Katalog

Mimarlıkta biçim, tnekân, düzen ile projeler ve yapı Mımarlıkla doğtudan ılgılenmıyorsunuz da zaman zaman nedır bu yapı sanatı, yapı sanatı dedıklcıı, nevı nasıl yapaı da sanat sayıiır, diye duşundüğünuz oluyor ? mu Ya da ılgılenıyorsunuz ama bılgılenmek îçin şoyle rahat anlaşıln, gorsel gereçlerle de desteklenmış bır kaynağa ulaşamadığmızı mı düşünüyorsunuzr* tste size ılgınç mımarlık ve yapı kitapları... ÜSTÜN ALSAÇ yımlandığını anımsayacaklaı YLM Ya yınevı gıuerek ulkemızde bu alanda uz manlaşan bır kurıım konumuna geldı Bır kıtabın onun taı ahndan yavımlandı gını goren okuvutıılaı hem bı<,ım hem de i(,erık aı,ısından o/enle hazırlanmış bır yapıtla karşı karşıva olduklaımı he men anlıyoılaı Bıı hem mımarlık hem dı vavıncılık kesımlcrı a^ısından c,ok olıım lıı bır gelışme bovle de surmesını dılı VO1U7 K ıtap tanıtmanın keyıflı yanı ınsa nın kendısının de bu şeyler oğ renmesı Ln bıldığım konularua bıle yazsam bu değışmıyor, her seferde oğrenılecek yenı bır şeyler buluyorum Buna onları paylaşmanuı guzeüığı de ek lenıyor Bugun tanıtmak ıstedığım kı taplaıda da bu boyle oldu Mımarlıkla doğıudan ılgılenmıyorsu nuz da zaman zaman nedır bu yapı sa natı yapı sanatı dedıklerı, neyı nasıl ya paı da sanat sayıiır, dıye duşundüğünuz olııyor m u ' Ya da ılgılenıyorsıınuz ama bılgılenmek ıçın şoyle rahat anlaşılır gorsel gereçlerle de desteklenmış bır kaynağa ulaşamadığmızı mı duşunuyor sunu? Belkı de mımarlık eğıtımıne yc > nı başlayan bır oğrent ısınız, ya da bır ya nı yaptırma durumundakı bır mal sahı Disınız ve kımı temel bılgılerı, kavram ları bılmek hıç de fena olmaz dıve duşu nuyorsunuzdur Tasarım ya ua gorsel sanatların başka bıı dalıyla ılgılenıyor da olabılırsınız ve kımı tasarlama, du /enleme ılkelerını toplu bır bıçımde ıçeren bu kaynak aramaktasınız Hıcbırı değılsınız de gorsel olarak guzel yapumış bıı yapıta rastlasanız hoşunuza gıde tek Kendınızı hangı kumeye yakın bu luısanız bulıın, bu kıtapların ılkı aradı ğınız nıtelıklerı taşıvoı Yapıtın adı MımarltkBıçım, Mekan ve Dıızen, vazarı 1 ranus K D Chıng Chıng ABD lı bır mımar, hem serbest tasaıımcı olarak çalışnıış hem de çeşıtlı okullaıda ogretmenlık yapmış Bunlar dan gerı kalan zamanlarında da kıtaplar va/ıyor Bu kıtabı 1^79'da yayımlandı gından ben dunyanın heı yerınde okıı tulan oğrenuleıeonerılen temel başvu ru yapıtlarından bın olmuş Bugun ar tık Turkı,e olarak da bukınuyor Chıng'ın kıtaplarının ıkı o/ellığı oluyor Bırınusi ele aldığı konulara ılişkın butun resımlerı kendisuıın çızmesı Bılındığı gıbı, mımarlığın en onemlı anla tım araçlarından bın <,ızım Ister plan, kesıt ve gorunuşler gıbı teknık ağırlıklı olanlar ısterse derınlıkçızım (perspektıf, aksonometrı) gıbı ııçuncu boyutu da an latmaya vonelık olanlar olsun, çizımler ne kadar ıyı olursa yapı sanatçılarının duşuncelerını de o kadar îyı dıle getıre bılıyorlar Ikınti ozellığı ıse yazılı açık lamaların hepsını kendı elıyle vazması Sonunda yayıntılar onun el yazısına çok benzeyen bır harf karakterı (font) gelış tırdıler de, onu kııllanarak zaman ka zanma olanağına kavuştulaı Boylesıne bır sevgı ve ozenden kaynaklanan bu tur bu kışıselleştırme de Chıng'ın kitapları na olağanustu bıı sıeakhk ve tat kazan dırıyoı onları yalnı/ca bu grahk nıtelı ğınden dolayı alanların sayısı hıç de n değd Adındananlaşıldığıgıbı kıtap mımar lığın en temel konıılarını ele alan bır ça Mimarlık konusunda iki îlginç kitap lişma Bu da onsozunde, " Bıçım ve me kan hem ılksel, hem de kalıcı bır tasa rım dağaıuğını oluşturan onemlı mıma ıı araçlardır " tumtesıyle dıle getırılmış Kıtabın kuıgusu bıçım ve mekânları oluşturan oğelerı sırayla ele alıp orneklerle auklamaya dayanıyor Kıtabın yedı ana bolumu var Onsoz, tcşekkur ve gırış ya/ılarını / Ana ele manlar 2 Bıçım, 3 Bııım ve Mekan, 4 Orgamzühyon 5 Dolaştt»,(> Oran veöl çek, 7 ///^/frbaşlıklaıını taşıyan bıı bolıımler ızlıyor I ler bolum de çok sayıda alt bolumle desteklenmış açıklanmış Kıtap da sonuç seçılmış bıblıyogıarva sozluk ve dızınleı bolumlerıyle sona erı yor Çok savidakı nıtelıklı çızım sozcıık lerın vetersı/ kaldığı yerlerde onları ta mamlıvoı uvgulanmış ornekleıle anla tınları pekıştırıyor Heı bakımdan dort dortluk bıı kıtap olduğunu soylemeye geıek vok Kır ıbın arka kapağında Francıs C hıng ılc ılgılı kısa bır bılgı bulunmasına kar şın onu dılımıze kazandıranın kım oldu ğubclırtılmemış Bu bırcksıklık Feknık konulardakı çevırılerde çevırmenın kım lığı onem taşıvor çunku yalnız heı ıkı dılı de bılmek yetışmıvoı, o/el deyım ve terımleıı ıvı bılmek ve doğru kulanmak da gereklı îvı bıı çevırmen reknık soz cukleı ı bılmezse yanlışlıklaı vapabılıyor rıpkı o konunun uzmanı olmasına kar sın dılı ıyı kullanamayan bnının çevırıyı bo/abıldığı gıbı Bu konularla ılgılcnen ler boyle bıı çevırının ne kadar ciddı tu tulduğıınu çevıımenın bu alandakı de neyımını oğrenerek olçmek ıstıyoılar Yayınevlerının buna da ozen gosterme lerı, yayımladıkları kıtaplara yazarı kadar çevırmenınıdetanıtacakbılgılerkoyma ları daha doğru Bunu yalnızca bır eme ğe saygı olarak değıl, aynı zamanda o dıîe kazandırılan yapıtın nıtelığını tanıtıcı bır yaklaşım olaralt gormek gerekıyor Kıtabı Sevgı Lokçe çevırmış ü da bır mımar ve mımarlık eğıtımı alanında ça lışıyor Ozgeçmışınde yazdığı gını ADMMA AMMYO'yı bıtırdıkten son ra yuksek lısans ve doktora derecelerını Gazı Unıversıtesı Fen Bılımlerı Enstıtu su'nden almış lc)95'tekazandığı doçent lık unvanıvla da Cazı Unıversıtesı'nın mımarlık bolumundekı etkınlığını sın duıuvor Ayru a bır suıe de Kıbrıs'ta, Cîa /ımağusa dakı Doğıı Akdenız Unıversı tcsı'nın Mımarlık Fakultesı'nde konuk oğretım ıryesı olarak <,alışmış Onun Chıng yapıtıyla yakından ılgı lenmesının nedenı "Mımarlık Eğıtımın de Temel Lğıtun Programlaması ve Mı marı Fasarım Programıyla Butunleşebı lecek Bır Model' ustunde <,alışmış ve bır onerı gelıştırmış olmasıyla ılgılı olma lı Iyı kı oyle de, bu yapıtı dılımıze ka zandırmak gıbı bır zorlu bır ışe gırışmış Sevgı I ok<,e'nın genellılde bunun altından başarıvla kalkmış olduğu gorulu yor Anlatımının rahat ve anlaşılanılır bır duzeyde olmasına karşın arada kendını alamayıp uğraş ]argonuna kaydığı da oluyor ürneğın bır yerde "deneyımle me" soztuğunu kullanırken başka bır yerde "oıganızasyon" deyıvenyor ' Me kân orgutlenmesı" orneğınde olduğu gıbı artık mımarlar bıle bu sozcuğun I urkçesını yeğlıvorlaı (Mekân karşılığı kullanüabılecek ıızam" ıse hâlâ kendı nı benımsetmc savasımı vermekte1) He lc "ışınsal kumelı" dıye gavet guzel başlavan konu başlıklarını 'gndal' soz tıığunun ızlemesı kıtabın seslenmeyı amaı,ladığı deneyımsız okuyucuların bı le vadııgayaLağı bır se<,ım "Cırıd" soz (.ugunun I urk(,esı ızgara bıı altbolum de de bır ızgaıa oluşturacak bi(,undekı duzenlemeler, oğe, bıleşen, kıtle ya da mekân orgutlemelerı anlatılıyor Izgara guzel gelmıyorsa ağ sozcuğu de kulianı labılır, her ıkısı de asıl sozcuğun sıfatı olan "grıdal"den daha ıyı gıbı gozuku yor Ama bu ve benzerı dıl surçmelerı 400 sayfalık kıtabın değerını, ozellıkle de Sevgı 1 okce'nın başarısını golgeleyecek şeyler değıller Tam tersıne onun mımar olması kıtaptakı kımı yanlışların duzel tılmesını bıle sağlamış Chıng'ın yanıla rak Selımıye'mn altına Ayasofya dıye ya/mış, bunu da kıtabının daha sonrakı baskılarında değıştırmemış olmasına karşın ve boyle bır ayrıntı o uğraş alanın dan olmayan bır çevırmenın gozunden ka(,abıJecekken, Sevgı Lok<,e ou yanlışı duzeltiyor, ustelık bunu ABD'lı ıığraşdaşına saygısı nedenıvle yazarın yuzune vurmadan sessız sedasız yapıyor Tıırk çe okuyanlar ıı,ın a/ bır ka/ant, mı' Zaman zaman burada vaptığım tanı tımları ızleyenler mımarlık Kıtaplarının onemlı bır nolumunun YLM (Yapı Endııstrı Meıkezı) Yayınevı tarahndan ya îkıncı kıtap bııaz daha farklı, daha ı,ok bu alanda bellı bır bılgı sahıbı okuvucu ya seslenmeyı amaçlıvor Ama <,ağdaş mı marlık alanındakı venı vakJaşunlan me rak edenleı, gunumuz Tıırkıve'sınde genç tasarımcılarneturyapıtlaı uıetıyor dıye dıışunenleı de kımı sorıılarının va nıtlarını onda bulabılırler Yapılar+Pro leler 2'de daha ı,ok tasarım ve uygulama ^alışmalaıına ağırlık vermışler Soygenış'leıın <,alışmaları mobılvadan kent duzenlemesınekadaı olduk(,a genış bır alanı kapsıyor Bunlarda yalın bır bı ^ımlendırme dılı kullandıkları açık se çık, dolaysız anlatımları yeğledıklerı go ruluyor Çağdaş ama moda akımlara bağlı olmayan bır mımarlık anlayışları var Buna ulaşmanın tıtız araştırmalara dayandığını, tutumlu ayrıntı <,ozumlen nın gelıştırılmesını gerektırdığını soyle meye gerek yok Rahatça okunabılır bıı muTiarlık dılıne ulaşmak her zaman o ka dar kolay değıl Bu yapıt da her kesımden okııyutunun ılgısını çekecek duzeyde bır <,alışma Sov genışlenn ustunde çalıştıklan konular mı marlığa adımını yenı atmaya baslayanlar dan gorece deneyuıılı olanlara lcadar ol dukça genıs bır kesıme seslenecek bır çe şıtbliK sergılıyor Bu ^eşıtlılık kıtaba alınan (,alışmaların sunuluşuna da yansıvor, elle yapılıvermış eskızlerden bılgısayarla ha zırlanmış plan ve gorunuşlere kadar çe şıtlı anlatım olanaklaundan yararlanılmış Bu da kıtaba okuması, ızlemesı keyıflı bır gorıınum kazandırıyor Ounumuzde teknık kitapları tek dılde yazmak yetışmıyor, onların yurtdışında kı okuyueulara ulaşabılmesını sağlamak ıçın en di ıkı dılde yazılmaları artık ne redeyse kaçınılma/ bır durum Soyge nışler de bunu bddıkJerı ıçın kıtaplarının malıyetını, dolayısıyla da tıyatını arrtır ması tehlıkesını goze alarak ıkınu kıtap laıına da buıncıde olduğu gıbı Ingılızte çevırıler eklemekten kaçınmamısjar Bu kıtabı vayımlayan Bırstn Yavmevı de teknık konulaıdakı vavınlarıvla tanı nan bıı yavınevı 1 %8'dcn bu yana ağır lıklı olark bılgısayaı, eğıtım k n edehı yat, tutum ve yonetım bılımkrı, muhen dıslık alanlarında çıkaıdığı kırapların va nı sıra, mımarlık kitapları da yayımlıvoı Gostenşe kaçmadan ve ' fıyatları nı olabıldığınce duşuk tutmavı ılke edınerek yaptığı vayınların yanı sıra baş ka yayınevlerıyle ışbırlığı yapıvor ve bu vayınların dağıtımını sağlıyor Soygcnış lerın kıtabını ozenlı vc nıtelıklı bu bıçım de yayına hazırlamış bu vesıle ılc onu da kutlamak gerekıyor Te, ne dıvoısunuz'' Hâlâ bu kıtaplaıı kaııştırmak ıçın bıleolsa elınıze alma ıs teğı doğmadı mı ıçınızdc' Bana kalırsa hn, duşunmeyın derım • MimarlıkBiçim, Mekân ve Düzen/ Francts K D ( bıng/ Çevtren SeıgtLok (,e/ Yapt LnJustrı Merkezı Yayınlan X 5/ Utanbul2002/400 \ / 21 1x2X<m YapılarveProjeler 19821997/ \ıma Murat Soygemş/ Bırstn }ayıntvı/ Utan bul 1W7/ 200 \ / 79 5x27 5 c m Yapılar+Projeler 2/ \ema Murat Soy geni}/ Bırscn Yayınevı/ htanbul 2003/ 255 $/ V) 5x21 5 an Yapı 2/ Murat \oy£enış/ Bırsen )ayı ntvıl Utanbul 2000/ 256 s / 27 5x1') 5 cm KİTAP SAYI 6 9 1 Keyffli bir görümim Çbhnler yazardan Soygeniş'lerin kitapları: SAYFA 14 C U M H U R İ Y E T