Katalog

T 5 NİSAN PERŞEMBE ürkçe Günlükleri FEYZA HEPÇİLİNGİRLER yoksa– tekil yüklem kullanırız. “Dizlerim ağrıyorlar, dudaklarım titrediler” demediğimiz gibi, “gözlerim gülecekler” de demeyiz. 8 NİSAN PAZAR Üç gündür dergiler dört bir yanımı sarmış durumda. Yalnız benim gözümün değmesini onca emeğe haksızlık saydığımdan götürüp bir sanat kültür merkezine bırakacağım; ama önce karıştırmam, bakmam, okumam gerek. “‘Güzel’ Olanın Frekansı” alt başlığıyla çıkan “Alfa”, “güzel” kavramıyla ilgili alanlara el atmış; nitelikli görsel malzemeyi pırıl pırıl bir baskıyla sunmuş; sanatçılarla yapılmış söyleşilere yer vermiş, resimler, fotoğraflar, tanıtılan sanatçıların yapıtlarından örnekler, çerçeveletip duvara asmak istenecek güzellikte sayfalar… Karacasu Geliştirme ve Eğitim Vakfı tarafından çıkarılan “afrodisyassanat”, Karabüklü, 12 yaşında; ama hiç yaşlanmayan “tay”, Alanya’dan gelen “şiirsaati”, İzmir Karşıyaka’dan “kurşun kalem”, Aydın Didim’in Akköy’ünden Güven Pamukçu’nun çabasıyla 12 yıldır ses veren “Akköy”, Zonguldak’ın Devrek’inden İbrahim Tığ’ın çabasıyla sekizinci yılını yaşayan “Şehir”, Aydın Söke’den Talat Avcı’nın çabasıyla çıkan 23 yıllık “Beşparmak”, Bursa Osmangazi’den “çinikitap”, Kahramanmaraş Kültür Sanat Evi yayını “Alkış”, Ankara İskitler’den “Edep”, Manisa’dan çıkıp gelen dokuz yaşındaki “Sunak”, Aylık okul öncesi, çocuk ve gençlik kitapları gazetesi “İyi Kitap”, 3. saysında adım geçtiği için bana gönderilen çiçeği burnunda “Yazınsal”, Eskişehir’den 5. sayısına ulaşmış olan “dünden bugünden edebiyat”, iki aylık sosyalist siyasi kültür dergidi “Kızılcık”, Ankara Sincan’dan “Sincan istasyonu”, 1961’den beri uzun ya da kısa aralıklarla çıkan Trabzonlu “Kıyı”, Maddi güçlüklere yenilmeyen Manisalı “Gediz”, İstanbul’da yayımlanan “Aylık kitap tahlili ve eleştiri dergisi Ayraç”, Sivas kent kültürü dergisi: “Sultanşehir”, Dil ve Edebiyat Derneği tarafından İstanbul’da yayımlanan aylık “Dil ve Edebiyat”. ? [email protected] [email protected] www.feyzahepcilingirler.com hak eden başka bir yazar şair tanımadım. 7 NİSAN CUMARTESİ Bu bir uyak kazası değil, ölçü kazası olabilir. Avni Anıl’ın hicaz şarkısı: ehmet Sağnak’ın sorusunu bir türlü yanıtlayamamıştım. Artık sıra ona gelsin. Benim “Hem Gültekin Emre‘nin Ülkü Tamer‘le yaptığı söyleşi çok güzeldi, hem de okunan şiirler.” tümcemden kalkarak “hem… hem de…” kullanımını, daha doğrusu ikinci “hem”den sonra bir “de” getirmenin doğru olup olmadığını sormuş Sağnak. “Ayrıca cümlenin ilk yarısı virgül ile kesilip arkasından ‘hem de’ kullanılmaktadır. ‘Hem’ bir bağlaç ise virgül ve ‘de’ kullanılabilir mi?” diyor; iletisini, “Benzer bir tereddütü, ‘gerek’te yaşıyorum.” diye sürdürürken “Gerek Ortadoğu ülkeleri gerekse AB ülkeleri....” tümcesini örnek vererek: “Burada da ‘gerek’ bir bağlaç gibi kullanılıyor. İkinci ‘gerek’te ‘se’ takısı doğru mudur? Virgül burada da yer alabilir mi?” diye soruyordu. “Hem… hem…” bağlacı böyle de kullanılabilir; ikinci “hem”den sonra “de” getirmek de yanlış sayılmaz. “Ne… ne…” bağlacının kullanımında da yapıyoruz aynı şeyi. “Ne… ne de…” kullanımını diyorum; yanlış sayamayız. Virgüle gelince… Eğer “hem nalına hem mıhına” gibi bir söyleyiş söz konusu ise; yani “hem”lerin arasına fazla sözcük girmemişse elbette virgül gerekmez; ama benim kullandığım gibi, “hem”ler iki tümceyi birbirine bağlıyorsa anlama kolaylığı sağlaması açısından virgül koymak sakıncalı sayılmamalı. “Gerek… gerek…” de bir bağlaç; onun için de aynı şeyler söylenebilir. Sözlük (Kubbealtı Lügatı), “‘Gerek… gerekse…’ şeklinde de kullanılır.” diyor. 6 NİSAN CUMA Dün Can Yayınlarının ödül töreni vardı. Bu yılki ödülün sahibi: Murathan Mungan. Mungan hiç beklemese, kendisi katılmasa da bu ödülü ve kendisine verilmiş, verilecek bütün ödülleri sonuna dek hak etmiş bir şair yazar. Bunu, hakkında eleştiriler yapmış biri olarak söylüyorum. Doğrusu dün akşamki duruşunda her zamanki kibirinden eser yoktu; kibirli olmadan da “karizmatik” olunabileceğini gösteren soylu bir duruşu vardı. Bu arada… “Karizmatik” sözcüğünü galiba ilk kez kullanıyorum; ama açık söyleyeyim; öyle görünmeye çalışan çok kişi gördüm de bu nitelemeyi Murathan Mungan kadar M Rüya gibi uçan yıllar, biraz durun, durun biraz Kaybolan günlerim için, hesap sorun, sorun biraz Güzel bir kumral uğruna, küstüm esmer beyazlara Bu akılsız garip başa, şimdi vurun, vurun biraz Güzel şarkı… Ama o “esmer beyazlar” nedir? Kumral olmayanlara örnek verilmiş besbelli, “esmerlere ve beyazlara” denmek istenmiş. Araya virgül konsa… Yok, virgül de kurtarmazdı. Türkçede sona gelen ek, önceki sözcüklerle de çarpıma girer, onları da bağlar. “Amca, dayı, hala ve teyzelerimi çok severim.” dendiğinde tümceden “amcalarımı, dayılarımı…” anlamını alırız. Öyleyse “esmer beyazlar”dan niye “esmerler ve beyazlar” anlamını alamıyoruz? “Esmer” sıfat görevine girme eğiliminde olduğu için, yanındaki sözcükle bütünleşiveriyor hemen. Ortaya “beyaz karalar” gibi çelişik bir anlam çıkıyor. Üstelik beste de bu bütünleşmeyi desteklemekte. Sözler, sevgili bir arkadaşımın babası olduğu için, İzmir’deki yıllardan tanıdığım Rüştü Şardağ’a ait. Severdim de Rüştü Amca’yı; ama ne yapabilirim? YİNE 7 NİSAN CUMARTESİ Avni Anıl’ın şu kürdilihicazkâr şarkısının sözlerini ise Şadi Kurtuluş yazmış: Sevmek acı bir arzu derler, sevilmiyor sevenler Ağlayan şu gözlerim ne güldü ne de gülecekler Hayat böyle bu yoldan daha kimler geçecekler Ağlayan şu gözlerim ne güldü ne de gülecekler “Gözlerim gülecekler” olur mu hiç? Hem uyak hem ölçü kazası mı saymalı bunu? İnsan dışındaki varlıklar çoğul özne olduğunda –eğer (masallardaki gibi) bir kişileştirme çabamız BULMACA Önce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın. (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir.) Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru Ahmet Telli’nin bir şiir kitabını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse aynı şiir kitabından şiir dizeleri ve yayınevinin adı ortaya çıkacaktır. 10 20 1 I 2 E 3 F 4 A 5 E 6 E 7 J 8 I 9 H Hazırlayan: İLKER MUMCUOĞLU [email protected] G E 11 B 12 A 13 D 14 E 15 H 16 D 17 C 18 D 19 evcilleştirilebilen bir yaban kuşu. E 21 C 22 F 23 E 24 C 25 E 26 J 27 B 28 C 29 A 30 E 60 36 37 19 53 H. Baş örtüsü. 31 C 32 B 33 H 34 I 35 A 36 G 37 G 38 F 39 E 40 H 41 E 42 F 43 J 44 F 45 H 46 A 47 A 48 I 49 F 50 F 32 45 15 40 9 I. “… Sayar” (Yılkı Atı’nın yazarı). 51 F 52 A 53 G 54 D 55 D 56 F 57 J 58 D 59 A 60 G 61 F 62 E 63 B 64 E 65 E 66 A 67 B 68 A 69 A 70 F 71 F 8 1 48 68 34 J. “… Show” (Anna Tsuchiya’nın bir albümü). Tanımlar ve sözcükleriniz: A. Alvah Bessie’nin, Marilyn Monroe’yu anlattığı kitabı. 72 E 73 E 74 C 75 A 76 F 77 C 78 F 79 C 80 A 43 26 7 57 46 47 69 35 59 66 52 31 24 17 21 74 77 79 28 D, Yenen bir kır bitkisi. 10 14 6 23 2 25 30 F. Stendhal’ın bir romanı. 29 80 12 4 75 B. “… Dayı” (Panait Istrati’nin bir romanı). 13 58 18 16 55 54 E. Fakir Baykurt’un bir romanı. 22 51 3 71 70 78 56 32 63 27 11 67 C. “... Zenci” (Erskine Caldwell’ın bir yapıtı). 44 38 61 42 76 49 50 72 20 64 73 39 5 65 62 41 G. Ördekgillerden, tüyleri kiremit renginde, 19 1156. sayının çözümü: A. ÖDEŞMEK, B. ERGİN İNAN, C. ÜÇ SİLAHŞÖRLER, D. NERGİS, E. ÜÇ YİRMİ DÖRT, F. NECİB, G. ŞEVKİ, H. İGOR, I. İYE, J. RUBU, K. İKİ TEK, L. TUTUK. Şiir: “bakın bize gerilerini gösteriyor/ iste giydirilmiş çocuklar korosu/ ve öttürdükçe öten hukuk kuşum” CUMHURİYET KİTAP SAYI 1157 NİSAN 2012 ? SAYFA 31