Katalog

> ketim nesneleri aracılığıyla "yeni yaşam "lakimliklerin ve kesimlerin farklılıklarını nn ve "yaşam biçimleri"nin okıınma alayok sayıp scçilmiş simgelcrin mcşrulııjSunıdır aynı zamanda. "Burada raflardan senu kurmak adına, homojenmiş gibi gösteçilecek kodncsneler" ile ycni yaşamlara rilmesi dc okuyucu için bir şaşkınlık ne(katcgorilere) ulaşabilmek olasıdır (tiikedeni olacaktır ifadcleri ile modcrnizmin timin belirlediği yaşam biçimi ya da "hakapsayıcı bakışına karşıt bir tez getirerek zır yaşam konscrvelcri: Liie Style)". Oto farklılıkları varsayan postmodernizme yollar, park alanları, bilgisayar tcrminallekendi gözlemcisinin satırlarını kanıt olari içinde yoğunlaştırılan dijital göstergeler rak iine sürüp postmodernizmin de farkaracılığıyla kent ile arasında kusursuz bağlılıklar konusundaki yetersizliğini sergililantılar kııran hipermarkeılerin yinc de yor. kendisini kentten ayrı tuttug'umı vurgulayan yazar; Richard Scnnett'in mctinleri 0 HALDE HANCİ KENT? aracılığıyla bu konumu ortaçağ kcntleri ile Kitap boyunca Zeytinoglu'nıın antikitekarşılaştırır. Dinsel iktidarın hükiim sürden günümüz metropollerine uzanan bir diiğii ortaçağda kentlerin merkezindc kiçizgi boyunca "öteki"lcrin mckânı olan liselerin yer alması ve kente açılan yolların çevrenin, bir yersizyurtsuzlaşma mekânı ışınsal bir dağıhmla kiliseyi merkez almaolarak kalabilmcsinin olanaklı olup olması; benzer bir kent planlaması aracılığıyla dığı üzerinde düşünümii olarak nitelenekarşıreform sonrası Katolik ülkelerde dinbilecek kitap yazının ortalarında vurgusel iktidarın yeniden vurgulanması da ladığımız gibi, metinlerarası bir metin olakentiktidar üişkisini örneklemesi açısınrak okunmaması gerektiği üzerinde durdan tipiktir. masına karşın tam bir metinlerarası metin. Marx'tan Baudrillard'a, Kafka'dan Ortaçağ kentlerinin merkezindeki kiliBourdieu'ye değin farklı alanlardan yasc, kentin merkezi olduğu denli, sanatın da zarların metinlerinden geçerek ve Zeytimerkezidir. lktidardan özgürleşmemiş, sanoğlunun 90'ların ikinci yarısında gernat, kilise yapısının tamamlayıcısıdır. Ançekleştirdiğiişleri.özelliklede 1995 tarihcak; kilise ile kent arasında ıızanan yollar, li Dördüncü Istanbul Uluslararası Sanat kilise ile kent arasındaki fiziksel bağlantıBienali ile eşzamanlı olarak, "Major" bir yı sağlama işlevi dışında işlev taşımamaksanat etkinliğinin yanı sıra "Minor" bir ta, bir yoksullar dini olarak yaygınlık kamekânda, Devlet Han'da düzenlenen zanmış olan Hıristiyanlığın merhamet "Devlet, Sefalet, Şiddet" scrgisinde gerdoktrinini kente yayamamaktadır: "Kiliseçekleştirdiği, Galeri Apel'dcki "Sokak" de ibadet ettikten sonra dışarıda gezinirsergisinde tamamladtğı işleri anımsanarak ken birisinin bağırsaklarının çıkartılıp vüokunduğunda sanatçının/yacudunun dördc bölündüğünc zann, gerçekte bir kent olgusu tanıkolunabilirdi". Zeytinoğolan sanatın, merkezin mi, lıı, Sennett'den yaptığı alıntıyı Emre zeytibir kuşkusuz ki bir benzeşim ilişnoğlu'nun sa yoksa çevrenin mi yanıtolgusu olduğu sorusuna arar kisi için kııllanıyor. Tüm ortanat serüveni ken, gerçekte, sanatın sosyoçağ boyunca, dinsel iktidarın seramik eğiti kültürel olgularla ctkileşimini vc entelijansiyanın merkezi olan kilise ki, üniversitenin de mi ile başlıyor. ve farklı disiplinlerden besleniş biçimlerini gözdcn geçirdiği içindcn çıktığı kurumdur kiliSanatçımn se konum ve iktidannı kentsel ürettikleri göz ayrımsanıyor. Kitap sona erdiginde okur ki, Eco'nıın ıdeal planlamada vurgularkcn sanaönüne alındı okuru gerekiyor bu kitabı okutın da kendi denetiminde olğında, biçim mak için; güncel sanatı izleyen, duğunu gösteriyordıı. Ancak, yazarın da vurguladığı gibi, ki sel araştırma çağdaij sanatın son yirmi yılını bilen ve yazınsever, kısaca, anlise ve kentin ilişkisi çelişkin bir lardan çok, siklopcdisi geniş bir okur sailişkiydi vc tümü kapsayıcı de eleştirel yak natın suçortaklıklarının doğru ğildi; kentin merkezinde, tüm laşımıyla dik ortaklıklar olduğunıı düşüniiulaşım ağının merkezinde ko kat çekiyor. yor. Yoksa Hellas kcntini nasıl nıımlanan simgesel konumu tanırdık? bıınu itade etse bile. Bu mesaie korunamadıgınOrtaçağ kentinin kili.se mer da, 8. Istanbul Uluslararası Sanat Biena kezli yapısı ile günümüz mctropolünün li'ni değerlendirme toplantılarından bi hipermarket mcrkezli yapısı düşünüldürinde olduğu gibi, bir felsefeci lıienalde ğünde her ikisinde de kent tratiğinin merpolitik iş olmadığını, bunun da "iyi bir kezçevre ekscninde ilerlediği ayrımsanır. şey" olduğunu; nedcni soruldıığunda ise, Değişen, tarihsel süreçteki tüm oluşumlarpolitik işin riskli iş olduğunu söyleyerck la birlikte, trariği oluşturan nüfusun bilebir felsetccinin her zaman bir sanat yapışimidir. Merkezdeki alışveriş merkezlcri tı ya da etkinliğini değerlendirme konuile çevredeki banliyöler arasında Zeytisunda "yerındc" kriterler kullanmayabilnoğlu'nun ara ınekân olarak adlandırdığı dığinı, kimı zaman da biçimin anlamı apatraiik koridorunda gidip gelenlcr neyi ta çlk scrgilediğı çalışmalarda bilc politik içe lep etmcktediır' riği okumamayı seçtiğini ortaya koyabiliHer biri birer gösterge olan nesneleri sayor. tın almaya, daha doğru bir ifadeyle, satın Bu noktada Ali Akay'ın bir kitap adını alınan nesneler aracılığıyla kurulacağı varoluşturan "Sanatın Sosyolojik Gözü" tasayılan başka bir "lifestyle "a mı taliptir nımlamasının 60 sonrası sanata çok denk kent göçebeleri; yoksa söz konusu kitle düştüğünü vurgulamak gerekir. • "merkez"deçalışan "çevre" sakini midir? Cîünlük kent trafiği içerisinde ara mekânIstanbul: Urart Yay, 1994. Istanbul: daki nühısu kapsayıcı bir biçimde niteleBağlam Yay, 1998. me olanağı olup olmadığını soran yazar, Emre Zeytinoğlu, Sanatın SuçOrtaklıkkentteki kimliklerin bir bütün olarak göları. Istanbul: Bağlam Yay, s. 10. rülme olasılığı olmadığını vurgularken a.g.y, ss. 1112. tüm dünya kentlerinin her yerde aynı koAlıntılayan EmreZeytinoğlu, a.g.y, s.12. şullarda yapılanmadığının da altuıı çizerek a.g.y, s. 13. Baudrillard'ın kent yorumlarında; BaA.g.y., s. 25. tı'nın kayıtlı modelleri ile fazla ilgilenmeA.g.y., ss. 2633. si vc tanımlannı gencllikle bu izlenimlerle yapması, bizi (olası kentimizin turistik A.g.y, s. 33. amaçların dışında kurulmuş semt pazarA.g.y, ss. 2930. ları, kü(,ük berber ve bakkal dükkânları, Bu noktada, sanatçının/yazarın tartıştıpatatessoğan sergileri, dar sokak kıraatğı ve sanatın disiplinlcrarası niteliğinin dıhaneleri, kuruyemiş, kestane, simit, sebzc şında kalan, iktidarla suçortaklığı tavrı yaarabaları, yogurtçu aslulan, esnaf lokanzı sınırlarını aşacağı için tartışılmamıştır. talan, seyyar ayakkabı boyacılarının sanBu konu başka bir yazının konusunu olıışdıkları ile karşılaştığımızda ve hipermarturacaktır. ketlerlc, göçmcn mahalleleriyle, kimlik [email protected] kaymalarının dışa vurulduğu ycni kamusal alanlarla hiç karşılaşmadığımızda) şaşSanatın Suç Ortaklıkları/ Emre Zeytikınlığa düşürebilir. (...) Kayıtlı kentteki l B L ı Yay./ htanbul, 200i. C U M H U R İ Y E T K İ T A P "Bir insanı yaratmak milyarlarca yıl alır. Öldürmekse yalnızca birkaç saniye." Kaçınılamayan sorumlulukların bir özeti... E o İthaki'yeyolculuk sürüyor... i thak SAYFA f 9 S A Y I 72 7