Katalog

gösterirdi. Benim dünyam böylc bir ortaında biçimlenip oluijtu. Yazdıklanmzdan en çok hatıgisini beğeniyoriunuz? Yazdığım ilk kitabı, "Yaprak Fırtınası"nı. Sanırım, o günden bu yana yazdıklarımın çoğu o kitabımdan kaynak buldu. "Yaprak Fırtınası", en kendiliğinden, en zor yazdığım vc teknik olanakları cn az olan kitabım. O sıralar yazarlığm cinliklcrini pek o kadar bilmiyordum. Kanımca, biraz hantal, zayıf yanları olan bir kitap olmasına karşın tümüyle kendiliğindendir ve ötekilerdc bulunmayan ham bir içtenliği vardır. Yüreğimden dosdoğru kâğıda döküldü, biliyomm. Sonrakiler dc yüreğimden döküldü, ama çıraklık dönemimi artık geride bırakmıştım. Daha sonra yazdığım kitaplar üstünde bayağı çalıştım, pişirdim, tuzunu biberini eksik etmedim. llangi yazarlardan etkilendig'inizi söyleyebilir misinız? Etkilenme, eleştirmenlerin sorunudur. Eleştirmenlerin bundan neyi kastettiklerini tam olarak anladığımı söyleyemem. Yazarlığımı, temelde, Kafka'nın "Dönüşüm"ünün etkilediğini sanıyorum; ama yapıtlarımı inceleyen eleştirmenlerin o kitaplarda dolaysız bir etki bulup bulmadıklarını bilemiyorum. "Dönüşüm"ü okurken, içimde yazmak için büyük bir istek uyandığını anımsıyorum. tlk öykülerimi o sıralar, 1946 dolaylarında yazmıştım. Bunu eleştirmenlere söylediğim an da, büyük bir olasılıkla ctkilenmeyi keşredeceklerdir. Dedektörleri yok ki, bazı ^eylcri yazarın kt'iıdisindcn öğrenmek zorundalar. Ama nasıl bir etkiydi bu? Kafka, yazma isteği uyandırdı bende, Beni belki daha da belirgin bir biçimde etkileyen bir başka yapıt da "Kral Oidipus'tur. Hemen tüm cleştirmenler Faulkner'ın ctkisinden söz ettilcr. Bunu kabul ediyorum, ama onların anladığı anlamda değil. Eleştirmenler beni Faulkner'ı okuyan, özümleyen, ondan derinliğine etkilenen ve bılinçli ya da bilinçsiz bir biçimde onun gibi yazmaya çalışan bir yazar olarak görüyorlar. Etkilenmeden benim de kabaca anladığım bu. Oysa bcn Faulkner'a bambaşka bir şey borçluyıım. Aracataca'da, United Fruit Company'nin bulunduğu o muz diyarında doğdum ben. Fruit Company'nin kentler kurup hastaneler yaptığı o bölgede yetiştim, ilk izlenimlerimi orada edindim. Yıllar sonra Faulkner okuduğumda, onun tüm dünyasının, ABD'nin güneyindeki dünyayı yazıyordu biliyorsunuz, benim dünyama çok benzediğini fark ettim. Benim Faulkner'da bulduğum, deneyimlerimiz, yaşantılarımız arasındaki yakınlıklardı; ilk bakışta göründükleri kadar farklı olmayan yakınlıklardı bunlar. Evet, bence böyle bir etkiden söz edilebilir, ama bu etkinin eleştirmenlerin belirttiklerinden çok farklı olduğunu söylemeliyim. • Çeviren: Celâl Üster bep okunan kitaplar 1997 İNGİLTERE BOOKER ÖDÜLÜ ARUNDHATI R O Y Irak Dünya Mahkemesi Vicdan Jürisi Başkanı Hindistarida kural tanımaz bir yasak aşkm soluk kesici öyküsü Çevirmenin gözünden Gabriel Garcîa Mârquez O Incl KUT olombiyah yazar Gabriel Garda Mârquez, dünyaya mal olmuş çok önemli bir kişilik. Cervantes'ten sonra dünyada en çok dile çevrilmiş böylesine dopdolu ve kendine özgü bir yazarın eserlerini ve onun o büyülü dünyasını başka bir dile çevirip başka bir okuyucuya aktarmak bir onur, aynı zamanda da çok büyük bir sorumluluk. Onu özgün düinden Türkçeye aktarmaksa benim için gerçekten bir ayrıcahk oldu. Benim Marquez'le bir çevirmen olarak tanışmam 1989 yılına rastlar. Daha önce birkaç yayınevi için Ispanyolcadan edebi çeviriler yapmıştım. Sonra bir gün Can Yayınları'nı ziyaret ettim, sevgili Erdal Öz çıktı karşıma. Kendimi tanıttım, ne yapmak istediğimi söyledim. Deneme olarak bana Kübalı yazar Lisandro Otero'nun bir Güney Amerikalı diktatörün 24 saatini anlattığı küçücük, sevimli bir kitabını, General a caballo'yu verdi; "General Iş Başında" adıyla çıktı bu kitap. Ardından Garcia Mârqucz'in o sıralarda yeni çıkmış olan ve Cîüney Amerika ülkelerinin bağımsızlık kahramanı Simön Bolivar'ın hayatını anlattığı biyografik rornaru Labirentindeki General'i (General en su laberinto) çevirmeyi önerdi bana. Büyük bir zevkle ve istekle başladım işe ve onun ne kadar değişik, ne kadar zor, ne kadar kendine özgü bir yazar olduğunu o zaman anladım. Kolay gibi görünen, kırılması çetin bir cevizdi. K Inanılmaz ve Aaklı Öyküsü"nü (La increîble y triste historia de la cândida Erendira y de su abuela desalmada), 1992'de "Hanım Ana'nın Cenaze Töreni"ni (Los funerales de la Mamâ Grande), 1993 'te günün birinde öyküye çevirmek niyetiyle not edip yülarca oradan oraya taşıdığı konulardan yola çıkarak yazdığı "On tki Gezici Oykü"yü (Doce cuentos peregrinos), 1995'te büyülü gerçekçiliğin en güzel örneklerinden olan, bağnazhğı ve aşkın zaferini bir romans tadında anlattığı "Aşk ve Öbür Cinler"(Del amor y otros demonios) adlı romanını, 1996'da uyuşturucu kaçakçısı Pablo Escobar'ı anlattığı "Bir Kaçınlma Oyküsü" (Noticia de un secuestro) adlı haberromanını, en sonunda geçenlerde de (Nisan 2005'te) bütün dünyada yankılar uyandırıp yalnızca îspanyol âleminde bir milyon adet basan ve daha yayımlanmadan korsan baskılan çıkan "Benim Hüzünlü Orospularım" (Memoria de mis putas tristes) adlı kısa romanını çevirdim Türkçeye. GERÇEKLE GERÇEKÜSTÜ Garcîa Mârquez'in öykülerinin ve romanlarının tadına varabilmek için, onun kim olduğuna, nerelerden geçerek bu noktaya geldiğine, yani geçmişine biraz dokunmakta yarar var, çünkü Kolombiya'nın yakın tarihi ve sosyal özellikleri onun bütün yaşantısını ve meslek hayatını şekillendirmiş. îspanyol âleminin Gabo diye tanıdığı bu büyük yazarın gerçekle gerçeküstü karışımı olan dünyasını yaratan da bu özellikler. Bilenler için bir hatırlatma, bilmeyenlere de bir tanıtım olur bu kısa bilgiler: Kolombiya Ispanya'dan bağımsızlığını 1810 yılında almış. Kıtanın en eski demokra803 Onun ardından "büyülü gerçekçilik" denilen akımın tüm özelliklerini taşıyan öykü kitapları geldi: 1991'de upuzun adıyla "lyi Kalpli Erendira ile Insafsız Büyükannesinin C U M H U R İ Y E T K İ T A P wirir.cnnyctyinlari.com SAYFA 13 SAYl