Katalog

DEGNEK H a z ı r l a y a n : N l l a y Y ı l m a z <• Ç i z i m l e r : M u s t a f a Deiioğlu ğu öldürür" (s 12). Çiçekyıldız \f, yapar, insanın gerçek bir dostu olmalı" der babası. arkadaşlarının sözlerine aldırış "Dostluğumuza güvenip onetmez.. 'Onemli olan yürek yaları zor durumda bırakakınlığı' der. Ancak yine de arkaı ,ık şeyler istememeliyiz. daşlarını ikna etmeyi başaramaz. Bunu istersek, o zaman Diğer yıldızlar Çiçekyıldız ile l>ız gerçek dost olamayız" çocuk arasındaki dostluğu sücleı annesi. Çocuğun aklı karekli eleştirirler... Kardeşinin nşır. Çünkü gerçekten Çiçckakşamları balkonda yıldızlarla koyıldız'ın yardımına ihtiyacı varnuştuğunu fark eden abla, kardır. Sizce çocuk ne yapacak? Çideşine "bir dilek" tutmasını, çekyıldız ile arasında dostluğu sıyıldızı ile arasındaki dostluğu namak için bir dilek tutacak mı? sınamasını ister. Çocuk, ne "Bir Dilek Tut", dostluğu, sevgiyi, yapacağını bilemez. Arkafedakârlığı anlatıyor. Çocuklann daşım istediğim şcyi yapçevrelerine karşı duyarlı olmalanmazsa bu dostluğumuzun nı, durumlara farklı açılardan sonu mu olur, diye bakabilmelerini istiyor... düşünmekten ' Gökyüzündeki yıldızlar kendini alamaz. çocukları çağırıyor... tşin içinden Yıldızlara en son ne çıkamayınca ^ zaman bakmıştınız? arkadaşlığın sınanması koııu Orman Hayvanları sunıı annebabaEsin Yayınevi, 2005, Resimleyen Bora Özen sına sorar. (okulöncesi) Kedi, Cihangir Parkı, Beyoğlu "Gerçek dostlar ra ulaştırdığı bir yapıt. Bilim, teknik ve diğer kültürel alanlardaki gelişmeler, çocuğun mitoloji, destan, efsane ve masal gibi halk edebiyatı vcrimlerine olan gereksinimini azaltmamıştır. Bir anlamda "efsane bilimi" olan mitolojinin büyülü dünyasına çocukları çağıran Betül Avunç, dönüşüm öykülerini işlerken; çocuk gerçekliğini göz ardı etmeden, masalsı bir dil kullanarak bunu başarıyor. Çocuk okur bilmediği bu dünyada dolaşırken orada kendini de bir yere koyabiliyor, tanımlayabiliyor ve okuma serüveninin tadını duyumsuyor. Çevirmen, arkcolog, ressam ve araştırmacı olan Betül Avunç'un yayımlanmış diğer çocuk kitaplarım da okumak "Duygu'nun Doğum Günü Armağanı"nı tamamlayacaktır. Yazarın Bulut Yaymları'ndan çıkan "Ikiz Gezginler" serisinin tamamını okuyan bir çocuk; arkeoloji, mitoloji sevgisi ile birlikte evrensel duyguları da tanımlayıp fark etmeye başlayacak, sözcüklerin gizemli dünyasına yaklaşacaktır. lyi okumalar! BtLGtN ADALI (Yazar) Bir oyunu, bir sürü çevirisi var Betül Avunç'un ama ben onu daha çok, çocuklar için yazdığı "îkiz Gezginler" dizisiyİe tanıyorum. Betül Avunç, "Klasik Arkeoloji" öğrenimi görmüş. Bu, yazdığı kitaplara da yansıyor doğal olarak. Kimi arkeoloji, mitoloji bilgilerini, öykülerin içinde yaşayarak, ustalıkla anlatıyor kitaplarında. Mitolojik serüvenleri, günümüz çocuklarını da heyecanlandıracak bir yapı içinde sunuyor, çocukları kapıp o çağlara götürüveriyor. Son kitabı, "Duygu'nun Do Bir Dilek Tut Miyase Sertbarut, TUDEM Yayınları, 2005,45sayfa Gökyüzüne en son ne zaman baktınız?.. "Bir Dilek Tut" adlı öyküdeki çocuk her gece balkondan gökyüzünü izliyor, yıldızları sayıyor, Ay'ın üzerindeki gölgeleri bir şeylere benzetip hayallcr kuruyor... Çocuk, bir gece yine balkonda gökyüzünü izlerkcn kendisine göz kırpan bir yıldız görür. O da yıldıza göz kırpar. Çiçekyıldız adındaki bu yıldız ile çocuğun dostluğu o gün başlar. Çiçekyıldız'ın arkadaşları Çiçekyıldız'ın dünyadan biriyle konuşmasını, arkadaş olmasını istcmezler. Çocuk ile Çiçekyddız'ın arkadaşhkları gökyüzündeki bütiin yıldızları kıskandırır. "Boşuna çabalıyorsun. Dünyadan biriyle gevezelik etmekle ne elde edeccksin? Hem o kadar uzakta ki... Uzaklık dostlu t Kuşlar Esin Yayınevi, 2005, Resimleyen Bora Özen (okulöncesi) "Orman Hayvanları", tlk Kitaplanm dizisindeki kitaplardan biri. Kitapta ormanda yaşayan hayvanlar tanıtılıyor, hayvanların özellikleri ve yaşam biçimleri karşılaştınlmalı olarak anlatılıyor. "Ceylan her zaman çok dikkatlidir. Çünkü, her an karşısına aslan çıkabilir... Zebralar çizgileri sayesinde otların arasında fark edilmezler... Maymun ailesi ile birlikte ağaçlarda yaşar. Kaplan ise ormanda yalnız başına dolaşır." "Kuşlar" adlı kitapta ise farklı kuş türleri tanıtılıyor: Penguen, devekuşu, bülbül, baykuş, tavuskuşu, kelaynak, flamingo, leylek, pelikan, martı, kartal, karga, güvercin, papağan, serçe... I layvan şekli olarak tasarlanmış kitap kapakları da çocuklann ilgisini çekcceğe bcnziyor... Dizinin "Deniz Canlılan" ve "Çiftlik Hayvanlan"nı anlatan kitapları da var. "llk Kitaplarım' dizisi okulöncesi dönemdeki çocuklara kavramları anlatmanın güzel ve renkli bir yolu. İYİ Kİ DOĞDUNUZ! La Fontaine! (8 Temmuz 1621) "Bütün Masallar La Fontaine", Türkçeleştiren Sabahattin Eyuboğlu, Cem Yayınevi "5* Nilay Yılmaz Kurtuluş Deresi Cad. No: 47 Bilgi Üniversitcsi, Dolapdere / Istanbul [email protected] Tel: 0212 236 78 42 okumuş olduğum için biliyorum ben. Ama öteki öyküler konusunda tam anlamıyla karacahilim. îlk kez okuyorum bu öyküleri. Eğer bu tcmalar mitolojiden alınmışsa, yazarın vereceği ipuçlarıyla, o antik öyküleri okumak isterdim. (Bilenler bilir, ben de pek meraklıyım bu tür öyküler okumaya ve yazmaya.) Eğer bunlar, tümüyle yazarın kurmaca öyküleriyse, onu da bilmek isterdim doğrusu. Küçücük bir ipucu vermiş bize yazar, Dönüşümler Ormanı'nın varlığını, çok eski bir yazarın, Ovidius'un "Dönüşümler" kitabından öğrendiğini söylemiş bize (s.l819).Keşkebirparçacık daha açsaymış bu bilgiyi. Benim gibi meraklılar rahat ederdi. Şimdiiiiiiiii... Eleştirel yaklaşım adına, yakaladığımız bir sözüm ona kusura da değindik ya (eleştiri ve tanıtım yazısı yazanlar böyledir, mutlaka ufacık bir şey bulup yazara çatmak isterİer, kötii bir huy ama böyle işte), gelelim yazının özüne, son sözüne: Bir çırpıda, keyifle okunuveren bir kitap "Duygu'nun Doğum Günü Armağanı". Bence bir yazarın, tatil için çocuklara sunabileceği en güzel armağanlardan biri. Betül Avunç'tan yalnızca Duygu'ya değil, tüm çocuklara çok keyifli bir tatü armağanı. Ben çok sevdim. Yaşı yaşıma denk tüm çocuklann seveceğinden de eminim. *î* Betül Avunç'un kitapları: "îkiz Cîezginlerin Serüvenleri", Bulut Yayınları 2002. "îkiz Gezginler Islanbul'da" Bulut Yayınları 2002 "îkiz Gezginler Troya'da", Bulut Yayınları 2003. KONUK SİHjRLİ DECNEK BÎR KÎTAP, ÎKİ YORUM Duygu'nun Doğum Günü Armağanı Betül Avunç, Bulut Yayınları, 2005, 61 sayfa, 710 yaş MAVtSEL YENER (Yazar) Duygu onuncu yaşına girerken halası ona parayla satın alınamayacak, sıradan olmayan, ilginç bir doğum günü armağanı vermek ister. Çok özel, değerli ve yaşam boyu unutulmayacak bu armağan; Dönüşümler Ormanı'nda geçirilecek bir günü paketleyip yeğenine sunmaktır. "Dönüşümler Ormanı'nı aramak için en yakındaki herhangi bir ormana gitmeniz yeter, ama ondan sonrası tamamen size bağlıdır. Ormanın seslerini dinlemeden, ormandaki varlıklara sessizce bakıp giderseniz, herkesin gördüğü şeyleri görürsünüz. Çiçekler çiçek, kayalar kaya, hayvanlar hayvan, ağaçlar bildiğiniz ağaçtır. Siz dinlemediğiniz sürece, hiçbiri hiçbir şey anlatmaz size."(s. 19) Duygu halasıyla birlikte ormana gider ve oradaki gizli seslere dikkatle kıılak verir; ormanın dilini çözer. İlginç bir gün başlamıştır, efsaneler dile gelir, Duygu'nun yaşamına bambaşka pencereler açılır. Dönüşümler Ormanı kimseye göstermediği yüzünü ona gösterir, Duygu akıl almaz dönüşüm öykülerinin içindedir artık. Ormanın derinliklerinde yaşayan ağaç perileriyle, berrak göllerin dibinde uyuyan su perileriyle, el sanatları perisiyle tanışan Duygu, unutulmaz bir doğum günü yaşar; akşam eve döndüklerinde, halası o günü paketleyip yeğenine armağan eder. Bu nasıl bir "paket'tir? Onu da sayfalar arasında bulacağız... Duygu'nun armağanı olan "Dönüşümler Ormanı", aslında Publius Ovidius Naso'nun "Dönüşümler" adlı yapıtına göndermedir. Yazarın kitaba sakladığı bu sürpriz, kitabı okuyacak erişkin okur için farklı bir alt okumaya davettir. Çocuk kitapları erişkinlerin de zevkle okuyabilccekleri eserler olmalıdır. Betül Avunç, kitabı okuyan erişkin okura göz kırparak "Dönüşümler" adlı eserdeki, dönüşüm temasıyla birbirine bağlanan, mitolojik öykülere çağırmaktadır. "Dönüşümler" nasd ki Ovidius'un yaratıcı gücünü, zekâsını, üslup parlaklığını, mitoloji bilgisini, betimleme ve anlatı ustalığını, zengin düş gücünü ortaya koyan bir yapıtsa; "Duygu'nun Doğum Günü Armağanı" da Betül Avuç'un arkeoloji, mitoloji, sanatın tüm dallarını yaratıcılıkla birleştirip çocukla ğum Günü Armağanı"nda, hem anlatım biçimi olarak hem de öyküler olarak farklı bir yol seçmiş. Frenkler, istedikleri kadar "Yunan" desin (bu konunun en büyük savaşçısı, Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir'i saygıyla anıyorum burada) Anadolu mitolojisinin kimi öykülerini, günümüzde yaşanan bir gizemli serüven içinde anlatıyor bize. Aslında bunu şöyle açmak gerekir: Oykü kahramanları mitolojik ortamlara gitmiyor da, mitolojik kahramanlar bir biçimde günümüze geliveriyorlar. Yazarın biricik yeğeni Duygu on yaşına girecektir. Doğum gününde Duygu'ya çok özel bir armağan vermek ister yazar. O sırada yardıma gelen Esin Perisi, yeğenini "Dönüşümler Ormanı"na götürmesini, sonra da birlikte yaşayacakları o günün kendisini Duygu'ya armağan olarak vermesini önerir,"lşte ondan sonra başlar geçmişle bugün, düşle gerçek arasında gidip gelen serüven. • ^ Defne adındaki perinin, kendisini kovalayan Tanrı Apollon'dan kaçarken defne ağacına dönüşmesinin, su perilerinin, Güneş'in ortalığı karıştıran oğlunun, nakış konusunda el sanatları perisinden daha yetenekli olan güzel kızın, günebakan çiçeğinin, Dönüşümler Ormanı'nın kıralı ile kraliçesinin düğünlerinin öyküleri, gerçek dünya ile fantastik bir dünya arasında gezindiriyor okuyucuyu. Tatlı tatlı anlatmış da Betül Avunç bir şeyi eksik bırakmış: Bir önsöz yazarak, ya da en azından dipnotlarla, anlattığı öyküler konusunda bir parçacık bilgi verebilirdi okuyucusuna. Defne ile Apollon Tanrı'nın öyküsünü, bir yerlerde SAYFA 26 CUMHURİYET KİTAP SAYI 803