Katalog

Selahattin Yolgidenle"Su Kıyısında Kîmse Yoktu"üzerîne madığın dılde bır şıırı yuksek sesle okursan ne demek ıstedığımı anlavacaksin Bunun harıcındc muzıkten ruhsal anlamda bır beslenış soz konusıı tabıı kı Pekt sıırS 'Şiirin kalbi hüzündür' leııgıbı bır evde yaşamayı hayal cdcrkcn evlendığı gece LŞI de bırlıkte traiık kazası ge ıjııp olen yeğenımdır 'Lavanta şıırındekı amca benıın anıcamdıı tstanbul'da yaşayan ağabeyının aksıne koyde kalan ve yıllar sonra kendisinden yaşça epey buyuk olan ağabcyının cvıne kanseı tedavısı ıçın gel dığınde ağabeyının dostlarının "Senın ağabeyı nın olduğunu bılmıyor dıık" dedıklerı kuçtık amea O da gıttı bu dun yadan, ondan gerıye ka lan ıse 'lavaııta'dır Hal boyleyken bentm en azından kendımı rahat latmakıçuı bu şııılerı yazmam gerekıyordu Bazı şurlcr, boyle ınsan lar ıçın ktıçııcuk bırer anmalıktır Neden 'Su Kıyısında Kımse Yoktu' adım verdın kıtaba ? Şıırlcrde hep bır su kıyısı var, su bır yerden gclıp karışıyor şıır lere Aslında su kıyısı so7cuklerıyle dıngın lığı ıma ctmcyc çalıştım ben, haııı Seferıs'uı "Bıze uykudan ote, dıngmlığı bağışla' de dığı dıngınlığı Insanların çok stresle yaşamaya mecbur olduğu bır çağda sığındacak bır lıman olduğunu gordum şıırın Kendı şıırlcrımdc de bu durumdan kopmamaya çalıştıııı Şıtrlerınde soylenmemış sozler, yanm kalmti ılı^kıler an plartda hep Mullu bır a$k hi{ gozlenmıyor lamam, bır şaırımıztn de dedtgt gıbı 'iaırın yııreğt battk asklar mu Zesıne bvnzer Ama, aşklarırı w yuzunde olduğu donemler de vardtr mutlaka Su Kıyısında Kımse Yoktu'dakı şıırlerde bellı bır duzen goreceklerdır okuyanlar ama, bunu kasten yapmış^ değılım Bazı şı ırler yazılmaya ba^landıktan ıtıbarcn kendı bıçımlerını oluijturmaya ba^lıyor l'uhaf bır şey bu, yazan sızsınız ama sızc bılc dırenı yor o soztuklcr Bıçımı dcğı^tırmeyc çalı^ı yoısunu/ buyıı bo7iıluyor Yenı şıırlerım dekı bıçım farklılığının sebebı bu Ozguven konusuna gelınce Kıtap bana bellı bır o/gııven ka7andırmadı, sadccc pckıştır dı dıyelun üzguvenım her zaman tamdı benım Yoksa ya/dıklarımı ncden yayımlayayıni'' En azından neyı, nasıl anlatacağımı bılıyordum Bır sandıktan çıkan e\yaların, fotografların oykusunu arılatıyor gıbı şıırın Bundan wnra da boyle mı olacak'1 Kıtaptakı geçmıs,ı anlatan ^urleruı bu kadar on plana çıkarılmasına karşıyım Evet, donup kıtaba baktığımda ben de bu sjiı lerın dığerlerınden on plana çıktıklarını goruyorum ama geçmısje hıç alakası olma yan çok guzel şıırler de var kıtapta Bun dan sonra geçmi!;ten uzaklaşmaya çalı^ata ğım Ama butuııu butunune bu kopuş ol mayacak bıı I lem o şurlerde anlatılan ınsanlar bugun dc hâlâ bır yerlerde ya^ıyor Belkı uğraştıkları meslekler ya da yaşadık ları kentler yok artık Fakat o duygular AI da olsa bırıleıı tarafından hâlâ pavlaşılıyor Ilk kitabı okuyanlar daha sonrakı kıtaplarda çok tarklı bır Selahatttn bulmayacaklar yanı Yenı kıtaplarında farklı bır tema ve bıçımc yondeugUnı belırttın üteyandan 'Su Kıyısında Kımse Yoktu' da sana bır odulkazandırdı Bu bır {tlışkıye yolaçtt mı du^un celerınde1 Hayır, oyle çelı^ık bır durum ya^ama dını Yalnı/ca bıçımsel değışıklıkler olacak şurlerımde Çunku aksıtıı savunmak dcğı ijime dırennıek gıbı bır ıddıa taşıı kı saçma olur bu Bence kıtaptakı şurlerın hıçbırınde gcçmışle ılgılı abartılı bır anlatım yok Buna da o/ellıkle dıkkar cttım 7aten Kımse "Geçmısc sığındını/ bugun ıle ylldızı baıışmavan ınsanların sık sık başvurdıığu bırkaçıi)tırbu" dıyemc/ Sadete toplumca unutulan değeıleıın bıılıkte paylaşllan mutluluk /.ımanlarının gıtgıdc yok olması rahatsı/ cttı benı ve bugun de aynı toplu mıın bılınçlı olarak gudıılmeye çalı^ılması rahatsı/ edıyor Bcn kendı ş^ırımı oluşlur duğunıu du^uiHiyoıum, i7İeklerı bellı artık şıırımın o i7İcklcrden gıtmeyc devam edc ceğım Bıı yu/den keskın bır donuş yapa LA değılım şurımde (Wulden soz açılmıs, ken ^unu da soylemelıyım Cemal Surcya îjııı Odulu bana buyuk mutluluk verdı En başta bıı tıp odullerde ışın ıçme muhakkak kışıscl ılışkılerın de karıştığını duşıınuyor dıım Bıınıın boyle olmadığını anladım Şıırl( rıııdc cız da uha mıtolojtdt n yarar lanıyorsun Beslendığın baska kaynaklarda vardtr mutlaka Btınlar tıztrını komı\abılır ()ntelıkle fotoğraf ve resmı soylcyebılııım Bu ıkısı sanat d.ılları içinde şıırın kar deşk rı gıbı gorunıır bana Çoğıı 7aman bır lotoğraf ya da tesım kcndını bır şıır gıbı sunar ınsana Aynıdır çunku, ıkısı de dctay vcrmcz ılk bakıjjta, bakmasını bılıısenız açılıı sıze, dcıdını anlatır !jıır de boyledır Bır de ışım gereğı mu/ıklc ıçlı dışbyım Muzık dc şıır arasında da vazgeçılme7 bır dışkı olduğunu dıışunmuşumdıır hep Kıtapta yer alan şıırleruı uyak duzenını belır lcrken de nıuzıkten yararlandım ınsan sesıyle mıi7ik yaratmaya çalıştım Hıç anla Şıır, en çok okuduğum ama en AL bes lendığım kaynaktır Bunun sebt bı ba^ka jaırlere oykunmeyı tngellemek rnt? Onu da bır nedcn olarak gostcrebılırız Ancak asıl neden şu Ben şııu, emek haica narak bana sunıılmıış bır \apıt olarak okıı rum Kaynak olarak değeılendumeın onu Bu şıırı ıyı takıp etmedığım anlamına gcl mez elbette Başka şaulcre oykunmeyı en gellemek çok 7or şııule, hele ılgılendığıni7 sanat dalı, sızden once bır sııru ustayı ba rındırıyon>a ne kadar dıkkat edersenız edın muhakkak bırılerınc bcn/ctılmektcn kaça mıyorsunuz, ama kendıme ozgu bıı şın ya ratmak ıçın çok dıkkat gosterıyomm Bır Yunanıstan goçmcntsm Şıınndı 1 Yunan şıtrının etkılertnı bnscdıyor mıntaı• Her ne kadar Yunanıstan goçmcnı ol sam da Yunanca bıLnıyorum ben Bu vu/ den Tıırkçe çcvırılcrındcn okudum Yunan şurmı Yıne de şın okumaya Yunan ş.ıııle rıyle başladığım ıçın, ılk şıırlerım tema ola rak Seıcrıs, Kavaiıs, Rıtsos ve Cıatsos'un şı ırlerıne benzıyordu Su Kıyısında Kımse Yoktu' âd bılınçlı olarak u/aklaşmaya çalış tım bu etkıden Aslında buna bır etkı de demeyelım, ruh dıyelım () rııh hala ıçımde benım Kanım luzlu akıyoı heıkes gıbı ama bu tuzu denızden alıyorum bcn doğal olarak daha çok Akdcnız vc Egc belırgınlc şıyoı denızleı ıçınde YUNAN ŞİİRİ Yunan saırlt n ı^ıvırılennden okudug'una gore, bıçımU rı ı tkıU mı tm\ olmalı w nı Elbette Aslında temalarından etkılcn mekle bırlıkte uzun bu zaman takılıp kal dım Yunan şıırıne ama 1 ııık şıııını ıle, ttal yan şurını de, îspanyol şıırını de, Fransı/ şnrını de Yunan şıırı kadar severım Bunun nedenı az once de soyledığım gıbı tama ınen kendımı aıl hıssettığım yer ıle ılgdı !jı ınnı sevdığım ulkelerın Akdenız ve Ege'ye kıyısı olması bır tesaduf değd Mıtolopk oğelere yer vermenın sebcbı Yunan şatrlerınden etkılenmt n olabılır mı > Bunun sebebı, benım mıtolojıye kaışı ozel bır dgı duyuvor olmam Hep arkeolop vcya sanat tarıhı okumak ıstedım Yapama yınca da mıtolo|iyle gulermeve çalıştım bu eksıklığı Çocukken dc mıtolojik oykuler yaratmaya çalişiulım kendı kendıme Su kamışının nasıl oluştuğuna daır ya/dığım bır oykuyu hatırlıyorum Bır taraha Zeus, obıır tarafta Poseıdon Tam ortalarında da guzel bır kız Ikı taıuı bu tuılu pavla şama/lar kı/ı Sonıında yaıısı suyun ıçınde, yarısı gokyuzundc olan su kamışına çcvııır leı onu Ben mıtolojıyı bu kadaı sevınce şı ınme dc yansıyor doğal olarak O/ıllıkk. mıtolojıden yaıaılanmaya çalıştığmı da olııyor tabıı 'Su Kıyısında Kımse Yok tu'dakı şurlerde de ılk anda go/e çaıpaııla ıın yanı sııa ancak çok dıkkatlı okuyııcula rın fark edebıleceğı ustu kapalı mıtolo|ik unsurlar kuilandım 7urkşıırıylt tanışman nasıloldu'' Necatı Cunıalı'nın 'Kı/ılçullıı Yolu' ad lı şıırını okudum ılk olarak Buyuk bır ke yıt aldığımı hatırlıyoı ıını o şıırı okuı kuı Bu keyıt, obuı I ııık şaıılennın kapısını araladı bana, Fdıp Cansever, Behçet Neca tıgd, Nâzuıı Hıkmet Zıya Osman Saba, gelıyoı ılk olarak aklıma ljıırımı/de bu ka dar ustanın olmasını da gununıuz şaııleıı ıçın bır avantaj olaıak gordıığumu belırt mek ıstcrım ayrıca Başka ulkelerın bır ıkı tanesı haıiç şıın bı/ımkı kadaı /engın ıle ğd Çoğıı ulkede ba/ı şaırler vaıdır ve o şa ırler, ulkelerının ıınllı kalııanıanlaıı olaıak andırlar Sonra gelen şaırler, onların golge sınde kalır Bızde yakın zamana kadaı Nâ zım Hıkmet ıçın boyleydı bıı Hâlâ devam tttıg'ını soyleycbılınz bu durumun Evet ama bıı ço/um değd Nazım Hık mct turunun en ıyı şuılerını yazıp bıtnmış tır zaten Bu yu7den, onun ızınden gıtmeyc çalışanların buyuk çoğuıduğu bugun hatır lanmıyor Selahattin Yolgiden 2004 yılı Cemal Süreya Ödülünü, ilkkitabı "Su Kıyısında Kimse Yoktu" ile aldı. Yolgidenle şiiri üzerine yaptığımız ilginç söyleşiyi sunuyoruz. O Mehmet ÇAKIR ıı kıyısında Kımse Yoktu naul oluştu' Su Kıyısında Kımse Yok tıı , gunıımtiAk hcr şeyın madde ılc olçuldugu bxr LA manda attık unııtulm.ıv» v»ı/ tııtmuş f»uzcllıklerı hatırlamaya bııa/uk katkısı olsun dıye ya/ıklı Şıırleıın temalarını seçerken hep buna dikk.it cttım bcn "jurlerc surcklı olarak bır takını ııısanlaı gıtıp çıkıyor, bır neres gıbı tek bır nefes alıyorlar vc yıtıyorlar Buna ikı /anıaıı arasında yokuluk de sek dalıa ıyı olacak sanıı ım Kıtaptakr ba7i şıırleı benım bırılcrıne vchı borcumu odeıne çabalatım olaıak da adlandııılabdır I lerkesın kendını boylc borçlıı hıssettığı ınsanlar vardıı Oıncğın kıtabın ıtlıai edıl dığı ıkı kişiden dkı olan Alaattın benım, ben doğmadan oncc okn ağabeyımdır Hakkıııda o kadaı çok şey dınledım kı Uç buçıık yaşında kıışpıla7indan olunccyc kadar anne vc babasınııı gozbebeğıymış (Mum gelıp de oıııı alınca n.ısll bır acıya boğuldııklarını çok ıyı bılıyuıum Bır bay ram sabahıdıt Anııe evındedır ve bır gece once hastaneyc yatırdığı kuçıık oğlunun nasıl bıı duıumda olduğunu bdeınez Su tınd.ı mavı pelerınıyle, beya/ gıysılı ınsanlara cmanet ettığı oğlunun, sedye uzeıınde ayrılırken donııp son brr defa gııhımsemesı rııyalarıma gırer bazen O bayranı sabahı hastanedeıı gelecek babadan sağlık haben nı beklerken, babanın harap bır sekılde eve gclıp de anneye 'Bıı havlu varba ver Sa bıha, çocuğun selasını okııtalım' demesı şı ırdır ışte îkıncı kışı Ozcan ıse benım evle nıp de yuva kurmayı, oyle NecatıgıTın evSAYFA 8 'S SADECE BİR SİMGE AşkJarın su yuzurıe <,ıktığ*ı donemleı el bette olmuştur ama ben her aşka yanm ka lacak go7iıyle bakarım Ne kadar uzun su rcrsc sursun sonunda bır gıın mutlaka bı tecektır Bıırada şoyle bır gondcrmc de var însan olarak hayata oyle bıı sarılmı^ız kı aşk, hayatta en a/ yerı kaplayan bır sım ge halıne gelmış Evet sadece bır sımgc I^ı bo^altılmi!;, kendınden ba^ka bır sııru şeye bağlı yaşanan Ama burada şoylc bır oznellık de soz konusudur Mutlu a^kı ^nre yakı^tırmam ben Bu tamamen benım scçımım Bana gore şıırın kalbı huzunduı Mtsraların şııru I uryleyışten çok, oyku«7 anlatımlar ıçerıyor Bunu neye bag'lıyor\uri'> l'am da burada şunu soylemeyı ıstıyorıım Şıırlerımı ya/arken oncc oykusunu kuıaıını ben I I.ıl boyle olunca oykııden kopıık bır ^ıır yazmam beklenuııez Zaten 'Su Kıyısında Kımse Yoktu'dakı siııleı şıır le oykııyc aynı mesafededır Ben tam ola rak ıkısının arasında gorurum ya/dıkları mı Dt rgılırdc ycnı yayımhman şıırlırnık kıtaptakı \urlvnn arasında bır bı^ını farklılı ğt var Yarklı bıçıme yontlı^ımn ubebt, kı labın \ana kazttndırdığt ozguvcn olabılır mı1 Eğer $nr yazmaya ılk başladığım /a ınanlaıda bır kıtap yayımlasaydım bu dedığın gcçcrlı olabılırdı belkı Uzun zamandır yazıyoıum ben ve bundan once çok farklı bıçunlerde şıırler de yayımladım Şurde bıçıme çok dıkkat etmıyoıum asknda Gerçı C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 7 7 7