Katalog

Türkçe Günlükleri 17 Kasım Pazartesi Ekim tarihli günlükte 15 Frankfurt Kitap Fuarı’nın açılış töreninden söz ederken “Türkiyeli yazarlar” demem, Nevin Apaydın’ın dikkatini çekmiş. “Yazılarınızı büyük bir zevkle okuyorum” dedikten sonra sitem etmekten kendisini alamamış. “Sizin Almanyalı ya da Fransalı veya İngiltereli gibi bir sözcük kullandığınızı hiç görmedim. Türk yazarlar diye kullanmak varken Türkiyeli yazarlar diye yazmanızı anlayamıyorum. Bunun politik olarak yanlışlığı bir yana Türkçe açısından da yanlış gözüküyor” demiş ve eklemiş: “Almanyalı yazarlar demeyiz, Alman yazar deriz. Fransalı çizer demeyiz, Fransız çizer deriz. O halde neden Türk yazar demiyorsunuz da Türkiyeli yazar diyorsunuz?” Kullanırken bu sözcüğün birçok kez ve birçok kişi tarafından tartışıldığını biliyordum. Politik anlam yüklenmiş bir sözcük olduğunu da… Kullanmak zorundaydım; Türkiye’den katılan herkes “Türk” değildi çünkü. “Türkiyeli” sözcüğünü bilerek, Türkiye’den gelen, Türk olan ve olmayan herkesi kapsaması için kullandım. Anımsanacağı gibi, Frankfurt Kitap Fuarı’nda Türkiye’nin (çok da beğenilen) tanıtım sloganı şuydu: “Bütün renkleriyle Türkiye”. Bu “bütün renkler”, Türkiye’den gelmekle birlikte Türk olmayan yazar ve şairleri de kapsamaz mı? Salt Türkiye’den katıldığı için herkesin Türk olduğunu mu savlayacağız? Durumu bir de şöyle düşünelim: Almanya’da yaşayan üç milyon dolayında Türk’ün içinde yazar (ve şair) olanlar var. Dünyanın herhangi bir yerinde yapılan toplantıda bu yazarların “Alman yazarlar” diye sunulmasını mı isteriz; “Almanyalı yazarlar” diye mi? Almanya’da yaşadıkları için Türk yazarların Alman sayılması içimize sinmiyorsa Türkiye’de yaşayan; ama Türk olmayan kişilerin varlıklarına da saygı göstermek zorundayız. FEYZA HEPÇİLİNGİRLER fiyatları duyuruluyor. “Fıranboğaz” da “frambuaz”ın “hal” dilinde aldığı biçim. Türkçe adı: ağaççileği. Kubbealtı Lügatı dışındaki sözlüklerimiz yer vermemiş bu sözcüğe. 18 Kasım Salı kea’dan aldığım bir tavanın amI balajından kullan ma talimatı çıktı. Tavanın kullanımıyla ilgili bilmediğim ne olabilir, demedim; merakla açıp baktım. A, o ne? On sekiz (18) dilde açıklama var, Türkçesi yok. Macarca, Slovence, Çekçe; hatta Suomi dili bile varken Türkçe niye yok? Bursa’da açılıyormuş yeni bir mağaza. Sahi, Ikea’nın kaç tane mağazası var Türkiye’de? Yalnız Türkçeye değil, satış yaptıkları ülkeye karşı da saygısızlık olmuyor mu? 19 Kasım Çarşamba ilivri Hasan Sabriye GüS müş Anadolu Li Yine 17 Kasım Pazartesi IRANBOĞAZ”… Sa“F bahları çevresin den dolanarak geçtiğim hal binasının yanına yerleştirilen ışıklı tabelada haldeki sebze ve meyvelerin o günkü alış ve sayış sesi, öğrencilerinin edebiyat çalışmalarını Ayna adlı bir yayınla sunuyor. İhsan Tevfik Kırcı, okulun aynı zamanda şair olan edebiyat öğretmeni. Kırcı, Darüşşafaka Lisesi’nin, İstanbul liseleri arasında düzenlediği yarışmada ödül kazanan öğrencilerinin öykülerinin de bulunduğu “Hişt Hişt, Genç Sait Faik!” adlı kitabı da göndermiş. Bir de Rumeli Kültürü adlı dergiyi. Rumeli Türkleri Kültür ve Dayanışma Vakfı’nın yayın organı olan dergide Üsküp, Makedonya; Priştine, Kosova tanıtılıyor. Çok yararlandığım Kubbealtı Lügatı ve henüz edinemediğim Ötüken Türkçe Sözlük’ün hazırlanış serüvenleri de yer bulmuş dergide. Okul yayınlarında Sait Faik’in ünlü öyküsünün adının çok sevildiği görülüyor. Diyarbakır Birlik Lisesi’nin edebiyat dergisinin adı da Hişt Hişt! Edirne 80. Yıl Cumhuriyet Anadolu Lisesi’nin yayını Edebiyat Yıllığı adını taşıyor. Şiir, öykü, deneme… Hemen bütün edebiyat türlerinden örnekler içeriyor. Karacasu Geliştirme ve Eğitim Vakfının dergisinin adı: Karacasu. Sultanşehir ise bir kültür sanat dergisi bütün zenginlikleriyle Sıvas’ı tanıtıyor. Gemport, Türkiye İş Bankası kuruluşuymuş. Aynı adı taşıyan dergide gemi ve gemicilik konularının yanında kültür sanat haberleri, edebiyat röportajları da var. Akvaryum Alışveriş Merkezi’nin Ak varyum AVM adlı, balık biçimindeki dergisi çok şirin. Kâmil Koç, aylık kültür ve yaşam dergisi Yolculuk’u çıkarıyor ki ekim ayından itibaren, Ülkü Tamer, Ahmet Telli, Mehmet Ali Kılıçbay, Üstün Akmen’le birlikte, ben de her ay yazmaya başladım bu dergiye. Ataşehir Ev Kültür, bir semt dergisi olarak çıkıyor. Son olarak Almelek’in İş’te Kahkaha’sından küçük bir gülümseyiş, Işık Tolgay anlatmış: “Bir zamanlar köyün birine bir adam gelmiş ve tanesi 10 dolardan maymun alacağını söylemiş. Köyde çok maymun olduğu için köylüler sevinçle ormana koşup maymunları yakalamaya başlamışlar. Adam binlerce maymunu 10 dolardan satın alınca ortalıkta maymun azalmış; kalanları yakalamak da zorlaşmış. Köylüler tam maymun yakalamaktan vazgeçeceklerken adam tanesine 20 dolar vereceğini açıklamış. Yeniden heveslenen köylüler tekrar maymunları yakalamaya başlamışlar. Bir süre sonra adam fiyatı 25 dolara çıkarmış. Ancak bırakın yakalamayı, maymuna rastlamak bile çok zormuş artık. Bunun üzerine adam fiyatı 50 dolara çıkardığını, ancak kendisinin işi olduğu için şehre gitmesi gerektiğini, yardımcısının onun yerine alım yapacağını söylemiş. O yokken yardımcı, köylülere demiş ki: ‘Şu büyük kafesteki maymunlar var ya, ben onların tamamını size tanesi 35 dolardan satayım. Siz de patron gelince ona 50 dolardan satarsınız.’ Köylüler bütün birikimlerini birleştirerek maymunların tümünü satın almışlar. Ama sonra ne adamı ne de yardımcısını bir daha gören olmamış. Şimdi borsanın nasıl çalıştığı hakkında biraz bilgi sahibi olmuşsunuzdur.” Yalnız borsanın mı, sistemin nasıl çalıştığı hakkında da bilgi sahibi olduk galiba. 20 Kasım Perşembe zmir’den Ferhat bildirdi. Geçen İ yıl Ege Üniversi tesi’nde verdiğim konferansı da eklemişler sitelerine. Daha çok kişiye ulaşmak istiyorlar. Haklılar. Sitelerinin adresleri şöyle: www.hepturkce.com ve www.turkcemizparmakizimiz.com. 21 Kasım Cuma ir dostun, bölüm arkadaB şım sevgili Ahmet Doğan’ın ölüm haberi günün sonunda ulaştı kulağıma ve içimi kavurdu. Ölüm var, biliyoruz; ama böyle acılarla hatırlatmasa kendini… Tek avuntu, istediği gibi ölmüş olması. Ayakta, acı çekmeden, “tık diye”… ? www.feyzahepcilingirler.com [email protected] Yıldız Teknik Üniversitesi, Türk Dili Bölümü Çukursaray Binası Kat: 2, Barbaros Bulvarı34349 Yıldız / İst. B U L M A C A Önce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın. (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir.) Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru yeni çıkan bir şiir kitabının adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse aynı şiir kitabından bir şiir alıntısı ve şairin adı ortaya çıkacaktır. Dikkat: “V/6” ve “Y/35” harfleri ipucu olarak yerlerine konmuştur 1 F 2 I 3 A 4 I 5 G 6 11 D 12 D 13 E 14 D 15 Hazırlayan: İLKER MUMCUOĞLU V 7 E 8 I 9 B 10 E G. İçinde hiçbir cisim bulunmayan uzay, boşluk. B 16 H 17 I 18 A 19 A 21 54 80 76 5 20 B 21 G 22 I 23 E 24 B 25 E 26 B 27 C 28 E 29 E H. Kıraç’ın söylediği bir şarkı. 30 B 31 A 32 E 33 J 34 A 35 41 D 42 E 43 C 44 H 45 B Y 36 E 37 I 38 E 39 B 40 H 46 F 47 I 48 C 49 A 50 J 44 40 79 16 73 I. Vatan Şairi. 51 F 52 J 53 E 54 G 55 D 56 E 57 A 58 C 59 A 60 I 61 B 62 E 63 I 64 E 65 J 66 B 67 A 68 E 69 E 70 E 71 E 63 4 17 48 8 72 E 73 H 74 I 75 B 76 G 77 J 78 H 79 H 80 G 81 J 82 E 37 74 60 22 2 Tanımlar ve sözcükleriniz: A. Attilâ İlhan’ın bir inceleme, deneme kitabı. 75 9 15 61 66 30 24 E. İzzet Yaşar’ın öykü kitabı. J. İçine yağ konularak, ucundaki fitil sayesinde ışık elde edilen kandil. 3 57 19 67 34 31 18 49 59 C. “Mutlu Olmak İçin” adlı şarkısıyla tanınan müzik grubu. 70 68 82 62 10 71 81 65 52 77 50 33 48 27 43 58 36 56 72 13 53 29 42 980. sayının çözümü: A. OGÜN, B. RUH, C. MIRÇ VE BEN SOKAKLARINDA, D. AYYY, E. NIKRİS, F. VUDU, G. EA, H. DÖNÜŞÜ OLMAYAN, I. EGG, J. NUSH, K. İDDİA, L. ZOŞÇENKO. Şiir: “Adam üzgün çilek kokusuydu ormanın içinde kaybolan. Ve her şey Van Gogh sarısına dönüşüyordu.” B. “... ... Yurdum” (Alan Paton’un bir romanı.) D. “... Gordon” (Silahından “Zap!” diye ses çıkan, bilimkurgu türündeki çizgi roman kahramanı.) 23 32 28 78 25 64 38 7 69 F. “... –i mürekkeb” (Birleşik ad.) 39 45 26 20 11 14 41 55 12 1 46 51 CUMHURİYET KİTAP SAYI 981 SAYFA 31