Katalog

mi!) veya yapılmışlara ılavedıı ya o yolda lıı yahııt da apayıı bıı şev yaratmaktır ( )" )aha sonra so/lcrını şoyle odaklandırır "Sa ut kolektıl bıı şcv değıklır ckol olmamalı lıı Insan tck kışı, sanatkaı vardır, kolektıl strlerde dc muellıl vaıdıı Bunlar /amanın la anlaşılm<ımıs,tır o sahada ıdrakın gelıs,nıe ı la/ımdır" der (lrepoğlu s 161) ZEKİ FAİK İZER'DE SOYUTUN IÇSELLEŞMESİ VE DIŞAVURMASI Almanya'da Dcı Stııını ıııı kuııuusu I lcr varth Walden varatıcı olguvu şovle bclırtn Ressamın vaptığı resını cn îçsel dııyıılarıyla ılgıladığkln vaılığının anlatımıdır, dışavuııı mıdııı j'i çıcı olan hcr şey onun ıçm sadece ımgescl bır goı untıulııı Kendısı ıçın en memlı duşunıekendı yas,amıdır dıs, dıınva ıııı kıııdı ustıınde bııaktıgı ı/lenımlcrı o, ıcııdı îımden getıreıek dişa vıırııı O goı luklerını, ıçmdckı doğa goıununıleıını ıletıı c bıı vcrde de oiılaı t ırahnd m ıktılır' dcı 1 kspıesyoni7m Ansıklopedısı Lıonel Riı lard 1984, s 9 ) 1928 vılında Avnıpa bıırsu scçmeletındc iııınd olan Zckı I aık Izeı ın okunıa nıeıakı v'c zevkı sanat dıışuncekıını ya/nıa kendın len oncckı rcssamların cstctıkkıını teknık lerını aıaştıını.ı nıcı ıkı kışılıpını ortava cıka ııyordu lleııkı vıllatda bu duıuııı daha da ırtacak, ıncekvıu, vorunıcu seçıcı yontcm tutkunu kuramsalla ııygulamavı at başı go rıırcn bır sanatçı olaeaktıt Ccşıllı etklkuk n geçtıkten sonra kcn ılını bııldıı 1J ıns çalışnıalaıı ıçın de belll baş lı ıkı hocadan lavdalanmiştı ()thon F rıes/ vı Andıe 1 hote Bıı ıkı hocanın kışılıkleu bııbı rıne 7it, aykırıvdl Frıcsz daha «,ok bıı lınk Lhotc ıse matenıatığt dav ın ın olcıı vc dıı/eıı sevdalısıydl Ne var kı /ckı I aık 1/eı lhote ıkademısınde başaıılı etutkukn sonra kendı ını/aunın ıtışınc kapılarak renk lekelcuınn cosjum ahcııgını c,ı/gı du/enının mımarısıne tercıh ettı I leı rıblosıında bu bahaı havası estıren bıı rcssam gıdeıck konuılan u/aklaş tı vc son on vıl içinde tablo al ınında serpıs. lııılmış etkısını uyındıran bıı Lışızııı lekecı lık teknığuıde kaıaı kılaıak hrça Iıri7masını olanca haıeketlılıg'ı ve sııaklığıvla dıle getıı dı l/er, tııval alanının bosjuğıı içinde bırbırı ııın içme gıren bııbınnı kovalayan, kıvrıntılı egıı bıçınılcrın cguııenlığı altıuda sureklı bır kaynaşnıa cıvıldaşına ha\asını uyındıran buvuk çapta tablol ır yaptı (Nıııııllah Rcrk Kava ()/se/gın ( uıııhuııvet nonemı luıkResmı 1983 s 64 ) ( ıhangır'dekı kendı atolve evınde sıılııbo ya, pastel pentur ve k.ırışık tcknıkle gere,ek leştırdığı soyııt duzenlemeleıındc aıa^tıııcı vc tıtı/ renk ve leke ayrmılarıvla kendı ıç ya şantısının yansimalaıını dışavurur Bununla bırllktı, kolaj tckstuı leknıgınde venı 'ara yısjaı' bulmalaı va da dcıınlcşmckı ' cğılımı ıçındıdır Buna paıalel olaıak (ıiıltıkın Llıbal da '/ekı I aık t/er ın Bııyıık Sugısı ba^lıklı va /ısında sanalLinın Cıiı/el Sanatlaı Akademı sı nden eıııeklı olduğıı, ( (îıızel Sanatlaı Akadımısı'ndc mc/unıyetının 40 yılında, son ou vıllık çalışm ılarının bır bolumunu ıçeren toplıı bır sergı açaı ) 1968 vılında Akademı Saloıuı ıula açtığı sırgı ı/lenımınde şıınları dıle gc tırır Cllı yıla vaklaşan bır resım olavı ic,ındcn son on vıllık çalışmaları ııın ancak bır kısmı olarak sunulan seıgı on ıc sanat(,ının suıcklı bıı <,alışma ıçınde bu lunduğunu gosterıyor İ7cr cabalarının ardı ıı ısı kesılmeyen bır lessamdıı O/etle yaşa m.ı dıızcııuiclc aıaıııa va da bulnıa' ıc,ınde ıluınıavan bıı kışılıktır Rcsmı araı, ıcsını bulmaya çalışır ıcsıııın içinıle ıesmın ıi7e ıındedu tumuvle I lıbal sanatçı haklcında voıumunıı sıırdıı rur, rcsmın csııı kavnagı olan duvgıılar ve al gılanıalaı yolııyla ressamın gorsel voruınunu şoyk aclklaı ' Rcssam /ekı I aık İ7er yel p.ı/elenm bıı duyarlıktıı Bu duyarlık'us' sıi7gtcındcn hep vcıııden geçer Denenıekrı ııın guzcllık bıiMitcç \ı olçutundc aıama ya d ı bıılma nıtılığı \aıdır Sanat ıı/ıın sure is leı dcrkcn kendı sııreklılığını buna ornek venı Yanılmanın doğa ıle kariji kaışıya gclın dığınde değıl ve ancak sagiam ınancın olnıa dıgını bılnıemek durıımundan dogduğunu belgıler" ( ) Rcssam /ekı Faık tzer bu buyuk sergısın de tumuyle bır renk, (,ugı, dıi7en ve bunlann U M H U R İ Y E T K İ T A P ı^ığı, anlamı ıle ortaya çıkıyor "Bır portre, bır çiplak, bır olıı doğa, bır peyza|, bır dans bır mu7ik' ltr duzcnlemesı balıkagları tıımıı çi(,ekk^ıyoı deı (dııltekın hlıbal, (Sanat Dunyasından) 'Zckı f aık 1/er ın Bııyıık Ser gısı" Yeıu Utanbul 6 11 1968) |ııles ve \ dmond ( onuırt kaıdcşleı Ger<,tk saııatın antak sanatçılaı taratından anla^ılabıleteğı dıışuncısmdcvdıleı < on uırt kardt!;krın bu saptanıasından yola çıka lak yıllaıın aıdından /ekı \ aık l/cr ın Bıuk sıl de acılan (% aftda^ 1 uık Sanatı Seıgı sı"ndekl tablolaıl vc Akademı Salonu'nda seıgılenen tablosu ıkı vctkııı kı^l tatatından •joylc dtğerkndırılır Bu seıgı ıı/erıne unlu ck^tırnıen Raymond ( ognıat "Lc Fıgaro ga7etesındc şıınlan yazar " I urk seıgısını ge /crken gcı,ını^ın gcleneksel bıçımlen ıle bu guııkuler arasında ılıntılcr aramak hatasına duşmcmck gcıekıı ( ) 1 urk escrlerını sevrt. ckı kcn gKjiiıişi ıınııtııp sadccc bugıınu ıncc lcmc bi7i, bııtdkını klı^ckıden kurtaracak bır tutunıduı ( )Abıdın Dıno /ckı I aık gıbı ıcssımlar tslam kalıgıatibinın kesinlifindcn çok u/ak tırlar ve muphem bclırsı/ bı<,ıınlcıı sevıyoı lar" der (Nurullah Ucık (sagdaşTıırk Sa natçiları Avnıpa il\ Akademı, S 2, lcmmu/ 1964, s, 14) Istanbul Resını vı I kvkcl Mu/ısı ndc yıı ıııı uç salonda Pııınıtıtlcıdcn gunun akımla rına dek Turk plastık sanatlaı ının toplıı bır panoranıası sergıknır Salon XVII dc /ekı l'aık İ7cr'ın "Bo^lukta ku^ adlı tablosu tcj hır edılıı Ressam Devrım Frbıl sanat(,ı ııze ı ıne $u dcğerlendırmeyı vapar "Lserlerı baş langıçta Lhotc ve luıes/ ın etkılcrını ta^ır Stıluasvonlaıında, coşkun renk araijtımudaıın da bıınıı sc/ınekgu<, değıldır 1934'ten son ra daha sonuk bıı paletle çalı^tı 'Çi[)lA Kompo7isyon'u ı^ık golgeye dayanan gele ncklere bağlı teknıgıyle bıı devresındcn bır oınektır Taşkın, harckctlı, ara^tırıcı kışılığıy lc (.aj^daş akımları yakından ı^lerkcn çarpıcı rcnkJcıınden u/aklaşmadı (, ızgı değerı ta^ı yan scrbest fırça haıcketleııyle dııı rtnklerı ustalıkla, zevklı bır akımla resımlerıne koydu Bazı eserlenndc bılınçalü duygularını geı çekçı ve anlalıcı bıı volla gostererek apayrı bıı hayal dıınvası kurnuıktadıı Son çalı^ma larının ortak <,ızgısı lııık soyutlama ccvresınck gelı^nıekte c,ıkış noktası olan konunun o/ıınt ıncrck gudu bıı bi(,ıın duvaılifivla vcrmektcdıı (Devıım I ıbıl, tstanbul Rc sim ve I levkc 1 Mu/csı' Akademı S 7, 1 Ka sını 1967 s 51 ) Acaba /ekı 1 aık İ7cr ın bunca u/cıınck (,alıştı^ı \t ılkclcı?tııdıgı sanatına lınk bır so yutlanıa dıvebılıı ınıyı/ dıyc aklımdan gecl yor "Bi7 umutlarımı/ı soyııt resının geletek tckl devrıınınc mı baglamallyı/ •> dcrken bu souımun vanıtını Pıcasso'dan alıyorunı Pı casso, 193") yılında kcndlsıvle yapılan bır bovle^ıdc sovut sanattan so/ cdcrkcıı ^ovk dtmıştır 'Sovut sanat dıvc bıı ^ev \oktıır I k p soımıttan yola cjkmak /orumlasınız Daha sonrı gcrtcklıfın butıın ı/lerının yerını dcğıijlırcbılıısını/ Bıında tehlıke yoktur, (,unku ob|e ve llı^kın ıdca, nasılsa sılınemez bıı 1/ bnakacaktıı (Ahıııet C emal, "Ro ıııan geıeklı mı' Cıosten, S 142, Eylul 1992, s 11) "... FİZİKSEL CÖZUN GERÇEĞİNDEN ÇOK, RUHSAL GÖZUN GERÇEKLİĞİNDE..." Cıiıl lupoglıı sanatıımn soyuta atılım ıııı •joyle dcğırlcndını ' deıek sanata dtgiijik yonlerden baknıanın verdığı yas,ama scvınci gerekse o/cl ya^anıındakı du/en ve nıutlıı luk, sanalcıda vcrıınlı bıı vaıatma coijkusu cJaıak yansıvordıı boylccc 60 lı vıllaı sanat (,1nın bııyıık sovuı ba^vapıtlarını veıdı^ı /a nıaıı dılıınınc donıı^tu (trtpoğlu s 108) R<ıhmetlı Nıııııllah Bcrk m Andıe 1 hote c bcnzctmcsının bcn /ıkı I aık İ7er e tıpa tıp uvduğunu buıaıla vurgıılayarak \ ıansizlaun "Denıon de la IVınture' dedıkleıı resını e| ıkrl yakalamı^tı oııu bııakmavacaktı olıınıu ne kadaı Izci, ıcsını ıc,ın yaijavan, nelcb alan konırçan ve resını vapan bu sanatçıydı ()ncc saııatın lclsclcsını daha sonra da resmı ke^ letnıek ıster Sanat yoluyla lndka aıjlmak halka resını bcııınıselıııek yollarında çaba gosteı ıııek Bıınun tarti!(nıa!>ını sanat oı ta nıında u/un uzadıva konu^mak ıstıyordu M "Karanlıkdemek sıyah dcmck de^ıldıı 788 zfirtfinı VENEZUELLA'DA NELER OLUYOR? Hugo Chavez ve Bolivarcı Devrim Edltör: All Mert Chavez'ın konuşmalarından, Chavez ve Venozuella hakkında yazılanlardan ve farklı kışılerle yapılan roportaılardan oluşan bu kıtapta, durum saptaması yapmak ve ongorulerde bulunmak ıçın gereken verıler var Solun, kotumser bır ıfadeyle soluksuz kaldığı, lyımser bır bakışla soluklandığı bır donemde, sol adına yol alan, devrımı soluyan bır ulke, heyecan verıyor, ozel bır yakınlaşmayı hak edıyor En kısa ıfadesıyle, bu çalışma, okuru yakınlaşmaya ve nefes açmaya çağınyor... Hrmm 188s 8YTL SOSYAUST DEVRİM TEORİSİ GELENEK AB YALAfUARI ve GERÇEKLER Aydemir Güler Erkln Özalp Kemal Okuyan Metln Çulhaoğlu 261 s 11 YTL AB YALANLARI ve GERÇEKLER soL Meclis 136S/6YTL KILAVUZTI TSVTtK ÇAVDAR IKTISAT KILAVUZU Tevflk Çavdar 248 8 8 YTL Tel 0212 251 54 10 Faks 0212 244 86 64 www nkyayınları com nk@nKyayınlari com Yftnl çtkan kitaplanmıu ttlm aaekln kKapçılarda ve lnt«rrwt kllap M t ı t «t1«l«rinda tum kllaplafimı^ı yayınevlmlzın yanı s<nı Islanbul NOım Hlkm.l KUItOr kterkarl (0216 414 22 3 9 ) M Ankıra Nttım KUItüravl ınlu (03I2 4)t] 48 1'.i yanlaayla com da vo l e W l » com Ja bulaM t. n ı G«n.l Dljflım yanl Çlzgı Yayın Oağılım (Tal 0212 220 5 / r a Faks 0212 222 61 51) TflTinLflPI "Demokrasi"yi hem sorguladık, hem karşıya aldık Mart'ın 12'sinin üzerinde İzmirli Varoşilov'u hatırlattık Marx'lı sohbetlere Nevvroz'u, SEKA direnişçilerini ve Paris Komünü'nü devam ettik SAYFA 15 S AYI