Katalog

^ o 4 ^ . J.SADIKASLANKARA Köpekler de Asık Olur Aşkın, sevginin kapı dışına atılchğı günümüzcle, buna özlem cfuvanlar için bir fırsat Celal Hafifbilek'in "Sevgim Beni Anlıyor "u. clâl I lalifbilek'in son romanı Sevgim Beni Anlıyor (Telos, 2002), ilkın anlatımıyla dikkati çekiyor. Dalıa öncelerde okudıığum Ankara 1920 (Telos, 199X), ...VeSevgili Rozika (I'elos, 1999) ile Zamanla Belki'den (Telos, 2000) sonra yazardan okudu ğum dördüncü ronıan bu. Hafifhilek, Zamanla Belki'dc ilginç bir öğretnıenle tanıştınnıştı bizi. Adam Sanat'taki bir yazımda (Bak.: Kasım 2001) öğreimen için, "yazınımızda, şimdiye dek bclki de hiç görülınemiş bir oğR'tmen bu," demiştım. Sevgim Beni Anlıyor adlı romanında bu kez bizi bir köpekle yüz yüze getiriyor: "Kara'. Kuşkusuz ilk kez yapıhyor değil bu. Dünyayazınında da, bizim vazınımızda da çok guzel, parlak ürnekferinden söz edilebilir hunun Sözgelimi Abbas Sayar'ın Yılkı Atı, Ova Baydaı'ın Kedi ) Mektupları uıuıtulabılir mi.' Sevgim Beni Anlıyor da, Kara adlı köpegin anlattıklannı dinliyoruz. Roman, Kara'nın yıımuşaeık, ılık bir anla tımla aklardıgı anılarından, anımsamalarından oluşuvor, ilginç elbette. Kara. bu anlulımı sanibi 1 lakan'a seslenerek sürdüriiyor, ikinci tekil kişiye yaııi. Bu da çok doğal. Karanın anlattıklanndan, Kara ka dar, Hakan'a âşık Natalia'nın, ama onu sevmek yerinc Sıına'vı bekleyen Ila kan'ın, kız kardeşi Arzu'nıın yalnızlıklarına özgülendigi anlaşılıyor ronıanın. Sözgelimi Nalalia, I lakan'a âşık. Hakan ne yapıyorr1 Natalia'ya, kendisine bir Tiirk sevgili bulmasinı öneriynr. Gelın birjz daha vakınına girelim ro ınanın. C ya'ya gidecektir hep. Âşklar, birlikte lcanlamaz bir türlü. Kara da, ötekiler de, aşklarına yanıt ala mazlar. Aşklara vanıt da vermezler ama. Sarı, Kara'ya âşık olan köpek, ıomana il ginç bir kahraman olarak katılıyor. Ne ki Sarı da yüz verilmeyen bir â^ık köpek. Kara, Sarı'ya sırt çevirip "Denizden (!elen"in hayaliyle avunurken şöyle sesle necektir romanın bir yerinde: "Ah Hakan, neden ben Sarı'ya, sen de Nata lia'ya onların bize baktıkları gibi baka madık, bize duydukları hisler gibi bir şeyler duyamadık. " (52) Bir yerde de şövle diyecektir Kara: "Çok istiyordunı, Hakan'la Natalia'yı birlikre görmcyi. Bana onlar iki ayrı ki şi değil, tek bir kişi; iki ayrı parça değil, birbiirüngibigeliyordu. (...) Içinde Na talia vardı, dışarıya çıkarmasını beceremiyordu." (100) Natalia'va da siiem edecektir: "Natalia çok ıığraştı, sevdiği adarna seni seviyorıım, diyemedi. De meliydin Natalia, belki her şey o zaman değişirdi." (109) Bu açıdan yanıtsız kalan aşklar roma nı denebilir Sevgim Beni Anlıyor için. Kara, "sevenler anlar" C>H) diye yorumlar bunıı. Natalia'ya göre ise "bek lemek"tir sevgi (24). Koman, bu "anlama"va dayanıyor bir bakıma. Bu yanıy la aşkın, gizemli bir yanı luılundıığu ileri sürülmüş oluyor ister isleıııez. Şöyle diyor Kara: "Cierçek âşık |iavlaşır (.), ıaylaşmayı bilir..." (62) Demek aşk, bir elsereyle birlikte alınmak durıımıında ıomana göre. Kara, yalnız duygulu değil, romantık de. Böyle olunca, Sevgim Beni Anlıyor, duygıı ağırlıklı bir roıııana dönüşiiyor kolayca. "Anlama " olgıısu, bu nedenle romanın kilidi haline geliyor. Zaten Hakan, Hut sanatçısı. Konuş mayan anıa içindekileri llütle dışlamava çalışan biri. (^elâl HalııVıilek, bu volla yalın, duru bir biçimde sevgivi odakla maya çabalıyor romanında. I Hakan ve Arzu, Kaş'ta yaşamaya ko yulmııs, iki kardeş. Hakan besteci, sanatçı, insanların karşısına çıkıp flüt çalabiıecek gücü kalmayınca Ârzu'nun yanına gelir. Arzu diş hckimi. Başlangıçta Ka.ş'ın i^indedir evleri. Sonra yeni evlerine taşınacaklardır: "Yan yana, birbirine bitiijik iki cv... " Hakan'ın ve Arzu'nunki ayrı ayrı (52)... Kara, ilk evde tanır Hakan'la Arzu'yu, yavrudur, önceki sahibi tarafından onlara bırakılmıştır Kara. Ev yapılırken Hakan, Kara'yı yapım alanına götüriir. Yazar, yapım işçilerinin Kara'ya bakışını cle alırken onların köpeği sevmeyiijinin alunı deşmeye de (jalışir bu aracia... Işçilerin acımasızhğı altında, sınılsal bir ö(, alma duygusu taşıdığını sezdirir bize. Söylemez de sezdirir yalnızca. (Kara, "çahsanların inlemelsini] dııymalarından da kork[ar|" [49]) Acımasızlıklarını gösteterek tabii işçilerin. Yazarın, bunıı ustalıkla yaptığını belirtmeliyim. Hakan'la Ârzu'nun arasında pek iletişim yoktıır. Hakan, kasabaya pek inmedigi gibi insan içine de çıkmaz zaten. Arzu'yla ağabeyi Hakan arasındaki koSAYFA 18 Yanıtsu Kalan Aşklar puklıık çok daha derindedir. Ârzu'nun "psikolojik tedavi görmesi"nc (24) yol açan bıınalımın temelinde, yalnızlığı yatar aslında. Öte yandan Arzu, geçmişte sanatçı olmak istemiş, ancak Hakan'dan destek, ilgi görmemi^tir. Bu arada anne ba~ balanyla ilişkileri de iki kardeşi karsı karşıya gctirmiş olmalıdır. Ama çok sonra, belki iş i^ten geçtikten sonra ağabeyinin "her zaman hakh" (110) oldıı ğunu düşünecektir Arzu. Romanın ilerleycn bölümlerinde bir aşk iliijkisiııe girecektir Arzu. Ancak bu, gerçek bir sevgi iletisimi olacak mıdır bakalım? Nitekim evlenir ama "kocası bir gün eşyalarını al(ıp) gi(der)." (113) Hakan sa, karısının öliimünden sorumlıı tııtıılmuş, hatta cinavelle suçlan miştır. Kadını, onun öldiirmediğine Arzu bile inanmamış gibidir sanki. (58) Şöyle der Hakan'a: "lnanmıyorlarkaza olduğuna. Senin onu öldürdüğünü sanıyorlar. Rüsjvetle kurtulmu^ diyorlar. Polis yine de peşindedir diyorlar." (54) ()ysa aradan beş, yıl gc\miştir. Hakan'a göre kansıyla arasında "her şey" bitmiştir, onun ölümünü ne diye istesin? (57) Hakan, annesini sevmez. Mahkemedeki ranıklığının onu güç duruma dü ijürnıcsi bir yana ("Karısının rilümünde, mahkemede tanıklık yaparken, ge lininin çok iyi bir ev kadını olduğunu, oğlıınıınsa hoşanma ılavası sırasında Iz mir operasınua bir flütçii hanımla arkadaşlık yaprığını sövlemİ!;." (981), baba sının, kanserden ölümle pençeleşirken, onun Avrııpa gezisine çıkiijinı da bir tür^ liihağışlayamamıştır(83,98). Ancak romanın sonunda, Hakan'ın bu kuşkula rının temelsiz olduğu sezdirilir yine de. 1 lakan, soprano Suna'ya âşıktır, dı^arıdan gelip Türkiye'ye yerleşmiş Natalia ise Hakan'a. Ama Hakan, Arzu, Natalia hep yalnızdırlar, Kara da öyle. Kaldı ki Hakan, "kendi kendine bile kendinin ne olduğunu söyleınekten kaçı nan biri"dir (64). Kara'ya göre flütü, Hakan'ı, "Suna'nın kölesi yapmıştı"r (72). Hakan, Suna'yı özledikçe Antal Yapyalın, dııpdıırıı sevgivi anlatıvoı (ielâı HafiibileK. Bir sevgi yııceltmesi roman. Yazarın vumuşak, insanın içine işleyen bir anlatımı var.. Kara'nın Sarı'ya, Deni/.den Cîelen'e duygusal bag lılığı ile Hakan'ın çeşirli ilişkileri birlik te değerlendirilip övle alınıyor. Kara'nın <)teki köpeklerle ifişkilerini, Hakan'ın ilişkilerine geçişte bir eğretileme ögesi olarak kullanıvor Hafifhilek. Sözgelimi Kara'nın Sarı'ya, otekilere bakışındaıı kalkıp Hakan'la ötekilerın arasındaki ilişkiye geçiyor ustalıkla. Ama yazar, nasıl bir okur diişunmıiş kendisine, bunıı pek anlavamadım. Romanın, yer yer nahit tutumıı, kıtap için özellikle genç okurların heılellendi ğini imliyor sanki. Ancak sevgi, turkıı, kölelik, acı vb. kavramlar çerçevesiıule yoğunlaşmaya gidilmesi, bu yönde tar tışılma zemini yaratması.okur beklenlisindeki çıtanın her an yükselebileceğini de gösterıyor olmalı. Aşkın, sevginin kapı dışına atıldığı giı nümüzde, buna özlem duyanlar için nir fırsat Sevgim Beni Anlıyor. Yaşamda de ğilse de kitaplarda aşk, karşılıgını bulacaktır çiinkü! Eğerölümlereyazıklanıp, sevgimizi zamanında gösreremediğimize pişman olmavacaksak tabii. Nitekim Celâl I lafifliilek de romanını şu sözlerle özetliyor sanki: "Sevgiyi başkalarından bekliyorlar, içlerinde sevgi yeteneği olmadığından kimseye sevgi veremiyorlar... Aslında sevgi de öğrenilebilir... Sevgiyi öğren me(k) vermeklebaşla(r)." (107) "Ey sevgi! Sen ulaşılamayacakkadar büyüksün, uaşılamayacak kadar uzaksın, ama duyan gönüller için bir göz kırpması kadar yakınsın." (74) • Yazışma: P.K. 251 06443 YenişehirAnkara EPosta: [email protected] CUMHURİYET KİTAP SAYI 685 Aşk, Sevmeyi Bllenlere