Katalog

Zaman Tunelinde Alanya KamdDenız, Akdtmz Kulturlen Arasttrma Derneğı 2002 1J9 Say/a Resımleytn Nazan Lrkmen (9+) Zeynep'le Onur tatılde Yaz sıcağın da AJanya da ne ya pılır? Elbette denrze gırılır Annevebaba sıyla Damlataş Pla ji'na gıden Zeynep ve ünur'un keyfıne de dıyccek yok doğru 1 su Kumdan kateler yanıyorlar yuzuyor lar Ancak açtıkları derın çııkurun ıçın de buldukları sıhırlı bır tasja kendılerı nı bırdenbıre bır mağaranın ıçınde bu luveren Zeynep'le Onur bııden korku ya kapılır Mağaranın ıçınde kaybolan ıkı kardeş çıkış yolunu ararken r lere dot'la kars,ılaş,ır Kendını 'Tarıhın Baba sı' olarak ranıtan Heredot, çocuklara bır zaman tunelinde olduklannı soylerek, onlara Alanya'nın tarıhını anlatmaya başlar Çocuklar I leredot u çok sever Zaman tunelinde Antıochus ve He rakles'lc de kaışüaşan çocuklar, tarıhı olayların ıçınde yer alarak, Alanya'nın geçmışınde adım adım ılerler ve gunu muze kadar gelırler "Onur, 'Ama, $u tarafa doğru gtdelım' dıye elıyle ısaret etMınde duvarm dıbıne yadanıp oturmuş tek kolu olmayan ıhtıyarbır adanıtn omzuna dokunuverdı Ne var evlat' NL ısltyorsun >, 'Özur dılerız efendım Stzı rahatsız ttmek ıstememış ttk Bız, kralı arıyoruz , Kral mı > Ne kralı* Knrsanların krahnı arıyorsantz sımdı <,ok mt^gul Burada konanlar mı var'' Korakesıon, bu dtmzlenn en guç lu konanlarının şehrıdtr', Asağıdakı gcmıler konan gemdt rı mıydt *>', Lvet, gor duklertn bızım gemderımız Onlar bıZim en buyuk servetımız Butun gemı ler ve butun dcntzltr bıtımdır , Fakat gemderde korsan bayrakları yok ', 'Ne bayrağı dıdın^, Korsan Bayrağı Styah I lanı şoyle kurukafalı Üstunde kemıklı r olan konan bıiyrağt " '(, ok ılgınç Kurukafa ve ktmık ba (S 31) ' 'Bcn bu derdc duselı, Bu sakalı kırkanm Dost de hdişelı, Bu \akahkırkanm Kabasakalıstcmtm llepkesdsegamyemem Hıç kna uzun demem, Bu sakah kırkanm KaygusuzAbdalmenetn, Fartt furlu bdemem, Bır tuyunu koyamam Bu \akalt kırkanm (S l)5) Bu stırınıztn Farsçası kım htlır nasddır? lars^a mı> dıye sordu Kayvusuz Abdal Ne Fança sı Benım sıınenm Turkte'dır Halkın kullandtğı lurkçe'yle yazaım sıırlerımı Bcn tşte bu yuzden halkın ozanıyım de dı " Pompeıııs Kleopatra, Kır Fart, Lrto kıış Bey, Alaeddın Keykubat, îbnı Bıbı, Mımarbaşı Ibnı Battuta, Kaygusuz Ab dal, Kılıç Arslan, Gedık Ahmet Paşa, Pı rı Reıs Kanunı Sultan Suleyman, Evlıya Çelebı, Kaptan Beafort, Hamdullah Lmm Paşa ve Ataturk'le tanışır Zey nep'le Onur Nazan Erkmen'ın buyu lu çızgılerıyle sankı bız de onlarla bera ber zaman tunelıne doğru çekılıverırız Anadolu toprağının zengınlıklerını Kaf Dağ'ından ızlemeyı bıralcır, Alanya'nın her koşesını Heredot'la ve çocuklarla beraber yenıden keşfetme yolculuğuna bız de katılırız Kultur Bakanlığı ve AJanya Beledıye Başkanlığı nın katkılarıyla basılan Za man 1 unılındt /l/<//7)w, Akdenız Kultur len Araştırma Derneğı Tarıh Dızısı nın ıkıncı kıtabı 1 en bdımlen, felsefe ve do ğa olaylarının oluş sebeplerını masalsı anlatımla dıle getıren mıtoloıı, çocuklara tarthı anlatmak ve zevklı kılrnak ıçın de eğlentelı bır tur Geçmış yasamların gızını arastırmak zaten çocukların ılgı duyduğu bır şey değıl mı^ O /aman ço cuklara tarıhı, mıtolojiyı onların sevece ğı anlatımlarla aktarma ışı buyuklere mı SAYFA 20 SÎHÎRLİ DEGNEK Çocuklar îçin Hazırlayan: Nılay Yılmaz • du^uyor dersıntz? Oykuler ve soylence ler aracıhğıyla çocuğun yaşadığı yerın ta rıhıne karşı ılgı ve merakının uyandırıl ması zor bır sey mı? Gerek anlatımı gerekse çizımlerıyle rarıh kıtaplarından ayrılan bu tur kitaplar, çocukların erken yaşta tarıh bılıncı Kazanmalarına mıto lo)iyı, arkeolojıyı ve sanatı sevmelerıne, çevrelerıne eleştırel bakmalarına ve za manla 'araijtırmaya yonelık bır tutum geli!}tırmelerıne de yardımu olabılır Ye ter kı anlatmasını bılelım1 Masal Kutusu Nuı Içozu, Altın Kitaplar (^ıkolata Oykuler, 2003 24 Sayfa RL umleyen Nedıhan Bdgt (1 9 Yaş) Selen akşamları masal dınlemedtn uyııyamaz Ancak ne annesının ne de ba basının ona masal okumasını beğenır Ama nınesının sesı ne bayılır Selen, onu dınkrken gozlerını kapar ve dınledıgı masalları hayal eder O yuzden, nınesı bır surelığıne Selen'ın teyzesıne gıdeceğını soyledığınde masal sız kalaıağına çok uzulur Ancak nınesı her s,eyı duşunmuştur ve gıtmeden once Selen'e bır masal kutusu hedıye eder BÜYÜKLERE ÖDEV * Çocuklar, Gençltk ve tğıtım Uzerı ne, Walter Ben)amın, Çev Mustafa Tuzel, Dost Kıtabevı Yayınları, 2001 *Çocuk Eğıtımıntn Anahtart Ozguven, Tony Humpreys, Haz Meltem Erkmen, Çev Tanju Anapa, Epsdon Yayınları, 1998 "Çocuklar Nasd ö&emr? NLPıle Ço cuğunuzun Zekâsınt Ğelıştırın' Anne Po wel, Dawna Markova, Çev Hıcran Gu zelkuçuk, Kuraldışı Yayınevı 2001 *Çocuklart Anlamak / Aılelere Çocuk Psıkolojısı Elkıtabı, Bruno Bettelheım, Donald W Wınnıcott,John Bowlby, Lo use J Kaplan, Mana Montessorı, Çev Ahmet Yazıcı, Gendaş Kultur, 1998 * Çocukluk Travmaıan, Ursula Markham, Ed H Can îkızler, Çev Murat Sağ lam, Alfa Yayınları, 1998 Buyukler, siz de okuduklannızı, anne babalarla, eğıtımcılerle ve yazarlarla paylaşmak istiyorsanız, Sihirli Değnek'in "Buyuklere Odev" bolumu için bir kitap tanıtabilirsiniz... Melvdle, Altın Çocuk Kıtapları Moby Dıck adlı kıtap bahna avcılığı nı anlatiyor Bu kıtapta adı Ismael olan bır adam, handa tanıştığı bır dostuyla, Queequeg'le balına avcîlığı ıçın bır ge mıye gıdıvorlar Aslında Ismael denızı sevdığı ıçın gıdıyor bu gemıye Ontequ eg'ı de çok ıyı bır zıpkıncı olduğu ıçın alıyorlar Bu gemının kaptanı Kaptan Çizimler: Mustafa Delıoğlu Ahab bacağını bır balmaya kaptırıvor Bu balınanın adı Moby Dıck Kaptanın Duğmesıne basınca uzennde dans kafasında bu balınayı oldurmekten baş eden masal perısıne bakarak uyku ka dusunce yok Butun gemıdekı ınsan ya dalan Selen ruyasında masallar ların cıa aklını çelerek kendısıne benze gorur Nınesı Selen'e masal perısıtıyor Buna yalnızca ıkıncı kaptan Star nı kıısturmemek ıçın kutuyu açma buck karşı çıkıyor O, balınayı oldurme ması gerektığını de soylemıştır An nın ımkânsız olduğunu duşunuyor Bu cak Selen bır gece ruyasında ma nefret duygusu balınayı oldurme tutku salları goremeyınce kutıınun ıçınsu, Kaptan Ahab'ın kafasından hıç çık de ne olduğunu merak ederek, aç mıyor Kaptan bunları duşunurken de mayı dus,unur Sızce Selen masal nızde bır sutu gemıyle karşılaşıyor Ba kutusunu açacak mı? lma avcılığının kurallarına gore denı/ Çocuğun, kendı kendıne çozum de karşilaşan gemılerın kaptanlanndan ler yaratmasında ona yardımcı ola bırının bır sandalla obur gemıye gıtme bılecek, ona kıtap okuma sevgısını sı ve konuşması gerekıyor Kaptan Ahab ve heyecanını ke^fettırebüetek bır da boyle yapıyor Ama o sadece Moby oyku Masal Kutusu Sıhırlı Değ Dick'ın yerını oğrenmek ıçı gıdıyor obuı nek ah keşke gereksız tekrarlar da gemıye ve bıra/ kabaca davranıyor Ge olmasaydı dıyor "En çok da nınemıye bıner bınmez hemen 'Moby Dıck'ı sının anlattığı masallan sevıyor Za gordunuz mu?" dıye soruyor Eğer 'evet' ten annesının hep tşı var Ya mutfakcevabını alırsa hemen "Bana soyleyın, ta ya konuklarıyla ya da bdgısayar başın onu nerede gordunuz?" dıye soruyor da Babası desentz hep yorgun olduğunu Gunler boyle geçıp gıderken bır gun go soyler Ama ıktsı de nınesı gıbı anlata ruyorlar onu Kaptan Ahab balınayı ol mıyor Acele acelt bıtırıvertyorlar oyku durmeye çahşırken tekrar yaralanıyor yu (S 3) lyı ama bana kım masal an ama balınayı oldurme ısteğınden hıç latatak •> Babam hep yorgun Annemın ıs vazgeçmedığınden, ozel olarak yaptırdı lerı yoSun Ilem de masal anlatmayı bd ğı bır zıpkınla onu vuruvor Bu sefer de mıyorlar" (S 6) balına sınırlenıyor ve gemıyı batırıyor Kıtabın dığer oykusu de 'Supurge Be Herkes gemıyle bnlıkte akıntıya kapılıp bek' Bu oyku, adı Neşe olmasına rağ denızin dıbıne gomıılııyor Yalnızca bu men hıç gulmeyen ve bır turlu mutlu ola kışı yaşıyor O üd balına avlarken denız mayan bır kızı anlatiyor Çevresındeluler de kaybolduğu sanılan Ismael Ismael ı ne vapsa mutlu olmuyor Neşe Lvlerının de bırkaç gun once tanıştıkları Rachel onune gelen çıçekçı kızın bez bebeğıyle kurtarıyor Moby Dıck'ın nıkâyesı de bu konuştuğunu gordukten sonra mutsuz şekılde son buluyor Ben bu kıtabı sev luğu daha da artıyor Çunku odası oyun dım I akat bazı bolumlerı hos,uma gıt cak bebeklerle dolup taşmasma rağmen medı Kaptan Ahab'ın kabalığı denı/de onlarla hıç konuşmamış Neşe O yuzden karşılaştığı gemılerle selamlaijmadan bebeğıyle konıışan çıçekçinın kızını kıs Moby Dıck'ı sorması vardım ısteyenle kanmıs, Neije ne yapacak dersını/'' Gu rı gerı çevırmesı Kaptan Ahab'ın yerın lumsemevı başarabılecek mı? de ben olsaydım, ıçımde ıntıkam alma Sıhırlı Değnek son olarak Masal Kutuduygusu olsa bıle bu kadar kaba dav j«'nun resımlerıne de dokunmak ıstıyor ranmaz, daha kıbar bır şekılde yaklaşır çunku çocuk kitaplarındakı resımlerın dım çok onemlı olduğunu duşunuyor Ço Cansu Çakır (12) cuklar ıçın resım yapan çızerlerın, çocu Bakırkoy Utanbul ğun gelışımınde de rol aldıklarının bı Cansu'cuk, dalgalar hedıyenı sana ge lıncınde olmaları gerektığıne ınanıyor O tırıyor Iyı seyırler ) Sıhırlı Değneğını yuzden çi/erlerın, çocukların yaşlarına Moby Dıck ve arkadaşları ıçın de kıılla baglı olarak onlarrn algılama sınırlarını nır mıydın? Sence neler duşunmu!;tuı a^madan, her saytayı hem metne bağlı Moby Dıck1 Ikıncı kaptan Starbuck bır resımmıs gıbı 'basıt , hem de ayrı bır neden Moby Dıck ı oldurmenın ımkan resımmış gıbı 'karmaşık olarak duşun sız olduğunu duşunuyordu merak et melerı ve estetık kaygıyı elden bırakma tım Ismael sadece denızı mı sevıyordu dan çocuk ddıyle konuşabılen resımler Moby Dıck ya da onıın arkadaşları ıçın çızmelerı gerekmektedır Çocuk kıtabı de uzuluyor muydu' Onlara yardım et lesımleyen çı/erlenn sanatsal ozgurluk mek ıstıyor muydu > Çook meraklıyım 1 len o yuzden bıraz daha sınırhdır Ancak çook Sadece kıtap okurken değıl çızerlerın ortak amaçlarının, çocuğa ılk oyun ızlerken de sıhırlı değneğını efın estetık değerlerı kazandırmak ve ona den bırakma Cansu, olur mu^Sıhırlı bır gerçek dunya ıle ılgılı bılgıler vermek ol değneğız olsaydı neler yapardını/ nclc duğu da unutulmamalıdır Bu durumda, rı değıştırmek ısterdınız? ls,e kitaplar ozellıkle soyııt vc somut kavramların ço dan başlamaya ne dersınız çocuklar' cuklarda venı yenı yerleşmeye başladığı Okuduğunu/ bır kıtabı sevıp sevmedı yıllaı da basıt bdgısayar çızımlerınden ve ğınızı kıtapta hoşunuza gıden ya da gıt karıkaturu andıran ıllustrasyonlardan meyen bolumlenn neler olduğunu vc ya kaçınmak ıyı olacaktır Sıhırlı Değnek zar sız olsaydınız o bolumlerı nasıl y,\/i dort parmaklı ellere, perspektıf gorun cağınızı anlatan mektuplannızı Sıhırlı meyen masal perısıne (S 11), masaya ve Değnek'e gondenıseniz, vazınızı bu say yatağa (S 9) dokunuyor fada gorebılırsınız Sıhırlı Değnek ın sı Çİkolata Oykuler Dızısı Masal Kutu ze odul olarak ne vereceğını mı merak su'yla bıtmıyoı Amıgo Papağan, (eedıyorsunuZ'' Surprız" (Mektuplaıını mo nun Kopeğt, Kırmızı Balonla Mavı za yaşınızı ve adresını yazmayı unııtma Top, Kuyruğunu Arayan Favsatı, Merak yın olur mu') lı Martı Ozlem Ağaa, Palyaçonun Pa huçlart, Paytak OrJek lakımı ve Yaygaraa Kurbağalar dızının dığer kıtapların Nilay Yılmaz dan Butun bu oykuler ılk okuma heye Kurti||uş Deresı Cad. No: 47 canlarını çıkolata oykulerde dındırmek Bılgi Üniversitesı, Dolapdere / tstanısteyen çocukları beklıyor bul [email protected] Cansu'nun Sihirli Değneği Tel: 212 236 78 42 Moby Dıck (Beyaz Bahna), Herman Kitaplar CUMHURİYET KİTAP SAYI 6 9 3