Katalog

Hazırlayanlar: Nilay Yılmaz, Aytül Akal, Mavisel Yener, Çiğdem Gündeş, Mustafa Delioğlu. ÇOCUKGENÇLİK Ë Mavisel YENER baacı ve pazarlamacıyı da kapsayan geniş bir ekibin işidir. Bu alanlardan herhangi birindeki özensizlik kitabın istenen kalitede yayımlanma şansını yok eder. Bu nedenle Türkçe konuşulan toplulukların çocuk edebiyatından ve çocuk kitaplarından söz ederken içeriğin yanı sıra, resimleme, baskı, editöryal çalışmaları da göz önüne almamız gerekir. Eskişehir Osmangazi Üniv . öğretim üyesi Prof. Dr. Ali Gültekin’in bildirisinde vurguladığı gibi: “Bazı çocuk ve gençlik edebiyatı yazarları hala otoriter bir anlayışla kitap yazmaya devam etmekte ve birtakım eğitici unsurları çocukların gözüne soka soka aktarmaya çalışmaktadırlar. Bunlara ne yazık ki bazı yayınevleri de ayak uydurmaktadır.” Türk dünyasının çocukları için ortak bir dergi çıkarılması, Türk Dünyası Çocuk Edebiyatı Yıllığı hazırlanması, Türk Dünyası Çocuk Şiirleri Seçkisi önerileri kongrenin hedeflerini vurgulayan anlamlı önerilerdi. Baku’de çocuk edebiyatının renkleri konuşulur da çocuksuz bir kongre olur mu? Elbet olmaz, Baku Türk İlköğretim Okulu’nda okuyan Ahmet Efe, Eren Yiğit ve Hasan, kitaplarını okudukları bir yazarın Baku’ye geldiğini duyunca ne yaparlar dersiniz? Elbet koşa koşa gelirler üniversiteye… Yazar onları görür de bildirisini onlara göre sunmaz mı? Elbet sunar… Ben de öyle yaptım… Baku’de yüreğime çocuk gülüşleri düştü, Türkçe düştü… Kongreye emeği geçenler “yahşi” olsun, nice çocuk buluşmalarına…? www.maviselyener.com F arklı coğrafyalarda yaşasalar da aynı dili, aynı yüreği, aynı sesi paylaşanlar Kafkas Üniversitesi’nin düzenlediği çocuk edebiyatı kongresinde, 1315 Kasım 2008’de, bir araya geldi. Dünyanın değişik bölgelerinde “ses bayrağımız Türkçe”mizle yaşayan, onunla şiirler, öyküler yazan, onunla sevinip hüzünlenen edebiyatçı ve akademisyenlerin çocuk ve edebiyat düzleminde buluşması heyecan vericiydi. 1999’dan bu yana çocuk edebiyatı derslerine yer veren Kafkas Üniversitesi, Tebriz’den Kazan’a, Kırım’dan Kaşgar’a uzanan farklı Türk topluluklarında çocuk edebiyatı etkileşimlerine tanık olan akademisyen ve yazarlara ev sahipliği yaptı. Üç gün süren kongrede 170 bildiri sunuldu, bu bildiriler 610 sayfalık bir kitapta toplanarak kongreye katılanlara verildi. Başkanlığını Prof. Dr. Ömer Okumuş’un üstlendiği kongrede, çocuk ve edebiyat, çocuk ve dil, çocuk ve klasik edebiyat, çocuk edebiyatında çağdaş yaklaşımlar, çocuk ve folklor, çocuk ve değerler, çocuk yayıncılığı, çocuk kitaplarında görsellik, anadil eğitiminde çocuk kitapları, çocukailekitap ana başlıkları altında toplanmış bildiriler, altı salonda eşzamanlı olarak sunuldu. Açılan çocuk kitapları standı Türkçenin farklı lehçelerinde yazılmış çocuk kitaplarını ve akademik çalışmaları bir araya getirdi. Türkiye’den katılımcı üniversiteler arasında Ankara, Eskişehir Osmangazi, Hacettepe, Atatürk, İstanbul, Çukurova, Uşak, Beykent, Fatih, Fırat, Ege, Kırıkkale, Süleyman Demirel, Gazi, Mimar Sinan, Azerbaycan’da Çocuk Edebiyatı Kongresi Türk Halkları Edebiyatları 2. Uluslararası Çocuk Edebiyatı Kongresi Baku’de gerçekleştirildi. Abant İzzet Baysal, Gaziantep, Rize, Cumhuriyet, Erciyes, Dokuz Eylül Üniversiteleri vardı. Türkçe Eğitim Fakülteleri ağırlıklı olmak üzere pek çok farklı fakülteden akademisyenin çocuk ve edebiyat konusunda çalıştıklarını görmek sevindiriciydi. Yazar ve yayıncıların bildirileri özellikle çağdaş çocuk edebiyatı adına önemli göstergeler sundu. Yukarıda adı geçen onca üniversite çocuk edebiyatına gerçek anlamda katkıda bulunabiliyor mu? Çocuk edebiyatı dersinin seçmeli olduğu, okutulan fakültelerde ders saatinin azaltıldığı göz önüne alınırsa bu sorunun yanıtı bellidir. Özellikle öğretmen ve öğretmen adaylarının çocuk edebiyatına ilişkin tutumlarının belirlenmesinde önemli rol oynayan çocuk edebiyatı derslerinin, konu hakkında okumalar yapmış, klasik, yeni ve çağdaş çocuk edebiyatı konusunda donanımlı, yetkin akademisyenler tarafından fakültelerde verilmesi gereği, sunulan bildirilerde de ortaya çıktı. Aksi halde çocuk kitaplarının yalnızca davranış kazandırma ve “çocuk terbiyesi” boyutuyla ele alınması sürecinin devam edip gideceği görüldü. Aşkaabat (Türkmenistan), Dağıstan, Azerbaycan, Kırgızistan’da çocuk edebiyatına bakışı öğrenmek heyecan vericiydi. Orada yayımlanan yapıtların Türkiye Türkçesi ile yayımlanması, çağdaş Türk çocuk yazarlarının yapıtlarının orada tanıtımı, basım ve dağıtımı konusunda yapılacak kültür anlaşmalarına gereksinim olduğu açık. Elele yapılacak bu çalışma, dünyanın farklı bölgelerinde yaşayan ve aynı dili konuşan çocukların çağdaş çocuk edebiyatı yapıtlarına ulaşabilmesi açısından da çok önemli. Bazı bildirilerde çocukların severek okuduğu çağdaş Türk çocuk edebiyatı yazarlarının kitaplarına büyüteç tutulması bu anlamda da sevindirici. Türkiye’den kongreye katılan yayıncı ve editör Dr. Melike Günyüz’ün de bildirisinde dile getirdiği gibi, çocuk kitabı yayıncılığı editör, yazar, çizer, sayfa tasarımcısı, bilgisayar operatörü, mat SİHİRLİ DEĞNEK Nilay YILMAZ 3 ‘Engelleri Birlikte Aşmak’ okuyucunun hizmetine sunuldu. “Kitap Okuma Stüdyosu”nda ise günlük 20 saat kitap seslendirme kapasitesine ulaşıldı. (Sesli Kitap çalışmalarına destek için: Tel: 0212 249 95 65 249 09 45) Yazarın Sesinden Projesi Çocuk ve Gençlik Yayınları Derneği’nin (ÇGYD) “yazarın sesinden” isimli projesi geçtiğimiz yıl yazarlarla görme engelli çocukları buluşturmuştu. Çocuk ve gençlik kitapları yazarları kendi kitaplarını görme engelli çocuklar için seslendirmişlerdi. Seslendirmeler devam ediyor. Çocuk ve gençlik kitaplarının kayıtlarına, Beyazıt Devlet Kütüphanesi görme engelliler bölümünden ulaşabilirsiniz (İletişim: www.cgyd.org). Engelliler için internet cafe Ankara Büyükşehir Belediyesi, görme ve ortopedik engelliler için internet kafe hizmeti sunuyor. Ekran okuma programı, özel bilgisayarlar ve braille yazıcıların yer aldığı kafede sesli kütüphane servisi de sunuluyor. (www.ankarabel.gov.tr) TBKİ (Türkiye Bilişen Körler İnisiyatifi) Bilgisayar kullanan, bilgi teknolojilerinden faydalanan görme engellilerin sayısının arttırılması, görme engellilerin bilgisayar kullanımı ve internet erişiminin önündeki engellerin aşılması ve bununla ilgili gerekli olan hukuki ve sosyal düzenlemelerin yapılması amacıyla kurulmuş. Bilkent Üniversitesi’nin görme engelliler için geliştirdiği bilgisayar ve internet programı için (Bkz: www.cs.bilkent.edu.tr/~guvenir/Oku/) Boğaziçi Üniversitesi, Görme Engelliler Teknoloji Merkezi (GETEM) Engellilere yönelik web sitesi (www.yasadikca.com) Engellilere yönelik teknolojik gelişmeler hakkında (Bkz: www.yasadikca.com/teknolojikyen.php) Görme Engelliler İçin Sesli Kütüphaneler * Beyazıt Devlet Kütüphanesi * Atatürk Kitaplığı Görme Engelliler Bölümü * Boğaziçi Üniversitesi Abdullah Kuran Kütüphanesi * Türkan Sabancı Görme Engelliler Okulu * İzgök İzmir Görme Engeliler Kitaplığı Görme Engelliler İçin Sesli Kitap Merkezleri * Sesli Kitap Üretimi Kolaylaştırma Merkezi “Patates Baskı” (0212 210 99 66 // www.patatesprint.com.tr/seslikitap/ * Görmeyen ve Az Gören Çocuklara Destek Derneği (0216 449 39 39) Bu kütüphanelerle ve merkezlerle iletişim kurup, engelliler için siz de bir kitap seslendirebilirsiniz… Aralık’ta Dünya Engelliler gününü kutladık... Türkiye Özürlüler Araştırması sonuçlarına göre, dünya üzerinde 500 milyon engelli insan yaşıyor. Türkiye’de ise nüfusun 12.29’u engelli (8,5 milyon). Birden fazla engeli bulunanlar ise nüfusun 11.4’ünü oluşturuyor. Bu sayılar, engellilerin aileleri de göz önüne alındığında, 25 milyon kişiyi yakından ilgilendiren toplumsal bir soruna işaret ediyor. SİHİRLİ ÇALIŞMALAR İşaret Dili Dersleri, Ataköy, İstanbul İşitme Engelliler ve Aileleri Derneği, birinci ve ikinci seviye “İşaret Dili” dersleri veriyor. 15 Aralık’tan sonra başlayacak çalışmaların saatlerini öğrenmek isteyenler için iletişim: İşitme Engelliler ve Aileleri Derneği, Ataköy, İstanbul (0538 224 40 83 // 0212 559 87 97) www.ied.org.tr // ied@ied.org.tr Düşler Akademisi, Beşiktaş, İstanbul Beşiktaş Belediyesi’nin engelli ve dezavantajlı çocuklara ve gençlere yönelik ücretsiz kursları başlıyor. Vokal, ritim, dans, film/video, fotoğraf, DJ, enstrüman, resim ve tasarım atölyeleri için iletişim: 444 44 55 // www.duslerakademisi.org. SİHİRLİ DERGİ “Görme özürlü çocuklar için iki dergi” İzmir’deki Türkiye Görme Özürlüler Kitaplığı, görme özürlü çocukların başkalarına muhtaç olmadan okuyabilecekleri kabartma yazılı iki çocuk dergisi çıkarıyor. “Balarısı” adını taşıyan çocuk dergisi ilköğretim 4.8. sınıflarında bulunan görme özürlü çocuklar için; “Yavru Balarısı” dergisi ise ilköğretim 1. ve 3. sınıflarında bulunan görme özürlü çocuklar için çıkarılıyor. Dergilerin içeriği yaş gruplarına uygun masal, şiir, öykü ve bilmecelerden oluşuyor. Dergiler gündüzlü görme özürlü öğrencilerin ev adreslerine, yatılı görme özürlüler okullarında okuyanların da okul kitaplıklarına ücretsiz olarak gönderiliyor. Türkiye Görme Özürlüler Kitaplığı, adresleri bilinmediği için dergi gönderilemeyen görme özürlü çocuklara da ulaşıp dergiyi göndermek istiyor. (İletişim: 02324833023 // 02324463631) ? SİHİRLİ HABERLER İstanbul Atatürk Kitaplığı bünyesindeki “Görme Engelliler KitapKaset Stüdyosu” için 300’den fazla kitap, kasete seslendirilerek Nilay Yılmaz İstanbul Bilgi Üniversitesi İnönü Cad. No: 28 Kuştepe / İstanbul Tel: 0216 381 17 50 www.nilayyilmaz.com sihirlidegnekcumhuriyet@gmail.com CUMHURİYET KİTAP SAYI 981 SAYFA 24