Katalog

? lar onları usun yardımıyla ortaya çıkarırlar, oysa şairler onları imgelem yoluyla fışkırtırlar ve daha çok ateşlerler.. Y. Alper, şair A. Erhan’ın ‘Alacakaranlıktaki Ülke’, ‘Deniz Unutma Adını’, ‘Çağdaş Yenilgiler Ansiklopedisi’, ‘Şehirde Bir Yılkı Atı’, ‘Ne Balık Ne Kuş’, ‘Ölüm Nedeni Bilinmiyor’, ‘Öteki Şiirler’, ‘Yaşamın Ufuk Çizgisi’, ‘Kaybolmuş Bir Köpek İlanı’, ‘Resimli Ahmetler Tarihi’ adlı şiir kitapları yanında, ‘Ankaraİstanbul Karatreni’ adlı deneme ve ‘Köpek Yılları’ adlı öykü kitabını da otopsi masasına yatırmış, kitabını yazarken A. Erhan’ın burada incelenen şiir kitapları dışında ‘Ateşi Çalmayı Deneyenler İçin’ adlı bir şiir kitabı daha olduğunu da ben belirteyim. Bu incelemeeleştirisinde Y. Alper psikiyatri biliminin önemli tanıkları, tanıklıkları, onların belirleme ve tespitleriyle zenginleşmiş Psikodinamik Kuram’ı eksen alarak, A. Erhan’ın şiiri üzerine, bu şiirlerin arka planı üstüne önemli tespitler yapıyor. Çocukluğundan başlayarak, Erhan Bozkurt’tan Ahmet Erhan’a evrilen sürece bakıyor mercek altında. Freud’un, R. May’in, E. Kris’in, Kubik’in, O. Rank’ın, D. W. Winnicott’un, Hartman’ın, Abraham’ın, Rado’nun, Fenicel’in, Bibring’in, İnfante’nin, Kleinci Psikiyatristler’in, Çağdaş Freudçular’ın, Segal’in, Varoluşçular’ın, Kohut’un, Jakobson’un konferans, ders notları ve kitaplarındaki çağdaş nemesinde psikanalitik ve felsefi değerlendirmelere kaynaklık edecek ipuçları kendiliğinden ortaya çıkacaktır. Buradan da görüleceği gibi, şair ve şiir çözümlemelerinde psikanalizden de geniş oranda yararlanılabiliyor. A. Erhan’ın şiirinin yan konuları olan ölüm, intihar, alkol, babaya karşı soğukluk, anneye sığınma; Erhan’da görülen panikatak ve agorafobinin nedenleri, bunların şiirlerdeki yansımaları üzerinde ince ince duruyor Y. Alper. Narsistik örselenmeler, humorik duygular, nevrozlu anlar, depresif sıkışmalar, nihilistik yönelmeler, intihar vurguları A. Erhan’ın şiirinden edinilmiş izlenimler Ahmet Erhan şiirine sızmış olan, ailede ablayla, eşlerle, oğulla, sevgiliyle/sevgililerle yaşananlar da çözümlenmiş incelenmiş Y. Alper tarafından. FARKLI BİR OKUMA İZLEĞİ Yusuf Alper, psikiyatrik birikiminin, şair algısı, görgüsü ve deneyiminin yardımlarıyla bu şiirleri özümleyip çözümlemiş. Şunun bilinmesini kendi adıma özellikle istiyor ve vurguluyorum: Y. Alper bu şiirleri, onların artön alanlarını çözümlerken, amacı Türk Şiiri’nin önemli bir isminin, Ahmet Erhan’ın yaratıcılığının ipuçlarını ortaya koymaktır. Erhan’ın şiirine bakanlara, bakacak olanlara, izlerçevresine farklı bir okumaizleme kaynağı sunmuştur Y. Alper. Kaldı ki “Psikodinamik Açıdan Ahmet Erhan ve Şiiri”nin muhtelif yer ve satırlarında, çoğu kere bu incelemeyi yaratıcısanatçıyı daha iyi tanımamız için yaptığını, yazına bir katkı olduğunu düşündüğünü vurguluyor. Bunun yanında yaratma sürecinin bir patolojik yansıma veri olmadığını, hayatla bağ kuran tarafının daha baskın bir süreç olduğunu savlaması ise zaten sayın Alper’in çalışmasının değerini ortaya koyuyor. Yazın dünyamızın bu tür çalışmalara ihtiyacı var. Şimdi artık Y. Alper’in Cemal Süreya ve Şiiri Üzerine olan çalışmasını bekliyorum merakla. ? Kaynaklar ve ekler: 1. ALPER, Yusuf, “Psikodinamik Açıdan Ahmet Erhan ve Şiiri”, Şiirden Yay. 1. Basım,Ekim 2006, İstanbul. 2. BİLSEL, Şeref GÜNDOĞDU, Cenk, “Şiir Defteri Şiir ve Hayat 2007”, içindeki Cihan OĞUZ’un “Poetik Kitaplarda Bereketli Bir Yıl”adlı yazısı, sayfa 206, Toroslu Kitaplığı, Nisan 2007, İst. 3. ALPER, Yusuf, “Psikodinamik Açıdan Nâzım Hikmet ve Şiiri”, Toplumsal Akademik Yayınlar, 2005, İstanbul. 4. ALPER, Yusuf, age. 5. ALPER, Yusuf, “Psikodinamik Açıdan Cemal Süreya ve Şiiri”, Yasakmeyve Dergisi, 2006, (Yayımlanmak üzere olan kitap dosyasının bir bölümü). 6. BŞGC, OĞUZ, Cihan, age, sayfa 206. 7. BAYILDIRAN, Sabit Kemal, “Günümüz Şiiri Üzerine Yazılar”, Can Yay. s.19, 2004, İstanbul. 8. BAYILDIRAN, S. Kemal, age.s.19 9. ÖZCAN, Perihan, RILKE, R. Maria, “Hz. Muhammed İçin de Şiir Yazdı”adlı yazıdan, K Dergisi, 26. sayı, s.19, Mart 2007, İst. TİMUÇİN, Afşar, “Felsefe Bir Sevinçtir”, s.115, İnsancıl Yay. Kasım 1995, İst. GÜRSON, Eser, “İlhan Berk’ i Derleyip Toplama Denemesi”, s.8, YKY, Mart 2007, İst. Epigraf olarak alınan yazı, Mehmet H. DOĞAN’ ın çevirdiği “Yalvaçlar ve Biliciler” adlı kitaptandır. Dünya Kitapları, s.81, Mart 2004. Ahmet Erhan görüş ve yaklaşımları doğrultusunda, A. Erhan ve şiirine bakışı ile Y. Alper bize, onun şiirinin arka planını aktarıyor. ŞAİR VE ŞİİRİ ÇÖZÜMLEMEK Psikoloji biliminin baskı mekanizmaları olarak adlandırdığı ve psikanalizin önemli uygulamainceleme motorları olan bastırma, yüceltme, gerileme modelleri, şiirleri çözümleme aracı oluyorlar Alper’in kitabında. Eser Gürson, “İlhan Berk’i Derleyip Toplama Denemesi”(11) adlı kitabında şu satırları yazmış: Daha önceki dönemlerden A. Haşim’i anımsayalım. Haşim de belli bir zaman diliminin şairiydi. Onun şiirini belirleyen doğasal olgu da, akşamın alacakaranlığı ve gece vaktiydi. Haşim’in karanlık kişiliğiyle benzerlik kurarak, İ. Berk’i gündüz şairi yapan ilk nedenin, onun şiirinde sık sık görülen gece fobisi olduğu söylenebilir. Bu psikanalizin konusudur. Öte yandan şiirindeki doğa tutkusunun, doğacı (natürist) dünya görüşünün geceyi olumsuzlamaya götürdüğü de ileri sürülebilir. Bu da felsefenin konusu oluyor. İlhan Berk’i çözümleme deCUMHURİYET KİTAP [email protected] 896 SAYFA 23 SAYI