Katalog

Türkçe Günlükleri 4 Aralık Perşembe mine M. Azboz, ta Datça’dan E göndermiş kitaplarını. Damar Yayınları’ndan, “Ülkemizin Sevr’i bir daha yaşamaması dileğiyle…” diye imzaladığı “Lozan’dan Sevr’e” ve Ege’nin iki yakasında, hem birbirlerine çok benzeyen hem de düşman olan iki ülkenin insanlarını; Türklerle Yunanları anlattığı “Egenin İkizleri”. Ürün yayınlarından eğitimi konu alan “Eğitim Softaları”nın ve köy enstitülerini anlatan “Şafağı Arayanlar”ın yanı sıra “Türkler, Din ve Edebiyat” ile “Gebekum”u… Çalışkan bir insan Emine M. Azboz; araştıran, düşünen ve düşündüren bir insan. Onlar Kıbrıslı Türk ya da Kıbrıs Türk’üdür. Keza Gagavuzlar için de aynı şey geçerlidir. ‘Dış Türkler’ kavramı da sanırım bu durumla ilgilidir.” FEYZA HEPÇİLİNGİRLER 13 Aralık Cumartesi e bayramdan bir şey anladım N bu tatilde ne de Ayvalık’tan. Yarın dönüyorum ve “grip” de benimle birlikte İstanbul’a geliyor. na bir sözcük getirme gereksinimi olacaksa, sözgelimi Kürt yazar, Laz yazar, Çerkez yazar olabilir. Bildiğim kadarıyla o yaklaşımdaki yazarların seçimleri böyledir. En başat haklarıdır ama bu durum Türkiyeli sözcüğünü haklı çıkarmaz. Söz konusu tartışmanın felsefesel, toplumbilimsel kaynaklarına gitmeyi şu aşamada gerekli bulmuyorum. Etnisite ile ulusal devleti eşitlemenin; tarih boyunca kurumlaşmak ve kişisel haklar yönünde kendine çok emek vermiş ikinci taraf aleyhine haksızlık içereceği de açıktır.” diye düşüncesini dile getirdikten sonra da sormuş: “Bu ülkenin yazarları, öykü günlerinde ‘Türkiyeli yazar Sait Faik’ pankartının asıldığına bile tanık oldu. Sizce bu tümce ne kadar uygundur?” Oysa ben de tam bu nedenle, “Kürt yazar, Ermeni yazar” diyerek ırkı vurgulamamak için “ Türkiyeli yazarlar” demiştim. Okşan Aytolu, “Evet, ‘Türkiyeli’ derken politik bir vurgu yapılmaktadır, oysa Türk olmak yalnızca etnik bir kimliği ifade etmez. Türklük bir toprağa, bir kültüre, bir dile ait olmayı da içinde barındıran bir kavramdır” dedikten sonra, “Almanya’da yaşayan ve Almanca yazan Türklere gelince: Bu ülkenin yazınını iyi tanıdığımı belirtmek isterim. Alman edebiyat çevreleri bu kişileri ‘Almanca yazan Türk yazarlar’ olarak tanıtmaktadır; ‘Almanyalı veya Alman yazarlar’ olarak değil” diye eklemiş. Dr. Aynur Çıvga, mektubuna, “’Türkiyeli yazarlar’ yerine ‘Türkiye’den katılan yazarlar’ desek daha güzel olmaz mı acaba? Sizin de vurguladığınız gibi ırk ayrı şey, yaşanan ülke ayrı şey. Ama kişi, olanaklarından yararlandığı ülke adıyla da anılmalı bence. Sporcularda olduğu gibi, nasıl ki ‘Almanya adına yarışan filanca’ diyoruz” diyerek bu konuyla ilgili bir not eklemiş. Bana hak vererek konuya yeni bir bakış getiren yalnız Emre Yazman olmuş: “’Türkiyeli’ sözcüğünün taşıdığı anlamdaki ayırtıyı kimseler pek dikkate almazken, hemen herkesin aklı sözcüğe yüklenen politik anlama takılıyor. Sözcüğün, sizin belirttiğiniz anlamı dışında bir de şöyle bir anlamı var: Dünyada Türkiyeli Türkler olduğu gibi, Türkiyeli olmayan Türklerin de varlığı söz konusudur. Sözgelimi KKTC’de yaşayanlar Türk’tür, ama Türkiyeli değildir. 15 Aralık Pazartesi üney Gönenç, benim “ntı, G nti” ekiyle biten 7 Aralık Pazar alıkesir’deki konuşmadan B sonra, bayram tatili için Ayvalık’a geçerken Balıkesir Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği’nin ve birbirileriyle tam bir dayanışma içinde bulunan kardeş derneklerin üyelerinin sevgisini, dostluğunu, Yakup Şahan’ın Balıkesir ÇYDD tarafından yayımlanan “Çağdaşlaşma Süreci Aydınlanma ve Kemalist Türkiye” kitabını; onlarla birlikte, ne yazık ki bir de soğuk algınlığı getirdim. Yarın bayram; ama benim kolumu oynatacak halim yok. sözcüklerden örnekler verdiğim günlükten sonra, konuyla ilgilenenlerin heyecan duyacağı bir çalışmadan, “Belirli bir biçimde sonlanan sözcüklerin tümünü görmek için çok yararlı bir yapıt”tan söz etmiş: “İlk kez Demokratik Almanya’da gerçekleştirilen Türkçe ters sözlük çalışmasını edinip yararlarının ayrımına varınca o zaman (Kurum’dan) tanıdığım birkaç dilciye bundan söz etmiş, bilgisayarcı olduğumuz için eldeki Türkçe Sözlük’ten bu ters sözlüğün oluşturulmasını çabukça ve kolayca yapabileceğimizi belirtmiştim. Pek ilgilenen çıkmadı. Ters sözlüğün kerameti sonunda anlaşılmış olmalı ki, ilk ters sözlükten 131, ilk Türkçe ters sözlükten 39 yıl sonra TDK nihayet ‘uyandı’.” diyor. Meraklısı için bu iki kitabın künyelerini de Güney Gönenç’in mektubundan aktarıyorum: a) HP. Vietze, Rückläufiges Wörterbuch der türkischen Sprache, Leipzig, 1975 (Vietze’nin yapıtı, şu sözlüğün ters dizimi: Türkçe Sözlük, 5. baskı, Ankara, 1969). b) B. TezcanAksu, Türkçe Sözlük’ün Ters Dizimi, AKDTYKTDK, Ankara, 2004 (TezcanAksu’nun yapıtı şu sözlüğün ters dizimi: Türkçe Sözlük, Ankara, 1988). 10 Aralık Çarşamba ugün bilgisayarın başına oturaB cak gücü bulup ge len mektuplara bakabildim. 17 Kasım tarihli günlükte “Türkiyeli” sözcüğüne getirdiğim açılım pek çok okurum için doyurucu bulunmamış. Günay Güner, bunu açıkça söylemiş: “Cumhuriyet Kitap dergisinin 981. sayısındaki, ‘Türkiyeli’‘Türk’ sözcüklerinden ‘Türkiyeli’ sözcüğünü yeğlemenizi açıklarken başvurduğunuz Almanya’daki Türk yazarlar ile Türkiye’deki Türk olmayan yazarlar karşılaştırmanız beni ikna etmedi. Çünkü Almanya’daki Türk yazarların bağlı oldukları bir ulusal devlet, Türkiye Cumhuriyeti vardır. ‘Türkiyeli’ dediğiniz, ‘Türk olmayan’ dediğiniz yazarlarınsa etnik bağlılıkları ulus devlet anlamına gelmez. Etnik dilleriyle yazmalarına ise her zaman saygı duyarım. O zaman yazarın ille de başı 17 Aralık Çarşamba kea’dan mektup var. “IKEA olarak I ‘Çoğunluk için da ha iyi günlük yaşam yaratmak’ vizyonu ile hareket ediyor ve müşterilerimize her zaman daha iyi hizmet vermek amacı ile çalışmalarımızı yürütüyoruz. Bilmenizi isteriz ki müşteri memnuniyetimiz açısından ürünlerimizin üzerinde Türkçe kullanma kılavuzu olması bizim için çok önemli” denmiş mektupta. Ayrıntılar haftaya… ? www.feyzahepcilingirler.com [email protected] Yıldız Teknik Üniversitesi, Türk Dili Bölümü Çukursaray Binası Kat: 2, Barbaros Bulvarı34349 Yıldız / İst. B U L M A C A 1 B 2 I 3 A 4 J 5 D 6 A 7 K 8 J 9 H Hazırlayan: İLKER MUMCUOĞLU C. Anıtsal. 10 J 11 A 12 H 13 I 14 H 15 C 16 H 17 C 18 C 19 H 68 30 17 57 15 18 58 D. Karaciğer. 49 35 72 9 79 16 I. Pablo Picasso’nun resim akımı. 20 H 21 F 22 J 23 E 24 I 25 B 26 J 27 J 28 J 29 F 30 C 31 G 32 F 33 G 34 A 35 H 36 J 37 B 38 H 39 J 54 50 70 77 5 H 47 13 61 24 2 64 J. “... ... ... Gazeteci” (Emin Çölaşan’ın bir kitabı). 40 A 41 H 42 E 43 H 44 G 45 H 46 H 47 I 48 F 49 E. “The ...” (Charlie Chaplin’in, “Yamurcak adıyla da gösterilen filmi). 50 D 51 G 52 K 53 J 54 D 55 B 56 A 57 C 58 C 59 F 60 E 23 60 42 61 I 62 H 63 B 64 I 65 F 66 J 67 H 68 C 69 J 10 4 73 74 F. “... ... Çıplak Günü” (Buket Uzuner’in bir öykü kitabı). 53 22 66 26 36 69 27 70 D 71 H 72 H 73 J 74 J 75 J 76 H 77 D 78 G 79 H 80 J 21 32 65 29 Önce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın. (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir.) Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru Oğuz Özdem’in Piya Kitaplığı’ndan çıkan şiir kitabının adını ve yaşadığı İstanbul semtinin adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse aynı güzel şiir yapıtından bir alıntı ortaya çıkacaktır. CUMHURİYET KİTAP SAYI 984 48 59 75 8 80 39 28 K. “Yedek”in kısa yazılışı. Tanımlar ve sözcükleriniz: A. “... Adam” (Georges Perec’un bir romanı. G. İnsana eyleme iten eğilim, ilgi ya da her hangi bir duygu. 78 31 51 44 33 H. “Büyük ... ... ... / Bizim öz musikimizin piri.” (Yahya Kemal). 7 52 983. sayının çözümü: A. BUZ, B. 3 34 6 11 40 56 B. Davud Peygamber’e indirilen kutsal kitap. 43 76 67 38 41 45 25 55 37 1 63 19 20 12 62 14 71 46 AMOK, C. BURÇ, D. İSTANBUL’DA, E. LEKEN, F. YEK, G. AYNEN, H. YK, I. ILGIT ILGIT, J. NİÇEVO, K. LİNK, L. ACEMCE, M. RAİNER MAİRA RİLKE, N. İRİS, Şiir: “bir yorgancının çuvaldızı / geclerimi kemiren / bekletin / bekletin / uykularım / istasyonulara kaçak” SAYFA 31