Katalog

Afşar Timuçin'in bütün yapıtları yayımlandı Çağının tanığı bir aydın sanatçının portresi Felsefe eğitimimizin ve edebiyatımızın önemli adlarından Afşar Timuçinin tüm yapıtları Bulut Yayınları tarafından yayımlandı. Timuçin'in yapıtlarını değerlendiren bir yazıya özgeçmişi eşlik ediyor. n HalukCÜRlZ fşar Tımuçın yıllardır felsefeden estetığc, şarden roman ve oyku ye, edcbıyat clcştırısınden dene mcye bırçok alanda onlarca yapıt vermış bir aydın Kıtaplarının çoğu ken dı alanında tek olacak yetkınlıkte Boyle sı aydınlık bir bılınun ve ınsanustu çalış kanlığın bırleşımı olarak ortaya çıkan ya pıtlar yaşamı butun boyııdarıyla kavrama mızı sağiayacak derınlığe sahıp bir butun lıık sunuyor Afşar rımuçın'ın tum urun lerının Bulut Yayınlarınca ozenlı bir bı çımde toplu halde basılışı kultur hayatı mi7 ıçın çok onemlı bir aşamayı gosterı yor Buyuk emek urunu bu yapıtlan tek tek tanıtmak çok kapsamlı bir çalışmayla olabılırdı ancak Bız burada bu yapıtların turlere gore ayrımı ve genel bir değerlen dırmesını yapmaya çalışacağız a Kuramsal Kıtapları Bu grupta Turk çede yayımlanmış, konusunda en genış kıtap olan "Duşunce Tarıhı" başta gelmek tedır Uç ciltten oluşan yaklaşık 1400 sayfalık bir başyapıt Duşunce Tarıhı Daha once yayımlanmış felsefe tarıhlerınden farklı olarak felsefe duşuncesının gehşı mmın yanında ırdelenen çağ ıle ılgılı ede bıyat, sanat ve sosyal yaşantının zengınleş tırıldığı bir butunluğe ulaşılmış Bırıncı cılt gerçekçı duşuncenın kaynakları, ıkın cı cılt gerçekçı duşuncenın gelışımı, uçun cu cılt gerçckçı duşuncenın çağdaş goru numunu ıçerıyor Farıh oncesınden başla yıp XX yuzyıla kadar ınsanın duşunce yolculıığuna tanıldık eden bu yapıtlar şa şılacak yalınlıkta kaleme alınmış Batı fel sefe ve yazınının onemlı metınlerı kaynak çada yer alıyor Bu yapıtı ıle Afşar Tımu çın hem geçmışte yayımlanmış felsefe ta rıhlerını yaşam ve sanatın gelışımı ıle ta matnlıyor hem de ınsanın benzersız yol culuğunu hıç de karmaşık olmayan bir bı çemle karşımıza getırıyor Yalınlık ve açık lık Timuçin'in yapıtlarında basıtlık tuza ğına duşmeden ortaya çıkardığı en temel oğeler Duşuncc Tarıhı'ni kuramsal anlamda tamamlayan bir yapıt olarak ele alınabıle cek "Felsefe Sozluğu" de IngılızceTurk çe, Fransı/ca Turkçe, Almanca Turkçc dızınle zengınleştırılmış felsefe kavramla rının yalın ve anlaşılır bıçımde açıklandı ğı çok kapsamlı bir so?luk fenmler Turk çe bıçımlerıyle sozlukte yer alıyor ve kav ramın tanımlanmasında tarıhsel boyut, su reç ve orneklerle tanımlanmasına ozen gosterılmış Turkçe felsefe terımlerının açıklaması yapılırkcn uç Batı dılındckı karşılıkları parantez ıçınde belırtılmış At şar Timuçin'in gcrek Duşunee Tarıhı'nde gerekse Felsefe Sozluğu'nde goze çarpan en onemlı tavn felsefeyı, ınsan duşunce sını dar bir uzmanlar gmbunun tekelınde gormeyıp butun ınsanlaıın anlayabılece ğı, fıkır yurutebıleceğı bir alan olaı ak gor mesı Yuzyıllardır bulanık karmaşik bir hale getırılerek, ıçınden çıkılmaz çevırı lerle ınsanların gonınu korkutan felsefe yı bırkaç yuz ınsanın kt ndı aralarında ba zı kodlan kullanarak aıılaştıkları bıı alan olmaktan çıkarıp butun bir ınsanhğı kap sayan, herkesın kavrayacağı bir etkınlık olarak sunuyor "ESTETİK" Uç cıltlık Duşunce Tarıhı ve Felsefe So/Iuğu'nun tamamlayıtiM gıbı değerlen dırılecek guzelın bılımı "Estetık" yapıtı ıse hem taııhsel sureç ıçınde Lstctığın ge lışımını aktarırken hem de bugun geldığı noktayı vc felsefeden ayrı bir etkınlık ha lıne donuşumunıı anlatıyor Dığer yapıt larında olduğu gıbı çok yetkın dıl kullanı mı, anlaşılırlık, akıcılık yapıtın ondc gelen ozellıklerı Bugune dek yayımlanan este tık metınlerının hemen tumundcn yarar lanılarak yazılmış bıınun yanı sıra ornek lerle kavranması çok kolaylaştırılmış bir yapıt duruyor onumuzde Yapıt estetık lıklerıyle yansır, çağının bılıncıdır sankı o " Bu onemlı bulduğu duşunurun hem felsefcsını hem de bılgı kuramını temel lendırmc çabasına gırer Şımdıye kadar anılan kıtapları bıle nasil olağanustu bir çalışkanlığın ve uretkenhğın yetkın bir bı lınçîe bırlıktelığını sergılemekte yeterlı go rulmcktedır Ancak yalnızca bu kuramsal metınlerı değıl onıın yanında belkı onlar kadar derınlıklı ve çeşıtlılık ıçercn Felse te Denemclerı" ıkıncı grup kıtaplarını oluşturuyor ÜÇKtTAP.. b Felsefe Metınlerı ve Denemcler Bu rada uç kıtabı anmak gerekmektedır "Oz gur Prometheus", "Felsefe Bir Sevınçtır" ve "Olcsıye Sevmek ' Buradakı deneme ler felsefe dergılerınde yayımlanmış, pa nellerde sunulmuş metınlerın gozden ge çırılmış bıçımlerı Insansal etkınlık olarak felscfenın yaşamın bırçok alanına bakışta kı onemı oıtaya çıkıyor Bu denemelerın butununde sevgı, olum, korku kavramla rı butun boyutlanyla ve okuru şaşf rtan bir derınlıkle elc alınıyor Olesıye Sevmek ya pıtındakı ' Bılınç vc Olum", "Felsefesız Edebıyat, Ldebıyatsız Felsefe", "Korku nun Ifctıdarı" denemelerı yaşamda yuz yuze gelıp ıçınden çıkamadığımız bırçok sorunsalı buyuk bir yetkınlıkle çozumlu yor Ozgur Prometheus'da felsefe ağırlık lı denemeler on planda yer alıyor "lyı Bir Felsefe Eğıtımının Ya şamdakı Onemı", "Sanattakı Felse fe", "VarlıkveBı lınç" başhklı yazı larbukıtabın dık kat çeken metın lerı Budenemele rın butununde goze çarpan ozel lık son derece ba sıt, sıradan, gun delık bir durum soru ya da olay dan yola çıkıp ya şamın butununu ılgılcndıren ve ku şatan sonuçlara varan ve yaşamın son derece ıçınde metınlerden mey dana gelmesı c Inceleme Kı tapları Bunlar arasında "Nâzım Hık mct'ın ^ıırı", "Aşkın Dıyalektığı", "Yenı Şıırımmn Kısa Romanı' ısımlı uç kıtap yer almaktadır Nâzım Hıkmet'ın şıırı ya yımlandığı yıl Turk Dıl Kurumu odulu al mış kendı kategorısınde tek ınceleme sa yılabılecek bir metın Nâzım Hıkmct uze rıne Turkçede yuzun uzerınde kıtap ya yımlandığı bılınmektedır Yalnız Nâzım şıırını estetık açıdan ve ıdeolojık butunlu ğuyle değerlendiren başka bir yapıt ne ya zık kı bulunmamaktadır llk baskısı yırmı beş yıl once yapılan bu kıtabın u/erıne bu yetkınlıkte bıı benzennın yazılabılmesı dc /or gorulmektedır Bu kıtapta hem şnrle rın tarıhsel sureçte gelışımı, hem şaırın duşuncesı ıle yaşamı arasındakı koşutluk sergılenırken aynı zamanda şıırlerındcn alıntılarla butunluklu bir çozumleme ya pılmaktadır O/ellıkle "Temaların Ayrıştı rılması" başhklı uçuncu bolumde Nâ zım'ın duygu ve duşunce dunyası, sonuç bolumunde de Nâzım'ın çağımız ıçın one mı çok yetkın biçimde vuıgulanmaktadır Inceleme kıtapları ıçınde yer alan ıkıncı kıtap "Aşkın Dıyalektığı' çağımı/da çok kırletılmış bir kavramı olanca /engınlığı, çeşıtlıhğı, sonsuzluğııyla ırdelemeyı dcnı yor Aşkın bir değer olarak bir kultur ala nı olarak tanımı aşktakı sapmalaı bazı başlıklar bu yapıttan Cınscllık aşk ılışkı sı, hem bızım toplumda hem de dunyada aşk kavramına yıllarca yuklenen anlam lardan orneklcr verılıyor Afşar Tımuçın bu yapıtında çok boyutlu, çok genış bir konuyu dılımızde başka bir benzerı olma yan bu kıtabıyla çok akıcı bir bıçımdc ın celıyor "Yenı Şıırımızın Kısa Romanı" kısa bir şıır tanımıyla başlayıp Tanzımat'tan bu ya na onemlı şaırlerın bırer şıır orneğı ve şı ırlerı uzerıne estetık yargılar îçeren bir ya pıt, kıtap 1940 doğumîu şaırlere kadar uzanıyor Burada hem Afşar Timuçin'in estetık anlayışının zengınlığıyle oluşmuş değcr yargılarını, hem de şıırımızdc şım dıye kadar kı egemen bakış açısı dışında, bir bakış gozlemlıyoruz OYKU VE ROMANLAR d Oyku ve Romanlar Bu grupta uç ro man, uç oyku olmak uzere altı kıtap yer almaktadır Hem roman, hem de oykule rı genış bılgı bırıkımının ınce bir sanatsal duyarlılıkla buluştuğu yapıtlar Romanla n "Yarına Başlamak , "Gece Gelen Lskı Dost" ve "Kıyılar Durunca" Romanları butun fazlalıklardan, yapaylıklardan arın dırılmış, yaşamın ıçınden anlatılır Dıl kul lanımına çok buyuk ozenın gosterıldığı, konulan gundelık yaşamda sıkça karşımı za çıkan basıt olaylardan pluşur Tıpkı Fel sefe Denemelerınde olduğu gıbı o yalınlı ğın ardında ınsana aıt bırçok oğenın can lı, sahıcı anlatımını ıçerıyorlar Yarına Baş lamak, Gece Gelen Eskı Dost daha çok dı yaloglarla ılerleyen metınler Her uç ro manda da fazlaca betımleme, konuyu da ğıtacak, metnı hantallaştıracak genışleme ler yok Bir çızgı uzerınde ılerleyen yaşam lar, kesışmelerı, ayrılmaları buyuk bir sa delıkle ve gerçekçılıkle anlatılmaktadır Afşar Timuçin'in gerek şıır uzerıne, ge rekse sanat ve estetık uzerıne yazdıklarında bulanık, karanlık bir anlatımdan belır lı şaşırtmacalara koşullanmış, fazla suslen mışhkten uzak durmasının yanı sıra kaba ve slogana ındırılmış bir toplumcu ger çekçı anlayışla da tumuyle ayrıştığı ızlcn mektedır Roman ve oykulerı bu teorık değerlendırmelerın pratık açılımları gıbı gorulmekte I k r bırı yaklaşık yırmışer oyku ıçeren oyku kıtapları "Neden Bazı Ak şamlar", "Denızlı Pencere" ve "Aşk Ol sun Kırlangıçlar" da anlatım ozellığı ola rak romanlarına benzerlık gosterıyor Sus suz yalın, doğal, ınce bir duyarlılıkla bu tunleşmış, yetkın bir bdınçten suzulcn, ge nellıkle kısa ve kesıtsel ozcllık taşıyan me tınler e Şıırler Beşıncı ve son grupta Afşar Tı muçın'ın şıır kıtapları yer alıyor llk şıır kı K İ T A P S A Y I 743 A Afşar Tlmucln In sllri bir seruvenin tanımı belkl de yasamın özetl gibl yargının oluşumuna etkı eden etmenler, sanatsal yaratımın koşulları gıbı onemlı teorık tartışmalar ıçermekte Gene bu bolumde değınılecek ıkı kıtap bırbırının devamı nıtelığınde olan Fransı/ duşunur Descartes'ın felsefesınm ayrıntı larıyla ortaya konduğu "Descartes'çı Bıl gı Kuramının Temellendırılışı" ve "Des cartes Felscfesıne Gırış" metınlerı Des cartes Felsefesıne Gırış'te Descartes ıçın soylenmışbırsozualıntılar 'Descartes ın sanlardan uzakta yaşadı, çağında hıçbır yapıt onıın yapıtından ctkilenmedı, ama çağının temel ozellıklerı onda butun ozel SAYFA 16 C U M H U R İ Y E T