Katalog

alay eden tiz ses eskil varoluşla: son işareri kırmızı tüyleri üzerinde kurbanın. (Tempo Rubato adlı yaptttan, s 15/6) GALATA KÖPRÜSÜ Bruno/ Şiirler/ Çeviren: Süheyla Öncel Çok geç doğar ekim güneşi vurur temiz camekânlarına Yenişehirin. Doğdıığu Picmonte bölgesinden çocuk yaşta ailesiyle birliktc Liguria bölgesine, Cenova'ya göç eden Piera Bruno orada büyüdü ve edebiyat öğrenimi gördü. 1978'den beri de sürekli olarak bıı kentte yaşamakta ve edcbi ctkinliklerini halen sürdürmektedir. Ülkesinde ilkin Milli Eğitim Bakanlıgı'na baelı çeşirli yüksck okullarda edebiyat dersleri veren Bruno daha sonra Dışişleri Bakanlığı'nın yurtdışı tcmsilciliklerinde kültür ataşesi olarak görev yaptı. 1970'li yıllarda Türkiye'de de bulıınan yazar Dil ve TarihCoğrafya Fakültesi'nin İtalyan Dili vc Edebiyatı Ana Bilim Dalı'nda "uzman" kadrosunda eğitim ve öğretime katkıda bulundu. O yıllarda îtalyan Filolojisi dergisinin yazı kurullarında da görev yapan ve Bassani, Sanguineti, Manzini, Gadda vb. ttalyan yazarlarına ilişkin çeşitli makaleler yazan Bruno Ankara'da bir de şiir kitabı çıkardi: Poesie per un interno ("Bir intörn için şiirler", Ajans Türk Matbaası, 1977). Ailcvi nedenlerle ülkesine dönmek zorunda kalan Piera Bruno 19801990 yılları arasında şiir çalışmalarına yoğunluk vererek sırasiyla Tempo rubato ("Çalıntı zaman", Liguria hcmen bir yurt" Liguria Edizioni Sabatelli, Cenova, 1983) ve Petits Riens ("Küçük hiçler", EGIC, Cenova, 1990) adlı şiir kitaplarını çıkardi. Şiir yanında düzyazı alanına da ilgi duyan Bruno'nun L'Arca di Noe ("Nuhun Gemisi", Edizioni Ferrari, Cenova, 1998) başlığını taşıyan ve uzunca bir öyküdcn oluşan düzyazı bir yapıtı vardır. Halen ülkesinde "Arte Stampa", "Liguria", "L'Agave", "La Nuova Tribuna Letteraria" gibi çeşitli edebiyat ve kültür dergilerinde şiirler, makaleler, eleştiriler ve çeviriler yayımlamayı sürdüren yazar eski ve yeni Türk edebiyatına büyük ilgi duymakta ve bu konularda konferanslar vermektedir. Şiir ve yazılarında zaman zaman Türkçe sözcük ve cümlelere de yer veren Bruno sözcük seçimine büyük özcn göstermekte, günlük yaşamda başvurulmayan edebi tcrimler kullanmaktadır. Bu durum onun şiirlerinde kapalı (ermetik) bir anlatım biçiminin ortaya çıkmasına ve anlamanın güçleşmesine neden olsa da onun derin kültürle beslenen iç dünyasına ulaşmak olanağını ortadan kaldırmaz. Bu nedenle eleştirmenlerin Piera Bruno'nun yapıtlarına ilişkin görüşleri olumludur. URGUP ...çiçeklenmiş bademlerin örtüsii içinde açılmış, beyaz taç yaprakları dallar üzerinde ya dans cder hafifçe sedefimsi havada ya da yerde ezilip gider vc salınır giizel acı bir koku daha sarıdır bacalar ve sivri kayalar daha karadır eşikJeri kiliselerin. Ve az sonra yükselir en saf atasal tek sesli ilahi. Katırının sırtından gülümseyen hafifçe diirrerek boynunu böğürlerini onıı yıiriimeye zorlayan küçük çocuk geçip gider suskıın bir varlık olarak gözdcn kaybolıır renksiz bir gölge gibi ve bir iz bırakmadan. Oh ilahi bcyaz aydınlık ey mükemmel sessizlik ilahi sustuğunda... (Tempo Rubato adlı yaptttan, s. 17) CUMHURİYET KİTAP SAYI 685 KURBAN BAYRAMI (Ankara) Beyaz ve gri melekler gökkuija&ının renkleriyle bezenmiş güvercinlcr gül renkli gurııpta uyuşurlar gökyüzünde. Sonra bir işaret üzerine karır arifenin sesleri vc kent yenik düşer ııykııya. Çok gcç doğar ekim güneşi vurur temiz camekânlarına Yenişehirin. Başka güneşler tutuşur ve dans ederler havada bir incil Uahisiyle. Issız bulvarlar ve tek tük çobanlar: koyunlar şaşkın giderler... ama adımlannın kadife yumu^aklıgında biriken çıngırak sesleri melemeferi çığırtılarıdır geleceği sezinleyen ve yılgın yaşlı agıtları. Zayıf ıızıın boylu yabancı kadınla karşılaşma sıkıştırır duvara yüreği çarpan sürüyü; Taşlı yoku^unda kararmış caddelerin nkanmış dar sokakların gidiyorum Kuleye. Bir insan uğultusu saiiij yapan sigara içen. Toplanıp hulka olan ve numaralar yapan bir ayıya alkış tutan. Cıeçmemiş olsaydım eşiğini denizin, karı^ık keskin kokuları arasında şiijteki etin baharatın sebzelerin lezzetlerin ve çıtırdayan hoş kokusu hrınlardaki ekmeğin gittiğimi sanırdım sesler kokular ve kalabahk arasında coeııllia zeniana'dan(*) 6luk olıık dökülen Tanrının Anası'nın yakınında. Ama Kulede, yüksek tepesi Pera'nın ve köprü kayıklar insanlar büyülenen bakış dinlenir minareler ustüntie ve altın kubbeler kııcaklar kral saraylarını bekler ki engin gıırııp kırmızıyla coşturarak gökyüzünii ve denizi, ardına kadar açsın Kutsal Kapıyı. (Tempo Rubato adlı yapıttan, s. 1İI4) (*) Çok eski zamanlarda Cenova'nın kıyıdan giderek yükselen bir yöresi. "Coeullia" sözcüğünün Latince collis (tepe)dcn mi yoksa Türkçe köyden mi geldiği tar tışmalıdır. "Zeniana" yöresel dildeOnovalı demektir. Denizcilerin karaya ayak bastıkları yerdeTann'ya şiik retmek için Tanrı nın Anası adını verdikleri yol da bu gün yokrıır (çevirenin notu). SADAKAT yol alırlar ağır ağır koklaya koklaya Kuyrukları da her adımua bırakmaz toprauı. Ciecerler yolu aldırmadan tratiğe. Ya da onıı durdurarak. Hep hazırdırlar hşkırimaya belli aralıkJarla dört damla idrarlannı tekerlekJere ve duran arabalara. Rastlarsalar eğer bir dosta kaldırııiar ba^larını yetecek kadar bir solıık alışa: ardından hemen değişir sesleri boğazlarında gııruldavan. Hemen daima kırmadır düz sari rüy üstünde kül rengi kabarık bir tutam perçem; bakışlan yumuşaktır gözleri kırmızı halkalı ve suya boğulmuşya^lıJara eşlik eden köpekler. Ister arasından ister öniinden gitsinler sahiplerinin dursunlar ya da yola koyulsunlar her şey yapılır işareri üzerine kötü sözcüklerin sabırsız jestlerin hınç dolu şapırtüarın salya ve balgamla birlikte çıkan çarpık yaşlı Doğazlardan iarklı biçimde arzusundan (îoya'nın. Ve gık bile demeden her ne isterse yaşlı hepsini verirler ona. Melez köpektir yıUarını öldüren sünıük vc balgamlar arasında dikkat kesilerek gürlemesine bir yaşlınm herekete geçmek için. ("Liguria cjuasi una patria" adlı yapıttan, s. 5657) SAYFA 19