Katalog

gerekJı olanı herkes ı<,ın ıster 'Mustata Stıphı Destanı', 1 Bolumu 36, 2 Bolumu 14, 3 Bolumu 22 sayfa suren, M Suphı nın mucadelesının ve hayatının anlatıldığı belgesel nıtclıkte bır kıtap Kı sa dı?clı, bolumsuz uzun şıırlcrdcn oluşu yor 'Bır Gun Mııtl.ıka' Ataol Behramoğ lıı nun ıkıııcı kıtabı vc yayımlandığı do 'Karadenız nemdc (1970) genış yankılar uyandırmış ıssız tı Bu şıırlerın çoğunda o donemın Myasal karanlık yansımaları, dırenç ve coşkıı, gelecek gun bır dı ntzdır Iere ınanç, yurt vc dunya genelındc yaşa Bıldığım kıyılan bıç değılse nanlar, olumler vc baskılar ışlenmış Bo Sınop'tan lumsuz kısa dızelı bırkaç sayfalık uzun şı Rıze'yt kadar uıanan ırlerın yanı sıra duzyazı şıırlerle dc ıletıyı bır bolge hcr /aman on planda tutmuş bu kıtabınVe geni} gog~u\lu da Thcodorakıs, Salvador Allende, Gu boz renklı dalgalar cvara, Kafka, Gorkı, Lorca gıbı dunya gıtgıde tnleşerek edebıyatının ustaları şiırlerde sıkça anıîı yaklaşıp yor kayalara çarpar \nnra bır ıssızlığa çekıl/r gıbı çekılırltr gerıye 'Bugun \evıştım, yuruyuşe katıldım son Muslufa Supbı ra Bu kıyılarda doğdu ışte Yorgunum bahargtldı \ıhıh kullanma Giresun yı oğrtnnıtlıyım bu yaz Kıtaplar bırıkıyor, \a<Klarım uzuyor, her 1883.' ytrdt gunıbur Ilkın Karadenız'ın betımlenmesıyle baş gumbur bır telaş layan destan, Yer yer M Suphı'nın mek Gencım daha, dunyayı gormck ıslıyo tupları, onlara vcıılcn yanıtlar Enternas rum, opuynek ne yonal hareketın yurtta ve dunyada gelışı guzel, duşunmek ne guzel, bır gun mut mı, o gunlerdckı Turkıye'nın sosyocko laka yeneceğız1' nonıık yapısı, Sovyetler'ın kendı ıçındekı Şur, var olan duzenı değıştırmek ıçın (,alkantıları, dunya çapındakı grev ve lo bır araçtır ve şaırlerın de toplumsal gore kavtlar, M Suphı'nın Parıs'e, Baku'ye gı vi vardırşaıregore 'Stıatı Korakas'a Mek dı^ı, 'uyarı' dergısını <,ıkarmasi, Sınop sıır tııp' şıırınde gunluğu, tehlıkelı koşullarda Sıvastopol' Şatrlc r vardır varışı, 'Komunıst Manıfesto'yu I urkçeye Ulkelerımn gunesı tutuşur şıırlertnde çevırerek Anadolu'ya yakın olmak ıçın Kı Denızlert neft s alır rım'a taşınması, Kuvayı Mıllıye'ye yardım $aırlt r vardır edı^ı, Kemal Paşa'nın sozlen, TKP'nın ku Ştırlerı bayrak gıbı yukselır alanlarda ruluşu, dunya gazetelerınde çıkan haber Ve halklarına ler, M Suphı'nın on beş arkada!,ıyla Ka Ektnek ve su ve sevınç gıbı gercklı radenu'de olduruluşuylc son buluyor Kı Ah, o şatrlerden bırı olahılsem ben de tap boyunta verılen olayların aralarında Yetse sesım turku veya sloganlara rastlamak mumkun Anlalmaya Bazen de o coşkuya şaıı dışardan katılıyor Yajadığımız butun bu şeylert ' 'Şaır bır an/ durdurdu kaîemını/ uğulda yan başını/ ^evırdı geçmışe/vegeleceğe / dıyen Behramoğlu, '!jıır ustune bazı dıı Halk/çokacılar^ektı/veçekmede /Fa şunceler' başlıklı şıırının sonunda şur an kat olum/ hayatı yıldıramaz layışını şoyle ozetler Şııregırecektır Her şey, yapay vc kurgusal olınayan/ Gerçek KUÇUK İNSAN DUNYALARI bır ınsan yuzu, gerçek bır doğa, gerçek bır toplum/ yansımalıdır anlattıkların Belgelenyle bır donemı bu (,alışmasın dan ' da sıınan A Behramoğlu, 'lyı bır yurttaş aranıyor'da kuçuk ınsan dunyalarını tur HAYAT VE SEVDA kuleştırırken (Delıkanlının sevda turku l su, Sayın muhbır yurttaşın turkusu, Kuş Son gunun şıırı'nde ısc 'lyı bır şaır ol kucu yurttaşın turkusu, Ağırbaşlı aydının ma/sam/ ıntıhar ederım / Dıye duşun turkusu, Insanseverın turkusu v b ), 'Kı muştum îyı bır şaır/ Olup olmadığımı/ zıma Mektuplar'da (gızlılıkte, yolculukta Bılmıyorum daha / 'jıırde/ Çok sozu edıl surgunde bolumlerıyle) bazen oğut vere dı/ Mayakovskı hcykelının / Durdum alrek bazen dcozlcnılerle dunya goruşunu, tuida ' derken şııre tııtkusıınu, halkın kah nasıl bır yaşam duşjedığını çotuğuyla pay ramanlaştıı dığı şaır olma ozlemını dıle ge laşır 'Sonuçta ne kuçumse/ ınsanları/ de tırır rım kızım/ Ne de onemse/ gereğınden Toplu Şıırlerı'n I tıldınde, 'Bu Aşk Buçok ' dıyen baba 'Bılemem/ Geçemem rada Bıter', Bcn Olursem Akşamustu kızım/ Dunya yıkılsa/ geçemem senden' Olurum', Beyaz, Ipek Gıbı Yağdı Kar' gıdızelcrıyle de sevgısını belırtır 'Gozumde bı tanınmış ve bestelenmış şıırler bırer değıl sadccc/ Canımda tutuyorsun' dedı Ataol klasığı ğı kızını duşunduğu yerde, tum çocukla Ya^adıklarımdan oğrendıg'ım bırşey var rın savaşlarda, yoksullukta kıyımları duYaşadın mı buyuk yasayatakstn, ırmak yumsanır 'Bebeklerın ıılusu yok'da em peryalıst dunya sıstemı ıçınde bombalar lara, goğe, butun evrt nı karışırcasına dan,gelışmışsılahlardan,çıkarsavaşların Çunku omur dedığjmız şıy hayata \u dan yaşam değıl olum adına en fazla pay nulmuş bır armağandır Vc hayat sunıılmu) bır armagandtr tnsa alanların bebeler olduğu vurgulanır 'Sa vaşı kım ıster' sorusuyla savaşı lanetler na Dıycn A Behramoğju, bu guzel hayatın ken bılım adamlarını, kaçak gııreşcn ay dınları, ncrnc lazuncı bıreylerı kınar kıu/landığı koşullcin da şoyle anlatır Toplu Şıırler I, II, IH'un tum şıırlerı ın'Çotuğumla demır parmaklıklar konuldu aramıza ıkı buçuk yaşındakı çocuğum celendığınde, arada şaırın ozelıne ılışkın şıırlere rastlansa da yurt ve dunya olayla la rı, onların gerçekçı anlayışla sıınuluşıı go ze çarpar Âtasozlerı, reklamlar, gazetc ha Uldfmak ısledı bana çocuğum berlerı, turkuler ba/m bır şıırın başlangı Kafese çarpan bır kui duygusuyla cı olur Hayatta olup bıtcn hcr şey ıronık ya da dıamatık konıımuyla rotoğrat kart 1982 Maltepe Askerı Cezaevi lerı halınde karşımı/a çıkarken şaırın yo runıu da şıır sonunda okuyana sunulur 1 layatı ve sevdavı kutsalla^tıran şaır, duvaılaı aıasındadır, kedeılıgunlcryaşarve Kederlı bungun gunlerun benım/ Gun 'ÇoLukların oldurulduğu korkunç bır olup geçeceksınız su de, / Ama bcn her dunya bu kes ı^ın ıstemektcyım / O^gurluğu, ken Sevıntı, ınsanca htrya^amı \avıtnmanın dım ıçın değll bade dı/clcrıylc de gıuel ve su<, olduğu CUMHURİYET KİTAP haftfçe sarsılarak Cebtmde bır gunluk Macamtan vızesı Bır tck amacım var Atılla ]o\ef'ın \ehnnde bır kopruden Tuna ya bakmak' Boyle bır dunyada nedır gorevt jtırtn ozlemlerıyle bırçok şıırde anılır lşte şaırın oncelıkle yanıtlaması gereken 'Kardeşım Aylardır hapıste Dortluğundc şııı anlayışını ozetleyen A Ve yıllarca Behramogİu, çouıklara ve annelerıne, Surebılır bu kendı çoıukluğıınu ve anncsını de katarak Çunku o halkının omuz ba^ına genış bır yer açar şıırlcnnde Koydu omzunu '( ocuklug'unı bu kadar bır şey aüında Bıraz sevınç bıraz keder Bıraz yalnızlık ve buyu Çotuk ve anne ımgesı Ataol şurının te mel taşlarından bırısıdır Sık sık çocuklu ğunu anımsadığı yerde hcp anncsının se sını duyar aklına annesının yuzu gelır, el lerını arar Kızını andığı yerde hemen onıın 'ınce salınışlı annesı' gelır aklına Bırçok şıırın de annesını yıtırmenın deıın acısını du yunısaıan şaır 'Sabıha' adlı şurınde adeta bu acıyla dalga geçer Bu alaysama ya da olurnle dalga geçışte bıle olumun sıradan, hayat ıçınde çok olağan bır durum olduğu, yaşamın doludızgın hâlâ surduğu vur gulanmak ıstenır 'Bana bır sıgara verın annem oldu Bu tabab oldu beşe dog'ru santrını Allah allah ne var jajtracak canım Annem oldu dıyorum hepst bu ' 1 lem kardeşı heın de duşunce arkada şı olan şaır Nıhat Bchram'da gerek mek tuplaşmaları gerekse surgun yıllarındakı Kadınlar da sınıflara ayrılır Bazı şıırler de boyall yuzlen, gorkemlı gıysllerıyle ge neral ya da varlıklı kocaların yanında boy gosterırken bazen de hamılc olduğu ço cuğu nasıl buyuteceğını duşunen (Gebe kadının turkusu) anne adayının gelecek ten korkusu, yaşamdan hoşnutsuzluğu ıle nıp soylenmesıyle dıle gctırılır Kız sozcu ğunu şıırlerınde sık kullanan Ataol, kadın ımgesını bır çotuk goıuntusuyle bırlcştı rerek kadmı anne olarak anımsatır Ve bu aynılaştınnada bıraz annesı, bıraz çocuğu nun annesı bıraz da kı/ının gelecektekı kımlığı kuşaklar arası sıırcçtekı kaçınıl maz devınımı bclgclcı 'Eskı btr tavan araunda Buldum defterını aşkın Yazılar okunaksız Bellt helırstz çızgılerını Dağınık se<;lerbtrle$ıp Annemtn sesı oldular Ve gokte Çocukluğumdan kalma yıldızlar 'El edıyor bana dar bır aralıktan' dedı ğı yerde el eden şey, ya adıyla kendısını ça Blr dönem ulkemlzl ve dunya edebiyatını yakından etklleyen gençllk hareketlerl sosyallst mucadele. hak ve adalet arayışları bırçok şairl etkilerken Behramoğlu'nu daha da bileyler dlrencini hızlandırır Bu dönemde yazdıklarının çoğu da kavga şiirleridir SA YI 726 SAYFA S