Katalog

nihtü ögelerin dogrıt bir âozda kullanılma\ı aırckliğiııi ılii^ihıiiynrn»/ Siz mmanlanııızdti bu dengeyı nasıl kuruyonunuz? Fantastik tiirde yazmak bana biiyük kcyir veriyor. Üün, bııgün vegelecek zaiııan vc Dünya, ıı/ay, cvrcn boyutlarında, ö/.gürce solıık solug'a knşuyorum. l'antas tik kurguda yazaruı yaıatıcılık özelliğ'i ön (>lana çıkıyor. Yaratmak bana heyecan veriyor. Cierçekren bıı yaratı siirecindc, gi zemli, coşkulu serüvenleri biz/.at yaşar gibi oluyorum. Bilinmedik boyutlarda, göuilıncdik yerlere erışmek, duyulmadık sesleri algılamak, türlii rcnklerle ku^atıl mak, kısacası, zanıanı, ıııekâm aşnıak çok etkileyici... Fantastik eserler sadece korkuyu içernıez bence... I Iclc hclc çocuklar için yazı lıyorsa korkunun duzu elbette çok önemli... Bcn kurguyu yaparken, öncclikle romaııın hangi yaş kcsimi için olacağmı bc lırlıyorıım. Egitmenlikten geleıı birikinıinı, baijta korku olmak ü/ere her rürlü olumsuz ögenin dozunu ayarlamakta bana yardtmcı olııyor. Burada iınza günle rimde edindiğim ilginç bir gözlemimdcn söz cdcccğim: l'antastik, bilimkurgıı ya da gcrçtk yaşamı anlatan türdcn, tüm romanlarım, hcııı (,'ocuklann hcm gençlerin ilgisini (,'ckiyıu. CiiTnjlik ıdn hcdcflcdi(*itrı lantastik ya da bilımkurgu ronıanları, ilkokul bc^inci, hatia bazcıı dördüncii sınıf ögjcndlcti bilc iınzalatıyor. Bazen kcndilcrini "Sen bu romanı kavrayabüecek mi sin çocıı^um?" diyc uyardı^ım bilc olıı yor. Bu ba^lamda bir başka gcizlemimden söz clıııtktLii kcndimi alamıyorum: Ozcllikle fantastik ve bilimkıırgıı yöntcmiyle yazdığım romanları, yetişkinler de keyifle okuduklannı söylüyurlaı. Sanırım o yetişkiıılcr, benim birinci ya da ikinci kuşaktan okıırlarım. (îöbck bafımızın hâlâ kopma mısj (ilnıasi bcni nıutkı ediyor. Çocııh.lcir ıçin ycizıldn CKerlerın, annc hobıilıir tarafından da okunmasmttı gcrvktıfcınt diişıiıııiyorutn. JAu cylcmin, ruhsal, zihınsclvc dü^clyöndcn, ana bahaları, ço atklarına yakınla^lırauı^ıuı unıı yoruın. Siz bu honuda m> diişünüyorsuıtuz'' Anti habalara nvler önrrıyorsunuz? Çocuklar için ya/nnık bcntcyazı türünün en zoru. I ter şcyden öncc çocu^un dogasını. dü^ dıinyasını, rııtısal ve zihinscl yapısının boyutlannı ve yaşına göıv cdindıgı dılscl yapivı. sözcük da^arcığını bilınck gcrckiyın Onlaı idn yazarken, dılı, kurgıı yu, anlatımı, çocıık düzeyindc kııllanınak, onıın körpc bcnliği ni incilıiK'inck, aynı zanıanda vaıiığını beslemek için hep tctikte olmak gcrckir. Çalakalenı yazmak olmaz... GENÇLERİN DÜZEYİ . Çocuk tlüzcyi dırkcn, bcniııı 1 goziimdt bu düzcy, inilecek dc ^il, «,'ikılacak bir katmandır. Bana (,'nnıklann, gcncjlcrin düzcyinc nasıl indiğim sııruluyor. Bu degtrlcntlirmc bcııi lcdügin cdıyor. Bcn çocuk vc gcrn,lerin düzeyine inmiyor, tersine onla rın düzeyine crişmcyc (,abalıyorum. Eser lerimi yazınadan öııce yaptığım altyapı çalı^nıalaı ı lıcp «nların diizeylerinc yükselınek kaygısından kaynaklanıyor. 1 Iclc gii niimiız çocukları idn bir şcyler yaznıak, daha da zot! (Çocıık ve gençlcr için yaznıaya girişmeden önce, bu zorluğuıı bilin cinde olmak gcrckiyor. Yoksa, ben yazdım oldu, görüsjüylc bir yere varılmaz. Vardım diyenlcr yanılgıdadır. Tiim l'ürkiye (lc gerçckleştirdiğim okul söyleşilerindc, zanıan zaman ana babalarla da otutunı yapma olanağı bııluyorum. Yazık ki, kitaplar konusıında ne dcnli gelişmekteyse, ana babalar o dcnli ycrlerinde saymaktalar. lstatistikleri inceliyorum. Oyle ki, çocuğıın dcrs dışı kitaplar oku masını, zaman yitimi olarak değerlendiren ana babalar hâlâ cu£unlııkta. Biliııçli veliler ıle yok dcgil. Onlar co Cocuklar için yazmak bence yazı türünün en zoru. Her şeyden önce cocuğun dogasını, dus dunyasını, ruhsal ve zlhlnsel yapısının boyutlannı ve ya$ına göre edlndiğl dllsel yapıyı. sözcük dağarcığını bilmek gerekiyor. cuklarına hem kirap okuyor hcm dc kitap okııtma kaygısı tasjiyor. Annc babalar, en azından çocuk iyiyi kütüden ayırma düzeyine gelinccye dek, çocıık kitaplarını, ünce kendilcri okıımalı... Öğrctınenler için dc aynı yöntcm geçcrli. Çünkü piyasada, ben yazdım oldu görüşüyle özcnsiz olarak yazılmış pek çok kitap var. Bu durumun nedeni, ülkcmizdc çocuk kitaplarının nesnel görüşlcrlc elc^tirilerinin yapilmıyor olnıası. Yetiijkin kitapları için de geçerli olan eleştiri cylcminin yetcrsizligi, niteliksiz, hatta zararlı çocuk kitaplarının piyasada kol gczmcsine neden olııyor. Ana babalara, kitap okuına konusıında çocukları için öncü ve destck olmalarını öncriyorum. (^ünkü kitaplar, çocukların /ihinsel, ruhsal yapılarını bcslcr. Bildigim kadarıyla hiçbir ana baba, çocugunun, tiirliı besinlerle bedenscl yöndcn gelişirkcn, zihinscl hatia ruhsal yöndcn giiılük kalmasııu istcıne/. Çocuk ır genclık t'dcbıyatının gclı^tırılıncsı, bu ahında ycnı yazarlunıı ktiztiııdml ması için sızin öncrıterıniz ııclvr'* IMiylc bir j oluşuma önderlik etmek ;r/<r mısımzS Çocıık vc gençlik cdcbiyatı, daha dü ne kaılar, cdcbiyal tüıü olarak bilc kalıııl cdilnıiyordu. Cîcrçcktcn, bcn bu tiirdc ciddi olarak ürün vcrmcyc ba^ladığunda büyüklcr bcni '(/ıcuk cdcbiyatı diyc bir cdcbiyal türü yok. Ncdcıı buıınınun diki ne gidip, ille tle çocıık cdcbiyatı diyc dirc1 niyorsunr " sözleriylc azarlıyordıı. Ben di rcndim. (,ünkü yaptığun işe hcm inanıyor heın dc saygı duyuyordıım. Ne var ki giinümüzdc çocıık ve gençlik cdcbiyatı adına ortaya konan pek çok ürün, yazık ki, sınırlarda dola^makta. Aklına gelen hcr kes (kolay zannederek) çocuk kitabı yazıyor. Tiim bu dalgalanmalar durulacak. Scllcr gitlccck kumlar kalacak. Pek çok kitap, üç bcş yıl içinde, kalburun altına clenecck. Buna inanıyorum. Çünkü tam kırk iki yılılır bu işjn içindcyim... Kalbıı rıın üstünde kalacak olan yazarları, şınuli den sevgiyle selamlıyomm. Çocıık vc gençlik cdebiyatında, ncsncl lik kaygısı güdcn, eleştiri kunımıı yok. Bcğendinı beğenmedim diycrck, birileri birilerini dıline doluyor. O kilap vc yazaıı ya göklerc çıkarılıyoı ya da yerin dibine batırılıyor. Bana yıllardır, çocuk vc gençlik kitaplarını eleştirmem için oncrilcr geürili yor. 'Bcn yazarım. O konu bcni aşar' diye rck bu öncrilcri gcri çeviriyorum. Sadccc seçici kurullarda görcv almakla yctiniyorum. Bu alanda, yayıncvi cditörlerinc çok önemli görcvlcr dii^üycır. ()nlar, kılı kırk yararcasına seçici olurlarsa, çocuk kitabı alanında da yaşanan cniia.syon durulur. Taşlar ycrli ycrinc tnurur. • Yada'nın Gizilgiicü/ Gidten Daytogltd/ Altın Kitaplar/ 400 s IMGE kitabevi 2. Sayı Nisan'da Kitapçılarda ve Gazete Bayilerinde kitaplar ve dergiler kitapçı raflarından öncc (sıtennizd€j[x ımge»com*tı C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 788 SAYFA 11