Katalog

Bu kışısel bır yorum ama yaşadığımız ortamın olduğu kadar ınsanlarla bıre bır ılışkı kıııma bıçımlerımmn de karşılıklı ola rak ba/cn onarıtı ba/cn dc ycnı yaraJar n,a cak olçude bızı etkdedığıne ınanıyoıum ()rnegın Sına yla Ulya arsında yaşananlar bır yandan yaşla, cınsıyctle, hıçbır şcyle ılgılı dcğd, ote yandan çok yakından dgılı 1 ler ıkisı de bııbırleııne duycİLikJarı yakınlıktan hem ıırkup kaçmaya çalışıyor hcm dc guçlu bır bıçımde ılerıye doğru surukleıııyorlar Buıada ıuyalaı umutlaı, kutgular, ar/ular ve maddı ınanevı yıkımlar var Irapk ılışkı ler, olumkr, kayıpların oluşturduğu bır alt yapı var B Yetmışlıydlaıın eylemtıgençhk lıderlerınden Aşkı ıle ınatuı arasında kal dığında duraksamadan kansını, çotuğunu feda edcbden bırı Onun haııgı çızgıde, ııa stl olup da Beılın'de okumakta olan Ul ya'nın hayatına gırdığını gomyoruz roman da vc oradan naMİ koparılıp alındığını Yat kınkklaı, rastlantdar da oncmlı Ayrıca varo kışa ılışkın temel sorulara mıstık yanırlar bulmaya yatkın değılsek tanımlanmış zama na bağlı hayatın kısalığını açıkça gonnek tıııunkun Kesmlık ıçmde ınsanı urkutecek kadar kırılgan, kısa olan ve ıçınc hıçbır şcyı arzuladığımız olçude sığdıramadığımız ha yaümızın en veııtı, zengın, atı da olsa en ın sanca deneyımı aşk B, olmasaydı Ulya baş ka bırı olacaktı belkı dt1 YİNELENME DUYGUSU Sına onu gıcrmşınt \urukluyorlgoturu yor B yı çağnşttran bır hava, c sıntı vc ruh var Sına da Ulya da bunu yakalıyor1 B yı 1971'de Almanya'ya atan dalga, On yıl sonra Sına yı da oralara savuruyor Ulya bu noktada B ılc Sına'nın konumlarınuı benzerlığı yu/unden ve aynı duyguları daha once de yaşadığı ıçın kendını /aman dışı bır yınelenme duygusuna kaptırıyor Kaybol nıuş ılk aşkin golgesınde yaşanan, onunla çakışan, hımınlu bır oykudur bu Karmaşa ve tarıhı tekrarlar bıreytn belleğındc kışıscl au ve yıkımlara donuşuyoı kaçındnıa/ ola rak Bu bağlamda Ulya, tenın 7amanı bırık tırıp kaydırtığını, kendı tarıhını yazdığını bu yuzden dc her yuıı aşkuı, oncekıyle yı neleuıeleı ı/lekleı, gıdış gelışler ve bağlantı lar yıncırı ıçınde benzerlıklcr taşıdığına ına nıyor Ustelık nercdeyse aynı tuzaklara du şulduğunu bdnıesıne rağmen gerıye çekıl meyı başaramıyor Bunıın yerınc ganp bır 7aman, mekân, duygıı ortuşmesı yaratıyor benlığınde Boylece geçmışının içıııde oz guree dolaşabdıyor, aynı an her yerde var o labılıyor ve yaşamış olduklarını fazla atı duymadan fıatırlayıp şııııdının bılınunden değerlendııebdıyor Bır soyleşınızde evlılığı "daralan" olarak ımlıyorsunuz Romanda da evlılık konusu jazlaca ışlcnıyor Lvlılık, yetışkın ınsanlann temel hallc nnden bırı Bu halın kışdere yansıyan çeşıt lemelerı ve konuyla dgdı dcneyım ve goruş ler her donemde edebıyatın mal/emesı ol muştıır ve olacaktır Tas, ve Tcn'de Ulya ıle B'nın takhsız evlılıklerını anlattım 1 laluk la evlenme gereğı duymadan yırmı yıl bırlıkte yaşamalan Ulya nın daha oncckı olumsuz evlılık duıeyımının sonueu olduğu kadar heı dusının de evlılığın sonuçta yerleşık, gundelık bır şeye, bencıllık, bunalım, aldat ma ve dayatmalarla suruklenen bır bcraber lığe donuşmesınden" duydukları korku ola rak yorumladım Lvlılığe, genelde ve teorı de olumlu bakmıyorum Eşıt dışkder tenıe lınde, kulturd vc ekoııoıınk ozguıluğe da yalı bıı bırlıktelık kurulamadığında ozellıkle kadınlar bakımından yaratıcdığı oldurduğu nu, kapasıteyı sınırladığını, tutku vc heyeta nı sıfırladığını duşunuyorum Ama yerıne daha lyı bır şey bulunamadığını da hep soy ledım Sonuçta hoş yanları da yok değd vc aılc ozcllıklc' çocuklar açısindan sağlanı bır kurunı Ustelık evlılıkten kaçınmanın da so nucu değıştıren bır şey olmadığını goruyo ruz Ulya'da Daha kolay, acısız bır kopuş bclkı 1 laht burukluk Romanda evlılığı yar gılamıyonım, aşkın toşkıı verıcı, yıpratıcı olsa da yaratıcı ama geçıcı doğasıyla dostça sevgının heyecan ve tutkudan arınmış hanf be?gın kalıcılığı arasında nc yazık kı bır orta yol bulunamamı^ olmasına hayıflanıyorum C U M H U R İ Y E T K İ T A P Ama bclkı o orta yol masunı bır kaçamak, bellı belırsi7 bır flort, kısacık bır hoşlanma, bır dokıınuş, bır so/, anlık bır duyguda^lık la yctıııme ustalıgıdır nt olursa olsuıı her a^k bıtlyor çunkıı B yh uvışırhtn Ulya nın kapıldığı dııy gular ılgını, gt Idı bana Scvışmc k bır ıktıdar mucadi U H mı> " O an ne kadar Mvunmauz olduğunu fark ettıg"ımde ıktıdanmm tadına vanyordum " dıyor ya Ulya Romanınız an H llıklc ılgılt goruşler dc ıçenyor () so/un dcvamı şoyle ama "B'nın ken dı kurgusuna lxsledif*ı sarsılmaz ınancııı ustundc bır ıktıdardı bu " ü sureçte B, dev nmcı polıtık mucadeleyı Ulya ıle olan ılışkı sınden onde tutar Kurgusu budur Lıder ve yenılmez mdıtan üysa yatakta Ulya'nın tut sağıdır Bence bu kadın olmanın gı?lı gııcıı dur ve kadınlar bunıın farkındalar Pck çok kadın da bunu ustalıkla kullaıııyor Sevgı alanında boluk alıp yaşamakta ıken bıle ka dın erkek ılışkısının koptuğu nokta da bu rası 7atcn Erkegın ^u ya da bu ama kendısı ıle ılgılı kurgusu Bunun dışında elbette cın sellık oncelıkle Ulya'yla ılgılı olarak epey yer alıyor konu ıçınde Bır de Hamburg'da scki) dukkânları onundcn gcçcrken Ul ya'nın duşunduklerı var (^ınsellığın tuketım ıçı bır ıktıdar alanı halıne geldığı bır dunya da kaybcdılmış duygulardan soz edıyorlar Sına'yla Burada bııçok ^ey sanal, parayla ıl gılı ve çığırtkan ()?gur setımler, yasaksız keyıf ve 7evkler, cırlak renkler ve balonlar Kof, gostcrışlı ve ı«,ı boş Unutulmu^ duyar lıklar, torpulenmıs, ınsanı duygular ve yalan lar ve doyumsuz bır yiğın ınsan Roman ve oykulerınızdt gorstl sanatlarla ug'ra^an kabramanlara ıpcycc sık raulanıyor Ulya nın ressam ve heykelcı olmau bununla ne kadar ılgılı •> Konu gereğı Ulya'nın tanınmıs, bır sa natçı olması gerektı Crorsel sanatlarla ılgılı bır eğıtım aldığım ve U7iın sure sanatçılarla aynı çevrede yaşadıgını ıçın hem onları lyı tanıyorum hem de ılgınç, duygusal ınsanlar olarak roman kahramanı olmaya yakı^tırıyorum Bunun bır sakıntası yok Herkcs en lyı tanıdığı çevreyı, ınsanlan anlatabdır Ulya Byt âşık oldugunda a\hın bır ınu cıze oldug'unu du^unuyor \uyun ortasında btrhınmızc sanlmı^ olarak balabılırız olsun, o benım kaderım" dıyor \ız de kabramam nızld bu honuda hemfıkır olur musunuz1 Evct A^k budur Insanın en cesuı eyle mı, en yuks>ek, olağanustu sıcrayışı, en olumtul coşkusudur Nc var kı herkes bu ataklıga sahıp olamıyor Insan gerçcktcn ha yatında en cok bırkaç kcv â^ık olabıhyor B de Sına arasında Ulya'nın, I laluk'la aşksu gcçırdığı yırmı yılı var Aşlun gozlcrıylc bulundugu noktadan baktığında uçsuz bucak MZ bır çolde yaşamış gonıyor kendını Sı na yı tanımak çotuklaştınyor onu, tatlı bır uçarılık halıne surukluyor, yaşama enerjısı vc dıren^ ka/andırıyor Ulya uyanıyor, kendını ve oldıı sandığı duygularını bu aşkla yenıden kcşfctme olana^ııu buluyor Bır a)k ımanda o gune kadar yanlış ya\a mış olduğu duygusu uyandırabılır mu deldı g"ı noktada ktndını sorguluyor Ulya "Yanlış yaşadım Ln azından ekuk bır hayatlı be nımkı Kendımt kuçuk şeylenn ı^ekıcılıg'ıne, rahata bıraktım, çok zaman kaybtttım " Aşk la yalınlaitığı vc dunyanın gıdı\atmdan duy dug'u ofkeyt dışa vurabıldığı zaman ozgur olabılcceg'ıntn ayırdına vartyor ansızın Ama naulsormunun peştm takılarak Aşk ınsanı butun bağlardan koruyııp kollayan, kendı nesnesı dışında kalanlan bır olçııde değer yıtımıne ugratan, kesııı ruh ozgurluğu dayatan bır duygu Ulya bu rada 1 laluk la geçen yırmı yılından so7 edı yor Ama bu sureçte sanatla uğraştığı, alanında başarı kazanıp ubtalaştığı ıçın ozgur leşmış oldugunu kısa bır sure ıçın unutu yor Aşk hem koreltıyor ınsanı hem aydın lanıyor Sına'yla bır gccckonduda yaşayabı hr o duygu ıçınde Bır sure sanat uretmek ten vazgeçebılır Parasi7 kalıp surunebılır Duygular dorukta olduğundan gcrçek ya şamın ıçınde duyabdır kendını Bu korluk ve aydınlanma aşkın doğasında vardır tn san o gune kadar gormedıklcrını gorur Çabucak ağlayabdır yoksuilara, çaresızlere yardıma koşabdır Ama Ulya ıçın butun 7 7 7 / .^mJP\ InciAral. Ta$veTende.ortaya$tablrkadınla kendislnden daha genç bir erkeğln incellkll ama dorukta duygularia yaşadıklan dört gun ve geceyl anlatıyor bunlar aynı zamanda B ıle yaşadığı gunlerı anısını tazelcyen bır ıçerık taşır Ustehk, ta sonunda sanattan daha ozgurleştırıcı bır eylem olamayacagını yenıden anlayacaktır Aslında Ulya'nın Sına ya hıssetttklerı cımcllıklcn ote bır §ey Ne demnız' "Ben sevılmek tstıynrum tncehkle, tutkuyla Yurekten sevmek ıstıyorum, hormonlar, ialgı bezlerı, salt ansellıkle deg'ıl" dıyor Son geceye kadar amısıı bedensel go runur Ulya'nın Oysa duygularla şıddetlen mış bır ıçteıdıklc sarmalanmıştır bu ar7iı Bır tuı kaışı koyuştur Ama "ınsanın bazen kendını bır başkasının bedenıyle avutabd mck ıçın oldurucu bır kaybetme ar/usu duyduğunu "da bılır Bundan kaçınır Bırgeçmişvar Kıyıcı bır gençlık aşkı Ha yatın savurganlıgı, yardış başlangıçlar, gerı çcvrdcn olanaklar l leyecanlar ofkeler Sonra ellı yaşında bır kadının yenıden aşk la karşılaşması O genç adamla hayal ettığı gıbı değd, taşıdığı butun huzunlerı ve ayrı lıklaıı ıçeren bır dolulukla kucaklaşacaktır artık ÖLÜMCUL BİR YÜK /aman ıcemnde aşk kavramı degtşıyor Ulya'nın "ölanaksıza ınanma dclılıgı tn \arıa yapışıp kalan sıvışık bıryurek uzısı l ler durumda umutsuz bır wna varması ve boyltce unutuşa terk cdılmaı gerekcn ısraf çı, olumculbtryuk'" Bu Ulya'nın ayrılıktan, uzun bır sus kunluk ve acı çckme donemınden sonra yaşadıgı bır duygu Bır A/, duş kırıkhğı, bı raz ofke var burada Zamanın hukmune yenılmış olmak var Pencerelerının onun den akıp gıden saadcr yormuş "o hayalın anısını " Yenıden kendıne donme done ınınde her ınsan buna benzer şcylcr duşunur "Aıdıycl" kavramı da lartışılıyor Bu ko nuda şoyle btr duşunceye sahıp Ulya "Ken dtne, kendı varoluşuna yabana olmadıkça orası ya da burası ama ımanın dunyada ge zınıp duran ayak seuerınden korkmamak gerek Sorun ıç bağlantıları \ag"lıklt kurabıl mek" Ulya'nın anııesı Alman uyrııklu Furkı ye'de on yıl kadar kalmış sonra babasın dan ayrılıp ulkesıne gerı donınuş Ulya bellı olçude ıkı toplumlu saydabdır Ama kendını doğduğu yere, I'urkıye'ye aıt hıs sedıyor daha çok Bcnce ınsan buyudugu, andarıyla bağlı olduğu yerde daha uyumlu oluyor Lvet, sorun bağlantıları doğru, sağ lıklı kıırabılmek Ulya uğradığı butun ka yıp vc bclalara rağmen bunu yapabdmış bır kadın B yı ()H kuşag'ınm o dınamık ruhunu ta şıyan bır kımltk olarak yaratmışsınız B nın Irajık kayboluş oykusu ıse Ulya nın gt^mışı nı helırleyen t n onc mlt olgu Onun kaybetme korkusunuıı kokcııın de once annesı sonıa kotası B ver alıyor Bır ınsanın başına gelebıletek en kotıı du rumlardan bırı, scvdığının ya da bır yakını nın bırdcn ortadan kaybolması olu ya ıla dırı ona bır turlu ulaşılamamasıdır Ulya bu acıyı, bu yarım kalmışlığı, yokluğu ust lenmck zorunda kalmış bırı Sına'yla karşı laştığı ılk gun B'yı ruyasında gormesının de bır anlamı var Sonuçta bılınçaltı bır benzerldt ıçınde bıtmcmış bıı oykuyu ta nıamlaına ışaretı denebdır buna Aşk ıle sanat arasında bır ılışkı olduğu /> na ınanır mtsınız Ulya'ya sanat, aşkın saj lığtmn, tutkudan başka hıçbır şcyc yakın durmamaya vanayım ve beklentılerden uzak kalabılmeye bağlı oldugunu oğrctı yor Insanın gerçek anlamda ancak umut suzca sevebdeccğını, aşkın bır umııtsu/luk, ımkânsı/lık ılışkısı oldugunu savunuyorum ben Insan çocuksu bır saflıkla, korkusuz ca sevebılıyor yalni7 Koru korııne Seyırcı değıl, kahraman, Tanrı dcğıl kurban ola rak Bu bır bakınıa çok buyuk bır y.dnız lık Sanat da boyle O da yalnizlık Ulya şoyle dıyor " Ben gerçeklığı değıştırıp gu 7ellcştırmc çabamı buyuk, suslu sozlcrlc açıklayamam Bıklığıın tek şev yaıatmaça bamın duş kırıklıklarıyla beslendığım ve ancak kendı kendımı baştan çıkarma umutsuzluğuyla mullu olabıleceğım " Dolunay, Ulya nın B den olan kızı Onu yuzeysılolarak anlatıyorsunuz kısa bır sun Aralamanızı ntcrdım acıkca\ı, onun hıkâyc sını dc Belkı bır annt kız ılışkısı olarak anlatılabıltrdı •> Detaya gırmemenız nt den > Yok\a romanın ahşı mı buna musaadc ct mc dı/gc n k duymadı > Dolunay bır başka romana konu olabı lır Taş ve Ten'dc Ulya'nın babaanncsı ve annesı Eva dc dışkısıne bır olçude gırdım Ama bu ılışkıde anlatılacak daha pek çok şey var T\<ı, Ulya, Dolunay ekscnındc uç kuşak kadını anlataıı bır roman yazabdııım ıleıde Zengın ayııntdarla gelışen ılgınç bır çalışma olabılır bu ustelık Bu arada romanın başta vc sonda ctkılı olan mckâmnı allamamak g( rckır' Ul ya nın babaannt \ındt n kalan koy evı Nc dersınız^ Eştk konumunda sankı tam orta da, geçmışlc gclcağın arasında bır ycrdc Koydekı bu eskı, sonra yenılenen evle bahçe, romanın omurgasını oluşturuyor ve kurgu açısından çok onemlı Yalnızca baş ta ve sonda dcğd oıtada da ışlevı var ayrı ca Ulya'nın B'nın kaçaklık gunlerındc onu bckJedığı ve Dolunay'ı doğurduğu yer ola rak Çocukluk gunlerı, anıları ıçınde de betımlenıyor orası ve toptan bır değışımı sımgclıyor Sına dan bır mcktup alıyor Ulya bır yıl kadar sonra Ve geçmıştn çokuşunu engelle mek adına olu zamanlara gerı donuyor Gt nye kalan yalnızca kullc rmı> Hayır Bır ateşın golgesı, bellı bır hu 7un, buyuleyıcı bır guluş vc surgun uzaklı ğında sozcuklcr Ama en onendısı muccv her gıbı saklanac ak, gu/el bır anı ()lu 7a manlar gcrçekten olu değıl Ağır bır koma halını anlatıyor Ulya ama ıydcştı sonuçta "Artık yazdığınızın kıme nereye gıdece ğını, nasıl tepkıler alacağını az çok bılme noktastna geltyorsunuz" dıyonunuz Pckt yenı kıtabımz ıcın bu durum nasıl olacak dersınız ? Nasıl tepkıler alacakunız •> Bunu ne zaman hangı anlamda soyle mışım aeabar1 Ben hıçbır zaman bdemcm bunu, bdemedım Romanlarım pıyasaya çıkmadan once ııykusıi7 ıi7iın geceler geçırıyorum Hıçbır şcylc avunamıyorum Yazdddarınıı unutuyoruın ve bıı belırsı/lık ve kotumserlık ortamında sersem scpclck do laşıyorum Tepkıler ıııir* Her zaman oldu ğu gıbı okurlarıma guvenıyorum [email protected] Taş ve Ten/îna Aral/bpsılon Yaytncvı/ 231 s SAYFA 5 SAYI