Katalog

çehov, Ideallst blr yazardeğlldlr. Fakat pek az Idealist yazar onun kadar insan ruhuna girebilmıştıt "Tutkum yok bcnim", bu ciimleyi sık sık yineleyecektir. Suvorin'e mektupta, yaşamı nın karamsar, isteksiz bir sapta masını yapacaktır. Bcş yıl süreyIe bir köşeye çekile rek vc tutkuyla kılı kırk yaıan ve giiç bir çalışmaya zor lamak istiyorıım kcndimi. Her şeyi yeni baştan öğrenmem gerck. Çünkü, yazar olarak, tanı bir cahilim ben, ayda bcş sayfa dcğil, hcr bcş ayda bir sayfa yazmalıyım özene bezene." (22) ÇEHOV VE KADINLAR "Çehov, kadınlaıia ilgilenmediğini söyler kcn, kadınlar onun peşini bırakmıyorlardı, kuyruk sallaya sallaya. Bunların cn giriş keni kıışkusuz Lidya Avilova'ydı. "Anılar'ında, yarım yüzyıllık bir uzaklıktan, Çehov'un bu lırsatta kendisine karşı yıllanmış aşkını dilc geürdiğini ileri sürecektir." (23) Lidya Avilova, Çchov'un ölünıünden kırk ııç yıl sonra yayımlanan bir anı kitabında: "A.P. Çehov Yaşamımda" (1947). Anılannda Çchov'un kendisine âşık ulduğunu... yavan öyküleriyle yazarlar diinyasına girmeyi düşlüyordıı. Çchov'la, bir salonda ilk görüşıne sinde "ruhunda bir şcylcrın patladıgını" duyumsar. Aynı dıırıım Çehov'da söz konusu olmaz. Sıradan bir rastlantı gibi görür Lidya ile karşılaşmasıııı, görüşmesini... Lidya ona mektuplar gönderir fakat Çehov cevaplamaz, üç yıl sonra, 19 Mart 1892'dc Lidya Avilova ya şunları yazar: "Bir giin sizden bir mcktup alnnştım. Onda, bilıııcm hangi öykiiııı üstüne bir soru yöneltiyordunuz bana. C) günler sizi az tanıdığım ve evli bir kadın olarak adınızı unuttugum için, mektubu attım ve yanıtlamak için pulıı cebime koydıım. Bütün sorular, özellikle kadınlardan gelen sorular için böyle yapıyorum genel olarak." (24) Leonticv Çeglova'ya yazdığı 22 Mart 1890 tarihli mektubunda Çehov açık kalplilikle kendini şöyle tanımlar: tkiyüzlülük etnıedinı, güçlülere yaltaklanmadıtn ne de lütuflarına ermek ıstedim. Kimseyc şantaj yapıııadını, kimseyc yük olmadım." (...) (25) der. tçsel duygulanımlarını ycni ycni dökmüşken Çehov, Kııs Düşiincesi'nde Lavrov'ıın kendisine ilkcsiz bir yazar diye çalan serl bir ya/iMiıı okur. Çogunlııkla eleştirilere açık olan, karşılık vermeyen Çehov bu kez sertçe karşı çıkar Lavrov'a: Hlcşlirilcre genellikle karşılık vermez. Ne var ki.hıı dıırıımda bir elcştiri dcğil söz konusu olan düpedüz bir ittira (...) diyeccktir." (26) 17 Aralık 189()'da Çehov, yinc hcr zamanki, sırdaşı, dostu Suvorin'e şunları yazıyordu: "Yolruluğumdan önce Kroyçer Sonat bana çok önemli bir olay gibi geliyordu, ama şimdi saçma ve gülünç geliyor. Yolculuğum ya beni olgunlaştırdı ya da ben aklımı kaçırdım." (27) Kuşkunı Çehov, inançlı Tolstoy'a karşıt düşüyordu. Birincisi, yaşamı onıırlu ve dingin bir inançsulıkla sürdiirüyor, acı çekeıı ve din'le aydınlanan, ıkincısi ise insan, ruhıınıı kurtarnnık istiyorsa, hiçbir dünya sevincinc yiiz vermemelı diyordu." (28) Tolstoy " Çehov dindar bir ınsan değil." "...yenı dostluklara, özellikle, kompozitör Piycr Çaykovski'nin dostlug'una borçlu oldu ğu anlar yaşıyordu ama, genel olarak, kötümscrligc vc iıısanlardan kaçınaya yöncliyordu. Çağdaşlarının çoğıı onıı diiş kırıklığına uğ ratıyordu, cn başta da Tolstoy. Sanatçıya hayran olınakla birlikte, onun izinden gitnıeye yanaşmıyordıı."(29) "O giine dck, Savaş vc Barış vc Aıına Ka renina yazanna hayran olmakla birlikte Çehov, ruhsal ilerlcmeyi göklere çıkarmak için Meliha Akay uluşun elincik Tarlası Meliha Akay uzun uzıın açıklanması gereğini dııymaz, uzun bıktırıcı betimlemeleri kısalt mak veya büsbüliiıı kaldınınık olanağını verır. Ama yine de canlı doğa betimlenıelerinden de vazgeçmez. "Çchov'un üslubundaki ikı ana özelliklerden biri, uııun şaşüaeak kadar kısa vc özlii yazması, öbürü biçim yaratmakta kullandıgı niteliklenn çok karakteristik vc ifadeli oluşudur. Olayları da, insanları da, tabiat manzaralannı da sanki ani bir panltıyla, bir şimşek ifjıf»ı ıle aydınlatıyor." (16) Genç bir yazara şu öğıitü verir: Bir dilcnci kadının halini uzun boylıı tasvire lüzıım yok, koyu sarı bir pelerin giydi£ini hatırlatmak yeter. ()nceki yazarlarda pek bol olaıı nıehtaplı gcce tasvirlcrini Çehov iki çizgi ile verir. Rıııuı ııe kadar bilerek, isteyerek yaplığmı kardeşi Alcksandr'a yazdığı 1886 tarıhli mektu bundan anlıyoruz: "Parçalanıııış bir şişenin deg'irmenin su bcndindc parlak bir yıldız şeklinde pırıldadığını, kara bir köpek vcya kurt gölgesinin tor top yııvarlanıp geçtiğini işte sana bir nıeh taplı gccc"(17) der. SİSLER KENTİ PETERSBURC Çchov'un Lcikin'c, "(îerçek bir taşra, tenıiz, scssiz vt ucuz... bira/ da lulial" diye yazdığı bir mahallcye yerleşti. Moskova Nchri'nin ölc kıyısında ycrlcşir. Ama o taşradan ara sıra kaçamaklar yapar: "... o sisler kcnti ııe, yöncliın vc yüksck cdcbiyat ünlülcrinin kentine doğrıı yola çıktı. (ifi\vkten ıle, gü ının ıınliı kı^ilcri orada otumyorlardı: Saltikuv S^eulıiıı, (riigomvla, Lesskov, Upeııski, Plcçeycv...; Pıışkın, (!ogol, Dostovevskı, NchrasMiv gibi büyükJcıiıı gölgclcri dola^ıyordıı orda." (18) IV Ocak 1886 tarihli nıcktubunda ijiınları dile geririyordıı: "ünceleri, öykülcrinıi oku duklarını ve yargıladıklarını bilmiyordum. Ba/lanıa yermiş gibi, rahal yazıyordum. Şinıdiyse, yazarken korkıılar geçiriyorıını" (19)dcr. "Bozkır, hic değilse, onıı hiç diiş kırıkllğl na u^ratıııadı.Yanık otl.ırln kaplı, kımı kez l)ir alıııacanııı siiziildüğü ııı,sıı/ bucaksız bir gök altındaki dı'imdüz ve çıplak alan ona kanna^ık bir scvinc vc iizünç duygusu veriyordıı. (izgürliiğe kavu^an ruh boşluğa uçıı vor, amabeden onıı izlenııyordıı." (20) Çchov'uu nıcklup yazdıgı kisjiler: Lcikin, Bilikin, Bayan Kısselev, amcasının oğlıı Mi 5jcl, kardc^lcri Maria, Mişcl, AJcksandr Jcjov (romancı) Sııvoıin (gazeteciyayımcı) Pleççelycv (köy ögretmeni). Pletceiyev'e bir ıncktubunda ^unları yazı yordıı: "Bozkır'ımı yazmak için birçok giiç, enerji vc foslor harcadnn: Keııdinıdcn hcr şeyi söke sökc, gerilim içinde, ha babam ha çalışıyorum. Bu da beni korkunç yordu. (...) Her ne oluiba olsun, bu beniın başyapıtun. Daha iyisini yapmak elinıden gelmez . "(21) Gülüşün Gelincik Tarlası "...Uzun kış gecelerinin getirdiği yalnızlığı, yalnızlığın içinde yalpalaya yalpalaya öğrenmiştik yatılı okulda; içimizde büyüyüp duran korkunun öteki adının 'boşluk' olduğunu bilmeden..." VE HİPERMARKETLERDE psi 7 lon @ ' ::::::com.tr Genel Dağıtım: Yeni Çizgi Yayın Dağıtım Ltd. Şti. Tel: 0.212.220 57 70 (pbx) Faks: 0.212.222 61 55 online alışveriş: yenisayfaü