Katalog

Tan Oral ile Yüz Yüze' lan Oral ıle tamstklıg'ım 1991 yıltna dayanır O ytltn sonunda ılk sergtmı açmıs, tanısmadtğım halde çtzgtsını sevdıg'ım bazı kankatur ustala rtnı sergımın açılışına davet etmışttm Tan Oral, kadım dostu Behıç Ak ıle bırlıkte gelmı\tı Kım derdı kı o gurı sonradan sayısız sergıyle perçnlenecek guzel ve sag'lam bu dostlug'un temelı atıltyordu Gerçekten de 91 dtn buyana, gerck yurttçınde, gerekyurt dısında, Tan Oral ıle bırlıkte pek çok etkınlığe katılma sansını yakaladım Bunların buyuk çoğunluğu kankatur sergılenydı Ama ozelhkle 1998 yıltnda baslattığımız bır gınsım var kı, hu yazının da kaleme alınma nedemm oluşturuyor Yuz yaşındakt nıetruk bır sınagogu sanal mcrkezını dortuy turtnek, ustelık bu e\kı ıbadethaneyı ınançlart konu alan kav ramsal bır kankatur sergtsıylt açmaya yeltenmek aklt başında bır ınsanın yapacağı ıs degtldı Ama yaptık' Ustelık, înançlar Sergısı'nden bu yana Schneıdertempel Sanat Merkezı nde otu zun uzennde strgı duzenlendı Farklı konularda yuzlerce kankatur, restm, fotoğrajve kartpostalsına gogun duvarlanna çıvılendı Çtvılendt derken bunu gerçek anlamda soyluyomm, ztra hemen hemen butun sergıler ıçın Tan Oral bır yerlesttrme planı hazırlıyor ve açtltstan bır ıkı gun once, eU lertmtzde çekıç ve çıvtlerle sergıyı kurmaya gırısıyorduk Ilk zamanlar, çekıcı çvtye tsabet ettıremeyıp parmaklanmı siitrdı ğım, tırnaklanmı morarttığım çok oldu Ama zamanla Tan Oral'ın engtn deneyım ve ustalığından yararlanmayt bıldtm ve sonunda "gozu kapalt çwt çakma" merte besme ulastım 2005 yılıntn sergı programtnt yapar ken, kendı kankaturlerımızın çıvılerını çakma zamanı gelmedı mt dtye dusunu yorâum kı, lan Oral yenı bır projesın den soz açtı 'Yt nı bır' dtyorum ztra Tan Oral'da proje çoktur Ne var kı, 'fıkırlı adam tembelolur' deyısını doğrularcau na bu projelertn pek azt hayata geçer Ancak bu seferkı pruje kolayltkla hayata geçırılebılecek gıbıydı Bugune dek çtzmts olduğu çeşıtlı portrelerden btr seçkı yt sergtlemeyı arzuluyordu tş bastttt Portreler nasıUa şu veya bu nedenle çı Ztlmıs, bır dosyada hazır beklıyordu Tan Oral tyı bır arsıvcıdtr Çtzımlennı kategonlere ayırır, oyle dosyalar Şoyle kı tencere konulu bır sergı mt var, derhal tencere dosyası açtlır, yıllar ıçtnde ne ka dar tc ncerelı kankatur çızılıp bınkmışse bır bır ortaya çıkartılır Tencere bashklı kankatur iergısı haztrdır1 Y YuZ Z Kaç tane Tan Oral var?' Izel ROZENTAL Ti sergının suresım bıraz uzattık Nısan ayt doluydu ama Ma yıs'ın ortasında yer vardı Tan Oral'ın sergtsınt yentden, bu kez Mayıs ayına programladık Ancak çok geçmeden bu sergtnm Mayıs ayına da yettşemeyeceğt anlaşıldı Sergıyı uçuncu kez erteledık Yazt atlataltm, sanat merkezının sezon açılışım sonbaharda Tan Oral ıle yapanz ban dedık Sezon açılıştnı da ukaladık ama sergı 22 Eylul'e yettştt Tam ıkı yuz doksan portre kankatur Schneıdertempel Sanat Merke Zt'nın duvarlannı susledı Yalnız duvarlar mı ? Bır o kadar da portre masalardakı dosyalarda teshır edtlmtştt Sergıyı ztyaret edenler portrelen bayranlıkla uzun uzun ınceltyordu Gonul rahatlığıyla dıyebthrım kt, Schneıdertempel Sanat Merkezı'nde o gune kadar gerçekleşen en kapsamlı ve zengın sergı sıralamasında 'Yuz Yuze' rahatlıkla ılk sıralara yerleşmıştır Ve guzel olan her şey gıbı, ne yazık kı bu sergt de çabuk bıttı Ancak sergının btr yadıgârı var Yuz Yuze adlı kttap Pan Yaytncılık'tan, sergı ıle eş zamanlt olarak yayınlandı Yuz Yuze'de, sergı de teshır edılen portrelenn pek çog'unu bulmak mumkun Ne var kı kıtap sergıden oldukça farklt bır graftk anlaytsla tasar landı Bu ozelltk Yuz Yuzç'yı bır sergt kataloğu olmaktan çıka nyor '., Tan Oral ıle Yuz Yuze söyîefttk de vardı, bır sayfa buyukluğunde olanlar da Hatta ust uste çalışılmış karışık çı zımler de vardı Butun bunlan bılgısayar da sergılenebılır hale getırmek aylanmı al dı Pekt sergdt nt bılır hale getırırken mı kıtaplaşabıltr hale geldıklı nnıfark ettın > Sergılenmek uzeıe ortaya çıkan mal/e menın ortak karakterı yoktu çok çeşıtlıy dı Içınde tanıdık tanımadık hatta ısmını bıle unuttuğum hayatta bclkı bır defa gorduğum ama etkılendığım kışılerden cdcbıyatçılara, yazarlara, polıtıkacılara, unlu kışılere kadar herkes vardı ve eş de ğerdeydı Işte boyle bır sergı çıktı ortaya Her sergı gıbı bunun da bır kıtabının oluşmasını ıstıyordum Schneıdertempel Sanat Merkczı katkıda bulundu, Pan Ya yıncılık da bastı Daha once ıkı kıtabımı tasarlayan ve bu kıtaplarla odul kazanan Çağla Turgul Yuz Yuze'yı de tasarladı Çok da ıyı oldu Sergıyı hazırlarken ken dıme tanıdıgım ozgur tutumun kıtap tasa rımı ıçın de surmesının doğru olacağını duşundum Ve butun malzemeyı ona tes lım ettım Dedım kı, ışte elde bunJar var, bunlardan bır kıtap yap. SİHİRLİ BİR EL... Pekt bu sureç ıçtnde hıç mudahale et medın mı ? Yanı sergtdekı çızımlerın baztla n kıtapta yer almtyor Evet, kıtapta ıkıyuzyırmıbeş çızım var sergıde uç yuz kadar Maia ustunde duranlarla bırlıkte Altı yuzu gcçıyor o zaman Çağla da ıkı aya yakın uzerınde çalıştı Benım bek ledığım şuydu, bılgısayar ortamında vcr dığım çızımlerın ıyı bır sayfa duzenıyle kı taplaşması Zaten alfabetık olmasını ka rarlaştırdık, sergıde de oyleydı Sonunda aradı ve urkek bır sesJe çaJışmayı gorme mı ıstedı Bastan mt çızmısyoksa? Tabıı kı değıl Ama butunsel bır ış çıkmış ortaya Bır defa butun renklı çı zımlerı ortak bır anlayışa getırmış Kapak ta kuJlandığı bırkaç uçuk rengı ıçerıde de hep surdurmuş Yanı sergılenen portreyle kttaptakı portre arasında fark var? Var Renk ve kadraj farkı var Sergıle me ıçın duşunulen çerçcveler, fonlar var dı, butun bunlar atılmış1 Hayallerımın dı şında bambaşka bır olayla karşılaştım' Aslında benım kafamdakı yapılsaydı, ser gının bır kataloğu olacaktı Oysa karşım da kendı başına soz soyleyebılen başlı ba şına bır kıtap vardı artık Zaten kıtaba bakınca da hıç sergı kata loguna benzemıyor Oysa ortada goze bat mayan onemlı bır mudahale var Sthırlı bır el dcğmış dıyebıhr mıyız ? Evet Kıtapta bır tılsım var, çunku bır çı/gı kıtabı karıştırılır ve bıter Butun ya yıntılar bunu soyluyor, olumsuz anlamda Oysa bu kıtaba defalarca bakılabılıyor Yanı daha doğrusu bır yazı kıtabı gıbı el de kalabılıyor Bu bır tılsım ve /annedıyo rum kı tasarımın bunda etkısı var Pekı, Tan Oral'a donecek olursak, Le Monde gazetesının çııen Plantu, Tuyap Kı tap Fuan'nda duzenlenen panel ıçın Istan bul a geldığınde, kıtaba soyle bır goz attı Içındt kendı portren de vardı Yorumunu merakla beklıyorduk Baktı baktı ve yu zundekı hayranlık ıfadesıylt }unu sor du "Kaç tane lan Oral var?" Bu soruyu şımdı burada cevaplamak ıster mısın? llgınç bır bakış Bırçok çızcr bır uslup tutturmuş ve çızgı hayatlarında sureklı gelışme gostermışlerdır Ben kendımı pek K İ T A P S A Yl 821 Henuz 2004 yılıntn Kasım aytndaydık, gelecek yılın Mart ayına kadar bu sergı hem yetısır hem yakışır dedık ve progra ma aldtk Sanırım Tan Oral'ın sıkınttlı gunlerı uyle başladı Mart ayında galert mız boj kalmastn dıye Şubat ayındakt u kıtabm bır macerası var, bı lıyorum Bu macerayı ozetltr mısın? Şımdı îzcl, yıllar once bırşey çızmek ve çı/dığını saklamak <,ok zevklıydı Ko nuyla ılgılı kıtap bırıktırmek, aramak bul mak çok keyıflı şeylerdı !}imdı toplayıp bınktırdığım kankatur kıtaplarımdan nasıl kurtulacağımı, yıllarca çızıp dosyalarda çekmecelerde bınktırdığım şeylerı ne yapacağımı bılemıyoruı ı Yanı /evklı başlayan bır uğraşın çok zevklı olmayan sonu cuyla kaışılaştım (, mlığım portrelen de bır dosyada toplamı^tım ve dosya patla mak ıtzereydı Ara sıra bır şey ararken, I 1 F " ^ "" ğ J SAYFA 4 dosyayı karı^tırdığımda bu bırıkım benı hem rahatsız, hem tahrık edıyoıdu Bıııle rıyle mudaka bunu paylaşmah ve bu dos yadan kurtulmalıydım1 Yamlmıyonam yola çıkarken ka/anda yuz adet portre sergıleme fıkrı vardı? Vardı Şoyle, sergı ıçın bırçok ısım geçmıştı aklımdan Turkçe'dekı yu/ sayısı ıle sımayı çağnştıran yuz ben/erlığı gıbı Ama bunu bırçok kışı, başka kıtaplarda kullandı Kullanılanlann hepsını cledım kafamdan Dosyadakı çalışmalara baktım, bunların bır kısmı gazete ıçın bellı bır se beple (,1/ılmış portreler bır kis.mı da ta mamıyla keyhme gore yapılmı^ yanı ho ^uma gıdcn ınsanları çı/mışım hatta bır kağıdın ko^esıne çızılmış kuçuk bır krokı bılt kopartılıp dosyaya atılmış Sonunda aşağı yukaıı uç yuzu çok aşan bır koleksı yon çıktı ortaya A slında kıtabm uzunca sayılacak bır hazırlık surecı var Yanlış hatırlamıyonam bız bu sergıyı Mart ayında açmayı planla mıştık, yetısemeyınce sonbaharı beklemeyı uygun bulduk Eylul başını dusunurken, sonuna sarktttık Çok doğru Ben o kadar masa başında oturmaya alışkın değılım, ama butun yaz bılgısayar başında gcçtı Bu sozunu ettı ğım çızımlerı bılgısayara yukledıkten son ra hepsını bırer bırcr elden geçırdım Çunku uç s>antım boyunda olan çızımlcr C U M H U R İ Y E T