Katalog

Peııdc Celal'ın Delı Aşk'ı, çok güzel bır toman, okumayanların, tam da bu aylarda okuyabıleceğı nıtelıklı, dt'ğerlı bir kitap! Okuvun Delı Aşk'ı; yazlar, aşklaı, ayrılıklar karşısında kırgınlıklarıni/'i onarın... H a/ıran, bır ya/ başlangıu ını yal nız'' Aşklaıı, ayrılıkJan da taşıma/ 1 mı v.ını sır.i' Belkı bu yuzden, hazııan 'ıanlatmakgerektığınde H.ısan Hııseyın'e sığınıyorıı/ "Hazııanda ol mek zor" Na7im I Iıkmet ı < )rhan Kemal'ı, Ah med Arıl'ı, otekı yıtıklerımt?! unııtuyor değılım ,ım.ı ben govdenın otekı yakasına o/gulemek ıstıyonım hazırana gırış ya /ısını, aşklara yanı Ustclık bıınıı andıklaıımla kuşaktas. bır ya/.uın lomanıyla yapalım ıstıyonım Perıde( elal ın Deli Aşk ıvla (( an 2002) Zaten Deli Aşk'takı roman zamanı da cnıkonu çakısjyoı ha/ıtanla Ust uste ııc, konyak ıctım Kafam dıımanlanınca dtınya gu/elleşu gıbı oldıı venıduı konuşmava başladım tstan bııl'ıı otada bahaıın geldıgını ve Bogaz tepeluındeergııvanl.ııın pembe, morjı, tıgını anlartım Bahçemde ctık, seftalı agaçları dıplcrıne doker ru/gâıda ciçek leıını Bıı şcnlıktıı oıası •jimdı Kusjar başka tıırln orer (211) I Icnı aşklaıı avrılıklaıı dcşılım Delı Aşk l.ı hem dc bır v ı/ sel.unı sun.ılım IO manınıı/ın bu SL<,km lı IIIMIK k ndisıne 1 aık Baysal, Mad.ım Bnmbıı d.ı (( an 2002) Bu masal.bıt uvduıukovku gor kemlı bıı v ıl ındı u k t k (2\L)) der Deli Ask taıı so/ UiıiLVL gırukm ışın b.ısjnd ı J.ıh.ı lomanın hıınu peııinledı gı gıbiMiıduı goıu^ gclııııek dıg'ılım cl bcttc Nc kı b.ıbavla koca < enı lc sev gılı kııstol \d bıı erkck kalabalığı ıçınde tek b.ısın.ı vaıolma savaşınıı veıuı Llıf ın o cekık gozlu kııçuk kı/ın ( enı ın deyı yyle lataıuk 'ın dıaıııı da oıtada Flıf, çok vonlıı bıı ınsan Bu donem dergılcıdeşıırlerıyavımlanmış.roman ce vınleıı vapan bııı lctenlığı dcnlı nahıflı ğıyle dc dıkkatı eekıyor Sonr.ı derın hıız nıı olan ıomantık aulaıla kıvranan, n,lı, duyarlı, otesınde "ınsan kalma" kavgası veıen bıı kaduı Aına sanldığı degerle rı var, bovlc yaşamak ısrıyor aşkı ()ysa otekı yanı delı aşkı ( un, eıo/yona uğra yan değerlerı yansılıvot bıı bakıma Llıf, çelışık duygulaı ıcındedır Cem'e karf}i Hem nefıet eder ondan hem kıskanır onu Yalancınm hırsızın, ıkıvuzlunun tekı dır ( cm bııtun ya^amını bunun uzerıne kurmıiijtuı Neıedeyse her gun bır bajjka kadın, sonra getc yaşamı F'lıf, genç kı/ lığının (,o(.uksu erdenlıgı i(,mdeonu tanı mi1}, sonrasında ona bağlanmış, Cem'se ona yalnizca tensel tutkular sunmakla kal mıştır Cem, Llıf'ın hem "delı asjk"ı, hem de dıış kırıklıkları yab.ıncılıkları, yalmzlık landır " Benım i(,ımdekı kotuluk, bır tur lıı yenemedığım bu delı aşk " der, ardın dan ekler "Kıınse bılmemelı Ccm'ı nasıl sevdıöımı Utanç verici bır a^k bu, btlıyo ruın ' (95,%) "Bı/ım ıılkemi7deasky.ıl nı/ yatakta var(dıı)," (124) ne yazık kı Cem'den kurtulacaktır gunun bırınde Elıf, Krıstof, ona ozledıgı yalansı/ aşkı sıı nacaktır Parıs'te Zaten roman, bu ac,ı dan bır kadının, yenı bır aşkla bıılıı^ma sı olarak da ozetlenebUn llkın "dostuın" der Elıf Krıstol ıçın, "benımle konuşan, benı avııtan " (90, 91) Sonra yureğıne ınen ılk damlalarbelkı "Ona.kımızaman dosr değıl, kadın gozuyle bakıyorum 'Cem olmasa?' dıye aklımdan geçıyor 'Yatakta nasıldır?" " (95), "Onunla ola bılırmryım.dıyesordumkendıme Utan Yazlar, aşklar, ayrılıklar... Utanç Veren Bir "Deli Aşk" d ı m " ( ! 2 7 ) Son ra bıı gun I )udak ları sımsicdk konııp kalktı dudaklaıı ma " (204) Nc kı Kııstol da, romanın sonunda estmscl (c.ın la bır lıkteolıımcııld.ıı bt vuıataktıı Llıf e I lıf ın ask vasadı gı ıkı cıkcgc baka r.ık, bu aıada baba sinın da ver aldıgı bovle bıı katma^a ortanımda ^ok dt rınlciınde vaıalaıı oldııj^ıı sovltncbılır IXıha ba^langıtta trapk bır yapıva sa hıptıı Llıf Kııvala rının sanııl.ırının Patııck Modı ano'nun lomanında gezıntılerınııı Paııs (ya da Istanbııl) sokaklarında Motlı ano nun loman kahramanlaruıı dcgıl dı. aslında kcndını arayısının kenılıne An n^\ kaıenına va benzer bıı son hıçı^mm onun bu vanından kavnaklandıgı a^ıktıt Neden sevmez baljahini'1 "(.ıınkıı babam annemı sevmemıştı Annemın olumu belkı de a^k yuzunden dı Zekıye Abla'nın soyledığıne gore ba bamın yabancı ulkelerde suıtııp dıırnıa sı, 'Oralar.ı nyma/, dıl de bılmıyoı sıkı lıı,' dıve annemı yanına aldırmaınası yı yıpbıtırmıştızavallıkadını Kadın kızse tuvenlerı kulaklan kulafta koşkt ula'jir dı " (255) Ancak se<,ıcılığını, sanatsal beğenısını ıncelığını belkı de babanın attığı teıııel ler u/erıne oturtacaktır Elıf Yalnı/ ata dan kalan koşkun korunmasuıda degıl, pek ^ok tutıımııyla baba kı/ın bırbırıyle uvu^tugunu, oıtu^tuğunu goıuruz Llıl deayırcimdadır bunun " Babamıo/le dım bııdenbıre ünuıı kollaruıda olmak ıstedım Af dılemek " (99) 'Annemı sev medığını, aıınemın bu yu/den olduğıınu duşıınurdum tocukken Sonradan bu nun doğrıı olmadığını anladım " (102) Peride Celal In kadınları saklanan kahramanlar Deli Aşk ın onemı, bırevlertlen yola çı karak asjkı, âijikları toplumsal yapıyı yansıtan bır bıtımde sınıfsal konum, ahlak sal tutum bagiamında verebılmesınde Aşkı Memnu'dan sonra, ona ardıl olarak alabıleceöımız ııç be% romandan bırı ben ce Deli Aşk. Yansıttığı değerler de boy le olduğunu gosterıyor zaten Demek kı Deli Aşk, yalniz a^ka ozgu bır roman değıl, ahlaksallığa su Peride CelaTln Kadınlamnda Aşk AMakı nıılmıi!; bıı a£ıt d.ı avnı zamanda Pcrıdc ( elal ın kadınları bu ccrtevedc bııvıık onem t.ısıyoı tıiıclu kı^ılıklerı olan lıelırlı kımlıgc sahıp kahramanlar bıınlar Ionlıım ıçindeentelektııelyanla rıyla one LiKarlarken o/gıır tutumları, yer ver bj'jların.ı buvruk davranışlarıvla da dıkkatı (,Lkeı Sonra varlıklı, değılse ge<, mıjjte v.ıs.ınmı^ zengınlığın ka/andırdığı degeı leı le vetı^mi!} kadınlardır bu ınsan lar Fokgo/lu tok bakışlı ıncelmı^zevk lcıı olan bur|iıvj vaşamın getıniığı kııl tıııden payını aLnış, agııbasL ama aşklar karşısında kasırgava yakalanmışçasına savtuluveıen kahramarılardır Ancak yıne de kolayına ele verme/ler kendılerını bu kadınlar Cîızlenmek ya da ortalığa çıkmamak bır erdemdır sankı on lar ıoin Nıtekım Elıf ıcın soylenmış ^u so/ bunıı tam bır vetkınlıkle ele verır "Kendını ne kadaı saklavan bır kadın dı " (M) I vet, Peride Celal'ın kadınları, saklanan kahıamanlardır Gızlılıklerının vanında bır o kadar da kendıne ozguluk lerı olan Ama bulunmayı da bcklerler hep, ayırt edılmeyı deöerverılıp sevılme vı Buyaniylayaşam,bırsaklambaçoyu nıı gıbıdır onlaı ı<,ın tlgınçtır, bunca saklanan kadınlar, ken dılerınden kaçmaya vana^mazlar hı<,bır 7aman Denebılırkı kendılerıyledurubt ce, açikyurcklılıkle hesapla^abılen, kendılerını sorgulamaktan katınmayan ınsan lardır bukısıler (, unkıı ahlaksal değerle nne sıkı bağlılık gostenrler (jizlı bır ınan cın ardılları gıbıdırler bıı yanlanyla "Deli Aşk "m Roman Defierl Roman, teknık baglamda tıkırında gı den bır dıuene sahıp Bunca bıldık goru nen Deli Aşk ın teknık ustunlugune değ gın neler soylenebılır' 1 Deli Aşk uçbolumdenoluşanbırro man Kısa olan ılk bolıım, ( em'ın bakı şıvla açılıvoı benovkusel bır anl ırı olma sadabu.C ını ı dolavsi/t.'nımalıısatıvc ııyoı okuıa Okuı, sonradan Llıi ın be noykusel anlatısında çok geııış veı tutan Cenı'ı, çapıa/ va da karsı açılarla (,ok da ha yakından tanınıa lıısatı yakalıvoı Bu arada yazaıın eıkek bakışını ^ok ıvı van sıttığını, Cem k.ular Kııstoi u da babayı da tek tumcede bııyıık ustalıklarla akra rabıldığını belırtevım Nıtekım her uç erkeğın de cok yonlu bır bakişla ele alındıgı goruluyor Yaşları konumlan, yetışme ıklımlerı, meslekleıı, toplumsal koşıulatı, ılışkılerı, aılelerı de ğerlerı vb Bııtun bunların bu kadının elınden cikmi!) olmasına bakarak yazara hayranlık duymadan yapamıyorsıınuz Peride ( elal, ılk bolumdc Cem So ner'ın bakış açısını egemen kılarkcn ıkın cı bolumde bıı kez doörudan bır ben an latıcıyla kaışı karşıva bııakıvoı bı/ı Llıl henu/ olmemıstır1 2 Deli Aşk eskılgoıunenhavasinakaı şııı venı vaklaşımlar getırtbılıvor onıımıı /e So/gelımı Peııde ( elal okıını Llıl Krıstof arasında bır platonık ask bagla mında enıkonu vonlendııdıktcıı sonr.ı merak oğesını roman bovuıu ı ustalıkl.ı kullanıvoı Bovlece ( enı le Krıstol ıı bıı aşkta karşılıklı ııçlara verleştırıvoı ^ Deli Aşk Llıl ckscmndc alıns.ı d.ı çok sayıda roman kışısıvle tanıştıı ıvoı bı L\ Yapıtın Istanbııl avagını olu^tıııan C em Sıbel, Mtıstafa Babaanne Amıe Zekıve Abla ıle Paııs avagını oluşturan Krıstof, Vankedısı dul Jean P.ıul, ba banın ıkınti eşı Islanbııl Paııs avı^ını olıısjut ın baba \b htpsı dı lomanda kendı degeılciıvlc bıılıktc vtrlı VCIIIK oturabılıvor Bunun da loman ı bıı ka/a nım olaıak ekknnıcsı gctek (% unkıı bıı kı^ılcrınhıçbııı.bıret tıp" olaıak kalmı voı lam tcısme vajj.ıyan bıı vınl ırıvl ı romana davanak oluşturan kahıamanlaı bıınlar 4 Bırkadınla (Llıf) esunıel (|ean) aıa sında vaşanabıkıek kıskanclı£ın bııcıını dekokudııgum lomanlaıuılııçbırınuc bıı boyııtta yer aldığını ınıms ımıvoııım Bıı bolumcelerı şasarak ııkılcıck okııdıını Otesınde, Peride ( elal ın bıı olaganustu ustalığı kaışısında bıı kez daha havıanlık duydum Kıışku vok kı cok ıvı bır anlatıci Pı rıdt ( elal Roman dokusunıı oruntuleıken aynntıları vetleştırıp anlatısını vaıunlam larla bezerkcn aego/ kamaştıııcı I lichıı vınelemevle kaı^ılaşılmıvoı vapıtta cj^et herhangı bır ışlev ustlenmemışse Nıte kım hi(,buı ayııntılaıın dolgu gcitu de gıl, yığıştırma da değıl1 Zaten Peııde ( e lal'ın loman avııntuaıını yerlestırmtdt bunları ılışkılendırmedegosteıuıgı lıuneı msanuı gozunu alıvoı Ancak yayınevınden duzeltmesinı dılc dığım bır ıkı dıl v.ınlışının altını çı/meden geçmeyeyım "Hep laral tutınamava ça lıştım," (25)demışya/ar, buradakı 'hep" "nıc " yapılmalı " AJdatmayacaktım da ne yapacagım vanı'" (7i) soyfeyışındekı "va ıacaöım" da "vapacaktım' olmalı "Ne stannura ne de ona donmeyeteğım," (249) deyışındekı "donmeyeceğım ' so/ cuğu de "doneceğım ' bıçımındeduzellıl melı Romandakı tıafık ka/alarını, bıra/ fa/ laca buldıığumu belırtevım Yazarın &\& madığı bır sorun mu yoksa bıi'' 1 lem ka zalar konusunda hem de Llıf'ın olumu seçışınde, kendını ınandırmaya ^alı^ma sında' Na.sıl bır roman anlayışından yana olıır sanı/ olıın, bııvıık zevkle okuvoibiınuz ıo manı Evet, Öeli Aşk, (,ok gu/el bır ro man, okumayanların, tam da bu avlaıda okuyabılecegı nıtclıklı, değerlı bır kıtan' Okuyun Deli Aşk'ı, yazlaı, aşklar, ayrılık lar karşısında kırgınlıklarınızı onarın • f SAYFA 18 CUMHURİYET KİTAP SAYI 694