Katalog

maktadır. Öte yandan, kendi ülkesinde tanıdığı Akdeniz güneşj, onu tstanbuJ'da da karşılamaktadır. CelaJ Esad'ın anılarında sözünü ettiği gibi, tstanbul, onun belleğinde yaşattığı gibi "molto pitoresk" bir kenttir. Eski saray ressamı Luigi Acquarone'den boşalan kadroya, "mevcut boşluğu doldurmak için" atanmıs, olsa da, Eıtuğrul Süvari Alayı'nın Galata'dan geçisjni konıı alan tablonun saraya takdımı sırasında Zonaro'nıın büyük bir ayrıcalık yaşamış oldıığu anlaijilıyor. Örneğin s,ehzade Bıırrunettin İîrendi, sanatçıyla yakından ilgilcnmekte, Yıldı/ Sarayı bahçesinde kurıılan porselen tabrikası için Zonaro'dan desen çizmesi istennıektcdir. Esj Elisa ise, çektiği fotograllar nedeniyle, şefkat nişanına değer görülmektedir. 19()0'lü yıllann başında, cnrelektüel ve aydın kişilerin ıığrak ye ridir Zonaro'nıın atölyesi. üostlukkurdıığu seçkin kişiler arasında, yeni kurıılan Güzel Sanatlar Okıılu Müdürü Osman Hamdi ve kendisi de bu okıılun öğretmenleri arasında yer alan Mimarlar Ccmiyeti Başkanı Vallauri de bulunmaktadır. îlginçtir, veni kurulan okulda öğretici kadroya intiyaç duyulduğu bir aşamada, Zonaro böyle bir görev almamıştır. Kendisine bu yönde bir öneride bulunuldıığuna dair herhangi bir kayda rastlanmamış olmasını, sanatçının böylc bir görevi, özel atölyesindcki hocalık hizmetinin yanında, ikinci bir iş olarak istemekten kaçınmi!; olmasına bağlamak da miimkiin. Aynı dönemde îtalya'da düzenlenen scrgilere, îstanbul'da çalıştığı resimlerle katılmış olması, Zonaro'nıın, iilkesine yönelik bağını canlı tuttuğunun bir göstergesi. Kitapta, Zonaro'nun beğenilen tablolarının istek üzerine benzerlerini yaptığına defiiniliyor. Ancak bu yöndeki eğifimi tepki görmüi} olmalı ki, kendisi de dcneyimli bir ressam olan ve Istanbııl'daki sanat çevresiyle yakın ilişki içindc bulunan şehzade Abdülmecid, Zonaro'ya armağan ettigi kendi tablosuna karşılık olarak "Kırçiçeği" tablosunu, bir CUMHURİYET KİTAP SAYI benzerini yapmamasi koşuluyîa almıştır. Böylece Abdülmecid, Îstanbul'da Zonaro sevenlerin bir riir alışkanlık haline gctirdikleri bu yanlış uygulanıadan rahatsız olmuş olabileceği izlenimini verivor. Şimdi Ankara Müzesi'nde bulunan ve her nedense Istanbul'daki Zonaro sergisine girmeven "Rüya Coren Kız" tablosu da, Abılıilmecid'in beğencrek aldığı yapıtlar .ııasmdadır (s. 75). Zonaro'nun, Abılülhamid'in portresıni vapmak için padıs;aha hitaben mektup yazması ve onun tahttan indirildiği günlere rastlayan bu önerinin, ressama modellik yapan padişah üzerinde yarartığı psikolojik etkinin anlatıldığı bölüm de kitabın ilginç sayfaları arasında. 27 Nİsan 1909'da Abdülhamid tahttan in^ dırildiğinde, Zonaro'nun yaptığı üç portre tamamlannnsjtı. (Bu portrelerden birinin bugün nerede olduğu bilinmiyor. Saraya teslim edilmeyen diğerikisinin ise, Zonaro'nun öteki tablolarıyla birlikte Italya'ya götürülmüş olabileceği üzerinde duruluyor. Bunlardan birini sanatçı, oldukça yüksek bir para karşılığında bir konta satmiijtır ki, Zonaro'nun Îtalya'da yayımlanma aşamasında bulunan "Hatırat"ında bu konııya ilişkin sağlıldı bilgilerin bıılıına bileceği düş,ünülebilir. Bir başka varsayıma göre, 31 Mart Olayı'ndan sonru pa dişan olan Mehmed Keşad, saraya takdim edilen tabloya sadecc 40 lira gibi ciizi bir iiyat biçmiş, ancak çerçevenin malivetini karsılayabilcn bu para, Zonaro'nun haklı repkisınigörmü^tür.) (s. 86) ()smanlı'duki iktidur değişimi ve bu na bağlı olarak Zonaro'nun ülkesine dönnıek zorunda bırakılması, sanatçının va^aınında düş kırıklığına yol açan acılı bir dönemdir. Bu asamada sanatla siyasetin özdeş kavramlar gibi düsünüldııüne tanık oluyoruz. îstanbııl daki yaancı basın ve bu arada ltalyan kamuoyu, Îstanbul'da res giyerek Osmanlı ya samını benimseyen Zonaro'ya reva görülen bu işlemi eleştirecek ve sınır dışı edil mesinin aksine, sanatçının üsmanlı uyruğuna alınması gerektiği üzerinde durulacaktır. Böylece politıkanın karmaşasına dahil edilmiş ve birikmiş ev kirasının alınmaması dışında, herhangi bir ayrıcalık tanuımamıştır Zonaro'ya. Fuausto Zonaro'nun ltalya'ya döndükten sonra yaşamı da mutlu olmamıştır. Roma'yı terk ederek San Remo'ya (Son padişah Vahdettin'in öldüğü kent) yerleşir. Çok sevdiği eşinden uzakta, yaşama veda eder. Kitapta Zonaro, "varı izlenimci" bir sanatçı olarak tanıtılıyor. Bu niteleme, onun bazı resimleri için geçirli olabilir; ancak Zonaro, izlenimciliğin I'Vansa'daki entelektüel boyutlarının dışında, yöre ve dofia sevgisinin yönlendırici etkilerine açık, akademik kökenli bir sanatçıydı. Resimlerini daha çok bu gözle değerlendirmek doğru olacaktır. ATATÜRK'ÜN ÖZEL YAŞAMI Uydurmalar Saldınlar Yamtlar İsmet Görgülü ATATÜRK'ÜN ÖZEL YAŞAMI Uydurmalar Saldırılar Yanıtlar f İ smet Görgülü Bu kitap; Atatürk milliyetçiliğine dayalı, laik, demokratik, sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyeti'ni tslam cumhuriyetine dönüştürmek veya Türkiye'yi bölmek isteyenlere; onların iftira, uydurma ve yalanlanyla beyinleri kirletilenlere bir yanıttır. İsmet Görgülü, Atatürk'ün özel yaşamı hakkında uydurulan iftira ve yalanlann yalnızca O'nun şahsına değil, aynı zamanda Türk ulusuna, Türk yurduna, Türk devletinc saldırı amaçlı olduğu gerçeğinden hareketle hazırladığı "Atatürk'ün özel Yaşamf nda; doğrularıgerçekleri kanıtlarıyla ortaya koyuyor. Osmanlı Saray Ressamı Fausto Zonaro / Osman ÖndeşErol Makzumc / Yapı Kredı Yaytnlart 693 Bilgi YAYINEVİ Ankara • " " " I T I M İstanbul '*""' " ' ra 0.312.4344999 / Faks: 0.312.4317758 0.212.5225201 /Faks:0.212.5274119 0.312.4344106/ Faks: 0.312.4331936 www.bilgiyayinevi.com.tr SAYFA 15 ..