Katalog

\ Zekl Sarıhan gençllğımlzln Kurtulus Savaşı yıllarındakl onurlu direnişini belgelerlyle ortaya koyuyor 06 Nısan 1922 gıınu Istanbul Unıversıte sı oğrentılerı beş oğıctım ııyesıne karşı boykot yapıyorlar Ankata'da 1920'de "Halk Derslen' veıılıyor Yunus Nadı, Yenıgun ga/etesınde, hı<,bır karşilık bck lemcdcn bıı derslerı veren oğretmenlere teşekkur edıyot, lstanbul Unıversıte sı'ndckı ısbırlık<,ı profesorlerı boykot edcn oğrcnulerı ovuyor "Fcna ıster dı şardan, ıster ıçerdın gelsın, ona karsji bıı tun vıcdanları ıle ısyan cdeteklerın başın da, Darulfunun'u ve Darulfunun oğrenu lerını gorursunuz Ankara da Alı Ders lcr'c koşan gençlığın varlığı çok anlamlı dır"(s67) ÖĞRENCİ GENÇLİK ÖRGUTLERİ Zekı Sarıhan, Kurtulus Savaşı yılların dakı oğrentı gcn<,lık orgutlerını, Turkıye Mudafaaı 1 lukuk Cemıyetı'nı, thtıyat Za bıtlerı Ccmıyetlerını Incbolu, (, ankırı ve Çerkeş Gen«,lcr Mahfeh'nı, Kastamonu Gen^ler Kulubu'nu, Mersın Gençler Yurdu'nu, Kozan '1 urk Gençlığı Derne ğı'nı, Elazığ Gen<,lık Yurdu'nu ve dığer orgutlenmelerı tanıtıyor Ozellıkle gençh ğın, Kurtulus Savaşı'nda on saflarda yer aldığını belırtıyor I/mır gençlığının du yarlılığını yansıtırken Turk Öcağı'nda ça lışan Mustafa Nccatı'nın oncu çalışmalarım değerlendırıyor Istanbııl'un ışgalın den sonra yuksekoğrenım gençlığının na sıl ayaklandığını, Istanbul'da duzenlenen mıtınglere nasıl destek verdığını anlatıyor "Oğretmenler Gen<,lerı ısyan hıslenyle sılahlandıracağız" dıyorlar Sıvas Kongresı'ne temsılcı olarak gondcrılen Tıp Fa kultesı oğrencısı Hıkmet'ın tutumu, gtı nunuız gen<,lığıne ornek olmalıdır Tıp Fakultesı Talebe ( emıyctı adına Sıvas Kongresı'ne katılan Hıkmet bırdenbıre ateş ve heyecan kcsılmış olarak şoyle ko nuşuyor "Paşam, murahhası bulundu ğum tıbbıyelılcr benı buraya ıstıklal dava mızı başarmak yolundakı mesaıye katıl mak uzere gonderdıler Mandayı kabul cdemem Eğer kabul edecek olanlar var sa, bunlar her kım olursa olsun, şıddetle red ve takbıh ederı/ l arzı muhal, manda fıkrını sı/ kabul edersenız sızı de redde deı, Mustata Kemal'ı vatan kurtarıusı de ğıl, vatan batırıusı olarak adlandırır ve tel'ın ederız " (s 148) Mustata Kemal, bu gencın soyledıklerınden heyecanlanıyor ve I lıkmet'e şunları soyluyor "Lvlat, musterıh ol Gen(,lıkle ıhıhar edıyorum ve gençlığe gııvenıyorum Bız azınlıkta kalsak dahı, mandayı kabul etmeycceğlz Parolamız lektır ve dcğışmez Ya ıstıklal ya olum 1 " (b 149) Mustafa Kemal, Hlk met'ı alnından opuyor, onun bu kararlı tutumunu onaylıyor Askerı oğrenuler Anadolu'ya ge<,ifl§kerı bırlıkleıde doktor olarak gorcv yapı yorlar, aşı yapımında ^alışıyorlar, lstan bul'dakı dcpolardan sılah kaçırıyorlar vb C U M H U R İ Y E T K İ T A P Mulkıyelı Cemal'ın yazdığı marşın dızele rı o gunlerı yeterınce yansıtıyor "Başka bır aşk ıstemez/ Aşkmla <,arpar kalbımı// Ey vatan goz yaşların dınsın/ Yetıştık çunkıı bı/ " Kıtabın beşıncı bolumtınde yazar, yuksekoğrenım gençlığının buyuk boykotuna genış yer verıyor Beş ay suren boykotta oğrencıler, ışbırlık(,ı beş oğretım gorevlısının okuldan uzaklaştınlmasını ıs tıyorlar Bunlardan Rı/a Ievfık derste Fu /ulı'yı anlatırken şunları soyluyor 'Tu/ıılı Tuık değıl, Acem'dır 1 urk'un asırlar bo yu bıleğınde salladığı kılıcından ba^ka ne var'' Hâlâ litanbul'da oturabılıyorsanız bunu Duvelı Muazzama'nın Alemı Islam'a karşı hurmetıne bon,lusunıi7 " (s 180) Dığer oğretım uyelerı Cenap Şa habettın, Barsamyan, Alı Kemal ve Huse yın Danı^'tır ( enap "jahabettın, Dun ya'da l'uık edebıyatının mevtut olmadı ğını, Turklerın bıîımde yeteneklerı olnıa dığını ılerı surduğu ı<,ın kınanıyor Huse yın Danış, buyuk lslam mutahıtlerını ı,a pıılcu dıyt nıtclendırıp Hazretı Omer mutahıtlerını "Atem medenıyetını tahkır eden baldırı ı,ıplak çapulcu surulerı" ola rak kuçumsuyor Alı KemaJ, yurdun bır yerı tlden (,ıktığında, "Memleket ttmız lendı, azınlıkları ıdareden acızız " dıyerek ulusumuzu kıı^uk duijuruyor Barsamyan, şehıt olan I uıkleıın aieyhıne sozler soylu yor, Ermenı katılının avukatlığını yapıyoı Boykotun u/aması ve buyumesı u/Lrıne toplanan Ldcbıyat Fakultesı Muderrısler Metlibi, oğretım uyelerının gorevlerıne son vermcye cesaret edemıyor Basında tartı^malar suruyor oğrencı eylemlerı ^o ğalıyor, Tıbbıyelıler, tum oğrencıler ayak lanıyor Beş oğretım uyesı kesınlıkle unı versıteden atılmadık^a derslere gırmeme kaıarı alıyorlar Merkezı bır orgutte bırle şıyorlaı "Darulfunun ve Mekatıbı Alıye Cemıyetı Merkezıyesı" ( Unıversıte ve Yııksekokullar Mcrkez Orgutu) Anadolu, unıvcısıte gençlığını destekledığı gıbı, TBMM'de bır grup mebus 16 Nısan 1922'de çektıklcrı telgrafla destek verıp ovunç duyduklarını belırtıyorlar "Var olunuz Vatan ve mıllet, sızden hoşnut ol sa ve sızınle ovunse yerı vardtr Hurmetle rımızın kabulunu rıca edenz " (s 244) Mı zah dcrgılerı de boykota yer venyor Oğ rencıler sonunda zafere ulaşıyorlar 19 Temmu/ 1922 gunu toplanan Edebıyat Fakultesı Muderrısler Metlısı, Dekanlığa Umaıl Flakkı ve Alı Reşat Beylerı aday olarak se(,ıyor, toplantıda Dıvan kararı okunuyor ve Alı Kemal ıle Cenap Şaha bettın Beyler a/ledılıyor, ıstenmeyen oğ retmenler ızınlı sayılıyorlar Bıı karar, on ların unıversıtedcn çıkarıldıkları bıçımın de yorumlanıyor Padışah, 29 Temmuz'da yenı atamaları onaylıyor ve unıversıte dort ay yırmı gun sonra yenıden açılıyor Edebıyat Fakultesı oğrencılen, ıstemcdık len oğretmenlerın okuldan atılmasını ba şardıİdan gıbı ıstedtklerı oğretmenlerın okula donmelerını de sağlıyorlar (Zıya Gokalp, Ağaoğlu Ahmet, Yusuf Akçura, Hamdullah Suphı) Kurtulu^ Savaşı'nın ba^arıyla sonuçlan masının sevıncını ya^ayan gen^lık, Yenı Turkıye'nın kuruluşunda da etkın gorev ler ustlenıyor Istanbul'da okulları zıyaret eden Refet Pas,a, tıbbıyelılere "Hu/uru nuzdaeğılmekıstıyorum" dıyor Lo/an'a gıtmek uzere tstanbul'a gelen tsmet Paşa da Darulfunıın gen<,lerını zıyaret edıyor, onları yaptıkları devrımcı gırışımlerı ne denıyle onurlandırıyor Gençlık bundan sonra yapılacak her yenılıkte oncu oluyor Mustafa Kemal de her gıttığı verde genç lığı onurlandırıyor Yazar Zekı Sarıhan, gentjı^ımı/ın Kur tuluş Savaşı yıllarındakl onurlu dırenışını belgelenyle ortaya koyuyor Ulusumu/un bağımsız yaşaması ı*,ın gereklı ozverıyı gosteren geti(,lığımız, yenı kuşaklara ve başka uluslara ornek olmuştur ^ımdıkı gen^lığımızın onların ac.tığı aydınlık yol dan yıırumesı en buyuk dıleğımızdır • (*) Kurtulus Savaşı Gençliği Zekı Sarıhan, Kaynak Yayınlan, 1 Basım Ağus los2004 773 otopsi yayınlan yeni kitap Işıl Çakan KONUŞUNUZ KONUŞTURUNUZ KONUŞUNUZ KONUŞTURUNUZ tek parti döneminde propogandanın etkin silahı: söz Bır y a n d a n Turk D e v r ı ı ı u ' n ı n cimaçlarının halka ünlatılması ve bır yandan da kıtlelerın bu amaçları alşılayacak ve o/umsıyecek yonde "talım terbiye' edılmesı, euıtılmesı ve bılınçlendırılmesı gerekıyoıdu Kuşkusuz, bu gereksınım, kitle ıletı^ım aıa(Jan ıle karşılanacaktı Ne kı, Cumhurıyet'ın bu donemde radyo yayınlan ^ok sınırlı bır alana ulaşabıldığı gıbi basın ve ya/ılı ıletüjim voluyla da kıtlelere ulaşabılmek okur ya/ar oranının &on kerte du^uk olması nedenıyle neredeyse olanaksızdı Kaldı kı, C u m h u n v e t yonetınıının, devıımlerı o/umsemış kışılerın halkla "bıre bır" ılı^kı kurarak onu bılın(,lendıımesının daha etkılı bır yontem ulduğunu bıldıkleıı de gorulmektedır îpıınu rahatlıkla sovleyebılırı/ Bu tur bılınçlendırme ve eğıtını ^alı^tııaları Tıırk Devrım lanhı'nın onemlı ama ne \a/ık k\, Halkevlerı ve Halkodalaıı'ndakı etkınlıkler bır yana bırakılırsa, bugun 1 , 1 ı,ok a/ 11 1 bılınen, belkı de hemen hn, bılınmeven bır paı\asıdır Yrd Doç Dv I^ıl Çakan'ın dağınık ve hatta erışılmesı gerçekten çok guç kaynak ve belgelerı, bunları bır Cumhunyet aydını bılıncıyîe ve tam bır bılım ınsanının ı/lemesı gereken yontemle bı/lere sunması o/guye hak ka/anmaktadır Prot Dr Çetın Yetkın •tapslyayiBlan NuhunRemısı Kultur ve Sanal UrunİLn Yavıncıhk Reklamnlık Pılm San Ve Tlı Lld Salk.nı Soğut Sok No 8 Keskinler I» Mrk Kal 3 D 604 6U5 Cajialoftlu ktanbul 0212 5196848 0212 S19AH49 otop 5 lyayınevi#hotmaıl lom İİMİT YAYINCILIKTfirkiye'nin nabanı tutuyor. Konur Sokak 27/106640 Kızıby ANKARA Tel: (0312) 419 38 26 27 Faks: 417 56 68 ÖZELLEŞTİRME VURGUNUNA KARŞI YÜRÜTÜLEN HUKUK SAVAŞININ ÖYKÜSÜ... BİZ VATAN HAİNLİĞİNE DEVAM EDİYORUZ HÂLÂ! İLTER ERTUÖRUL özelleştirmeleri iptal davalannın arkasındaki isimlerden llter Ertuğrul "özelleştirmenin 10 Yıh"nı krtaplaştırdı. Kamu Işletmeciliğini Geliştirme Merkezi Vakfı Genel Sekreteri olan Ertuğrul bu kitabında Türkiye'nin son 10 yılına "karşı pencereden" bakıyor; gericilikle, tutuculukla, dinozoriukla, vatan hainliğiyte suçlananların bakışıyla... B U T U N K İ T A P Ç I L A R D A SAYFA 13 SAYI