * Benim Çevre Kitabım, Ayşe Başcı, Kelime Yayınları * Doğa İzcisi Doğa Etkinlikleri (Doğayı Keşfetmek İçin 30’dan Fazla Etkinlik), Richard Walker, Tudem Yayınları * Doğa Kitabım Dünyayı Öğreniyorum, İş Bankası Kültür Yayınları * Defne Ağacı ve Orman Kardeşliği, Ömer Faruk, YKY * 4xsekiz Çevrenin Aritmetiği (Eğitici Oyun Kartları Serisi), BTR Reklamcılık Yayınları * Nokta Birleştirmece: Doğa, Karen BryantMole, TÜBİTAK Yayınları * 22 Adımda Doğa Eğitimi, Mehmet Erdoğan, Nilgün Erentay, ODTÜ Yayıncılık ? Şeker Portakalı/ José Mauro de Vasconcelos/ Çeviren: Aydın Emeç/ Can Yayınları/ 208s./ 11+ Zeze, yaramazlığıyla tüm mahallede adından söz ettiren bir çocuk. Ailesinin onu beş yaşında okula göndermesinden çok şikâyetçi! Kitapta yoksulluk içindeki ailenin diğer bireyleriyle de tanışıyoruz. Yeni eve taşınmak zorunda kalan aile için hayat zor, ancak Zeze’nin orada yeni bir arkadaşı olacak: küçük bir şeker portakalı fidanı. Ablası, onun çok genç olduğunu ve küçük fidanın da onunla büyüyeceğini söylüyor. Zeze küçük fidanın yanına gidip kendi kendine konuşmaya başlamıştır bile. Sonunda bu küçük fidan Zeze’nin sorularını yanıtlamaya başlar… Zeze’nin ilgi ve şefkate duyduğu açlık, babasının evde uyguladığı şiddet, çocukları zedelemeyecek bir dille anlatılıyor. Küçük Zeze’nin serüvenleri Güneşi Uyandıralım ve Delifişek adlı romanlarda sürüyor. Mevsimler/ Kış/ Nuria Roca M.Curto/ Çeviren: İpek Demir/ Altın Kitaplar/ s. 40/ 2012/ 4+ Mevsimler dizisi, çocukların yaşadıkları ortamda mevsimlere bağlı olarak iklim, bitki örtüsü, giyim kuşam, sebze meyve, eşyalar ve oyunlardaki değişim ve farklılıkları; tüm bunların onların yaşamına olan etkilerini anlatan yaşamsal bilgiler içeriyor. Mevsimler dizisinin en belirgin özelliği ise her kitabın küçük yaştaki çocuklar için kolay sorular, çeşitli etkinlikler ve tabii ki anneler ve babalar için bir kılavuz içeriyor olması. Kütüphaneci Sincap/ Feridun Büyükyıldız/ Phoenix/ 80s./ 2012/ 8+ Ormanın sessizliği sabahın erken saatlerinde bir takırtı ile bozulmuştu. Taaaak Taaaak Taaaak. Meşe Ağacı sarsıldı. Uçuşan kuşların kanat sesleri bütün hayvanları ürküttü. Yeşil yapraklar sallantıda hışırdadı. Küçük daldaki yeşil tırtıl durdu. Bekledi. Bu koskoca Meşe Ağacı’nda yıllardır yalnız yaşayan küçük sincap, iri siyah gözlerini açtı. Kocaman iki dişi arasındaki meşe palamudunu kemir 2012/ 209 s./ 9+ Küçük Hafiyeler ile daha önce tanıştıysanız, işte size harika bir sürpriz! Yeni macera, sizi bekliyor: Emil ve Akrobatlar. Yok, henüz tanışmadık diyorsanız, o zaman da bu haber, tanışmak için bir fırsat olabilir. Hele, dedektiflik oyunlarından hoşlanıyorsanız… Maceranın girişinde iki önsöz var. Biri Acemiler için, biri de Uzmanlar için. Bu önsözleri romanın kahramanı Emil, birinci kitabı okuyanlar ve okumayanlar için ayrı ayrı yazmış. Eğer ilk kez ikinci roman elinize geçmiş ve onu okuyarak başlayacaksanız diziye, o zaman “Acemiler için Önsöz”e kulak vermeniz gerekecek. Çünkü Emil, ilk kitapla ilgili kısa bir özet verecek size, böylece ikinci kitaba geçtiğinizde, kendinizi acemi hissetmeyeceksiniz. İlk kitabı okumuş olanlar ise, hemen “Uzmanlar için Önsöz”ün sayfalarını çevirecek. Ardından, Emil’i, Başçavuş Jeschke’yi, Profesör’e miras kalan evi, Kornalı Güstav’ı, Matmazel Hütchen’ı, Tren Vapuru’nu, The tree Byrons’ı, Eski bir tanıdığı, Sayın Kaptan Schmauch’u ve sonunda Palmiyeli adayı gösteren resimler ve tanıtımlarla karşılaşıyoruz. Ve öykü başlıyor… Emil ve arkadaşları, tatili geçirmek üzere Baltık Denizi kıyısındaki bir evde bir araya gelirler. Bu kez görevleri, yeni tanıştıkları Jackie’ye yardım etmektir. Alman çocuk edebiyatının ödüllü yazarından zevkle okunacak bir roman. Küçük Uykular Bahçesi/ Yaratıcı Okuma Dosyası: Mustafa Köz/ Resimleyen: Yasemin Ezberci /Can Çocuk/ 2012/ 63 s./ 9+ “Delinmiş bir yürekle/Nasıl yaşar ki bu dünya? Ben ozan olmuşsam/Onarılsın diyedir ozon tabakası,/ Savaşlar bitsin,/ Kavgalar dinsin,/ Dargınlar barışsın diyedir,” diyor şair. Önce bir bölüm şiirler var sayfalarda, sonra Dağarcık bölümünde, çocukları aydınlatan bilim adamları tanıtılıyor: Galileo, Macellan, Marko Polo, Kopernik, Arşimet ve diğerleri… Kitabın üçüncü dosyası “Yaratıcı Okuma Dosyası” olarak yer alıyor. Bu bölümde, çocuklar da katılıyor yazma serüvenine. Yazarın öner ¥ CUMHURİYET KİTAP SAYI 1196