Katalog

kendınde guzel duygular yaratan bır anıya sanlma ısteğı belkı de Kaçırılmış ama ya şanmamış Onu yaşadığını hayal ederek ol mek Bdmıyorum, benım dcğıl Selım'ın fik rı(') Daha yenı yenı Selım karaktertm tamma ya başlamışken, bır anda karşımıza ana ka 1 raktenn rolune aday Erensu çıkıyor YAZILANLARIN PEŞİNE DÜŞMEK Ilk romanımın yayınevınde bekleyışı, Sıyasetın Ote Yakası'nın çıkışı surecını anlat mıştım îştc daha ılk kıtabım çıkmadan baş lamıştım Yaşamak îçın Bır Neden Soyle'ye Basjadım, bır kıtap ıçuı ara verdım, yenıden başladım, otekı kıtap çıktı Tam yarılamıştım kı, "Ihtılalın Suvarısı" sıcağı sıcağına yazıl malı dıye duşunup bıraktım ü bıttı, don dum, Selım uçmuş gıtmış Yazdıklarımdan, tek satır bulamadım Bır kez daha başla dım yenıden yarıladım, bılgısayarım çoktu 1999'da başlamışım, duşunmuş de duşun muşum Uç kez başlamışım, uçunun de ana teması aynı, ama uçu de bırbınne benzemı yor ve uç kez yok olmuş 2004'un hazıranı na gelmışım, clımde tek satır yok Tam da o sıralar, zaman zaman e maıl yoluyla bırbın mızın halını hatırını sorduğumuz Sevgılı Ne dım Gursel'den bırkaç satır selam geldı Sen mısın selam yollayan? Emınım pışman ol muştur1 Uzun uzun ıçımı doktuğumu, karşı lığında onun tescllı veren bır mesaj yolladığı nı hatırlıyorum O tesellıye sarıldım Tek sa tır olmasa ne gam1 Ben bu kıtabı, beş yıldır duşunuyorum Bır hırs oturup yazmaya baş ladım Daha bırkaç bolum yazmıştım kı, Erensu çıktı ortaya Benımle de, romanımla da, kurgumla da ama en çok bunca yıl sonra ortaya çıkan hırsımla da dalga geçmeye baş ladı Ben artık yazdıklarını yakan değıl, yaz dıklarının peşıne duşen bır ınsandım1 Her şey bır yanılsamaydı Benım kendımı yazar sanmam da1 Cyylt kı Erensu haddınt aşarak sıze bıle muiahale etme cesaretını buluyor1 Eren su'nun kahramanken romandtşı soz sahıbı ol mast aklımıza Nartn Turhan'ın bu kabranta m va\ıta\ıyla romanın ıçıne ağdığı duşuncesı gelıyor1 Her yazar mutlaka var olacaktır ese nnde, uz de bunu Erensu aracıltğıyla mt sağlı yorsunuz? Romanda Erensu'nun yaşamıyla ılgılı hıçbır gerçek, benım yaşam gerçeğıme uy muyor Ama az oncekı yanıtta saklı olduğu uzere, Erensu'nun duygu ve duşuncelen, belkı de hayatı umursamıyormuş gıbı durup, sonra da kendı hesaplaşmasını yaparken sığı nacak bır ınsan araması sanınm benden Selım, Erensu'ya ioruyor "Var olmanın ıfadesı mt yazmak" Ben de Selım'ın yerını ala rak bu wruyu sıze yoneltsem ? Kıtaplanm yayımlanmadan once, "Ne den yazıyorum?" dıye hıç duşunmemıştım Ama eğer yazdıklarınız yayımlanmaya başlı yorsa, bır gun bu sorunun sorulacağını da bılmenız gerekır Samımı yanıtım şu Yaz mak, benım ıçın hayatı çalışmanın yontemle rınden bırı Okuyarak, dınleyerek, gozlem leyerek, hıssederek hayatı tanımaya çalışıyo rum, ışte o sırada bu ışın bır parçası olarak yazıyorum da Bır dc sozunu ettığım yalnız lık Gecenın bır yarısı, bır duyguyla uyanı rım Bazen ofkem, bazen sevgım taşmıştır Ozlemım ya da Ille de bırıyle paylaşmalı yım Eh benı scvenlere de yazık1 "Delırme" dıyorum kendıme, "bu saatte kımseyı uyan dırmak ıçın haklı bır gerekçen yok Otur yaz Sonra okutursun " Yoksa, oldukten yıl lar sonra, yazdıklarımla yaşamak gıbı bır tut kuya sahıp değılım Selım kendısıyle hesaplaşmak ıçın Dı dım'dekı yazlığına gıdtyor bır babar gunu' Kapı komşusunun evtnt kıraya vermeuyle, Erentu çıkıyor karşıstna' brensu, yazmak ıçın gelıyor Dtdtm'e Ama oyle hayatını/bır aşk hıkâyesı fılan yazmak ıçın değtl, otobıyografı yazmak derdt' Basarıyor mu, orası muamma olsun' Işte Erensu bunu yaptı bana O yalnız ca hayatı çalıştı Bır takım denklemlen çoz mek îçın yazdı Ama romanı kımse yazamadı sonuçta1 Ne o, ne ben Yalnızca yaşandı bır şeyler "Bır gun bırı yazar" vurdumduy mazlığıyla Hesaplaşmak demışttk1 Zamanla anltyoruz kı, hesabı kendısı tek basına veremtyor Tam da bu zamanda Selım kurtarıcıu oluyor SAYFA 6 dtyebılır mıytz Erensu'nun ? 1 Doğru Bu kıtapta, daha buyuk bır he saplaşma ıçınde olan Selım'den çok Eren su Kurtancısı rolune burunduğu, gerçek ten de kurtarmak ıstedığı Selım'de kendı kurtuluşunu buluyor "Bunu nasıl yakaladı 1 ğınız pes doğrusu " demeyeceğım Işte bın ierı bunu yakalar umuduyla, yazdıklanmı paylaşıyorum Bıraz da Erensu'yu tanımaya çaltsalım ve sozu kahramanımtztn kendıstne verelım 'Ha yatın bana borçlu olduğu yıllar var Yasanma mış ytllarımı çıkardığımda, gerçekten de go runduğum yaştaytm " Çok ozet bır şey soyleyeceğım Eğer her şeye rağmen kendınız gıbı yaşıyorsanız, acı ların, yenılgılenn, yaşanmamış yıllann, bıt meyen ozlemlenn ıyı bır tarafı var Hıçbır şey çalamıyor sızı sızden Yıllar da Omru nuzden çalıyor ama sızden çalamıyor Nasıl oluyorsa oluyor ışte, olduğunuzdan genç go 1 runuyorsunuz Romanın buyuk bır kısmına şıırsel metın ler hâkım' "Ne zaman koşsam peşı sıra bır sevdantn, yalntzlığımla çarptşırtm Yalnızlık ben olur, ben parçalanırım " Hal bcryle olun ca da soralım, nasıldır şıırle aranız? Şıırle aramda platonık bır aşk var1 Seyredıyorum(okuyonım) ama dokunamıyorum(yazamıyorum) ona(onu)' Yınede bu aşkın yansıma sı metınlenmde hıssedılıyor galıba Selım ve Erensu baş başa verıp yaşamlannı 'deşıfre ederlerken bır bırlerıne, noUaljık ['] bır gezıntıye çıktyoruz ılkın Selım'ın anılarıyla' Bettmlemeler bır harıka1 "Ve betertn beterı geldı Sonbahardt zaten Yeşıllerıne kan kızılı bulaşan yapraklar bırer bırer yere duştu çtplak kaldı ağaçlar" Yaşadım çunku Sonbahardı gerçekten Benım bır aılcm, arka daşlarımın bırer aılelen vardı Er genlık donemınde voleybol oynar dık boş arsalarda Terleyıp sıısadı ğımızda, auktığımızda ya da, hangı mmn evi yakınsa oraya koşardık Hıçbınmizın anası, yuzunu eğmez dı Yazları da, baharları da, sonba harlan da severdık B17 sevıyoruz ya, analarımız da severdı Sonra kopuş maya başladık Derken sılahlar pat lamaya başladı Ama analanmız aynı analardı Bır sonbahar geldı ünlar ılk kez o zaman yaşadılar, ılk kez o zaman fark ettıler sonbaharda ağaç lann çıplak kaldığını Ve o zaman aradılar çıplak dalların arasında, kı mınde kendı çocuklannı, kımınde, o voleybol oynayan komşu çocukları nı Selım'ı stkt bır devnma olarak yaratmada styasetle olan ılgınıztn ne kadar ılışkısı var? sıyaset anlayışının yıkıldığı gun gerçekleşır 1 Insanların, sahıden ınsan olduklan gun Romanın golge kahramanlan da var htç kuskusuz' Her an sankı peşt stra takıpteler' Ktm mı bunlar Selım'ın yaşam felsefesı ola 1 rak bentmsedtğt Zweıg ve Goethe Pekı nedtr bu ıkı uUanın romana ve uze olan ızduşumle rt> Stefan Zweıg'den başlayalım Onun bı yografı çalışmalannı okurken, nasıl bır emek harcadığını, nasıl tutkuyla yazdığını hıssedı yor ınsan Muthış bır duyarlılık vardır her çalışmasında Yazmaya oturmadan once, de lıler gıbı araştırdığını gorursunuz Bıyografı sını yazmaya soyunduğu yazarların duygulan ışleyışınden yola çıkarak, onların ta ıçlenne gırer 2 Dunya Savaşı yıllannda, bır Yahudı olduğu ıçın memleketınden surulduğunu bı lıyoruz Onun en buyuk yalnızlığının, mus veddelerını kaybetmek, araştırma kaynakla nnı yıtırmek, araştıramadığı ıçın de yazama mak olduğunu duşunuyorum Kotuluklerle dolu bır dunya Ve sız hıçbır şey yapamıyor sunuz Nıhayetınde, yaşamak ıçın butun nc denlerını tukettığı anda, karısıyla bırlıkte olumun kollarına atıyor kendını Kıtabı ya mek arasında ne kadar ınce bır çızgı var Se lım, acıyı, yalnızlığı sorgularken, ıster ıste mez o ısımler de gırdı kıtaba "Ask soze dokulmese de aşktır Gızlene mez " dıyor Selım Ama soze dokul(e)meyen ask, paylasıl(a)mayan ve sonuçta gızlenen de g'ılmıdır? 1 Değıldır Soze dokemedığınız aşk bakış lannızdan taşar, ellerınızı tıtretır, hayatuıızı değıştınr Isteğınız kadar gızleyınız kendını 1 zı, aşk, sızın âşık olduğunuzu ele verır Ve o beklenen cumleyı Selım, dava arka dası Cumhur a bır ıdam wnrası sabaht soru 1 yor "Yaşamak ıçın bır neden soylesene ' Ya nıt olaraksa Cumhur, "Dunyayı kotu ınsanla ra btrakmamak ' olarak vertyor Dunyanın başına durmadan çorap oren ler, bunu gorenlerı, gorup de karşı çıkanları sevmezler Cumhur ve Selım bırer ceza avu katı 12 Eylul sonrasının o karanlık gunlerın de, her şcye rağmen ayakta kalmaya çalışan lann yanında, hukuk savaşı verıyorlar Bu yuzden de varlıklan rahatsı? edıyor bınlerı nı O yu7den tchdıt altındalar Dunyayı ko tu ınsanlara bırakmamak " samımı bır yaşa ma nedenı olabılır boyle durumlarda lnadı na yaşamak yanı' Bır neden arayanlara one rılır' Sormak ısttyorum Umutları olmayan, se vınçlerım yttırmış ınsanlar (Selım gıbı ) ce \ur mu olurlar > Olmazlar mı? Korkunun temelınde kay betmek var Kaybedecek hıçbır şeyını/ yoksa, neden korkacaksını/ kP Erensu'nun yaşamına baktığımızda ıse, dramattk bır yaşam goruruz Anne ve baba bır traftk kazası kurbant, amcanın evındekı çılelı yıllar ve en onemlısı ağabeynın varltğınt za man ıçınde kaybettırmesı Bu yıllara ıw do nemın Uçuncu YolDavası damgasını vuru yor1 ÜÇÜNCÜ YOL DAVASI Bızde "asker"ı bır butun olarak gorme yanılgısı var Oysa sıvıl yaşamdakı her ayrış manın askere de yansıması kaçınılmaz Harp Okulu ndan 1978 yılında mezun olduktan sonra ordudan atılarak cezaevlcrıne konan larla yuz yuze goruştum Sonuçta asker ya da sıvıl, bır donem yaşananlar, o yaşanmışlıkla rın sonutunda bırçok aıleyı parçaladı Uçun cu Yol Davası sol goruşu benımseyen bır grup genç subayı ıçıne alan bır dava Pek fazla bılınmeyen bır dava olduğu ıçın onu ış lemeyı tercıh ettım, 12 Eylul'un oncesı ve sonrasında, bırçok ınsan yaşamını, ışını, mes leğını, sağlığını yıtırdı, aılesınden, memleke tınden koparıldı Asker ya da sıvıl, sağcı ya da solcu Kımse ıçın ıyı olmadı 'ttıraflar' ' Romanın sonunda deşıfre edt lıyor amaçlar'Sonuç ıse " Ve ınat tum acıla ra / âştğım bu çılgın dunyaya hâlâ Hesse'nın, gerçekten de "duğumu ço zen" dızelerıdır bunlar Bızı pes ettırmeye çalışan acılann karşısında boynu bukuk kal mamaktır Guzel olanlan gorme yeteneğını kaybetmemektır Vc ınadına sevmektır dun yayı Romanın sonunu 'ıçınızdekı yazar Eren su'nun mudahalesıyle deg'ıştırdıg'tnızı oğjrem yoruz Doğru mu soyluyor Erensu ? Romanı yazarken, şoyle duşundum Ellı yaşında bır adam ıntıhara karar verdıyse, kımse onu bu lcaranndan gen çevıremez Yırmı yaşındakı bır adamı ıkna edebılırsınız, ama ellı yaşmdakı bır adamı, hele de Selım gıbı "farkında" bırıyse, olmaz1 Erensu'nun ılk ortaya çıkışında da, ben Selım'ın ıntıhar edeceğıne ınanıyordum Bır an vazgeçse de, yann yapar Ama Erensu, "Yaşamak ne guzel şey" demekle, "Yaşamak ıçın hıçbır neden yok" demek arasında ne kadar ınce bır çızgı olduğunu oyle ısrarla savundu kı, sonunda Selım o ınce çızgıde kaldı Çok ılgınç Ro manı bır okuyan, "Selım'ı nıye oldurdun?" dıye hesap soruyor bana, bır başka okuyan, "Selım olmelıydı" dıyor Demek kı, bu ışın sonu, okuyucunun algılamasına kalmış Bu durumda sona ıtırazım yok1 Çunku hangı son olursa olsun, bu bır yanılsama Keytflı soyleşı ıçın ttştkkurler Ben de bu soyleşıye vcrdığınız emek ıçın teşekkur ederım • * eoztop@aof.anadolu.edu.tr Yaşamak îçin Bir Neden Soyle/ Nesrin Turban/ Doğan Kıtap/ 220 s K İ T A P S AY I 8 10 İNANDIĞIM DOĞRULAR... Hayatım boyunca, ne legal ne ıl legal hıçbır sıyası orgute ya da partı yeuycolmadim Amaınandığım doğrular var Şıddete, savaşa, baskı ya, somuruye, hırsızlığa ve haksızlığa karşıyım însan onurunun ayaklar altına alınmasına karşıyım Dctıdar hırslan, memleket sevdalarının onu ne geçenlen sevmem Bunları soyle mem gereken her yerde soylenm Voltaıre'ın Rousseau'ya soyledığı bır soz vardır "Soyledıklerınızın hıçbı rınde sızınle aynı duşuncede değı lım, ancak onlan soyleme hakkıntzı olunceye değın savunacağım " Fıkır den kımseye zarar gelmez Ama o fikrı baş kalarına kaba kuvvetle kabul eturmeye çalı şırsanız, sızın gıbı duşunmeyenlcrı susturma ya çalışırsamz ışın şeklı değışır Insanoğluna hızınet etme aracı olan sıyaset, ışın ıçıne ıktı dar hırsı gırınce, ne yazık kı dunyanm her yennde ve her donemde bozulmalara uğra mış Işte çok net soyluyorum Sıyaset, eğer bılınçsız yığınlan peşınden suruklemekse, okuma tembelı, bencıl, hazır yargıları kabul lenen, guç gorunce boyun eğen, tek sılahı kendını acındırmak olan ınsanların çoğunlu ğunu oluşturduğu bır toplum yaratmak ıçın araç edılıyorsa, benım sıyasetım bunu eleştır mek olur Benım hayalımdekı devnm, bu "Yazmak, benlm Içln hayatı çalışmanın yöntemlerinden blrl " dlyor Nesrin Turfıan zarken, kendımı Selım'ın yenne koyduğumda çağnştı butun bunlar Işte dunyanın her yennde ve her donemınde acı var Ve bu acı lara karşı aşın duyarlı ınsanlar Her bırtnın atıya dırenme, onunla baş etme yontemı farklı Zweıg, acılar karşısında kontrolunu yıtırmeyen Goethe'yı "Hayatın Efendısı" dı ye tanımlarken, ıkı kışılık bır ıntıhan seçen şaır Kleıst ıçın olçusu? adam" dıyordu Zweıg, Kleıst ı yazarken, bır gun kendısının de ıkı kışJık bır ıntıhara surukleneceğını hıç aklına getırmış mıdır? Sanmam1 Gordunuz mu, hayata sımsıkı sarılmakla, ondan vazgeç C U M H U R İ Y E T