Katalog

Üç kuşağın yazarı Cülten Dayıoğlu ile "Yada'mn Gizilgücü" üzerine 'Yaratmak bana heyecan veriyor Gülten Dayıoğlu okurlarıyla yeniden buluştu. Son yapıtlarında fantastik kurgu üstüne yoğunlaşan yazarın yeni romanının adı "Yadanın Gizilgücü". 42 yıldan beri çocukgençlik edebiyatında pek cok ürün veren Dayıoğlu, ilk çocuk kitabı Bahçıvan'ın Oğlu'ndan (1963) bu yana, kuşaktan kuşağa okunan eserleriyle okurlarının gönüllerinde kalmayı başardı. Bu eserler, altı yaştan itibaren değişik yaş gruplarındaki çocuk ye genç okurlar içindi. ilk eserlerini yetişkinler için kaleme almıştı Dayıoğlu: Döl (öyküler, 1970); Geride Kalanlar (öyküler, 1975); Geriye Dönenler (öyküröportaj, 1986) bu tür kitaplarından bazıları. Mo'nun Gizemi ve Kıyamet çiçekleri'nde fantastik edebiyatın sularında gezinmeye başlayan Dayıoğlu, Alaca Karanlık Kuşları'nı 'evrim1 teorisi üzerine kurguladı. Yazar "Yadanın Gizilgücü"nde okurlarını geçmişbugungelecek boyutlarında soluk kesici serüvenlerle karşı karşıya bırakıyor. "Eserlerimin üç kuşağa hizmet verdiğini bilmekten büyük mutluluk duyuyorum" diyor Gülten Dayıoğlu. "Fantezi türüne yoğunlaştığım doğru. Dünyayı geziyorum. Gezdiğim ülkelerin öyle fantastik öyküleri var ki... Galiba çocukluğumun masalları, yazar kimliğimle bütünleşiyor, yollarımız kesişiyor." yıoğlu ile konuştuk. SAYFA 10 l~l BatU BOZKURT • •] urhrınuU m, • t ı ku^ıga hızt»( t mm m ı ermıs, ııç ku^a t J g"ınpinurısıııJı ycııı dıınyalar at,tm\ bır yazar sııuı Sannıın het kı/şağın kı ndıne gort ozc llıklc rı var Bıı haüjamda, ı«, kı^ak oknr \ozUrı sızi IH ıfade edıyor •> Uç kıi'j.ık okıır kalcnu nıın gclışımmı ltade LJIVHI Toplıımlaı smeklı gelı^ıp ka buk dıgı^lıııvoı Okııılat ıla oyle Hk kıtaplarımı okıırlaıa sıınduğıım donemkrde (1963), ulkemı/de henu/ ya ijamımı/a televi/yon gııme mı^tı Icyp kasct tevpçalar, vıdeo kaniLra, hınbıı luıııcılı totogı.ıf m,ı kınduı vc elbette bılgıs.ıyar da kııllanıl mıvordıı Inteınetın adı bılc bılınmıyoıdu Bu dıınınıda kıtap komılaıı lopkınıun ı<, stl vapısında, oıi âdctlcrden toreleıdcn, kcnt vc kıısaldakı va^amın ılgın<, bolumlc ıınden alınıyordıı Kcndı ya^ımızla kavıu lıırbıı haldıulık Kıtaplaıımdakı kahıa manlaı lıunuz dıınvada u/a\da cvrcndc suıuvcnlfi yaşamayı bılmıyorlardı Bu yu/den o sureçtckı okurlarınıı, ilk ku^ak olarak de^crlcndırıyotum GÜLTEN DAYIOĞLU sıından yoksıın kalmalarını ıstcmedım îantastık O£L1I rt a£>ıılık veıdım Romanlaıımı çocuk vegençluın bo^ /amanl.ırını ho^gcçıınultn ıçın yaz mıyorum Okıırlaıımın uluklaıını aç mak, onltnne veııı lıedelleı koymak gıbı amaçlaıım vaı Bu amaçlar okurara elbette ders vcrır gıbı aktaıılmı yor Konıılara, suuvcnleR yedırıleıek yaıiMlılıvoı 1 antastık kurgu bu doğrul tııda çok kolaylık sağlıyor Okıııu, ncreden gcldım, neıeyc gıdıyoıuın, tıeleı yapıyoıum ya da nelcı ya pabılırım, sorularnla kıışat mak, onlarda ınsan olma, yal|,ım çtvıe, Lvreıı bılıııcı oluijtuımak bu voııtemle dah.ı kol ıy gerçekle^ıvoı \ada nın (ıiztlguııı nıın kahramanı Orta Asya koken lı bır kız ç (>(. uğu Yada, ge( mt$te aılentn hayndan gı<,cn korkuın. olayları bılmt dığı ı b Hin hmp//< babıiunın ızınt dıı ahra, ,SWK" Kıihramanlarınızı dunya nın d( gışık bolgt lı rındt n sunuz Son donemlerde ya/dığım romanlara, tum dıınyayı, tunı ınsanları, kısacası tum tanlıla ıı ılgıleııdıreıı vc etkıleme ko numunda olan komılaıı almaja o?en gostenyorum Yada nın Gızılguaı nun bır dtfcır tcma sı da bır gun dunyamızın yok olabuneg'ı gcr^cğı IZvet bu rıır konular u/crındc duı mak ıstıyorıım OniLgın.ozon kalmanmda olu^aıı dtlık leknolojı aıtıklaıının lıava ya, suya bıtkılere ve orekı canlılaıa vudı ğı ^ararlar, dıınyayı ve ınsanları yok etnıe yc yonclık, bıyolojık vc kınıyasal silahlar Yada'nın Gı/ılguuı adlı yenı romanımda da boylc evrensel sorıınlar var Oıncğın dunyamı/ı ana kutagı gıbı saıaıı manyc tık kalkanın ıiKclmekte olmasi genetık teknolo)isınden yararlanılarak elck edıİLiı, sadece san ırka yonelık, ılgınç bu bıyolo ]ik sılah Ve elbette bu sılaha kar^ı, ( t ınlı bcyın avcüarı tarafından uretılen, koynu mu^da yılan mı beslıyoru/ dcdırtLLek ııı telıkte, ^aşırtıcı sılahlar da gnıyoı kuıgu ya Sonra ya^amımı/da hı/lı donuşLimler, dcğı^ınıleı ve gelı^ımlcr hclırmLve ba^ladı loplum i^ındt turlu karnıa^alar vc dcv nmlcr ya^andı Gungeldı kınıı kıtaplar yasaklandı Kımılerı tayır cayır yakıldı Gıdeı ek yaşamımi7a tclcvı/yon gırdı Bencc ıkıncı ku^ak nkuılarıııuıı /ıhuıscl nıhsal yondcn bı^ınıleıımesındc, televı?yon oncnılı bıı yeı ttıtar Çıınkıı bılınıdc, teknıktc, sanarra urctını yapma kaygısı duymayan, ba^ka bu dcvı^lc bu tur hedef lerc salup olmayan Fuıkıye urcrıtı ulkeler i(,ın oncmlı bu pazardı YENİ KUŞAKLARI KAVRAMAK Bu a^amada belıren ıkıncı kıışak okurlaı ı<,ın sınırları geni'jlctmc zorunluluğu ile kar^ı karşıya kaldmı Ya yeıımde saya rak bıı avuç okuıa ya/acaktım ya da yenı ku^aklaıı kavıamak \vn kendımı gclı^tırc lek, yaşadı^ımi7 dcğı^ıınlcıı kıtaplarıma vansıtataktım Bcn de oylc yaptım I laııklutt kıtap I ııaıı, bu a^amada be nıın ıçııı yol gosterıcı oldıı Hcmcn lıcr yıl, dunya çotuklarıtıın, gcnclcıının ılgı alan larını ırdclcmck n,m luaıa gıdıyonım Bı lımkuıgu tuıunde eserler vermcye ba^la dım Almancaya çevrılcn vc orada (1^84, Cîeorgc Onvell Yılı) dunya ı,apında eser lenn ycı aldıfı, onemlı bır seçkıyc alınan Dunya (,ıuııkların Olsa ile Tijin (^a^ı Ço cuklaıı Akıllı Pırclcr, Paıbat Dagının Ls rarı Bu atılınun ilk orneklcıındcndır Bunun yanında dıınyayı ge/ıyordunı Uıalatdan edındığım ılgın<, nıo tıFlerı eserlerınıdc kullanınaya basjladını Bu arada eseıleıımın yabanu ulkeleıde ile yayımlanması ıçın bıreysel atılımİar yap tım Kınıı oykuletım, kımı 10 manlarıııı lngılu, Alman, Macaı lbvc\ vc Rııs dıllerıne ^cvrıldı Kışısel merakım nedenıylcbıı yandan da bılım teknık alanında ortaya çıkan ycnılıkJcıı ı/lıyoı dunı Bu doğrultııda kaynaklar eılınıp okuyordum Bılım, tck nık ve sanatta ortaya ykaıı ycııı lıklcrı, gtlı^melcrı ııdeleyıp sen tc/ıiıı vapaıak kıtaplarıma konu edınıyordum Mo'nun Cıi/e mı'ndı.kı ınsan kopyalama ve genetık reknolojisı buna omck olabılır Kendımı vc kalemımı gelıştırmenın tadına varuıca bunu yaşam bıçımı cdındım Lvıensellık bılıncım geli!}tık(,e tunı dunya, tıım ınsanlar, tum evren, cserlerıme konu olııyordu Bu a^amada, dunyada yaygınlık kazanan hıntastık tıım sık<,a kullanınaya ba^ladım Mo'nun Gızcmı, Kıyamet Çı ^cklen, Alaca Karanlık Kuşları ve en ycnı eserım, Yada'nın Gı^ılgucu, bu turıın en belırgın omeklerıdır Bu rurden cserlcı çocuk ve gençlerın tok ılgiMnı eckıyoukı Artık uçııncıı kıı ^aklaıla yıi7 yu^eydım Onlar eserlcnnu okurken, bır yandan da tum dunyada bı lım, sanat vc tcknık dailaımda ortaya çı kan ycnılıklcrın bılıncıne varıyorlardı Bu bılınç de kışılıklerını evrcnscllık boyutuna yonlendırıyordu Kısaeası, kalcmı, ııı, ku^akla bırlıkte değı^ıını ve gelı^ımı yaşadı Bu gunlerc gcl dık So/ı yıllardajatıtastık turdc yazılmı\ L\LAInnızlcdıkkal ı^ekıyonunuz Gokyuznndckı Mor Bulutlar, Ganga, Mo'nun Gt zcınt, kıyamet Çtçeklcrı, Alatakaranhk Ku^ları vc yenı rumanımz Yadanın Gızıl gucu tumuyle fantastik oğelerh kundmu\ rumanhır Gerçektcn de oyle Son yıllarda fan tastık kurgu yontemı tum dunyada yııkselı^e geçtı Ben de donem donem yaptıgım gıbı, kendımı, kalemımı ycnıleme geıeksı nımı dııydum Ayııca Locuk ve genç okurlaıımın bıı yontenıın tadından vc co>;ku YAGBU EFSANESİ Yada'nın Gızılgucn ııdı bızınılt \ab gular't da tanı^tırıyorsunuz Bırtahım tarıb sel bı/gılcn ve \cryıtzund< gtzıp gordug'ıı nuz tılkelt rı tanıdıg'ınız kultnrU rı Lnr^n lanmzla kuüanmayı scvıyonunnz Yabgulaı, tumuyle benım kıırgum Ama bu davanaksı/ h\\ kuıgu dc£ıl ()r ncğın Yakutıstan'da gı/ılguçleıc salııp ^a manlar var Dagiık bolgelerıle halen yaşı yoı ve ^amanlık evlemlcıını sıırdıırııvoılaı Onlardan csınlendım Yabgu clsaııesını yaratırken kultuı bırıkınumdLn de \aıar landıın Bıldığıııı/ gıbı ben aynı /aınanda bu ge/gınım 1971 yılından bcn dııııya nın pek çok yerını gczdıııı laııhe ı^ık tıı tan kaynak kıtaplaıı okumayı <.\â çok sevc nın Bu baglamda edındığım bılgılcrı, ycrı geldıkçe eserlerımde dcgLilı.ndıınKktcıı hoşlanıvorıım Ho^lanmaktaıı otc, bu tııı paylaymların, okurlarını ıçın vaıaılı olaıa ^ına ınanıyorum tanttiitık ı'serlt rınızı >nı\ıl knrgıdtt)o> sunuz'1 Vantazyamn bırkar^tlıg'ı da 'korhtı edebıyatı olarak kar^ımıza çıkıyor ttnUı kım olag~anustt< ohıylar go^d'ten yaşama yan varatıkhır ya da sthır, tılsım, gızem bu yu gıbı d<>g"(itı\tu ozı llıklı n sabıp kabra manlar l anta\tık romanLıruı ozı/ltklı dı çocuklar ı^ın yazdtyona, dog'austıı vı tnsa C U M H U R İ Y E T K İ T A P S AY I 71